تقاطع قیمت با‌ اندیکاتور

یک تقاطع استوکاستیک (stochastic crossover) شتاب حرکت قیمتی ابزار مالی پایه را اندازه‌گیری می‌کند. این تقاطع به‌عنوان یک ابزار جهت سنجش خرید افراطی یا فروش افراطی در بازار، استفاده می‌شود.

آموزش اندیکاتور میانگین متحرک‌ نمایی (ema) در تحلیل تکنیکال

امروزه تحلیل تکنیکال در میان معامله‌گران و تحلیلگران از محبوبیت بالایی برخوردار است. به همین منظور، آموزش ابزارهای تحلیل تکنیکال بسیار مهم و کاربردی است. یکی از ابزارهای کاربردی در این حوزه، اندیکاتورها هستند. در این مقاله از سری مقاله‌های آموزشی کارگزاری اقتصاد بیدار، به آموزش اندیکاتور ema و روش‌های معاملاتی آن می‌پردازیم.

اندیکاتور میانگین متحرک‌ نمایی

برای درک بهتر مفاهیم اندیکاتور میانگین متحرک‌ نمایی، ابتدا باید اندیکاتور میانگین متحرک (Moving Average) که یکی از پر کاربردترین اندیکاتورهای تحلیل‌ تکنیکال در بازارهای مالی می‌باشد را بررسی کنیم. اندیکاتور میانگین متحرک تاثیر غیر قابل انکاری در شکل‌گیری دیگر ابزارهای معاملاتی مانند مکدی یا اندیکاتور استوکستیک دارد. در اندیکاتور میانگین متحرک، قیمت‌ها به عنوان داده مورد استفاده قرار می‌گیرند و بر پایه‌ بازه‌ زمانی تعریف شده، میانگینی از قیمت محاسبه می‌شود و آن تقاطع قیمت با‌ اندیکاتور را در قالب چارت تحلیلی نمایش می‌دهد؛ بنابراین اندیکاتور میانگین متحرک یک اندیکاتور دنباله‌رو روند محسوب می‌شود که حرکتی مانند نمودار قیمتی را نشان ‌می‌دهد.

میانگین متحرک ساده و میانگین متحرک‌ نمایی دو بخش کاربردی میانگین متحرک‌ می‌باشند. همان‌گونه که از نام میانگین متحرک ساده مشخص است ساده‌ترین شکل محاسبه میانگین می‌باشد که در آن قیمتها در بازه زمانی مشخصی با یکدیگر جمع می‌شوند و بر تعداد دوره در بازه زمانی تقسیم می‌گردند.

میانگین متحرک نمایی (Exponential Moving Average) که به ema نیز شهرت دارد، نسبت به میانگین متحرک ساده تفاوت‌هایی در نحوه انجام محاسبات دارد. به این صورت که هنگام محاسبه‌ میانگین دوره، قیمت‌هایی که سهم در دوره‌های انتهایی داشته است، از اهمیت بیشتری برخوردار است (به قیمت‌های انتها دوره وزن بیشتری را اضافه کنید).

با توجه به تفاوت محاسباتی، میانگین متحرک نمایی، نسبت به نوسانات قیمتی حساس‌تر باشد و بر عکس میانگین متحرک ساده، واکنش کندتری را از خود نشان دهد که این موضوع از تفاوت‌های کلیدی میان این دو میانگین به شمار می‌رود. البته باید دانست که هیچکدام از این دو روش نسبت به دیگری برتری ندارد و انتخاب یکی از آن‌ها فقط به نوع استراتژی شما بستگی دارد.

فرمول محاسبه‌ی میانگین متحرک‌ نمایی

برای به‌دست آوردن میانگین متحرک نمایی، به طور فرضی یک بازه ۱۰ روزه در نظر تقاطع قیمت با‌ اندیکاتور گرفته و مطابق فرمول زیر عمل کنید:

در این فرمول smoothing یک ضریب برای فاکتور هموارسازی است که معمولا با فرمول 2/(1 + بازه زمانی انتخاب شده) بدست می‌آید.

خوشبختانه با پیشرفت‌های نرم افزاری در دنیای تحلیل تکنیکال، دیگر نیازی به انجام این محاسبات نیست و چارت‌های تحلیل کارگزاری اقتصاد بیدار به صورت تمام خودکار این محاسبات را انجام داده است. با انتخاب اندیکاتور ema در چارت تحلیل تکنیکال نتیجه‌ این محاسبات به صورت نموداری برای شما نمایش داده خواهد شد.

انتخاب دوره تقاطع قیمت با‌ اندیکاتور در اندیکاتور میانگین متحرک نمایی

• ابتدا سهم مورد نظر را انتخاب کنید.
• از قسمت اندیکاتورها، Exponential Moving Average را انتخاب کنید.
• سپس روی خط ظاهر شده کلیک راست کرده تا گزینه‌ format را مشاهده کنید.
• در این قسمت متناسب با دید معملاتی خود (کوتاه مدتی , میان مدتی و بلند مدتی) اعداد 12 , 26 و 52 را در قسمت ورودی‌ها به مانند شکل زیر انتخاب می‌کنید.

تحلیل تکنیکال اندیکاتور میانگین متحرک نمایی

نکته‌ای که بعد از انتخاب دوره در تحلیل اندیکاتور میانگین متحرک نمایی باید به دقت مورد بررسی قرار داد، نحوه قطع خطوط کوتاه مدت و بلند مدت است. وقتی نمودار قیمت با نمودار اندیکاتور میانگین متحرک نمایی برخورد می‌کند، سیگنال های معاملاتی برای تحلیل تکنیکال ایجاد می‌شوند. اگر در قسمتی از نمودار، نمودار میانگین متحرک نمایی کوتاه‌مدت نمودار بلندمدت را از بالا قطع کرد، آن نقطه، تقاطع مرگ یا death cross نامیده می‌شود و زمان مناسبی برای اتخاذ پوزیشن فروش (سیگنال فروش) است.

و در مقابل اگر در قسمتی از نمودار، نمودار میانگین متحرک نمایی کوتاه‌مدت نمودار بلندمدت را از پایین قطع کرد، آن نقطه، تقاطع طلایی یا golden cross نامیده می‌شود و زمان مناسبی برای اتخاذ پوزیشن خرید ( سیگنال خرید) است. برای درک بهتر این مفهوم به شکل زیر دقت کنید. در این تصویر خط بنفش، میانگین متحرک کوتاه‌مدت و خط سبز تیره، میانگین متحرک بلندمدت است.

نقاط برخورد نمودار قیمت با نمودار اندیکاتور میانگین متحرک نمایی، استراتژی قابل اعتمادی برای تشخیص زمان مناسب برای ورود و یا خروج از بازار و سهم است، تحلیلگران می‌توانند خطوط حمایت یا مقاومت تقاطع قیمت با‌ اندیکاتور را با این استراتژی مشخص کنند.

کاربرد کلیدی میانگین متحرک نمایی

مهم‌ترین کاربرد میانگین متحرک نمایی (EMA) ، تشخیص جهت حرکت و پیش‌بینی خطوط مقاومت و حمایت است. زمانی که نمودار قیمتی و اندیکاتور میانگین متحرک نمایی یکدیگر را قطع می‌کنند، سیگنال معاملاتی برای تحلیل تکنیکال تولید می‌شود. میانگین متحرک نمایی پایه و اساسی جهت محاسبه سایر اندیکاتورهای تکنیکال مانند میانگین متحرک همگرایی و واگرایی یا Moving Average Convergence Divergence نیز است که اهمیت این اندیکاتور را دوچندان می‌کند.

میانگین‌های متحرک نمایی۱۲ ‌روزه و ۲۶ ‌روزه در تحلیل کوتاه‌مدت روند سهم از کاربردی‌ترین میانگین‌های متحرک محسوب می‌شود .

از اندیکاتورهای میانگین متحرک نمایی ۵۰ ‌روزه و ۲۰۰ ‌روزه جهت شناسایی روندهای بلند مدت استفاده می‌گردد .

معایب شاخص میانگین متحرک

بزرگترین مشکل اندیکاتور ema مثل دیگر میانگین‌ متحرک‌ها این است که براساس داده‌های پیشین ایجاد می‌شوند و این در حالی است که هیچ فاکتوری در بازارهای مالی، قابل پیش‌بینی نیست .

از دیگر معضلات اندیکاتور میانگین‌ متحرک نمایی می‌توان به تولید سیگنال‌های فراوان هنگام تلاطم روند و نوسان قیمت‌ها اشاره کرد. هنگام رخ دادن چنین مشکلی بهتر است از دیگر اندیکاتورها و ابزارهای تحلیل تکنیکال برای گرفتن تصمیم مناسب، کمک بگیرید. اگر چه تنظیم تایم فریم مناسب می‌تواند احتمال بروز این مشکل را کاهش دهد.

استراتژی ترکیبی اندیکاتور میانگین‌ متحرک نمایی با دیگر اندیکاتورها

در تحلیل تکنیکال هنگام استفاده از اندیکاتور‌ها بهتر است به سایر الگوها و اندیکاتور‌ها نیز توجه شود تا تحلیل صورت گرفته قابل اعتمادتر و کم ریسک‌تر باشد. به این منظور ۳ اندیکاتور EMA ، MACD و RSI را می‌توان در قالب استراتژی کم ریسک همزمان مورد استفاده قرار داد.

هنگام استفاده از این استراتژی معاملاتی ۲ سیگنال بسیار مهم را دریافت و بررسی می‌کنیم:

سیگنال خرید

سیگنال ورود به این استراتژی توسط اندیکاتور MACD و RSI ایجاد می‌شود. برای صدور سیگنال خرید و ورود به سهم در این استراتژی ترکیبی، ۲ شرط زیر باید برقرار باشد :

1. باید مکدی زیر سطح صفر قرار گیرد و مکدی از پایین به سمت بالا خط سیگنال را قطع کند

1. اندیکاتور RSI نیز باید زیر سطح ۶۰ قرار داشته باشد.

سیگنال فروش

سیگنال خروج این استراتژی توسط اندیکاتور میانگین متحرک و RSI صادر می‌گردد. برای صدور سیگنال فروش و خروج از سهم در این استراتژی ترکیبی، 2 شرط زیر باید برقرار باشد:

1. خط اندیکاتور میانگین متحرک کوتاه مدت از بالا به سمت پایین میانگین متحرک بلند مدت را قطع کند.
2. اندیکاتور RSI در سطح ۳۰ و بالاتر قرار داشته باشد.

جمع‌بندی

اندیکاتور میانگین‌ متحرک نمایی یکی از پر کاربردترین و ساده‌ترین ابزار ها در تحلیل تکنیکال است که تحلیلگران برای تشخیص روند سهم و بازار از آن استفاده می‌کنند. در تقاطع قیمت با‌ اندیکاتور این مقاله به بررسی مفهوم اندیکاتور ema و کاربرد آن پرداختیم. به طور کلی در تحلیل تکنیکال هنگام استفاده از اندیکاتور‌ها بهتر است به سایر الگوها و اندیکاتور‌ها نیز توجه شود تا تحلیل صورت گرفته قابل اعتمادتر و کم ریسک‌تر باشد. به منظور آشنایی بیشتر با سایر الگوها و اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال، می‌توانید مقالات موجود در سایت کارگزاری اقتصاد بیدار را مطالعه بفرمایید.

آموزش اندیکاتور میانگین متحرک (Moving Average)

میانگین متحرک یا MA یکی از متداولترین اندیکاتورهای تحلیل‌تکنیکال می‌باشد که پایه و اساس بسیاری از ابزارهای معاملاتی را تشکیل می‌دهد. به عنوان مثال اندیکاتور مکدی یک نوع میانگین متحرک است، اندیکاتور استوکستیک (Stochastic) نیز یک میانگین متحرک سریع محسوب می‌شود و همچنین بسیاری از اندیکاتورها و ابزارهای معاملاتی دیگر که نام بردن از تمام آنها از تقاطع قیمت با‌ اندیکاتور حوصله بحث خارج است.

توضیحات فوق گواه بر این است که یادگیری میانگین متحرک بسیار حائز اهمیت است و می‌تواند کاربرد فراوانی برای تحلیلگران بازارهای مالی داشته باشد؛ لذا در ادامه توضیحاتی در مورد میانگین متحرک و انواع آن ارائه خواهیم‌ کرد.

میانگین متحرک چیست؟

میانگین یا عمل میانگین‌گرفتن به معنای ” جمع کردن تعدادی داده و تقسیم کردن مجموع آن بر تعداد داده‌ها می‌باشد. ” به عبارتی شما در هنگام میانگین گرفتن حد وسط مجموعه‌ای از داده‌ها را محاسبه می‌کنید که حاصل آن می‌تواند اطلاعات آماری خوبی جهت تصمیم‌گیریهای آینده را در اختیار تحلیلگر قرار دهد.

اندیکاتور میانگین متحرک از قیمتها به عنوان داده‌ها استفاده می‌کند و بر اساس دوره زمانی تعریف شده میانگینی از قیمتهای گذشته محاسبه می‌کند و آن را در قالب خطی بر روی نمودار قیمت نمایش می‌دهد؛ بر این اساس اندیکاتور میانگین متحرک یک اندیکاتور دنباله‌روی روند است که حرکتی شبیه به حرکت نمودار قیمت را نمایش ‌می‌دهد.

انواع میانگین متحرک

میانگین متحرک ساده ( S imple M oving A verage): همانطور که از نام آن پیداست ساده‌ترین حالت محاسبه میانگین می‌باشد که در آن قیمتها در دوره زمانی مشخصی با یکدیگر جمع می‌شوند و بر تعداد دوره تقسیم می‌گردند. در نظر داشته باشید که انتخاب نوع قیمت به عهده شما می‌باشد و بر اساس استراتژی معاملاتی خود می‌توانید از قیمتهای باز، بسته، پایانی و حتی بالاترین و پایین‌ترین قیمت نیز استفاده نمایید. این روش محاسبه میانگین در عین حال که طرفداران زیادی دارد، مورد حجوم منتقدان زیادی نیز قرار گرفته است. یکی از نقدهایی که بر میانگین متحرک ساده وارد است، تفاوت قائل نشدن این روش بین قیمتهای گذشته و قیمتهای اخیر است. به عبارتی اگر میانگین ساده ۸۰ روز اخیر را محاسبه کنیم هیچ تفاوتی بین قیمت روز اول و روز هشتادم وجود ندارد.
حال تصور کنید که قیمت در روز اول ۱۰۰۰ ریال بوده است و در روز هشتادم به ۵۰۰۰ ریال رسیده است و در این مدت ۴۰۰۰ ریال افزایش یافته است و در حالت دوم تصور کنید که قیمت در روز اول ۵۰۰۰ ریال بوده و در روز هشتادم به ۱۰۰۰ ریال رسیده است و این یعنی ۴۰۰۰ ریال کاهش قیمت ولی نتیجه میانگین‌ در هر دو حالت کاملا یکسان خواهد بود.
این مشکل سبب شد تا تحلیلگران روش دیگری را برای محاسبه میانگین قیمت طراحی کنند و آن هم روش میانگین متحرک نمایی بود.

میانگین متحرک نمایی ( E xponential M oving A verage): این روش که به نام EMA نیز معروف است با هدف رفع مشکل میانگین ساده طراحی شد و به قیمتهای انتهای دوره وزن بیشتری را اضافه نمود. به عبارت دیگر در محاسبه میانگین به روش نمایی، قیمتهای اخیر تاثیر بیشتری در محاسبات خواهند داشت و این روش برای تحلیلگران از محبوبیت بیشتری برخوردار شد.

کاربرد میانگین متحرک

۱- تعیین روند نمودار: یکی از کاربردهای اندیکاتور میانگین متحرک تعیین روند نمودار است که مانند اندیکاتور زیگزاگ این قابلیت را دارد تا به دو طریق روند نمودار را تشخیص دهد.
-اولین روش بررسی جهت حرکتی میانگین متحرک است، به عنوان مثال زمانی که خط نمودار متحرک در جهت بالا حرکت می‌کند روند صعودی است.
-دومین روش استفاده از دو میانگین متحرک کوتاه‌مدت و بلند مدت است؛ برای مثال مادامی که میانگین متحرک کوتاه‌مدت بالای میانگین متحرک بلند مدت در حالا حرکت باشد روند صعودی را شاهد هستیم.

۲- نمایش حمایت و مقاومت‌های پنهان: میانگین متحرک می‌تواند نقش حمایت و تقاطع قیمت با‌ اندیکاتور مقاومت‌پنهان را در سهم ایفا کند و در نواحی قیمتی که تمودار قیمت نشانه‌هایی از بازگشت را سیگنال نمی‌دهد اقدام به برگشت نماید. برای استفاده از این کاربرد می‌بایست حتما از دوره‌ای استفاده شود که کاملا برای نمودار مناسب و بهینه باشد.

تقاطع در تحلیل تکنیکال چیست؟

تقاطع (Crossover) نقطه‌ای از نمودار است که در آن یک اندیکاتور تکنیکال و قیمت دارایی با یکدیگر تلاقی پیدا می‌کنند، یا زمانی رخ می‌دهد که دو اندیکاتور یکدیگر را قطع می‌کنند.

تقاطع‌ها معمولاً جهت تخمین عملکرد یک ابزار مالی و یا پیش‌بینی در خصوص تغییرات آیندهٔ روند، مانند بازگشت‌ روند (reversals) یا شکست‌های قیمتی (breakouts) استفاده می‌شوند.

مثال‌های معمول تقاطع‌ها، شامل تقاطع طلایی (golden cross) و تقاطع مرگ (death cross) می‌باشند که در میانگین‌های متحرک متفاوت، دیده می‌شوند.
نکات کلیدی:

• یک تقاطع اشاره به تلاقی یک اندیکاتور با قیمت یا تلاقی چند اندیکاتور با یکدیگر دارد. این اندیکاتورها می‌توانند یکدیگر را قطع کرده یا باهم هم‌پوشانی داشته باشند.
• تقاطع‌ها در تحلیل تکنیکال به‌منظور تأیید الگوها و اتفاقات روندها، از جمله بازگشت‌های روندی و شکست‌های قیمتی استفاده‌شده و سیگنال‌های خریدوفروش صادر می‌کنند.
• تقاطع میانگین‌های متحرک مانند تقاطع مرگ یا تقاطع طلایی، به‌طور معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند.

درک مفهوم تقاطع

تقاطع در تحلیل تکنیکال برای پیش‌بینی نحوهٔ عملکرد قیمت سهام در آینده‌ای نزدیک استفاده می‌شود. در بیشتر مدل‌ها، یک تقاطع سیگنالی برای خرید یا فروش دارایی پایه صادر می‌کند.

سرمایه‌گذاران از تقاطع‌های شکل‌گرفته در کنار دیگر اندیکاتورها برای یافتن نقاط برگشت قیمت (turning points)، روندهای قیمتی (price trends) و جریان پول (money flow) استفاده می‌کنند.

تقاطع در تحلیل تکنیکال برای پیش‌بینی نحوهٔ عملکرد قیمت سهام در آینده‌ای نزدیک استفاده می‌شود. در بیشتر مدل‌ها، یک تقاطع سیگنالی برای خرید یا فروش دارایی پایه صادر می‌کند.

تقاطع‌ها نشان‌دهندهٔ دلیل شکست‌های قیمتی به سمت بالا یا پایین (breakouts or breakdowns) هستند. میانگین‌های متحرک می‌توانند تغییرات در روند قیمتی را با تقاطع‌ها به نمایش بگذارند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شکست قیمتی مقاله آموزشی «شکست قیمتی در تحلیل تکنیکال چیست؟» را مطالعه نمایید.

برای مثال، یک تکنیک برای تشخیص بازگشت روند، استفاده تقاطع قیمت با‌ اندیکاتور از یک میانگین متحرک ساده با بازهٔ زمانی 5 در کنار یک میانگین متحرک ساده با بازهٔ زمانی 15 می‌باشد. هرگونه تقاطع بین این دو میانگین متحرک، سیگنال یک بازگشت احتمالی در روند را به ما می‌دهد یا می‌تواند سیگنال شکست قیمتی به سمت بالا یا پایین را صادر کند.

شکست قیمتی به سمت بالا، با حرکت میانگین متحرک 5 روزه به بالای میانگین متحرک 15 به نمایش گذاشته می‌شود. این مورد نشان‌دهندهٔ یک روند صعودی می‌باشد، که از قله‌ها و کف‌های بالارونده تشکیل شده است.

یک شکست قیمتی به سمت پایین می‌تواند با حرکت میانگین متحرک 5 روزه به زیر میانگین متحرک 15 روزه نمایش داده شود. این اتفاق نمایش‌دهندهٔ یک روند نزولی می‌باشد، روندی که از سقف‌ها و کف‌های پایین‌رونده تشکیل شده است.

تایم فریم‌های طولانی‌مدت‌تر سیگنال‌های قوی‌تری صادر می‌کنند. برای مثال، یک نمودار روزانه وزن بیشتری نسبت به یک نمودار یک دقیقه‌ای دارد. به‌طور عکس، تایم فریم‌های کوتاه‌مدت‌تر سیگنال‌ها را سریع‌تر صادر کرده، اما سیگنال‌های صادرشده توسط این میانگین‌های متحرک احتمال خطای بالاتری دارند.

تقاطع‌های استوکاستیک

یک تقاطع استوکاستیک (stochastic crossover) شتاب حرکت قیمتی ابزار مالی پایه را اندازه‌گیری می‌کند. این تقاطع به‌عنوان یک ابزار جهت سنجش خرید افراطی یا فروش افراطی در بازار، استفاده می‌شود.

زمانی که تقاطع استوکاستیک باند 80 را رد می‌کند، ابزار مالی در وضعیت خرید تقاطع قیمت با‌ اندیکاتور افراطی (overbought) قرار می‌گیرد. زمانی که تقاطع استوکاستیک به سطح زیرین باند 20 حرکت می‌کند، ابزار مالی پایه در وضعیت فروش افراطی (oversold) قرار می‌گیرد. این اتفاق یک سیگنال فروش را صادر می‌کند. سیگنال خرید زمانی صادر می‌شود که تقاطع استوکاستیک به سطوح بالاتر از باند 20 برگردد.

یک تقاطع استوکاستیک (stochastic crossover) شتاب حرکت قیمتی ابزار مالی پایه را اندازه‌گیری می‌کند. این تقاطع به‌عنوان یک ابزار جهت سنجش خرید افراطی یا فروش افراطی در بازار، استفاده می‌شود.

مانند تمامی استراتژی‌های معامله‌گری و اندیکاتورهای تکنیکال، این روش پیش‌بینی حرکات قیمت نیز تضمین‌شده نیست. اما ابزارهای مکملی وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها برای بررسی فعالیت‌های معاملاتی استفاده کنید.

هر چند تغییرات غافلگیرکننده در بازار می‌توانند تمامی این یافته‌ها را نادرست یا بلااستفاده جلوه دهند. همچنین، ممکن است سرمایه‌گذاران در ورود اطلاعات اشتباه کنند. بنابراین اطلاعات ایجادشده توسط این تقاطع‌ها نیز از دقت کافی برخوردار نخواهند بود.

مثال: تقاطع طلایی

تقاطع طلایی (golden cross pattern) الگویی کندلی بوده و سیگنالی صعودی به‌شمار می‌رود. در این وضعیت یک میانگین متحرک کوتاه‌مدت به سطح بالای میانگین متحرک بلندمدت حرکت می‌کند.

الگوی تقاطع طلایی، یک الگوی شکست صعودی است که از تقاطع دو میانگین متحرک کوتاه‌مدت و بلندمدت ایجاد می‌شود که در آن میانگین متحرک کوتاه‌مدت (مانند میانگین متحرک 15 روزه) میانگین متحرک بلندمدت را (مانند میانگین متحرک 50 روزه) به سمت بالا می‌شکند.

همان طور که اندیکاتورهای بلندمدت دارای وزن بیشتری می‌باشند، تقاطع طلایی نیز نشان‌دهندهٔ افقی صعودی برای بازار می‌باشد، حجم‌های معاملاتی سنگین نیز به تحقق این پیش‌بینی کمک می‌کنند. نقطهٔ مقابل الگوی تقاطع طلایی، الگوی تقاطع مرگ (death cross) می‌باشد.

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.

۵ اندیکاتور بسیار مهم برای تحلیل تکنیکال

معامله‌گران جهت به‌دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد عملکرد قیمت یک دارایی از اندیکاتور (Indicator) در تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) استفاده می‌کنند. اندیکاتورها شناسایی الگوها و تشخیص سیگنالهای خرید یا فروش در شرایط فعلی بازار را آسان‌تر می‌کنند.

اندیکاتورها انواع گوناگونی دارند و همه معامله‌گران از قبیل معامله‌گران روزانه، سویینگ تریدرها (Trader) و حتی سرمایه‌گذاران بلندمدت از آن‌ها استفاده می‌کنند. حتی برخی از تحلیل‌گران و معامله‌گران حرفه‌ای اندیکاتورهای مخصوص خود را می‌سازند.

در این مقاله، ما شرح مختصری از محبوب‌ترین اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال را آورده‌ایم که می‌توانند ابزار مفیدی برای هر معامله‌گری باشند.

اندیکاتور شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index)

اندیکاتور شاخص قدرت نسبی یا RSI یک شاخص برای نشان دادن قدرت حرکت (مومنتوم / Momentum) قیمت یک دارایی است و مشخص می‌کند که یک دارایی بیش از حد خریداری شده (Overbought) و یا بیش از حد فروخته شده (Oversold) است.

شاخص RSI این کار را با اندازه‌گیری سطح تغییرات اخیر قیمت انجام داده و به‌صورت پیش‌فرض، 14 بازه زمانی گذشته را ملاک قرار می‌دهد (14 روز، ساعت یا . . .). سپس داده‌ها در قالب یک اُسیلاتور (نوسان‌سنج / Oscillator) نمایش داده می‌شود و می‌تواند مقداری بین 0 تا 100 داشته باشد.

از آنجا که RSI یک شاخص در رابطه با حرکت قیمت است، نرخی (حرکت) تقاطع قیمت با‌ اندیکاتور که قیمت دارایی طبق آن در حال تغییر است را نشان می دهد؛ به این معنی که چنانچه قیمت در حال افزایش باشد(حرکت قیمت رو به بالا باشد)، روند صعودی قوی است و خریداران بیشتری در حال ورود به بازار هستند.

در مقابل، در صورتی که قیمت در حال افزایش اما حرکت در نمودار رو به پایین باشد، ممکن است به این معنی باشد که فروشندگان به‌زودی کنترل بازار را به‌دست می‌گیرند.

تحلیل کلی شاخص قدرت نسبی به این‌صورت است که اگر این شاخص عددی بالاتر از 70 را نشان داد، یعنی دارایی مورد نظر وارد محدوده اشباع خرید شده و عددی پایین‌تر از 30 به‌معنای اشباع فروش آن است. از این رو، این ارقام در شاخص RSI می‌تواند نشان‌دهنده یک تغییر روند یا اصلاح قیمتی (پول‌بک / Pullback) باشد، اما یک معامله‌گر نباید این ارقام را به‌عنوان سیگنالی برای خرید یا فروش در نظر گیرد.

شاخص RSI می‌توانند مانند بسیاری از دیگر فنون تحلیل تکنیکال، سیگنال‌های اشتباه یا گمراه‌کننده‌ای به کاربر نشان دهد؛ بنابراین، معامله‌گر بهتر است پیش از انجام معامله عوامل دیگر را نیز مورد بررسی قرار دهد.

اندیکاتور میانگین متحرک (Moving Average)

میانگین متحرک (MA) اندیکاتوری است که تغییرات قیمتی را به‌صورت اصلاح‌شده نشان می‌دهد و مسیر روند قیمت را مشخص می‌کند. از جایی که این اندیکاتور از داده‌های قیمتی گذشته استفاده می‌کند، یک اندیکاتور پسرو (Lagging Indicator) محسوب می‌شود.

میانگین متحرک ساده (Simple Moving Average / SMA) و میانگین متحرک نمایی (Exponential Moving Average / EMA) بیشتری استفاده را بین دیگر انواع دارند.

میانگین متحرک ساده (SMA)، میانگین قیمت یک دارایی را در یک بازه زمانی مشخص نشان می‌دهد. برای مثال، میانگین متحرک 10 روزه (SMA-10) میانگین قیمت را در 10 روز گذشته محاسبه کرده و آن را نمایش می‌دهد. از طرفی دیگر، میانگین متحرک نمایی، میانگین قیمت در یک بازه مشخص را با اعمال ضریب یا وزن بیشتر بر آمار قیمت در روزهای اخیر محاسبه می‌کند تا رفتار قیمتی (Price Action) در روزهای اخیر بهتر و صحیح‌تر نمایش داده شود.

همان‌طور که گفته شد، میانگین متحرک یک اندیکاتور پسرو است؛ یعنی هرچه مدت زمان طولانی‌تری را نمایش دهد، دیرتر به تغییرات اخیر قیمتی واکنش نشان خواهد داد.

معامله‌گران از میانگین متحرک بیشتر به‌عنوان ابزاری جهت تشخیص روند بازار استفاده می‌کنند. برای مثال، هنگامی که قیمت برای مدتی طولانی بالای خط میانگین متحرک 200 روزه باقی بماند، اکثر معامله‌گران روند بازار را صعودی در نظر می‌گیرند.

کاربرد دیگر این اندیکاتور، استفاده از دو میانگین متحرک با دوره‌های زمانی مختلف و بررسی تقاطع آن‌ها به عنوان سیگنالی برای خرید یا فروش است. مثلاً زمانی که میانگین متحرک 100 روزه، میانگین متحرک 200 روزه را به سمت پایین شکسته باشد و به زیر آن حرکت کند، نشانه‌ای برای فروش است.

اما این تلاقی یا تقاطع (Cross) دقیقاً به چه معناست؟ این تقاطع نشان می‌دهد میانگین قیمت در 100 روز گذشته کمتر از میانگین آن در 200 روز گذشته بوده است. طبق این مثال، سیگنال فروش به این صورت به‌دست می‌آید که تحرکات قیمتی در بازه‌های کوتاه‌مدت دیگر مطابق با روند صعودی نیست و در نتیجه امکان تغییر روند وجود دارد

اندیکاتور مکدی (MACD)

اندیکاتور مکدی (Moving Average Convergence Divergence / MACD) نیز ابزاری برای شناسایی روند بازار با استفاده از ارتباط بین دو میانگین متحرک است. این شاخص از دو خط تشکیل شده است: خط مکدی (MACD Line) و خط سیگنال (Signal Line). خط مکدی تفاضل میانگین متحرک نمایی 26 روزه از میانگین متحرک نمایی 12 روزه و خط سیگنال نیز میانگین متحرک نمایی 9 روزه از خط مکدی است.

معامله‌گران می‌توانند قدرت روند (مومنتوم) فعلی را از طریق پیدا کردن واگرایی‌ها (Divergence) بین مکدی و رفتار قیمتی تشخیص دهند. به‌عنوان مثال، چنانچه قیمت در حال تشکیل سقف‌های بالاتر (Higher High / HH) باشد در حالی که مکدی سقف‌های پایین‌تر (Lower High / LH) ایجاد می‌کند، ممکن است روند بازار به‌زودی معکوس شود.

مکدی طبق این مثال نشان می‌دهد با وجود اینکه قیمت در حال افزایش است، قدرت حرکت آن در حال کاهش است؛ بنابراین احتمال وقوع پول‌بک یا تغییر روند وجود دارد.

همچنین، معامله‌گران می‌توانند با استفاده از این شاخص تقاطع‌های خطوط مکدی و سیگنال را پیدا کنند. چنانچه خط مکدی تقاطعی رو به بالا با خط سیگنال ایجاد کند، ممکن است علامتی برای فروش باشد. متقابلاً، اگر خط مکدی تقاطعی به‌سمت پایین با خط سیگنال داشته باشد، می‌تواند نشان‌دهنده سیگنالی برای فروش باشد.

شاخص‌های مکدی و RSI مومنتوم را با دو شیوه متفاوت محاسبه می کنند؛ لذا استفاده همزمان این دو اندیکاتور می‌تواند درصد خطا را تا حد زیادی کاهش دهد.

استوکاستیک آر اس آی (Stochastic RSI)

استوکاستیک آر اس آی نیز یک اُسیلاتور جهت محاسبه قدرت روند قیمت است که مانند RSI محدوده اشباع خرید یا اشباع فروش یک دارایی را نمایش می‌دهد.

این شاخص همان‌گونه که از نامش پیدا است، گونه‌ای از شاخص قدرت نسبی است؛ با این تفاوت که به‌جای اطلاعات قیمت، از اطلاعات شاخص RSI استفاده می‌کند.

اطلاعات این شاخص از طریق اعمال تقاطع قیمت با‌ اندیکاتور یک فرمول در مقادیر شاخص RSI به‌دست می‌آید که اُسیلاتور استوکاستیک (Stochastic Oscillator Formula) نام دارد و داده‌های آن مقادیری بین 0 تا 1 (یا 1 تا 100) را نمایش می‌دهند.

به‌دلیل سرعت بالاتر و حسایست بیشتر این اندیکاتور نسبت به شاخص RSI، سیگنال‌های معاملاتی بیشتری را در اختیار افراد قرار می‌دهد که فهم صحیح آن‌ها کمی چالش برانگیز خواهد بود. این شاخص عموماً در حدهای نهایی (کف یا سقف) یک محدوده معاملاتی بیشترین استفاده را دارد.

در این اندیکاتور محدوده بالای 0.8 به منزله اشباع خرید و محدوده زیر 0.2، اشباع فروش است. عدد صفر در StochRSI به این معنی است که شاخص RSI در دوره زمانی پیش‌فرض خود در پایین‌ترین حد قرار گرفته است. متقابلاً عدد 1 برای StochRSI، نشان‌دهنده بالاترین مقدار در شاخص RSI خواهد بود.

مانند شاخص RSI، قرار گرفتن شاخص StochRSI در محدوده اشباع خرید یا فروش به معنی بازگشت روند نیست؛ بلکه نشان می‌دهد شاخص RSI در حال نزدیک شدن به محدوده اشباع خرید یا اشباع فروش است.

اندیکاتور باند بولینگر (Bollinger Bands)

اندیکاتور باند بولینگر، نوسانات بازار و وضعیت اشباع خرید و فروش را ارزیابی می‌کند. این اندیکاتور از سه خط تشکیل شده است؛ خط میانی یک میانگین متحرک ساده (SMA) بوده و یک خط یا باند در بالا و یک خط تقاطع قیمت با‌ اندیکاتور در پایین این میانگین متحرک قرار دارند.

خطوط بالا و پایین یا باندهای اندیکاتور بولینگر، انحراف معیار میانگین متحرک (خط میانی) هستند. با افزایش نوسانات و تغییرات قیمتی، فاصله این باندها تغییر کرده و این خطوط به هم نزدیک و یا از هم دور می‌شوند. نزدیک شدن قیمت به باند بالایی این اندیکاتور، به‌منزله احتمال قرار گرفتن قیمت در محدوده اشباع خرید و نزدیک شدن قیمت به باند پایین آن، نشان‌دهنده ورود قیمت به محدوده اشباع فروش است.

شکستن باندهای این اندیکاتور بسیار کم اتفاق می‌افتد و نمی‌توان چنین رویدادی را به‌عنوان یک سیگنال معاملاتی در نظر گرفت اما می‌توان نشان‌دهنده شرایط شدید بازار باشد.

یکی دیگر از مفاهیم مهم در این اندیکاتور اِسکوییز (Squeeze) یا فشار است و زمانی رخ می‌دهد که دو باند بالا و پایین به‌هم نزدیک می‌شوند و نشان‌دهنده کم بودن نوسانات در بازار است و می‌توان آن را به‌عنوان افزایش احتمالی نوسانات در آینده در نظر گرفت. همچنین در حالتی که فاصله بین باندهای بولینگر زیاد شود، می‌تواند دوره‌ای از کاهش نوسانات را در پی داشته باشد.

سخن پایانی

با وجود این که اندیکاتورها صرفاً داده‌ها و اطلاعات را نمایش می‌دهند، باید بدانید که تحلیل و تفسیر آن‌ها به ذهن خود شخص بستگی دارد. از این رو، بهتر است همیشه برای چند لحظه صبر کرده و بررسی کنید که تعصبات شخصی شما بر تصمیم‌گیری‌هایتان تاثیر نگذاشته باشند. چیزی که برای یک معامله‌گر به‌عنوان سیگنال مستقیم برای خرید یا فروش در نظر گرفته می‌شود، ممکن است برای شخصی دیگر صرفاً یک نوسان جزئی از بازار باشد.

اندیکاتورها همانند اکثر تکنیک‌های تحلیل بازار، در صورت ترکیب با یکدیگر و روش‌های دیگر مانند تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis) بهترین نتیجه را خواهند داد و بهترین روش یادگیری تحلیل تکنیکال از طریق تمرین بسیار زیاد است.

اندیکاتور چیست؟

اندیکاتور (Indicator) در تحلیل تکنیکال، علائم مبتنی بر الگوهایی هستند که بر اساس قیمت، حجم معاملات و یا بازده یک دارایی توسط معامله‌گران مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تحلیل فاندامنتال چیست؟

تحلیل فاندامنتال یا بنیادی روشی برای ارزیابی ارزش ذاتی یک دارایی و تحلیل عواملی است که می‌توانند در قیمت آن در آینده تاثیرگذار باشند.