بازارهای مالی بین‌المللی
بازارهای مالی با سرعت فزاینده‌ای رو به جهانی‌شدن می‌روند و به همین دلیل امروزه بررسی بازارهای مالی بین‌المللی اهمیت بالایی پیداکرده است.
ما در زندگی روزمره همواره در ارتباطی تنگاتنگ با کالاهای قابل مبادله بین‌المللی هستیم. به‌طور مثال پیراهنی ساخت ترکیه به تن داریم و با خودرویی ساخت ژاپن تردد می‌کنیم؛ اما شاید در زندگی روزانه، مبادلات بین‌المللی دارایی‌های مالی کمتر قابل‌لمس باشد، درحالی‌که ارزش معاملاتی (دلاری) بسیار بیشتری نسبت به کالاهای قابل مبادله دارد. این مبادلات در بازارهای مالی بین‌المللی صورت می‌گیرند.
بازار مالی بین‌المللی، بازار جهانی است که در آن خریداران و فروشندگان دارایی‌های مالی مانند سهام، اوراق قرضه، ارز، کالاها و ابزار مشتقه را سراسر مرزهای ملی مبادله می‌کنند.
مبادلات بین‌المللی در دارایی‌های مالی بسیار راحت و مطمئن است و مهم‌ترین ویژگی این بازارها تحرک بالای سرمایه در آنها است.
انواع بازارهای مالی بین‌المللی
بازار مالی بین‌المللی انتقال وجوه در سطح جهان را تسهیل می‌کند. وجوه ممکن است برای دوره‌هایی با سررسید مختلف مانند کوتاه‌مدت، میان‌مدت یا بلندمدت منتقل شود. بازارهای مالی بین‌المللی به 5 دسته تقسیم می‌شوند؛
- بازار ارز
- بازار اوراق قرضه بین‌المللی
- بازار سهام بین‌المللی
- بازار بین‌المللی پول
- بازار اعتبار بین‌المللی
بازار ارز خارجی (Foreign Exchange Market)
بازار ارز خارجی، بازاری برای خریدوفروش ارزهای خارجی است. این بازار بخش مهمی از بازارهای بین‌المللی است و بزرگترین بازار مالی دنیا محسوب میشود. استقراض یا سرمایه‌گذاری در سطح بین‌المللی، نیاز به استفاده از بازار ارز برای تبدیل ارز دارد. بازار ارز درواقع وظیفه تسهیل تجارت و معاملات بین‌المللی را بر عهده دارد. درواقع دلیل به وجود آمدن این بازار تسهیل تعدیلات تراز پرداخت‌هاست.(بنا به تعریف اینوستوپدیا، تراز پرداخت‌ها یا BOP عبارت است از کلیه معاملات انجام‌شده بین نهادهای یک کشور و سایر نقاط جهان طی یک بازه زمانی معین.)
نظام اصلی مبادله ارزها از نظام استاندارد طلا ابتدا به‌نظام نرخ ارز ثابت و سپس به‌نظام نرخ ارز شناور تغییریافته است. بازیگران اصلی این بازار بانک‌های تجاری اصلی، دلالان و بانک‌های مرکزی هر کشور هستند. نکته اصلی که بازیگران این بازار باید به آن توجه کنند نرخ ارز انتظاری است.
بازار اوراق قرضه بین‌المللی
بازار اوراق قرضه بین‌المللی بخشی از بازار مالی بین‌المللی است که اوراق بین‌المللی در آن آورده و فروخته میشود. شرکتها ممکن است از طریق انتشار اوراق بین‌المللی وجوه بلندمدت را به ارزهای خارجی جمع کنند. اوراق قرضه خارجی و اوراق قرضه یورو دو نوع اوراق بین‌المللی هستند. بازار اوراق قرضه بین‌المللی نیز عمدتاً این اجزا را شامل میشود:
- اوراق قرضه غیرقابل‌تبدیل
- اوراق قرضه قابل‌تبدیل
- اوراق قرضه جهانی
- اوراق قرضه قابل بازخرید
به‌طورکلی دو نوع اوراق قرضه بین‌المللی وجود دارد:
اوراق قرضه‌ای که به واحد پول کشوری که در آن قرارگرفته است تعریف میشود اما توسط وام‌گیرندگان خارجی در کشور منتشر میشود، اوراق قرضه موازی اوراق قرضه خارجی نامیده میشود.
اوراق قرضه‌ای که در کشورهایی به‌غیراز کشوری که مبلغ ارزی اوراق به واحد پول آن تعیین میشود، به فروش می‌رسد، یوروباند (اوراق قرضه اروپایی) خوانده میشود. معمولاً، آنها در وجه حامل منتشر می‌شوند، پرداخت‌های سالانه داشته و شرط بازخرید نیز دارند. برخی نیز شروط قابلیت تبدیل دارند یا از مقررات نرخ متغیر پیروی می‌کنند.
70 تا 75 درصد اوراق یورو به دلار آمریکا تعیین می‌شوند.
- اوراق قرضه یورو توسط یک سندیکای چند ملیتی بانک‌های سرمایه‌گذاری ضبط میشود و هم‌زمان در بسیاری از کشورها قرار می‌گیرد.
- در بازار ثانویه، بازیگران بازار اغلب همان کارگزارانی هستند که گواهی اولیه را می‌فروشند.
بازار جهانی سهام
این بازار به شرکتها این امکان را می‌دهد تا سرمایه بیشتری نسبت به یک بازار داخلی جمع کنند تا سهام خود را در تعدادی از کشورهای مختلف به‌طور هم‌زمان نگه‌داری کنند. این بازارها عمدتاً بلندمدت هستند.
بازارهای سهام بین‌المللی بستر مهمی برای تأمین مالی جهانی است. آنها نه‌تنها مشارکت طیف گسترده‌ای از شرکت‌کنندگان را تضمین می‌کنند بلکه می‌توانند اقتصادهای جهانی را به سمت رونق سوق دهند.
برای درک اهمیت بازارهای بین‌المللی سهام، ارزیابی بازار و گردش مالی ابزار مهمی است.
این بازار به شرکتها این امکان را می‌دهند که تنوع سهامدارانشان را افزایش دهند و همچنین درآمدهای ارزی کسب کنند. علاوه بر این، ارائه سهام شرکتها در بازار بین‌المللی سهام منجر به شناخته‌تر شدن شرکت میشود. مزیت دیگر بازار بین‌المللی سهام این است که هزینه مبادله را کاهش می‌دهند.
ادغام بیشتر جهانی بازارهای سرمایه به دلایل مختلف رخ می‌دهد:
- اولاً، سرمایه‌گذاران اثرات خوب تجارت بین‌المللی را درک کردند.
- دوما، بازارهای برجسته سرمایه با حذف کمیسیون‌های ثابت معاملات ارزان‌تر شدند.
- سوما، اینترنت و فناوری اطلاعات و ارتباطات تجارت کارآمد و منصفانه را در سهام بین‌المللی تسهیل می‌کنند.
- چهارما، ابرشرکت‌های چندمیلیتی (MNCها) مزایای منابع سرمایه جدید را در سطح بین‌المللی درک کرده‌اند.
بازار بین‌المللی پول
بازار بین‌المللی پول بازاری است که معاملات ارزی بین‌المللی بین بسیاری از بانک‌های مرکزی کشورها انجام میشود. معاملات عمدتاً با استفاده از طلا یا دلار آمریکا به‌عنوان پایه انجام میشود. عملیات اساسی بازار بین‌المللی پول شامل پول وام گرفته‌شده یا وام گرفته‌شده توسط دولت‌ها یا مؤسسات بزرگ مالی است. مهم‌ترین مسئولیت بازار پول بین‌المللی تجارت ارز بین کشورهاست.
درواقع مؤسسات مالی در این بازار با پذیرش سپرده و ارائه وام به انواع ارز به شرکتها و سرمایه‌گذاران خدمات‌رسانی می‌کنند. • بانک‌های چندملیتی سعی می‌کنند نیازهای کوتاه‌مدت (کمتر از یک سال) مشتریان خود را تأمین کنند، یعنی قبول سپرده‌های MNC و وام (به‌عنوان‌مثال سرمایه در گردش) به ارزهای مختلف.
بازار جهانی بدهی
یکی از مؤلفه‌های بازار مالی جهانی بازار جهانی بدهی (بازار سرمایه وام) است. بازار جهانی بدهی یک حوزه خاص از روابط بازار است، مربوط به گردش بدهی‌های بدهی و تضمین اعتبار طلبکار برای جمع‌آوری بدهی از یک بدهکار.
بازار جهانی بدهی به دو بازار طبقه‌بندی میشود: بازار بین‌المللی اعتبار (بازار بدهی‌های وام بانکی) و بازار بین‌المللی اوراق بهادار بدهی که در آن ابزارهای مالی، تأیید روابط بدهی بین طلبکار و وام‌گیرنده اوراق قرضه، اسکناس و تجاری را شامل میشود. ویژگی اصلی چنین تقسیم‌بندی، امکان یا عدم امکان خریدوفروش آزاد تعهدات مالی یا ابزارهای مالی است. (معاملات با مبادله هزینه امروز برای آینده به‌عنوان اوراق بهادار طراحی شده است که می‌تواند هدف خریدوفروش آزاد باشد و به‌نوبه خود، معاملات اعتباری، یعنی تعهد وام‌گیرنده قبل از طلبکار، هدف خریدوفروش آزاد نیست). هر یک از بازارها یورومارکت را به عنوان بخشی از بازار بین‌المللی بدهی دربرمی‌گیرد.
چرا افراد از بازارهای مالی بین‌المللی استفاده می‌کنند؟
استفاده از شرایط اقتصادی مطلوب: هنگامی که انتظار دارند ارزهای خارجی در مقابل ارزی که در دست دارند افزایش ارزش خواهد داشت و به حصول سود از تنوع بین‌المللی فکر می‌کنند.
اعتباردهندگان به دلایل زیر اعتبار بازارهای خارجی را تأمین می‌کنند:
در نرخ بهره خارجی بالاتر سرمایه‌گذاری کنند. هنگامی که انتظار دارند ارزهای خارجی در مقابل پول خود افزایش ارزش خواهد داشت و به حصول سود از تنوع بین‌المللی فکر می‌کنند.
وام‌گیرندگان اقدام به استقراض در بازارهای خارجی می‌کنند زمانی که: در نرخ بهره خارجی پایین‌تر سرمایه‌گذاری کنند و انتظار دارند ارزهای خارجی در مقابل پول خود کاهش ارزش خواهد داشت.
جمع‌بندی
به‌طور خلاصه می‌توان گفت که بازارهای مالی بین‌المللی به دلیل کمک به تسهیل مبادلات و با تسهیل تأمین مالی به وجود می‌آیند. در دنیای امروز نیاز به حضور بیش‌ازپیش این بازارها احساس میشود.
به‌طورکلی بازارهای مالی بین‌المللی را می‌توان به سه دسته کلی: بازار ارز خارجی، بازار بین‌المللی سرمایه و بازار بین‌المللی پول تقسیم کرد.
بازار بین‌المللی پول محلی برای ابزار کوتاه‌مدت مبادله میشود و در بازار بین‌المللی، سرمایه ابزار بلندمدت مبادله میشود.
دو عاملی که بر تصمیم‌گیری‌های مشارکت‌کنندگان در بازارهای مالی اثر می‌گذارد عبارت‌اند از: نرخ ارز انتظاری و نرخ بهره.
مهم‌ترین ویژگی بازارهای مالی بین‌المللی تحرک بالای سرمایه است. از سویی دیگر عمق این بازار زیاد است که به معنای حضور مشارکت‌کنندگان بسیار در این بازارهاست. در بازارهای مالی بین‌المللی ابزارهای مختلفی برای پوشش ریسک وجود دارد که استفاده از هریک از آنها نیازمند فراگیری دانش تخصصی می‌باشد.
ابزار مالی بازار سرمایه
- ۱۸ شهریور ۱۴۰۱ : آمریکا: وزیر اطلاعات ایران در فهرست تحریم‌ها قرار گرفت
- ۱۸ شهریور ۱۴۰۱ : وزیر کشاورزی: برای سال آینده گندم هر کیلو ۱۳۰۰۰ تومان خرید میشود
- ۱۸ شهریور ۱۴۰۱ : اسرائیل: رئیس موساد اطلاعات حساسی را درباره ایران به آمریکا داد
- ۱۸ شهریور ۱۴۰۱ : بلینکن: ایران از برخی درخواست‌های غیرمرتبط با برجام کوتاه آمد، اما قرار نیست توافقی حاصل کنیم که الزامات حداقلی ما را برآورده نکند
- ۱۸ شهریور ۱۴۰۱ : قطعا قیمت تخم مرغ افزایش می یابد
- ۱۸ شهریور ۱۴۰۱ : انسیه خزعلی استعفا داد
- ۱۸ شهریور ۱۴۰۱ : آمریکا: در توافق ایران باید از تمام ذخایر اورانیوم خود صرف نظر کند
- ۱۸ شهریور ۱۴۰۱ : مشاور تیم مذاکره: متن توافق تقریبا آماده است/ مشکل همیشه آمریکا بوده است
- ۱۸ شهریور ۱۴۰۱ : وزارت دارایی آمریکا یک شخص و ۴ شرکت را در ارتباط با ایران تحریم کرد
- ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ : ملکه انگلیس درگذشت
- ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ : گفته میشود وضعیت جسمانی ملکه بریتانیا وخیم است
- ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ : آمریکا:مذاکرات فعال برای احیای توافق هسته‌ای ادامه دارند
- ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ : معاون رئیسی: پسرم خارج از کشور است اما مهاجرت نکرده
- ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ : شارل میشل: از توافق هسته‌ای با ایران دست نخواهیم کشید
- ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ : خودروی شاهین در بورس ؛ قیمت ۳۰۴ میلیون تومان
- ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ : خبرنگار والستریت: قطعنامه‌ای علیه ایران در جلسه شورای حکام آژانس صادر نمی‌شود
- ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ : همتی: آقایان صیانت نکنید/ معیشت میلیون ها ایرانی وابسته به اقتصاد دیجیتال است
- ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ : آژانس بین الملل انرژی اتمی: ما نمی‌توانیم صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را تایید کنیم
- ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ : تایمز اسرائیل: توافق احیای برجام از روی میز برداشته شد
- ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ : ریزش بیت کوین/ ۱۸۷۵۰ دلار
- ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ : تایمز اسراییل: آمریکا به اسرائیل اطلاع داده که توافق هسته‌ای در حال حاضر در دستور کار نخواهد بود
- ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ : آمریکا: پاسخ ایران ما را در موقعیتی قرار نداد که توافق را انجام دهیم
- ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ : وزیر صمت: صادرات به روسیه ۱۸۰ درصد رشد کرد
- ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ : دیدار مدیر عامل منطقه آزاد انزلی و مدیران عامل صنعت خودرو
- ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ : زمان‌بندی جلسات معاملاتی بازارهای اول، دوم، پایه و شرکت‌های کوچک و متوسط
- ۱۵ شهریور ۱۴۰۱ : گازپروم و شرکت ملی نفت چین قرارداد بلند مدت با پول ملی امضا کردند
- ۱۵ شهریور ۱۴۰۱ : بزرگترین هیئت تجاری روسیه در راه ایران
- ۱۴ شهریور ۱۴۰۱ : بورل: مذاکرات هسته‌ای ایران در حال انحراف و نه همگرایی است
- ۱۴ شهریور ۱۴۰۱ : کنعانی: موضعی از سوی طر‌ف‌های غربی مبنی بر غیرسازنده بودن پاسخ ایران دریافت نکردیم
- ۱۴ شهریور ۱۴۰۱ : بورل: زمستان سختی در انتظار ماست
- ۲۷ آذر ۱۳۹۷
- ۶:۲۶ بعد از ظهر
مصوبه درخصوص شناسایی اسناد خزانه اسلامی به عنوان ابزار مالی جدید و اعلام معافیت از ثبت نزد سازمان
تاریخ آخرین بروزرسانی: ۲۳ فروردین ۱۴۰۰
ماده واحده: شورا براساس بند (۲۴) ماده (۱) و بند (۴) ماده (۴) قانون بازار اوراق‌بهادار “اسناد خزانه اسلامی” را به‌عنوان ابزار مالی قانون بازار اوراق‌بهادار شناسایی و تصویب نمود. این اوراق قابل معامله در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس بوده و به استناد بند (۵) ماده (۲۷) قانون بازار اوراق‌بهادار، معاف از ثبت نزد سازمان بورس و اوراق‌بهادار می‌باشد.
جزئیات خبر
شماره شناسایی بین المللی اوراق بهادار(۱)، کدی است که به اوراق بهادار قابل معامله در سطح بین المللی هویت و شناسه مشخص می دهد. این شناسه در تمام بازارهای پیشروی جهانی در فرآیندهای تسویه و تولیت حساب مورد استفاده قرار می گیرد.
شماره شناسه بین المللی اوراق بهادار
شماره شناسایی بین المللی اوراق بهادار بخشی از استاندارد ISO۶۱۶۶ (۲) است و به منظور شناسایی اوراق بهادار و ابزارهای مالی (۳) مورد استفاده قرار می گیرد. این شناسه، کدی است که به اوراق بهادار قابل معامله در سطح بین المللی هویت و شناسه مشخص می دهد. این شناسه در تمام بازارهای پیشروی جهانی در فرآیندهای تسویه و تولیت حساب مورد استفاده قرار می گیرد .
این شناسه شامل ۱۲ حرف الفبا و عدد است که ساختار آن به شرح ذیل است :
- دو حرف ابتدایی مربوط به کد کشور است که با استاندارد بین المللی ISO۳۱۶۶(۴) مطابق است و ۹ حرف بعدی اعداد پایه هستند، که می تواند شامل اعداد ملی باشند. ساختار و اندازه این اعداد توسط NNA(۵) هر کشور تعیین می شود . حرف آخر هم، یک رقم بررسی است .
هدف از ISIN هویت بخشی و یکپارچه سازی اوراق بهادار است تا ویژگی های اوراق بهادار از جمله ویژگی ذاتی، مشروعیت یا فرآیند جابجایی آن پنهان بماند .
شماره طبقه بندی ابزار مالی :
کد CFI (طبقه بندی ابزارهای مالی) مطابق استاندارد ISO۱۰۹۶۲(۶) تهیه شده است .
کد CFI از۶ حرف الفبا و عدد تشکیل شده است که بین ابزارهای مالی و اوراق بهادار بر اساس ویژگی آنها تمایز ایجاد می کند .
- اولین حرف بیانگر این است که ابزار به کدام دسته تعلق دارد: سهام ، اوراق قرضه، وارانت یا حق تقدم، اختیار معامله، قرارداد آتی یا غیره.
- حرف دوم به گروه های خاص در هر دسته اشاره دارد. برای مثال زیر مجموعه دسته سهام : سهام عادی، سهام ممتاز، واحد صندوق ها و غیره است. همچنین می توان برای زیر مجموعه ابزارهای بدهی؛ مواردی مانند اوراق قرضه، اوراق قرضه قابل تبدیل، ابزارهای بازار پول و غیره را نام برد .
- چهار رقم بعدی به ویژگی اصلی گروه ها اشاره دارد. برای مثال، در مورد سهام می توان به، دارای حق رای یا بدون آن، محدودیت های خاص، وضعیت پرداخت سود سهام و غیره و در مورد اوراق بدهی؛ نوع بهره (ثابت یا متغیر)، ضمانت، نوع سررسید و غیره اشاره کرد .
CFI با در نظرگرفتن طبقه بندی اوراق بهادار ، اعتماد سرمایه گذاران را در راستای اهداف نهاد ناظر افزایش می دهد و در جذب سرمایه گذاران خارجی ، به خصوص موسسات مالی بین المللی نقش مهمی ایفا می کند .
ISIN: International Securities Identification Number .(۱)
.(۲) ایزو ۶۱۶۶ ساختار یک شماره شناسایی بین المللی اوراق بهادار (ISIN) را تعریف می کند
CFI: Classification of Financial Instruments .(۳)
.(۴) ایزو ۳۱۶۶ استانداردی است که توسط سازمان بین‌المللی استانداردسازی تدوین شده است. هدف این استاندارد تخصیص کدی منحصربه‌فرد به هر کشور، مناطق جغرافیایی مهم و زیرمجموعه‌های آنها (مانند استان و ایالت) است .
NNA: National Numbering Agency.(۵)
.(۶) ایزو ۱۰۹۶۲ ساختار و قالب طبقه بندی ابزارهای مالی مصوب سازمان بین المللی استاندارد را تعریف می کند .
استفاده از یک ابزار جدید مالی در فرابورس و بورس
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: از روز یکشنبه 4 اسفند استفاده از یک ابزار جدید فروش تعهدی در پنج نماد فرابورس و پنج نماد بورسی شروع میشود.
به گزارش "صدای بانک" ، شاپور محمدی در مورد نمادهای جدید در بازار سرمایه گفت: از روز یکشنبه 4 اسفندماه ابزار جدید فروش تعهدی بر روی پنج نماد در فرابورس ایران و پنج نماد در بورس اوراق بهادار تهران عملیاتی میشود.
وی گفت: نحوه فروش تعهدی این است که مثل فروش استقراضی مرسوم در بورس‌های دنیا است، اما با این تفاوت که با عقد وکالت طوری تنظیم شده است، این معامله از نظر شرعی قابل قبول باشد و کمیته فقهی سازمان بورس این ابزار فروش تعهدی را طراحی کرده است.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در مورد اینکه چرا به ابزار دید فروش تعهدی می‌گوییم، اظهار داشت: در فروش تعهدی یک نفر متعهد میشود که سهامی را که فروخته است از بازار بخرد و در واقع قرض نمی‌گیرد، بلکه متعهد به خرید و برگرداندن آن سهام از بازار میشود و از نظر عقد وکالت این قابل قبول‌ترین شکل برای فروش تعهدی می‌تواند باشد.
محمدی افزود: ابزار فروش تعهدی از روز یکشنبه 4 اسفند در پنج نماد فرابورس عملیاتی میشود.
وی در پاسخ به این سؤال که اگر ضرری در فروش تعهدی برعهده چه کسی خواهد بود، گفت: سازوکارها طوری طراحی شده که سهام وارد زیان نمی‌شود، چون می‌تواند از حساب ودیعه صاحب سهام جبران شود.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تأکید کرد: ابزارهای مالی در بازار بورس تکمیل شده و اکنون ابزارهایی مانند سهام، قرارداد آتی، اختیار خرید، اختیار فروش داریم و ابزار فروش تعهدی را هم اضافه می‌کنیم. همچنین فروش اعتباری را هم از قبل داشتیم. اینها ابزارهای مربوط بازار سرمایه است.
وی گفت: در مورد ابزاری مالی اسلامی هم ایران از همه کشورهای اسلامی از تعداد بیشتری ابزار مالی اسلامی استفاده می کند. در حال حاضر ابزارهای مشارکت، اجاره دارایی، اجاره سهام، عقد استصناع (عقد سفارش ساخت یک صنعت) یا صکوک ساخت، مرابحه، خرید دین، جعاله، وکالت، اوراق منفعت داریم و هیچ کشوری همه این ابزارهای مالی اسلامی را با هم ندارد.
محمدی در مورد اینکه با وجود تکمیل ابزارهای مالی چرا با این وجود شرکتها برای تأمین مالی به بازار سرمایه مراجعه نمی‌کنند و بیشتر از بانک‌ها تأمین مالی می‌کنند، گفت: به خاطر اینکه بانک‌ها سهل‌تر تسهیلات می‌دهند، اما بازار سرمایه مقررات بیشتری دارد و این مقررات هم برای صیانت از حقوق سهامداران و دارندگان اوراق بهادار است. دلیل دوم این است که کسی که به بازار سرمایه مراجعه می‌کند متعهد میشود، در روز معینی مبلغ تعهد را پرداخت کند، چون اوراق سهام دست مردم است و باید به روز پرداخت شود در حالی که در نظام بانکی این اختیار وجود دارد که بازپرداخت وام کسی را امهال و استمهال بکند، یعنی مهلت بدهد.
وی افزود: دلیل دیگر این است که وقتی یک شرکت به بورس می‌آید باید اطلاعات مالی و صورت‌های مالی خود را مرتب ارائه کند و برخی از شرکتها این اطلاعات را از قبل تهیه نکرده و ندارند.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در مورد اینکه سهام بازار سرمایه از تأمین مالی چقدر است، گفت: در مورد شرکتها این سهم کم است، اما در مورد دولت بیشتر است و در مجموع سهم بازار سرمایه از تأمین مالی شرکتها و کشور 15درصد است.
انواع اوراق ابزار مالی بازار سرمایه بهادار در بازار سرمایه
حامد امیری
اوراق بهادار مفهومی است که حتما آن را شنیده‌اید و ممکن است کمی با آن آشنایی داشته باشید. اما این نیز امکان دارد که به طور کامل با تعریف آن آشنایی نداشته و حتی انواع آن را نشناسید.
به همین منظور است که موسسه حقوقی حامد امیری در اصفهان سعی کرده است با تهیه این مطلب این مفهوم را بیشتر توضیح داده و انواع آن را نیز نام ببرد.
پس برای آن که با اوراق بهادار به طور کامل آشنا شوید این مطلب را از دست ندهید و نظرات خود را در این مورد با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
فهرست موضوعات ( برای مطالعه هر عنوان روی آن کلیک کنید)
اوراق بهادار چیست؟
طبق تعریفی که وکیل پایه یک اصفهان ارائه می دهد: اوراق بهادار یک ابزار مالی است که هرکس با داشتن آن می تواند داد و ستد کند زیرا که از ارزش مالی برخوردار است.
این اوراق به علت همین ارزش مالی که دارند بسیار مورد توجه سرمایه گذاران و سرمایه پذیران قرار گرفته‌اند. به این صورت که اوراق بهاداری را که مورد تأیید و تضمین نهادهای دولتی و خصوصی است خریداری می کنند یا از آن سود می برند.
وکیل دادگستری اضافه می کند آن شرکتی که اقدام به انتشار اوراق بهادار می کند منتشر کننده و یا ناشر نامیده می شود.
همچنین لازم به ذکر است که این اوراق متناسب با هدفی که ناشر دارد و همچنین کارکردهای خود ورقه، ممکن است قیمت‌های مختلفی داشته باشد.
و شکل‌های انتشار این اوراق نیز ممکن است متفاوت باشد، به عنوان مثال امکان دارد که ابزار مالی بازار سرمایه به شکل صدور گواهی و یا بدون گواهی و به وسیله اینترنت منتشر شود.
اوراق بهادار چه انواعی دارد؟
بنا به گفته وکیل مالی در اصفهان اوراق بهادار به سه گروه اصلی تقسیم شده‌اند:
• اوراق حقوق صاحبان سهام
• اوراق بدهی
• ابزارهای مشتقه
در ادامه هر یک از این موارد را به صورت جداگانه بررسی خواهیم کرد.
الف) اوراق حقوق صاحبان سهام
یک شرکت ممکن است سهام خود را به بخش‌های مساوی تقسیم کند و تحت عنوان سهام شرکت به فروش بگذارد. حال هر کس که این سهام به فروش گذاشته شده را خریداری کند به همان میزان صاحب سهام آن شرکت خواهد شد.
این شخص با خریداری کردن سهام آن شرکت تمامی حقوقی که صاحبان سهام دارند را دارا می شود و به نوعی در آن شرکت مالکیت دارد. سهام خود دارای انواعی است که بدین شرح است:
• سهام عادی: که از متداول‌ترین نوع اوراق بهادار است، به طور معمول در بورس اوراق بهادار مور معامله قرار می گیرد. این نوع سهم هم ارزش بازاری دارد و هم ارزش اسمی. ارزش اسمی هر سهم عادی ۱۰۰۰ ریال است و ارزش بازاری آن متناسب با عرضه و تقاضای آن سهم تعیین می شود.
• سهام ممتاز : سهام ممتاز به سهامی گفته می شود که با کمی تفاوت نسبت به سهام عادی از سوی شرکتها منتشر می شود. مثلا شرکت بخشی از سهام را با ۱۰% افزایش قیمت نسبت به ارزش اسمی آن منتشر می کند و به این ترتیب سودی که به دست می آورد ۱۰% بیشتر از قیمت اسمی سهام است. به همین جهت این سهام نسبت به سهام عادی برتری داشته و سهام ممتاز نام گرفته است.
ب) اوراق بدهی
اوراق بدهی که اوراق قرضه نیز نام دارد در حقیقت راهی است برای آن که شرکتها بتوانند منابع مالی پروژه‌های خود را تأمین کنند. چون زمانی که یک شرکت منبع مالی کافی برای انجام یک پروژه نداشته باشد با مشکلات متعددی روبرو می شود.
به همین جهت با اننتشار اوراق بدهی یا قرضه این کمبود منابع مالی خود را جبران می کند. زیرا این روش روشی ساده‌تر و کم هزینه‌تر از دیگر روش های تأمین منابع مالی است.
اما مهم‌ترین اوراق بدهی اوراق مشارکت دولتی و شرکتی است. زیرا به این طریق سرمایه گذاران با خرید این اوراق در آن پروژه شراکت می کنند.
ج) اوراق مشتقه
یکی دیگر از راه‌های سرمایه گذاری در اوراق بهادار خرید اوراق مشتقه است. اوراق مشتقه برخلاف اوراق سهام، خود هیچ ارزشی ندارند و ارزش آنها وابسته به یک کالا است و در حقیقت این اوراق به پشتوانه آنها صادر شده‌اند. به عنوان مثال اوراق مشتقه طلا به پشتوانه طلا صادر شده و قیمت آن متناسب با قیمت طلا تعیین می شود، و یا اوراق مشتقه ارز و یا سکه و از این قبیل.
اوراق مشتقه به ۴ دسته مختلف تقسیم می شود:
• قرارداد سلف
• قرارداد آتی
• قرارداد اختیار معامله
• قرارداد معاوضه
بورس اوراق بهادار به چه معناست؟
بورس اراق بهادار طبق آنچه که وکیل مالی در اصفهان بیان می کند یک بازار ایجاد شده و رسمی برای سرمایه است و در آن سهام شرکتها یا اوراق قرضه دولتی یا شرکت‌های خصوصی در چهارچوب قوانین و مقررات خاصی خرید و فروش می شود.
ویژگی مهمی که این بورس دارد این است که به صورت قانونی از صاحبان پس‌اندازها و سرمایه‌های راکد حمایت می کند. در حقیقت کسانی که سرمایه و یا پس اندار راکد دارند می توانند در بورس اوراق بهادار که یک مرجع رسمی و مطمئن است سرمایه گذاری کنند و با خرید اوراق بهادار از دولت و شرکت‌های معتبر سود معینی به دست آورند.
بورس اوراق بهادار باعث این می شود که منابع مالی شرکت‌های خصوصی و دولتی تأمین شود. علاوه بر آن کشورهایی که بورس اوراق بهادار پیشرفته‌تری دارند، رشد اقتصادی بهتری نیز تجربه می کنند. سیستم بانکی نیز می تواند از طریق بورس اوراق بهادار نقدینگی مورد نیاز خود را به دست آورد.
به گفته‌ی وکیل خوب اصفهان اصلی‌ترین وظیفه‌ای که بورس اوراق بهادار دارد این است که بازاری شفاف و واضح برای خرید و فروش اوراق بهادار فراهم کند.
البته لازم به ذکر است که بورس اوراق بهادار مسئولیت‌هایی نیز دارد که به این ترتیب است:
۱٫ پذیرفتن یا لغو پذیرفتن اعضا از جمله کارگزاران، معامله‌گران، بازارگردانان و مشاوران و مدیران سرمایه‌گذاری
۲٫ پذیرفتن یا لغو پذیرفتن ابزارهای مالی قابل خرید و فروش در بورس
۳٫ ایجاد یک سیستم دادوستد مناسب و کارآمد
۴٫ ایجاد یک سیستم مناسب و کارآمد جهت تسویه و پایاپای دادوستد
۵٫ ایجاد یک سیستم مناسب به منظور نظارت بر جریان دادوستد، عملیات بازار و فعالیت اعضا
۶٫ ایجاد امکانات و تسهیلات لازم جهت توزیع و انتشار اطلاعات مربوط به دادوستد
اوراق بهادار قابل معامله
الف) اوراق مشارکت
یک شرکت می تواند با انتشار اوراق مشارکت منبع مالی که مورد نیاز برای فعالیتش است را به دست آورد. افراد نیز با خرید اوراق مشارکت می توانند در آن فعالیتی که شرکت انجام داده است شریک شده و سهمی ببرند.
یک شرکت برای آن که بتواند اوراق مشارکت منتشر کند باید ثابت کند که فعالیتش توجیه اقتصادی داشته و بانک مرکزی یا سازمان بورس آن را تأیید کنند.
سپس مجوز انتشار اوراق مشارکت را می گیرد. با انتشا اوراق مشارکت، شرکت ناشر تضمین می کند که در مواعد مشخص سود معینی را به صورت علی‌الحساب به صاحبان اوراق پرداخت کند.
در پایان فعالیت شرکت سود قطعی را حساب نموده و چنانچه این سود از سودهای علی‌الحساب پرداخت شده بیشتر باشد، مابه‌التفاوت آن را پرداخت می کند.
ب) اوراق اجاره
اگر یک شرکتی بخواهد کارش را گسترش داده و ابزارآلات بیشتری خریداری کند اما منابع مالی مورد نیاز برای خرید آنرا نداشته باشد، می تواند به یک سازمان مالی مراجعه نموده تا آن سازمان اوراق مشارکت منتشر کند.
این سازمان نهاد واسط نامیده می شود. نهاد واسط اوراق مشارکت منتشر شده را به سرمایه‌گذارای می فروشد و با مبلغ به دست آمده ابزارآلاتی که شرکت احتیاج دارد را خریداری می کند و آن را به آن شرکت اجاره می دهد.
این شرکت وظیفه دارد که اجاره‌بهای آن ابزار را به نهاد واسط در مواعد مقرر بپردازد تا آن نهاد نیز آن اجاره بها را سرمایه‌گذاران پرداخت کند. پس از آن که دوره اجاره به پایان رسید نهاد واسط ابزار را به شرکت می فروشد و با مبلغ آن اصل سرمایه‌ی سرمایه‌گذاران را پرداخت می کند.
همانطور که پیش از بیان شد، معاملات سهام در بورس اوراق بهادار حجم زیادی از معاملات را به خود اختصاص داده است. و هرکس می تواند با خرید سهام یه شرکت به همان اندازه مالک شرکت شود.
به طور مثال اگر سهام یک شرکت ۱ میلیارد تومان ارزش داشته باشد و به ۱۰ قسمت تقسیم شود هرکس با خرید یک قسمت از آن مالک یک دهم از آن کارخانه می شود.
همچنین این را نیز بیان نمودیم که متداول‌ترین سهام که مورد معامله قرار می گیرد سهام عادی است. سهام عادی دارای دو ارزش است، یکی ارزش بازاری که متناسب با میزان عرضه و تقاضای آن سهم تعیین می شود و یکی ارزش اسمی که به موجب قانون ایران ارزش اسمی سهام عادی ۱۰۰۰ ریال است.
نتیجه گیری
از این مطلب دریافتیم که اوراق بهادار یک ابزار و اهرم مالی است و هرکس می تواند آن را در بورس اوراق بهادار خرید و فروش کنند. سرمایه گذاران می توانند سرمایه‌های راکد خود را در این بورس سرمایه گذاری کنند و به این ترتیب سود به دست آورند.
شرکتها نیز می توانند با انتشار اوراق بهادار منابع مالی که برای انجام پروژه و طرح خود دارند را تأمین کنند و به این ترتیب ابزار مالی بازار سرمایه سرمایه گذاران را در سود به دست آمده از آن پروژه شریک کنند.
این مقاله را در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید
این مطلب توسط حامد امیری وکیل پایه یک دادگستری نگاشته شده است. برای مشاوره حقوقی با ایشان دکمه زیر را کلیک کنید.
دیدگاه شما