انواع اوراق قرضه

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا

اوراق قرضه آمریکا چیست؟

مجله افیکس کار: برای بسیاری از فعالان بازار ارز بخصوص کسانی که به روش های فاندامنتال اهمیت بیشتری می دهند اطلاع و آگاهی از بازار اوراق قرضه آمریکا اهمیتی دو چندان دارد چرا که بازار سهام و بازدهی اوراق قرضه رابطه ای معکوس داشته و این رابطه به وسیله نرخ بهره فدرال امریکا تعیین و تنظیم می شود.

ورقه قرضه (‌Bond) یک سند بدهی است. زمانیکه شما یک ورقه قرضه را می خرید در واقع شما پولتان را به دولت، شهرداری، یک شرکت سهامی،موسسات فدرال یا دیگر موسساتی که بعنوان منتشر کننده شناخته شده اند ، قرض می دهید. در ازای این وام ، ناشران اوراق قرضه متعهد به پرداخت بهره ای مشخص در طول زمان اوراق قرضه و همچنین اصل آن در زمان سررسید می باشند.

در این میان انواع اوراق قرضه ای که شما می توانید انتخاب کنید عبارتند از:

اوراق قرضه دولتی امریکا ، اوراق قرضه شهرداری ها ، اوراق قرضه شرکتها ،اوراق قرضه با پشتوانه دارایی یا رهنی ، اوراق قرضه موسسات فدرال و اوراق قرضه دولت های خارجی.

اوراق قرضه در کشور آمریکا بنام BOND در کشور آلمان بنام BUND و در کشور انگلیس بنام GILT شناخته می شود.

انواع اوراق قرضه و ناشران آن:

اوراق قرضه خزانه داری آمریکا (U.S. Treasury ):

زمانیکه هزینه های دولت فدرال امریکا از مالیات های دریافتی بیشتر می شود جبران این کسری توسط انتشار اوراق خزانه داری امریکا صورت می پذیرد.این اوراق خود به سه دسته تقسیم می شوند:

اوراق خزانه (T-bills):

در سررسیدهای چند روزه تا ۵۲ هفته ای منتشر می شوند و معمولا با کسر (تخفیف) فروخته می شوند و اختلاف آن با مبلغ اسمی معرف بهره آن می باشد.

اسناد خزانه (T-notes):

در سررسیدهای ۲ ، ۳ ،۵ ، ۷ و ۱۰ سال منتشر می شوند و بهره آن در هر ۶ ماه پرداخت می گردد.قیمت این اوراق در حراج ممکن است با صرف ، کسر و یا همان ارزش اسمی فروخته شود.

اوراق قرضه خزانه (T-bonds):

معمولا در سررسید ۳۰ ساله منتشر می گردد و بهره آن نیز هر ۶ ماه پرداخت می گردد.قیمت این اوراق در حراج ممکن است با صرف ، کسر و یا همان ارزش اسمی فروخته شود.

نوع خاص دیگری از اوراق قرضه نیز توسط دولت امریکا منتشر می شود که بنام اوراق قرضه ضد تورم (TIPS)شناخته می شود سررسید این نوع اوراق ۵ ، ۱۰ و ۲۰ ساله می باشد که بهره آن هر ۶ ماه یکبار پرداخت می گردد .

اصل مبلغ با توجه به نرخ بهره در هر سال اصلاح می گردد.

نکته جالب در مورد این اوراق این است که تمامی آنها به صورت الکترونیکی بوده و همانند روش فیزیکی یا کاغذی مانند اوراق مشارکتی که در داخل ایران منتشر می شود نمی باشد.

حداقل خرید این اوراق در امریکا ۱۰۰دلار و حداکثر آن ۵ میلیون دلار می باشد.

از مزایای این اوراق عاری از ریسک بودن آنها می باشد. قیمت این اوراق بر مبنای عدد ۱۰۰ و با ۶ رقم اعشار نشان داده می شود برای آگاهی از چگونگی فروش این اوراق با صرف یا کسر به جدول زیر توجه کنید:

شرایط	نوع اوراق	بازده در حراج	نرخ بهره	قیمت	توضیح
با تخفیف	30-year bond	4.35%	4.25%	98.333317	Below par price required to equate to 4.35% yield
با صرف	30-year bond	3.99%	4.25%	104.511963	Above par price required to equate to 3.99% yield

اوراق قرضه شهرداری (Municipal Securities):

بیش از ۵۰هزار ایالت ،دولت محلی و آژانس های وابسته به آنها در امریکا وجود دارند که جهت ساخت ، بهبود و تعمیرات مدارس ، خیابانها ، بزرگراهها،بیمارستانها ، پل ها ،خانه های ارزان قیمت،سیستم آب و فاضلاب،بنادر ، فرودگاهها و بسیاری دیگر از مکان های عمومی اقدام به انتشار اوراق قرضه آمریکا و تدارک وجوه می نمایند.

از مزایای این اوراق معافیت مالیاتی آنها می باشد.

اوراق قرضه شرکتها (Corporate Bond ):

این اوراق توسط شرکتها برای افزایش سرمایه جهت تامین مالی در امکانات، تجهیزات، تحقیق، توسعه، تکنولوژی های جدید و توسعه عمومی تجارت منتشر می شوند.

از مزایای این اوراق بالاتر بودن نرخ بهره آن نسبت به اوراق قرضه دولتی می باشد.

ابزارهای بازار پول (Money Market Instruments):

اغلب اوراق قرضه جهت تامین مالی پروژه های بلند مدت منتشر می شوند چنانچه این اوراق به صورت کوتاه مدت انتشار یابد تحت عناوین زیر قرار می گیرند:

• برات های تضمین شده بانکی( bankers acceptances)
• اوراق تجاری(commercial paper)
• گواهی های سپرده(certificates of deposit ) یا همان CDs ها

اوراق قرضه با پشتوانه رهنی (Mortgage-backed securities ) یا MBS:

این اوراق توسط موسسات دولتی مانند Ginnie Mae یا موسسات مورد حمایت دولت مانند Fannie Mae و Freddie Mac منتشر می شوند در واقع این موسسات این اوراق را به پشتوانه مجموعه از وام های رهنی بخش مسکن(که ممکن است این وام ها را خود داده باشند یا آنها را از دیگر بانکها خریده باشند) که در ترازنامه خود دارند منتشر می کنند (فرایند تبدیل وام به اوراق قرضه یا securitizing)و پس از فروش آنها به سرمایه گذاران وجوه حاصله را مجددا وارد چرخه پرداخت وام مسکن می کنند .در واقع با این اقدام وجوه لازم جهت پرداخت به متقاضیان وام مسکن فراهم می گردد.

از مزایای خرید اوراق قرضه با پشتوانه رهنی ، بازگشت قسمتی اصل و فرع آن در پایان هر ماه می باشد در حالیکه در سایر اوراق قرضه اصل مبلغ فقط در سررسید قابل دریافت است.

اوراق قرضه با پشتوانه دارایی (Asset-Backed Securities) یا ABS:

فرایند وجودی این اوراق همانند MBS است با این تفاوت که به جاری پشتوانه “رهن یا وام مسکن”از دارایی های دیگری از قبیل بدهی کارت اعتباری،وام های پرداختی بابت خودرو،وام های پرداختی بابت لوازم منزل، لیزینگ تجهیزات، حسابهای دریافتنی ، وام های پرداختی به موسسات تجاری کوچک و سایر وام ها استفاده می شود.ناشران این اوراق موسسات می باشند.

اعتبار اوراق قرضه:

در آمریکا سه شرکت وجود دارند که اوراق قرضه را درجه بندی می کنند و به اصطلاح به آنها اعتبار انواع اوراق قرضه می دهند. این سه شرکت عبارتند از Moody’s Investor Service، Standard and Poor’s Ratings Servicesو Fitch IBCA .بطور کلی رابطه اعتبار اوراق قرضه با نرخ بهره آن رابطه ای معکوس است یعنی هر چه اعتبار اوراق قرضه بیشتر باشد نرخ بهره آن کمتر است و بالعکس. جدول زیر شامل علائم مورد استفاده برای اعتبار دهی می باشد:

FITCH	S & P	MOODY’S	اعتبار ریسک
AAA	AAA	Aaa	رتبه اول
AA	AA	Aa	عالی
A	A	A	بالاتر از متوسط
BBB	BBB	Baa	پایین تر از متوسط
BB	BB	Ba	دارای ریسک
B, CCC, CC, C	B, CCC, CC, C	B, Caa	بسیار ریسکی
DDD, DD, D	D	Ca, C	نکول در سررسید

قیمت اوراق قرضه :

برای آگاهی از قیمت انواع اوراق قرضه می توانید به سایت بلومبرگ مراجعه کنید.

علم مدیریت

اوراق قرضه شرکت ها و انواع سهام و انواع شرکت های سرمایه گذار

اوراق قرضه شرکت ها

اوراق منتشره توسط شرکت های خصوصی

تفاوت با اوراق قرضه ی دولتی:

تغییرات نرخ بازدهی سالانه ریسک (به لحاظ ورشکستگی)

اهمیت اوراق قرضه:

مهم ترین منابع مالی شرکتها

دلیل استفاده ازاوراق قرضه:

1-انتشارآنهاازنظرهزینه ارزان است(دربعضی ازکشورهاهزینه قابل قبول مالیات است)

2-وجودبازارهای مالی برای اوراق

ماهیت اوراق قرضه:

ناتوانی موسسات وام دهنده

تقسیم نیازبه واحدهای کوچک

پرداخت بهره بیشتردر ازای ریسک بیشتر

قرارداد اوراق قرضه:

تعهداتی که شرکت درقبال خریداران می پردازد.انواع اوراق قرضه

امضاشده توسط شرکت صادرکننده ی اوراق وموسسه مالی امین دارندگان قرضه

وظیفه ی موسسه امین:

رسیدگی به اختلافات ومسائلی که درنحوه ی اجرای قراردادپیش می آید

مشخصات موسسه امین

شماره ثبت واجازه انتشار

دارایی های گرو ،چگونگی رسیدگی به شکایات وهرگونه شرط دیگر.

بازپرداخت اصل وام:

اولین تعهدشرکت: بازپرداخت اصل وام درتاریخ معین

ارزش اسمی: ارزش هربرگ ازاوراق قرضه.مثلا:اوراق قرضه به ارزش اسمی1000دلار

تاریخ سررسید: مثلا:20ساله، یامیان مدت:پنج ساله

حق بازخرید: امکان بازخریداوراق قبل ازسررسید :

افزایش توان پرداخت بدهی

گرفتن وام جدیدبابهره ی کمتروبازخرید اوراق

تعیین قیمت بازخریدبیشترازقیمت اسمی برای جبران خسارت به دارندگان اوراق

معمولازمان بازخریددرقراردادازسال پنجم به بعد

تعیین توان بازپرداخت اصل وام:

1. تعیین نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام شرکت

2. نسبت بدهی به دارایی های ثابت

نبایدبدهی های هیچ شرکتی ازحقوق صاحبان سهام بیشترشود

تعیین توان پرداخت بهره:

هرشش ماه یک بارشرکت می تواندازمحل سودجاری بدهی هایش رابپردازد

درشرکت های تولیدی ،سودخالص پس ازکسرمالیات بایدازسه برابرکل هزینه بهره کمترباشد.درشرکت های آب وبرق نبایدبه کمترازدوبرابرباشد.

v محاسبه نسبت پوشش هزینه بهره:

روش مجموع هزینه های بهره

روش تفکیک هزینه های بهره

مزایاومعایب اوراق قرضه:

1-ثابت بودن درآمدبهره ی آن

2-تضمین بازپرداخت اصل سرمایه

3-بیشتربودن بازدهی این اوراق ازاوراق دولتی

4-مناسب بودن باهدف سرمایه گذاری

ریسک پذیربودن دربرابرتورم

متضررشدن درشرایط بی توجهی به زمان وبازارسرمایه

داشتن ریسک بالابرای اوراق بادرجه اعتبارپایین

نوعی اوراق بهاداراست که نشان دهنده مالکیت درشرکت است.سودآن ثابت ولی پرداخت آن بستگی به سودیادرآمدشرکت دارد.

دارندگان این اوراق نسبت به دارایی های شرکت ،پس ازدارندگان اوراق قرضه وپیش ازصاحبان سهام عادی دراولویت قرارمی گیرند.

سوداین سهام ثابت وقیمت وبازدهی آن بستگی به تغییرات نرخ بهره دربازار و نوسانات سیستم اقتصادی دارد.

ماهیت سهام ممتاز:

این سهام منبع اصلی تامین مالی به حساب نمی آیند وبخش اندکی ازپول موردنیازازانتشاراین اوراق به دست می آید چون صرفه جویی مالیاتی به وجودنمی آورند.

ویژگی های سهام ممتاز:

1. حق رای: حق انتخاب اقتضایی درصورت بحران مالی درانتخاب مدیران

2. سررسیدوحق بازخرید: مانندسهام انواع اوراق قرضه عادی زمان سررسیدندارد.شرکت ها حق بازخریدرابرای خودنگه می دارند.

3. مقررات مربوط به وجوه استهلاکی: مجبوربودن به قراردادن وجوهی برای بازخریدسهام ممتازدریک حساب ویژه توسط موسسه ای امین.

4. سودسهام: برحسب درصدی ازارزش اسمی یامبلغی معین

5. قابلیت تبدیل :غیرقابل تبدیل شدن به سهام عادی

6. بازدهی سهام ممتاز:نرخ بازدهی سهام ممتازنرخ بازده ی جاری است که ازتقسیم سودسهام ممتاز به قیمت روزهرسهم به دست می آید.

مقایسه ی بازدهی سهام ممتاز با اوراق قرضه:

بازدهی بیشترسهام ممتازازاورق قرضه ی دولتی وخصوصی

ریسک بیشترسهام ممتازازاوراق قرضه

کمتربودن نرخ مالیاتی سهام ممتاز

درجه اعتبار سهام ممتاز:

درجه های اعتبارسهام ممتازتوسط شرکت standard &poors هماننداوراق قرضه می باشد.

AAA =بالاترین درجه ی اعتبار

AA =درجه اعتباربالا

C =نسبتامخاطره آمیز

پنداشت مردم ازسهام عادی:

ü دراوضاع اقتصادی پایین،سرمایه گذاری درسهام عادی کاهش می یابد

ü دراوضاع اقتصادی بالا،سرمایه گذاری بالا می رود.

دلایل علاقه مردم به سهام عادی:

§ نرخ بازدهی بالا نسبت به اوراق دیگر

§ تحت الشعاع قراردادن ریسک ازطریق بازدهی بالا

§ سعی دولت هابرکنترل تورم وتقویت بازاراوراق بهادار

§ بالارفتن درآمدووسودشرکت ها

ماهیت سهام عادی :

حق مالکیت داشتن دارندگان سهام عادی دردرآمدهاوسودشرکت

سهولت منتقل شدن به دیگران باپشت نویسی به نام خریدارجدید

سررسید سهام عادی

:دراساسنامه ی شرکت تعیین شده است.شرکت های باعمرمحدودسررسیدسهام عادی آنها محدودبه عمرشرکت است وشرکت های نامحدود سررسیدندارند.

حق رای: داشتن حق رای درمواردزیر:

تقسیم سود تجزیه سهام

انتخاب هیئت مدیره وبازرس ادغام شرکت

تغییرسرمایه انتشاراوراق بهادار

انتشارسهام جایزه هرنوع تغییردراساسنامه

ارزش دفتری سهام عادی:

ارزش دفتری ازارزش اسمی مهمتراست

تعیین ارزش دفتری:

(بدهی+ سهام ممتاز)-(دارایی ها) /تعدادسهام عادی

ارزش دفتری نشان دهنده ی مبلغی است که درازای هرسهم عادی درشرکت سرمایه گذاری شده است.

سودتقسیمی هرسهم عادی:مقدارسودسهام به میزان درآمدوسودآوری شرکت ووضع مالی ومیزان نیازبه پول جهت سرمایه گذاری درطرح های جدیدبستگی دارد.

سیاست مشخص تقسیم سودنشان دهنده ی :نرخ ثابت یامیزان ثابت سودتقسیمی است.

سودبه صورت نقدپرداخت می شود.می تواندبه صورت «انواع اوراق قرضه سهام جایزه» یا «سودجنسی» نیز باشد.

شرکت هایی که سودآورندولی نقدینگی لازم راندارند به اندوختن سرمایه اقدام می نمایند.برای این مقصودبه دارندگان سهام عادی به جای سودنقدی سهام جایزه میدهندکه برحسب درصد بیان می شود.

اهمیت سهام جایزه:

درصورت ثابت بودن قیمت سهام دارندگان سهام جایزه ثروت بیشتری رااندوخته می کنندبدون اینکه مالیات پرداخت کنند

با نگهداری سهام جایزه سرمایه بانرخ مرکب افزایش می یابد.

سهام جایزه درصورتی ارزشمنداست که شرکت بااندوختن سود مسیررشدوترقی رابپیماید.

حق تقدم خریدسهام :

داشتن چنین حقی به دارندگان سهام عادی امکان می دهد که تادرصدمالکیت خودراثابت نگه دارند.اگرشرکتی قصدافزایش سرمایه راداشته باشد سهام جدیدرابه سهامداران عرضه کندوهرسهامداربه نسبت سهام خوددرپذیره نویسی شرکت کند.

ارزش گواهی حق تقدم:

ارزش سهام شرکت دربازار

پایین بودن قیمت پذیره نویسی سهام، زیرقیمت بازار(تخفیف15/.)

درنظرداشتن سه تاریخ برای صاحبان سهام:

1-تاریخ اعلان افزایش سرمایه

2-تاریخ بستن سهام شرکت

3-زمان اقتضای مهلت حق تقدم

عنوان:تحلیل وبازده شرکت های سرمایه گذاری دربورس تهران ) دکتراسدالله فرزین ورضااسماعیلی (

شرکت های سرمایه گذاری:

موسساتی مالی که وجوه جمع بیشماری ازسرمایه گذاران راازطریق فروش سهام گردآوری می کنند

اوراق سهام شرکت ها ی سرمایه گذاری قابلیت نقدشوندگی بیشتری نسبت به سایرشرکت هادارند.

قیمت سهم درشرکت های سرمایه گذاری ازطریق خالص دارایی هاقابل تعیین است.

این شرکت هاقادرند:

1-سودرادوباره سرمایه گذاری کنندودارایی هاراتغییردهند.

2-ازطریق نگهداری انواع اوراق بهادارپرتفوی خودرامتنوع سازند.

3-مجموعه ای ازاوراق راباریسک کم وبازده بالاجمع کنند

4-پرتفوی خودراازطریق انتخاب چندسهم کنترل نمایند.

انواع شرکت های سرمایه گذاری:

1 -شرکت های سرمایه گذاری باسرمایه ی باز:

دارای سرمایه ی بازیامتغیر

آمادگی داشتن برای فروش سهام باسرمایه ی باز

آماده عرضه ی سهام جدیدباقیمتی برابریانزدیک به ارزش خالص دارایی هابرای هرسهم

درایران طبق ماده 8قانون تجارت سرمایه ی شرکت بایدثابت ومشخص باشدلذاامکان تشکیل این نوع شرکت وجودندارد.

این موضوع باعث شده که شرکت های سرمایه گذاری نتوانندنسبت به تغییردرعرضه وتقاضای سهام خودعکس العمل نشان داده ودرصورت لزوم اقدام به بازخریدویافروش سهام خودبکنند

شرکت های سرمایه گذاری باسرمایه محدود :

شرکت هایی که سهام خودرابازخریدنمی کنند

اکثراین شرکت ها به مدت نامحدودتشکیل می شوندوسودحاصل ازسرمایه گذاری رادوباره سرمایه گذاری می کنند.

وجوه خودرادرانواع اوراق بهادارسرمایه گذاری می کنند

دراغلب مواردسرمایه ی شرکت بسته ومعین است.

شرکت های سرمایه گذاری باسرمایه ی ثابت:

«یونیت تراست»به شرکت های سرمایه گذاری باسرمایه ی بسته گفته می شود.

برای تشکیل این شرکت یک ضامن نظیریک شرکت کارگزاری بزرگ به اتکای یک «امین» مجموعه ای ازاوراق بهادارراخریداری کرده ومعادل ارزش آن سهام صادرمی نماید.این سهام قابل بازخریداست.وتوسط ضامن به سرمایه گذاران فروخته می شود.

دوره ی زمانی برای اوراق بهاداربازارپول 6ماه تا20سال برای اوراق بهاداراوراق قرضه متغیراست.

اوراق قرضه

اوراق قرضه، اوراق بی نام یا با نامی هستند که برای تامین قسمتی از اعتبارات مورد نیاز منتشر می شوند. توسط خزانه داری و وزیر دارایی امضاء می شوند. ورقه قابل معامله است که مبلغی از وام را معرفی می کند. که در زمان معین تمام یا جزئی از آن استرداد می شود.

این سهام توسط شرکت سهامی عام قابلیت تجویز انتشار دارند که با انتشار آن مبلغی از خریدار وام گرفته می شود. و معین انواع اوراق قرضه می شود در زمان معین با سود تضمین شده آن را پرداخت کنند. دارندگان این اوراق در شرکت دخالتی ندارند مگر اینکه در اساسنامه قید شده باشد. انتشار این اوراق به منظور افزایش سرمایه یا توسعه امور تجارتی است.

شرایط انتشار اوراق قرضه

شرایط انتشار اوراق قرضه بدین صورت می باشد:

1-باید هنگام انتشار مبلغ اسمی مساوی باشد.

2-باید متحدالشکل و چاپی و دارای شماره باشد.

3-به موجب اساسنامه 2 نفر آن را امضاء کنند.

4-تمام سرمایه شرکت تادیه شده باشد.

5- از تاریخ ثبت شرکت دو سال گذشته باشد.

6- دو ترازنامه به تصویب مجمع عمومی فوق العاده رسیده باشد.

نحوه انتشار اوراق قرضه

نحوه انتشار اوراق قرضه به شکل ذیل می باشد:

1-انتشار باید همراه طرح اعلامیه و کتباً به مرجع ثبت شرکت ها اطلاع داده شود.

2-به هزینه خود تصمیم مجمع عمومی و اطلاعیه انتشار اوراق را با قید تاریخ و شماره اگهی در روزهانه رسمی آگهی شود.

3آگهی منتشر شده در روزنامه رسمی با تاریخ و شماره در روزنامه کثیرالانتشاری که شرکت در آن تصمیمات شرکت را آگهی می کند آگهی شود.

انواع اوراق قرضه

1- تضمین شده: در این نوع اوراق تمام دارایی شرکت سهامی اعم از ماشین آلات ، تجهیزات و… به عنوان بازپرداخت مورد وثیقه قرار می گیرد. تا هنگامی که شرکت در زمان مشخص شده توان پرداخت اوراق را نداشته باشند دارایی های مورد وثیقه فروخته شود.

2- تضمین نشده: از سوی شرکت های معتبر منتشر می شود و به جای دارایی های شرکت قدرت مالی شرکت مورد توجه قرار میگیرد.

3- سریال: نوعی از اوراق است که در یک تاریخ مشخص صادر ولی در تاریخ های متفاوت بازپرداخت می شود.

4- قابل باز خرید : اوراقی است که قبل از تاریخ بازپرداخت می توان خریداری نمود. معمولا قیمت خرید آن از ارزش اسمی آن بیشتر است.

5- قابل تعویض و تبدیل به سهام: ورقه قرضه ای است که می توان مطابق شرایط مندرج در اوراق آن را به سهام شرکت تبدیل یا تعویض کرد. در این صورت به پیشنهاد هیات مدیره و گزارش بازرسان مجمع عمومی فوق العاده اجازه انتشار این نوع اوراق را می دهد.

6- عادی: دارندگان این اوراق طلبکاران عادی بوده و زمان ورشکستگی هیچگونه امتیازی نسبت به سایر اوراق برای آن ها وجود ندارد. و در اثر تنظیم سند عادی بین موسسه و طلبکار ایجاد می شود.

7- ممتاز: در مقابل امتیازی به اشخاص طلبکار مانند حق رهن اموال غیر منقول ، حق وثیقه و حق وثیقه ای در اموال منقول داده می شود.

8-اوراق قرضه با جایزه : در این نوع اوراق شرکت برای جلب مردم به قرض دادن ، جوایز به حکم قرعه به وام دهندگان علاوه بر بهره معمولی می دهد.

9-اوراق قرضه دولتی و خزانه داری کل: در بعضی موارد دولت برای جبران کسری بودجه یا سایر نیاز های مالی در زمینه عمران و تکمیل پروژه مبادرت به صدور اوراق می کند.

اوراق بهادار (Securities) چیست؟ آشنایی با انواع اوراق بهادار

اوراق بهادار یک ابزار مالی قابل داد و ستد است که دارای ارزش مالی بوده و انواع مختلفی دارد. یکی از انواع اوراق بهادار سهام است. سهام، نشان دهنده موقعیت مالکیت فرد در شرکت هایی است که به صورت عمومی در بورس حضور دارند. به صورت کلی اوراق بهادار از هر نوعی که باشد ارزش مالی داشته و شرکت یا نهادی که آن را صادر کند به عنوان صادر کننده شناخته می شود.

اوراق بهادار (Securities) چیست؟ آشنایی با انواع اوراق بهادار

آشنایی با انواع اوراق بهادار

اغلب مردم پس اندازهایی دارند و مایل هستند آن ها را در اموری که سود مناسبی داشته باشد به کار بگیرند. از سویی دیگر، ایجاد واحدهای تولیدی و بازرگانی به امکانات، سرمایه و تخصص نیاز دارد ولی بیشتر مدیران این موسسه ها، به تنهایی امکانات، سرمایه، تخصص و توان انجام این کار را ندارند.

از این رو صاحبان واحدهای تولیدی و مراکز تجاری برای تأسیس و گسترش فعالیت های خود به منابع مالی نیاز دارند. در قدیم تنها روش تأمین این منابع مالی بانک ها بودند. بانک ها از محل سپرده های مردم وام مورد نیاز مراکز تجاری و تولیدی را تامین می کردند. صاحبان این مراکز پس از دریافت و انجام فعالیت خود، بهره و اصل وام دریافتی را به بانک بازمی گرداندند. رفته رفته در روند تکامل مالی، شیوه مناسب تری ابداع شد و آن تأمین مالی از طریق صدور اوراق بهادار بود. (1)

در این روش مراکز تجاری و بازرگانی به جای این که از بانک وام بگیرند، وام را به صورت مستقیم از مردم دریافت می کنند و بانک ها که نقش واسطه ای دارند حذف می شوند. این فرایند و استفاده از اوراق بهادار چند سود دارد (2):

1.افزایش انگیزه مردم برای سرمایه گذاری

• 3.ارتباط مطمئن بین عرضه کننده و تقاضاکننده سرمایه

اوراق بهادار در بازار بورس اوراق بهادار معامله می شود. اوراق بهادار انواع مختلفی دارد و برای انواع اوراق قرضه هدف های گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه سعی می کنیم تا انواع اوراق بهادار و کاربردهای آن ها را توضیح دهیم.

اوراق بهادار چیست؟

منظور از اوراق بهادار اوراقی است که برای تأمین منابع مالی صادر می شود. این اوراق به سه دسته کلی تقسیم می شود:

اوراق سهام

اسناد خزانه

اوراق مشارکت

در ادامه هر یک را بیشتر توضیح خواهیم داد. (3)

انواع اوراق بهادار

1.اوراق سهام

ورقه قابل معامله ای که نشان دهنده مالکیت دارنده آن در شرکت سهامی است و بر روی آن اطلاعاتی مانند میزان مشارکت، تعهدات و منافع صاحب سهم در یک شرکت سهامی درج گردیده است. این اوراق می تواند سود زیادی به ارمغان بیاورد اما در برخی موارد شامل نیز می شود. شما با سرمایه گذاری هوشمندانه بر روی این اوراق می توانید به راحتی به سود دست یابید اما به علت نوسانات بورسی ممکن است فرد ضرر کند یا سود کند اما به صورت کلی این اوراق ریسک زیادی را متحمل می شوند و شخص باید تحمل ابهام زیادی را در این نوع از سرمایه گذاری داشته باشد. (1)

اوراق سهام عادی

سهام مؤسس

سهام ممتاز یا ترکیبی

سهام ممتاز ویژگی های اوراق بدهی نظیر اوراق قرضه که سود ثابت دارند و اوراق مالکیت مثل سهام که پتانسیل افزایش قیمت دارند با هم ترکیب کرده و سهامداران ممتاز از اولویت بالاتری در دریافت سود نسبت به سهامداران عادی برخوردار خواهد شد. جزئیات سهام ممتاز شرکت ها و مراکز مختلف ممکن است با یکدیگر تفاوت داشته باشد که این جزئیات هنگام انتشار سهام ها مشخص شده و به وضوح اعلام می شود.(4)

نوع دیگر سهام ممتاز با نام سهام ممتاز جمع شونده شناخته می شود. شرکت ها معمولاً در شرایط بحرانی و زمانی که در تنگنا قرار می گیرند؛ پرداخت سود سهامداران را به حالت تعلیق درآورده و تا دو سال به سهامداران سودی پرداخت نمی کند؛ اما ممکن است به سهامداران ممتاز این حق داده شود که پرداخت های عقب مانده خود را قبل از اینکه سود به سهامداران عادی پرداخت شود دریافت کنند. کل این فرآیند با عنوان سهام ممتاز جمع شونده شناخته می شود سهام داران ممتاز بر سهامداران عادی مقدم هستند ولی هرگونه پرداخت سود به آن ها بعد از پرداخت بدهی ها و دیون های شرکت انجام خواهد شد.

سهام های ممتاز درآمد قابل پیش بینی بیشتری نسبت به سهام عادی دارند و بسیاری از شرکت های معتبر سهام ممتاز شرکت ها را نیز رتبه بندی می کند. بر خلاف اوراق قرضه، سهامداران ممتاز جزو طلبکاران شرکت به حساب نمی آیند و مالک آن هستند؛ بنابراین عدم توانایی مجموعه در پرداخت سود سهام به سهامداران ممتاز به معنی ناتوانی آن در پرداخت قروضش نیست.

سهام جایزه

سهام نقدی و غیر نقدی

2.اسناد خزانه

اوراق بهادار کوتاه مدتی که توسط دولت صادر می شوند با نام اسناد خزانه شناخته می شود. سررسید این اسناد می تواند سه ماهه، شش ماهه یا یک ساله باشد. اسناد خزانه کوپن بهره ندارند و در زمان فروش دولت آن ها را ارزان تر از مبلغ اسمی به خریداران می فروشد.

مبلغ اسمی، مبلغی است که بر روی اوراق بهادار نوشته می شود؛ مثلاً اگر مبلغ اسمی اسناد خزانه یک ساله؛ یک میلیون تومان باشد؛ ممکن است دولت هنگام فروش آن را ۹۰۰ هزار تومان به خریدار بفروشد اما زمان سررسید، خریدار همان مبلغ یک میلیون تومان را دریافت خواهد کرد. در مقایسه با اوراق سهام مزیت این اسناد بدون خطر و بدون ریسک بودن آن ها است و فرد هیچگونه ضرری را متحمل نمی شود اما سود آن ها در مقایسه با اوراق سهام کمتر خواهد بود.

3.اوراق مشارکت

دولت، شهرداری ها و شرکت های دولتی و خصوصی به منظور تامین اعتبار طرح های عمرانی در کشور اوراق مشارکت منتشر می کنند. در جامعه ما به دلیل پرهیز از ربا که اوراق قرضه مشتمل بر آن است که این طرح ابتکاری ایجاد شده است. تهیه دستورالعمل اجرایی و مقررات ناظر بر انتشار اوراق مشارکت در ایران بر عهده بانک مرکزی است. طبق دستورالعمل بانک مرکزی، اوراق مشارکت؛ اوراق بهاداری است که با مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرح های سودآور تولیدی و خدماتی به استثنای امور بازرگانی در چارچوب عقد مشارکت مدنی توسط سازمان مجری منتشر می شود.

«مشارکت مدنی» یک نوع قرارداد بازرگانی است که به سبب آن دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی از جمله بانک سرمایه نقدی یا جنسی خود را به شکل شریکی و به منظور ایجاد سود در هم می آمیزند. در هر ورقه مشارکت میزان شراکت دارنده آن مشخص شده است. اما اصل تفاوت اوراق مشارکت و اوراق قرضه این است که در اوراق مشارکت وجوه دریافتی بایستی باید در طرح های مشخص تولیدی عمرانی یا خدماتی به کار گرفته شود اما اوراق قرضه، برای وام گیرنده محدودیت خاصی وجود ندارد.(5)

شرکت سهامی

صاحبان سهام به نسبت پولی که پرداخت کرده اند و سهامی که خریدند در سود و زیان شرکت سهیم می شوند. شرکت های سهامی به دو نوع سهامی عام و سهامی خاص تقسیم می شوند. شرکت سهامی خاص شرکتی است همه سرمایه آن را مؤسسین شرکت تأمین می کنند بنابراین سهام آن برای عموم مردم عرضه نمی شود؛ اما شرکت سهامی عام شرکتی است که بخشی از سرمایه مورد نیاز آن از طریق عرضه سهام به عموم مردم تأمین می شود. در این مدل از شرکت ها حداقل تعداد سهامداران پنج نفر است.

فقط شرکت های سهامی عام در بورس پذیرفته می شوند. شرکت های پذیرفته شده در بورس از مزایا و معافیت های مالیاتی خاصی برخوردارند شرکتی که خواستار پذیرش در بورس است و شرایط لازم را نیز دارد می تواند تقاضای پذیرش خود را به همراه مدارک مورد نیاز، به شرکت بورس اوراق بهادار تهران ارائه کند.

این شرکت پس از بررسی اولیه مدارک مربوطه را به هیئت پذیرش ارسال می کند و این هیئت پس از بررسی دقیق وضعیت شرکت نسبت به پذیرش و رد تقاضای آن اقدام می کند.

شرکت های سهامی ویژگی هایی دارند که آن ها را از اوراق مشارکت و شرکت های صادر کننده آن ها متمایز می سازد. یکی از این ویژگی ها این است که سهام با درآمد ثابت مانند اوراق مشارکت امکان کسب سود بیشتری دارد. سرمایه گذار نیز باید ریسک پذیر بوده و با خرید و فروش سهام آشنایی داشته باشد. دومین ویژگی شرکت های سهامی این انواع اوراق قرضه است که دارندگان سهام در سود و زیان آن شرکت سهیم هستند. (5)

جمع بندی و نتیجه گیری

اوراق بهادار یک ابزار مالی قابل داد و ستد است که دارای ارزش مالی بوده و انواع مختلفی دارد. یکی از انواع اوراق بهادار سهام است. سهام، نشان دهنده موقعیت مالکیت فرد در شرکت هایی است که به صورت عمومی در بورس حضور دارند. به صورت کلی اوراق بهادار از هر نوعی که باشد ارزش مالی داشته و شرکت یا نهادی که آن را صادر کند به عنوان صادر کننده شناخته می شود. در این مقاله به بررسی انواع اوراق بهادار پرداختیم و زیر مجموعه های آن را بررسی کردیم.

اوراق بهادار به سه دسته کلی سهام، اوراق قرضه یا مشارکت و اسناد خزانه تقسیم می شود. سهام ممتاز یا ترکیبی نوعی از اوراق بهادار است که ترکیبی از ویژگی های سهام عادی و اوراق بدهی را دارد. این نوع سهام هم سود ثابت داشته و هم پتانسیل افزایش قیمت مانند اوراق مالکیت را دارا می باشد.

به صورت کلی در دنیای امروزه علاوه بر اسکناس ها، سایر اسناد کاغذی نیز ارزش مالی دارند و در سرمایه گذاری برای واحدهای تجاری و شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرند. آشنایی با انواع اوراق بهادار در فرایند سرمایه گذاری و بهینه سازی آن؛ از اهمیت و ضرورت بسیاری برخوردار است.

اوراق بهادار (Security) چیست؟

بازارهای مالی در سرتاسر جهان، شامل بخش‌های مختلفی است، یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در بازارهای مالی، «اوراق بهادار» است. در این مطلب، با کمک مقاله‌ای از وب‌سایت اینوستوپدیا، با تعریف اوراق بهادار، انواع آن، سرمایه‌گذاری و معامله‌گری در این حوزه و وضعیت قانون‌گذاری آن آشنا خواهید شد.

اوراق بهادار چیست؟

اوراق بهادار (Security)، به هر دارایی یا حقی گفته می‌شود که ماهیت غیرفیزیکی دارد، از نظر قانون معتبر شناخته می‌شود و می‌توان آن را به فروش رساند.

در بیشتر کشورها، اوراق بهادار شامل موارد زیر می‌شود:

• یک موقعیت مالکیتی در شرکت‌هایی که به صورت عمومی در بورس معامله می‌شوند (سهام در بورس)
• یک رابطه طلبکاری از یک نهاد دولتی یا خصوصی (اوراق قرضه)
• یا یک حق مالکیت بر ابزارهای مالی مشتقه (قرارداد آتی یا قرارداد اختیار)

به زبان ساده، اوراق بهادار وعده‌ای است که از نظر قانونی لازم‌الاجرا است و می‌توان آن را خرید، فروخت و یا با چیز ارزشمند دیگری مبادله کرد.

برای درک بهتر اوراق بهادار به این مثال توجه کنید. فردی روی کاغذی می‌نویسد:

من در تاریخ ۱۰ فروردین ۱۴۰۰، خودروی خود را به دارنده‌ی این برگه انتقال خواهم داد.

اگر این برگه به تأیید یک نهاد دولتی یا قانونی برسد، تبدیل به اوراق بهادار می‌شود؛ یعنی ورقی که بها انواع اوراق قرضه دارد. بنابراین این برگه دارای ارزش است و ممکن است مردم به خرید یا فروش این برگه علاقه نشان دهند. بدیهی است که اگر خودرو تا قبل از تحویل صحیح و سالم مانده باشد، ارزش برگه نیز بالا خواهد رفت. در مقابل اگر مشکلی برای اتومبیل پیش بیاید، افراد علاقه کمتری به در اختیار داشتن آن برگه نشان خواهند داد و در نتیجه، ارزش آن افت خواهد کرد.

انواع اوراق بهادار

انواع اوراق بهادار

اوراق بهادار را می‌توان به دو دسته عمده سهام و بدهی تقسیم کرد. با این حال، دسته دیگری به نام ترکیبی وجود دارد که در آن، بخشی از ویژگی‌های اوراق سهام و اوراق بدهی ترکیب شده است. در ادامه، با این سه دسته بیشتر آشنا خواهیم شد.

«سهام» یا «اوراق حقوق صاحبان سهام»، متداول‌ترین نوع از انواع اوراق بهادار است. سهام، یک نفع مالکیتی است که سهام‌داران در یک نهاد (مانند یک شرکت) در اختیار دارند و یکی از انواع سهم در بازار سرمایه است. اوراق سهام شامل دو دسته‌ی سهام عادی و سهام مقدم است.

دارندگان سهام معمولاً دریافتی منظم ندارند، هر چند در برخی موارد سود سهم را دریافت می‌کنند. اما سود اصلی سهام‌داران از این سرمایه‌گذاری، سودی است که از فروش خود سهام (اوراق بهادار) به دست می‌آید (با این فرض که ارزش سهم افزایش یافته باشد).

دارندگان سهام این اختیار را دارند که به میزان سهام خود، در کنترل شرکت سهیم باشند. ضریب تأثیر رأی هر سهام‌دار به نسبت سهمی است که در اختیار دارد. در صورت ورشکستگی شرکت، سهام‌داران پس از پرداخت کلیه تعهدات به طلبکاران، باقی‌مانده دارایی شرکت را به نسبت سهمی که دارند، بین خود تقسیم می‌کنند. در صورتی‌که دارایی مالی شرکت برای پرداخت تعهدات به طلبکاران کافی نباشد، این بدهی از کالاها یا خدمات شرکت پرداخت می‌شود.

اوراق بدهی

«اوراق بدهی» بیانگر پولی است که وام گرفته شده است و باید بازپرداخت شود. اندازه وام، نرخ بهره و تاریخ سررسید یا تمدید، تحت شرایطی در این اوراق قید می‌شود. اوراق بهادار بدهی شامل اوراق قرضه دولتی و شراکتی، گواهی‌های سپرده و اوراق وثیقه‌دار است.

زمانی که کسب‌وکارها یا نهادهای دولتی برای انجام فعالیت‌های اقتصادی نیاز به پول داشته باشند، با فروش اوراق قرضه می‌توانند سرمایه مورد نیاز خود را تأمین کنند. سرمایه‌گذار با خرید اوراق قرضه که از آن‌ به عنوان «اوراق بهادارِ با درآمد ثابت» نیز یاد می‌شود، برای بازه زمانی خاصی مقداری پول به یک نهاد قرض می‌دهد و بهرۀ ثابتی (ماهانه یا سالانه) از آن نهاد تحت عنوان درآمد ثابت دریافت می‌کند. اوراق قرضه دارای تاریخ سررسید است. وقتی اوراق قرضه به موعد سررسید خود می‌رسد، نهادی که پول سرمایه‌گذاران را دریافت کرده است، اصل پول را بازپرداخت می‌‌کند.

به‌طور کلی، دارندگان اوراق بدهی به طور منظم بهره، بازپرداخت اصل پول و سایر حقوق قراردادی تصریح شده (که شامل حق رأی نیست) را دریافت می‌کنند. این اوراق برای مدت معینی صادر می‌‎شوند و در پایان توسط صادرکننده یا «ناشر» بازخرید می‌شوند. ناشر، نهادی حقوقی است که اوراق بهادار را به نام خود منتشر می‌کند.

اوراق ترکیبی

«اوراق بهادار ترکیبی» همانطور که از نامش پیداست، برخی از ویژگی‌های اوراق بدهی و سهام را در کنار هم دارد. اوراق ترکیبی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود:

1. سهام تضمینی: قرارداد اختیاری که توسط شرکت صادر می‌شود و به سهام‌داران حق خرید سهام را در یک بازه زمانی و با یک قیمت مشخص می‌دهد.
2. سهام ترجیحی: سهم شرکت‌هایی که پرداخت بهره، سود سهام یا سایر بازدهی‌های سرمایه در آن‌ها ارجح است.
3. اوراق قابل تبدیل: اوراق قرضه‌ای که می‌توان آن‌ها را در بازار بورس به سهام شرکت ناشر تبدیل کرد.

سرمایه‌گذاری در حوزه اوراق بهادار

نهادی که اوراق بهادار را تولید کرده و به فروش می‌رساند، «ناشر» نام دارد و کسانی که این اوراق را می‌خرند، سرمایه‌گذار نامیده می‌شوند.

به‌طور کلی، اوراق بهادار نمایانگر یک سرمایه‌گذاری و وسیله‌ای است که نهادها، شرکت‌ها و سایر بنگاه‌های تجاری می‌توانند به‌وسیله آن سرمایه جذب کنند. شرکت‌ها با عرضه سهام خود به عموم مردم از طریق عرضه اولیه سهام (IPO) می‌توانند سرمایه بسیار زیادی جذب کنند.

برای مثال، مسئولین یک شهر یا ایالت یا کشور می‌توانند با صدور اوراق قرضه شهری، وجوه مورد نیاز برای یک پروژه را جمع‌آوری کنند. بسته به تقاضای بازار و یا ساختار قیمت‌گذاری یک موسسه، جذب سرمایه از طریق عرضه اوراق می‌توند گزینه مناسب‌تری نسبت به تأمین اعتبار از طریق وام بانکی باشد.

سرمایه‌گذاری در حوزه اوراق بهادار

از طرف دیگر، خرید این اوراق با پولِ وام‌گرفته‌شده، که اصطلاحاً «خرید وجه تضمین با اهرم» نیز نامیده می‌شود، یکی از روش‌های محبوب برای سرمایه‌گذاری است. در اصل، یک شرکت ممکن است برای تسویه بدهی یا سایر تعهدات خود به نهادهای دیگر، حقوق مالکیتی خود را به صورت پول نقد یا سایر انواع اوراق بهادار به اشخاص حقیقی واگذار کند. این نوع تمهیداتِ وثیقه‌ای اخیرا در بین سرمایه‌گذاران نهادی افزایش یافته است.

اوراق بهادار چگونه معامله می‌شوند؟

اوراقی که به صورت عمومی معامله می‌شوند، در فهرست «بورس» قرار می‌گیرند. بورس، بازاری متشکل و خودانتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران یا معامله‌گران و طبق مقررات، مورد دادوستد قرار می‌گیرد.

ناشران می‌توانند با اطمینان دادن به معامله‌گران از جنبه قانون‌گذاری و تأمین نقدینگی، نظر معامله‌گرها را به سهام خود جلب کنند. در سال‌های اخیر، سیستم‌های تجاری الکترونیکی غیر رسمی متداول‌تر شده‌اند و معامله‌گران به جای دادوستد اوراق کاغذی، به صورت آنلاین معامله‌ می‌کنند.

همان‌طور که اشاره شد، به اولین فروش عمده سهام یک شرکت در بورس، «عرضه اولیه» (IPO) گفته می‌شود. بازاری که یک سهم برای اولین بار در آن پذیره‌نویسی و عرضه می‌شود، «بازار اولیه» نامیده می‌شود.

در جریان عرضه اولیه، ناشر، فروشنده سهم است و سرمایه‌گذار یا تریدر، معامله‌گر سهم هستند. اما بعد از پایان عرضه اولیه، سهم وارد معاملات ثانویه می‌شود که در آن، سهم‌ها صرفا به عنوان یک دارایی از یک تریدر یا سرمایه‌گذار به تریدر دیگر منتقل می‌شوند. به بازاری که معاملات ثانویه در آن جاری است، «بازار ثانویه» گفته می‌شود. سهام‌داران می‌توانند سهام خود را در ازای پول نقد یا سود سرمایه به سایر سرمایه‌گذاران بفروشند، بنابراین، بازار ثانویه بازار اولیه را تکمیل می‌کند.

اوراق بهادار ممکن است به صورت خصوصی و به گروه محدودی که واجد شرایط هستند، عرضه شود. هر از گاهی سهام شرکت‌ها به صورت ترکیبی از عرضه عمومی و خصوصی ارائه می‌شوند.

انواع دیگر اوراق بهادار

اوراق بهادار دارای گواهی به صورت فیزیک و کاغذی ارائه می‌شوند. این اوراق همچنین ممکن است در سیستم ثبت مستقیم نگه‌داری شوند. به عبارت دیگر، یک مامور ثبت به نمایندگی از شرکت، سهام شرکت را بدون اینکه نیاز به صدور گواهی فیزیکی باشد، حفظ می‌کند.

فناوری‌ها و سیاست‌های مدرن، نیاز به اوراق دارای گواهی را برطرف کرده است. اکنون سیستمی توسعه یافته است که در آن ناشران می‌توانند یک گواهی جهانی واحد را به نمایندگی از تمام اوراق بهادار معتبر، در یک صندوق امانت‌داری بین‌المللی به نام شرکت «Depository Trust» یا «DTC» سپرده‌گذاری کنند. کلیه اوراق بهاداری که در DTC معامله می‌شوند، به صورت الکترونیکی هستند. شایان ذکر است که اوراق بهادار دارای گواهی و بدون گواهی هیچ تفاوتی از نظر حقوق و امتیازات سهام‌دار و ناشر ندارند.

اوراق بهادار حامل به اوراق قابل مذاکره انواع اوراق قرضه گفته می‌شود که حقوق مربوط به اوراق را به سهام‌دار می‌دهد. این اوراق تحت موارد خاص از یک سرمایه‌گذار به سرمایه‌گذار دیگر منتقل می‌شوند. اوراق حاملی که قبل از الکترونیکی شدنِ اوراق وجود داشتند، از لحاظ ماهیت مالکیتی همیشه مجزا از هم بودند؛ یعنی هر ورق بهادار، بیانگر یک دارایی جداگانه بود و از نظر قانونی با سایر اوراق تفاوت داشت. این اوراق بهادار در اکثر موارد قابل دادوستد هستند، اما در موارد نادری نیز این‌گونه نیست. این بدان معناست که با وام گرفتن، وام‌گیرنده می‌تواند در زمان بازپرداخت، خودِ دارایی یا یک دارایی مشابه دیگر را که معادل با دارایی اصلی است، پرداخت کند. در برخی موارد، ممکن است از اوراق بهادار حامل برای دور زدن مالیات استفاده شود. به همین دلیل، ناشران، سهام‌داران و قانون‌گذاران دید مثبتی به این اوراق ندارند. بنابراین استفاده از این اوراق در ایالات متحده نادر است.

اوراق بهادار ثبت‌شده به گونه‌ای از اوراق گفته می‌شود که نام سهام‌دار و سایر جزئیات لازم توسط ناشر در یک دفتر کل ثبت می‌شود. هرگونه دادوستد این اوراق به شرطی انجام می‌شود که اصلاحات لازم در دفتر کل ثبت شود.

قانون‌گذاری

در ایالات متحده، «کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده آمریکا» (SEC)، عرضه عمومی و فروش این اوراق را قانون‌گذاری می‌کند.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا

اما در ایران، این وظیفه به «شورای عالی بورس و اوراق بهادار» و «سازمان بورس و اوراق بهادار» محول شده است. طبق قوانین اوراق، مصوب سال ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی، تعریف این دو نهاد به شرح زیر است:

«شورا» بالاترین رکن بازار است که تصویب سیاست‌های کلان آن بازار را برعهده دارد. اعضـای شورا به شرح زیر است:

• وزیر امور اقتصادی و دارایی
• وزیر بازرگانی
• رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
• رؤسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون
• رئیس «سازمان» که به عنوان دبیر شورا و سخنگوی سازمان نیز انجام وظیفه خواهد کرد
• دادستان کل کشور یا معاون وی
• یک نفر نماینده از طرف کانون‌ها
• سه نفر خبره مالی منحصراً از بخش خصوصی با مشورت تشکل‌هـای حرفـه‌ای بـازار اوراق بهـادار بـه پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی و تصویب هیئت وزیران
• یک نفر خبره منحصراً از بخش خصوصی به پیشنهاد وزیر ذيربط و تصویب هیئت وزیـران بـرای هـر بورس کالایی

سازمان بورس

«سازمان بورس»، یک موسسه عمومی غیردولتی است که دارای شخصیت حقـوقی و مـالی مسـتقل بـوده و از محـل کارمزدهای دریافتی و سهمی از حق پذیرش شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار و سایر درآمدها اداره می‌شود.

ساختمان سازمان بورس

برای اطلاع از جزئیات تعاریف و قوانین بورس در ایران، می‌توانید به وب‌سایت سازمان بورس مراجعه کنید.