با این روش قیمت سهام فرد سهام دار، که تا قبل از تاریخ افزایش سرمایه مقداری سهام از شرکت در پرتفوی خود داشته، به نسبت افزایش تعداد سهام، کاهش می یابد. بنابراین گفته می شود که فرد سهام دار در نتیجه این اقدام شرکت، مقداری سهام جایزه، دریافت نموده است.
گروه حسابداری دانشگاه باختر ایلام
حسابداري سرمايهگذاري در سهام و ساير اوراق بهادار شركت: حسابداری میانه
حسابداري سرمايهگذاري در سهام و ساير اوراق بهادار شركت:
موضوعات اساسي در ارتباط با سرمايهگذاريها عبارتند از:
1- طبقهبندي سرمايهگذاريها2- ارزشيابي و شناسايي درآمد سرمايهگذاريها 3- افشاي كامل سرمايهگذاريها.
1- طبقهبندي سرمايهگذاريها:
به طور كلي سرمايهگذاريهاي انجام شده توسط شركتها براساس نيت و هدف مديريت درتاريخ تحصيل سرمايهگذاري به سه گروه كلي زير طبقهبندي ميشوند:
الف) سرمايهگذاري در اوراق بهادار قابل داد و ستد:
اين گونه اوراق به اوراقي گفته ميشوند كه هدف مديريت از خريد آنها فروش مجدد آنها در آينده نزديك ميباشد و شركت قصد ندارد اين گونه اوراق را براي يك مدت طولاني نگهداري كند. معمولاً نيت و هدف مديريت از تحصيل اين گونه سرمايهگذاريها كسب سود ناشي از افزايش قيمت اوراق در بازار بورس ميباشد.
ب: اوراق بهادار آماده براي فروش:
به اوراقي گفته ميشود كه هدف و نيت مديريت از خريد آنها قصد نگهداري آنها براي آينده قابل پيشبيني ميباشد. به طور كلي اين گونه اوراق به اوراقي گفته ميشوند كه نه تحت عنوان اوراق قابل داد و ستد و نه تحت عنوان اوراق بهاداري كه تا تاريخ سررسيد نگهداري نميشوند طبقهبندي ميكردند.
ج: اوراق قرضهاي كه تا تاريخ سررسيد نگهداري ميشود:
به اوراقي گفته ميشود كه مديريت شركت تصميم ميگيرد آنها را تا تاريخ سر رسيد نگهداري نمايد و به ندرت پيش ميآيد كه اين گونه اوراق را قبل از تاريخ سررسيدشان سند به فروش برسانند.
] ارزشيابي و شناسايي درآمد سرمايهگذاري:
به طور كلي درآمد حاصل از سرمايهگذاري در اوراق بهادار به عنوان سود سهام و يا سود تضمين شده و يا سود و زيان ناشي از فروش سرمايهگذاريها را بايستي در دفاتر شناسايي و ثبت نمايند. و در صورت سود و زيان همان سال نيز گزارش گردد. اما طبق استانداردهاي جيد حسابداري شركتها ملزم هستند سود و زيان تحقق نيافته بعضي از سرمايهگذاريها را كه ناشي از نگهداري آنها ميباشد شناسايي و ثبت نمايند. به طور خلاصه عمليات ناشي از ارزشيابي و شناسايي درآمد سرمايهگذاريها به تفكيك سرمايهگذاريها در ذيل توضيح داده ميشود:
الف) اوراق بهادار قابل داد و ستد:
اين گونه اوراق در تاريخ ترازنامه بايستي به ارزش متعارف روز يا بازار شناسايي گزارش گردد. هرگونه سود يا زيان تحقق نيافته ناشي از نگهداشت اين گونه اوراق در صورت سود و زيان گزارش ميشود.
ب: اوراق بهادار آماده براي فروش:
اين گونه اوراق نيز بايستي در تاريخ ترازنامه به ارزش متعارف ارزشگذاري شود و هرگونه سود يا زيان تحقق نيافته ناشي از نگهداشت اين اوراق در قسمت حقوق صاحبان سهام ترازنامه گزارش ميشود.
ج: اوراق قرضهاي كه تا سررسيد نگهداري ميشود :
اين گونه اوراق در تاريخ ترازنامه بايستي به ارزش دفتري (ارزش اسمي + هرگونه صرف - هرگونه كسر) شناسايي شود. پس اين گونه اوراق را نبايستي به ارزش متعارف اندازهگيري كرد.
سود تحقق نيافته: سود ناشي از نگهداشت
سود تحقق يافته: سود ناشي از فروش
موضوعات اساسي در ارتباط با سرمايهگذاريها:
- ارزشيابي و شناسايي
- افشاء كامل سرمايهگذاري
طبق اصل بهاي تمام شده كليه سرمايهگذاريها بايستي به بهاي تمام شده ثبت گردند. منظور از بهاي تمام شده قيمت نقدي خريد سرمايهگذاريها + هزينههاي جانبي آنها شامل ماليات نقل و انتقال، حقالزحمه كارگذار و . . . ميباشد.
هزينههاي جانبي + قيمت نقدي خريد: ب.ت
ب.ت - ارزش متعارف: سود تحقق نيافته
شركت الف سرمايهگذاريهاي زير را در نتايج اول مهرماه x 1 انجام داده است:
1- خريد 1000 سهم از سهام عادي شركت ب به مبلغ هر سهم 2000.
2- خريد 2000 سهم از سهام ممتاز 10% شركت ج به مبلغ هر سهم 5000 كه 50 هزار ريال براي تحصيل سهام ممتاز، هزينههاي كارگذاري پرداخت شد.
مطلوبست ثبتهاي مربوط به تحصيل سرمايهگذاري
نيت مديريت از تحصيل اين گونه سرمايهگذاريها فروش آنها در آينده نزديك ميباشد.
-سرمايهگذاري در اوراق بهادار قابل داد و ستد - سهام عادي ب 000/000/2
000/000/2 = 1000 × 000/2
000/000/10 = 5000 × 2000
000/050/1 = 50 + 000/000/10
-سرمايهگذاري در اوراق بهادار قابل داد و ستد - سهام ممتاز ج 000/050/10.
* شركت ماهان اوراق بهادار زير را طي سال 85 تحصيل كرده است:
الف) تعداد 220 سهم عادي شركت آلفا نقداً به قيمت هر سهم 6000 ريال خريداري شد. هزينههاي كارگذاري و نقل و انتقال به مبلغ 30000 ريال توسط شركت ماهان پرداخت گرديد.
ب) تعداد 1000 سهم از سهام ممتاز شركت بتا در معاوضه انواع سود هر سهم با زمين تحصيل گرديد.
ارزش نقدي زمين 000/000/3 ريال است و ارزش متعارف آن طبق نظر كارشناس 000/4500 ريال بود. هزينههاي كارگذاري و انتقال سهام به مبلغ 000/100 ريال توسط شركت ماهان پرداخت گرديد.
در ضمن نيت مديريت از تحصيل اين گونه اوراق نگهداري آنها در آينده قابل پيشبيني ميباشد.
-سرمايهگذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش - سهام عادي شركت آلفا 000/350/1
-سرمايهگذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش - سهام ممتاز شركت بتا 000/100/5
-سود ناشي از تحصيل سرمايهگذاري 000/100/2
ارزش متعارف سهام قابليت بيشتري نسبت به ارزش متعارف زمين دارد.
اطلاعات مربوط به سرمایه گذاری های کوتاه مدت شرکت گلنوش که به عنوان سریع المعامله در بازارر تلقی شده وبه ارزش بازار ارزیابی میشوند در پایان سال 1×13 اولین سال سرمایه گذاری به شرح زیر است :
بهای تمام شده ارزش بازار
شرکت بهنوش 250000 240000
شرکت گلنوش 400000 430000
مطلوب است ثبت لازم در دفتر روزنامه در تاریخ 1×13 .
تعدیل ارزش سرمایه گذاری در سهام شرکت گلنوش 30000
تعدیل ارزش سرمایه گذاری در شرکت بهنوش 10000
درامد حاصل از سرمایه گذاری 20000
توجه به اطلاعات مثال بالا چنانچه سرمایه گذاری در سهام شرکت گلنوش در تاریخ 24/2/ 1×13 به مبلغ 420000 ریال به فروش برسد مطلوب است انجام ثبت لازم در دفتر روزنامه .
زیان حاصل از فروش سرمایه گذاری 10000
وجوه نقد 420000
سرمایه گذاری در شرکت گلنوش 400000
تعدیل ارزش سرمایه گذاری در سهام شرکت گلنوش 30000
شرکت ونوس در 15/2/1×13 تعداد 3000 سهام عادی شرکت اروم دشت و4000 سهم ممتاز شرکت ارس را یکجا به مبلغ 19300000 ریال خریداری نمود ومبلغ 200000 ریال نیز بابت کمیسیون خرید پرداخت نمود .
در تاریخ خرید ارزش هر سهم رکت اروم دشت 4000 ریال وهر سهم رکت ارس 3000 ریال بوده است مطلوب است تخصیص بهای تمام شده سهام خریداری شده براساس روش ارزش نسبی فروش؟
قیمت تمام شده سرمایه گذاری = 19500000=200000+19300000
نوع سهام تعدادخرید قیمت بازارهرسهم
سهام عادی ارم دشت 3000 4000
سهام ممتاز ارس 4000 2000
ارزش بازار سهام نسبت تحصیل بهای تمام شده
12000000 60% 11700000
8000000 40% 7800000
2000000 100% 19500000
قیمت تمام شده سهام اروم دشت 11700000=60%*19500000
قیمت تمام شده سهام ممتاز ارس 7800000=40%*19500000
استهلاك انباشته - ب.ت: ارزش دفتري
* شركت بامداد 000/4 سهم از سهام عادي شكرت گرگان را در تاريخ 2/1/85 به قيمت هر سهم 3000 ريال تحصيل كرد. شركت بامداد با توجه به ميزان سرمايهگذاري نميتواند در شركت گرگان نفوذ داشته باشد. مديريت شركت بامداد در نظر دارد سهام را براي مدت طولاني نگهداري كند.
قيمت بازار هر سهم در پايان سال 85 مبلغ 1700 ريال بود. مطلوبست ارائه ثبتهاي مربوط به سرمايهگذاري در شركت گرگان در دفاتر شركت بامداد.
چگونگي گزارشگري و انعكاس مانده حساب سرمايهگذاري را انواع سود هر سهم در صورتهاي مالي شركت بامداد توضيه دهيد.
- آماده براي فروش
- آماده براي فروش
- نگهداشته تا تاريخ سررسيد
-سرمايهگذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش - سهام عادي شركت گرگان 000/000/12
000/800/6 = 4000 × 1700
000/5200 = 000/800/6 - 000/000/12
-زيان تحقق نيافته 000/200/5
-حساب ارزشيابي 000/200/5
شركت سهام بامداد
سرمايهگذاري دراوراق بهادار آماده براي فروش - سهام گرگان 000/000/12
حساب ارزشيابي 000/200/5
ارزش متعارف 000/800/6
حقوق صاحبان سهام:
زيان تحقق نيافته ناشي از سرمايهگذاري در اوراق بهادار براي فروش - سهام گرگان
· شركت ماهر 2000 سهم از سهام عادي شركت ميهم را در تاريخ 1/8/85 به قيمت هر سهم 1000 ريال تحصيل نمود و بابت هزينههاي كارگذاري و انتقال مبلغ 000/30 ريال پرداخت كرد. شركت ماهر سهام را به قصد فروش در آينده نزديك و استفاده از سود ناشي از تغيير حقيقتها خريداري نموده است. شركت ماهر همچنين 8000 سهم از سهام عادي شركت نارگان را در تاريخ 10/10/85 به قيمت هر سهم 1800 ريال خريداري و مبلغ 000/200 ريال بابت هزينههاي انتقال و حقالزحمه كارگزار پرداخت كرد. شركت ماهر در نظر دارد سهام نارگان را براي آينده قابل پيشبيني نگهداري نمايد. حقيقت بازار سهام در پايان سال 85 به شرح زير است.
شركت ميهن 1300 ريال. شركت نارگان 1600 ريال
مطلوبست طبقهبندي سهام تحصيل شده تحت عنوان اوراق بهادار قابل داد و ستد يا اوراق بهادار آماده براي فروش.
ثبت تحصيل سرمايهگذاري و هرگونه تعديلات پايان سال 85 در دفاتر شركت ماهر نحوه انعكاس و گزارشگري سود و زيان تحقق نيافته در صورتهاي مالي شركت ماهر نحوه انعكاس و گزارشگري حساب سرمايهگذاري در سهام شركت ميهن و شركت نارگان در صورتهاي مالي شركت ماهر.
-سرمايهگذاري در اوراق بهادار قابل داد و ستد - سهام ميهن 000/030/2
-سرمايهگذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش سهام نارگان 000/600/14
-ح ارزشيابي سهام ميهن 000/570
-سود تحقق نيافته 000/570
-زيان تحقق نيافته - سهام نارگان 000/800/1
-حساب ارزشيابي 000/800/1
000/570 = 030/2 - 000/2600
زيان 000/800/1 = 000/600/14 - 000/800/12
صورت سود و زيان
سود تحقق نيافته ناشي از اوراق بهادار قابل داد و ستد - سهام ميهن 000/570
سرمايهگذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش
سهام نارگان 000/600/14
- ح ارزشيابي 000/800/1
ارزش متعارف سهام نارگان 000/800/12
سرمايهگذاري در اوراق بهادار - داد و ستد
سهام ميهن 000/030/2
+ ح ارزشيابي 000/570
ارزش متعارف سهام ميهن 000/2600
ح-ص-س: زيان تحقق نيافته ناشي از سرمايهگذاري در اوراق بهادار آماده براي فروش - سهام نارگان 000/800/1
با توجه به اطلاعات مثال قبل فرض كنيد شركت ماهر سهام شركت ميهن و نارگان را تا پايان سال x 6 نگهداري كرده و قصد مديريت شركت ماهر از لحاظ نگهداري سرمايهگذاري تغيير نكرده است.
قيمت بازار سهام در پايان سال x 6 به شرح زير است:
هر سهم شركت ميهن 1700 ريال
هر سهم شركت نارگان 2500 ريال
مطلوبست ثبت هرگونه تعديلات لازم به تاريخ پايان سال x 6 در دفاتر شركت ماهان.
۱۰ شاخص برتر تحلیل بنیادی (فاندامنتال) برای سرمایهگذاران
اصل “دانش قدرت است” تقریباً در هر جنبهای از زندگی روزمره از جمله سرمایه گذاری در بازارهای مالی صدق میکند. در دنیای سرمایهگذاری آنلاین و کامپیوتر محور امروزی، داشتن اطلاعات مناسب مانند راننده ماشین سرمایهگذاری خود بودن است، در حالی که نداشتن آن را میتوان به نشستن در ماشین سرمایه گذاری دیگر به عنوان یک مسافر تشبیه کرد. در حالی که روشهای مختلفی برای ارزیابی ارزش و پتانسیل رشد یک سهام یا کوین وجود دارد، تحلیل بنیادی (فاندامنتال) یکی از بهترین راهها برای کمک به شما برای ایجاد معیاری جهت سنجش عملکردتان در بازار سهام میباشد. بررسی شرایط به کمک تحلیلها منجر به تصمیمات آگاهانه سرمایه گذاری میشود. در ادامه مهمترین شاخصهای تحلیل بنیادی را معرفی میکنیم.
درک تحلیل بنیادی یا فاندامنتال
تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال شامل بررسی انتقادی یک کسب و کار در ابتداییترین یا اساسیترین سطح مالی آن است. هدف این تحلیل ارزیابی مدل کسب و کار، صورتهای مالی، حاشیه سود و سایر شاخصهای کلیدی برای تعیین وضعیت مالی یک کسبوکار و ارزش ذاتی سهام است. با رسیدن به پیش بینی تغییرات قیمت سهام در آینده، سرمایه گذاران آگاه میتوانند بر این اساس از آنها سود ببرند. تحلیلگران بنیادی معتقدند که قیمت یک سهم یا کوین به تنهایی برای دستیابی دقیق به تمام اطلاعات موجود کافی نیست. به همین دلیل است که آنها معمولاً تحلیلهای اقتصادی، صنعتی و شرکتی را مطالعه میکنند تا ارزش منصفانه فعلی را بدست آورند و ارزش آتی ارز دیجیتال و سهام مورد نظر خود را پیشبینی کنند.
اگر ارزش منصفانه و قیمت فعلی ارز دیجیتال یا سهام با هم برابر نباشد، انتظار میرود که قیمت بازار در نهایت به سمت ارزش منصفانه حرکت کند. آنها سپس از این اختلافات قیمتی استفاده کرده و از حرکات قیمت سود میبرند. به عنوان مثال، اگر قیمت فعلی یک ارز دیجیتال در بازار بالاتر از ارزش منصفانهی آن باشد، در این صورت ارزش گذاری آن بیش از حد در نظر گرفته میشود که منجر به توصیه فروش میشود. از طرف دیگر اگر قیمت فعلی یکی از ارزهای دیجیتال در بازار کمتر از ارزش منصفانهی آن باشد، انتظار میرود قیمت در نهایت افزایش یابد و بنابراین خرید آن در حال حاضر ایده خوبی به شمار میرود.
برترین شاخصهای تحلیل فاندامنتال
همان طور که میدانید مدلهای مختلفی برای انواع تحلیل بازار وجود دارد، در این بین پارامترهای تحلیل بنیادی زیادی هستند که میتوان از آنها برای اطمینان از سلامت مالی یک پروژه استفاده کرد. محبوب ترین آنها حول محور رشد آتی، درآمد و ارزش بازار طراحی شدهاند. درک این شاخصهای کلیدی میتواند به شما در تصمیم گیری آگاهانه برای خرید یا فروش کمک کند.
درآمد به ازای هر سهم (EPS)
این شاخص بخشی از سود یک پروژه است که به هر سهم از سهام آن اختصاص مییابد و اساساً درآمد خالص نهایی است که بر اساس هر سهم تعیین میشود. افزایش EPS نشانه خوبی برای سرمایه گذاران است زیرا به این معنی است که ارزش سهام آنها احتمالاً بیشتر از موقعیت فعلی است. شما میتوانید سود هر سهم یک شرکت را با تقسیم سود کل آن بر تعداد سهام موجود محاسبه کنید. به عنوان مثال اگر شرکت سود ۳۵۰ میلیون دلاری را گزارش کند و ۱۰۰ میلیون سهم وجود داشته باشد، EPS آن ۳.۵ دلار گزارش میشود.
نسبت قیمت به درآمد (P/E)
نسبت قیمت به درآمد، رابطه بین قیمت سهام یک شرکت و سود هر سهم آن را اندازه گیری میکند. این به سرمایه گذاران کمک میکند تا تعیین کنند که آیا قیمت این سهام نسبت به سایر سهام در همان بخش کمتر یا بیشتر از ارزش واقعی آن سهم است. از آنجایی که نسبت P/E نشان میدهد که بازار حاضر است برای یک سهام بر اساس درآمدهای گذشته یا آینده آن وضعیتی را در نظر بگیرد، سرمایهگذاران به سادگی نسبت P/E یک سهام را با رقبای آن و استانداردهای صنعت مقایسه میکنند. نسبت P/E کمتر به این معنی است که قیمت فعلی سهام نسبت به درآمد پایین است که برای سرمایه گذاران مطلوب است.
نسبت قیمت به سود از تقسیم قیمت فعلی هر سهم بر سود شرکت به ازا هر سهم محاسبه میشود. به عنوان مثال اگر قیمت سهام شرکتی در حال حاضر به ازای هر سهم ۷۰ دلار با سود ۵ دلار به ازا هر سهم فروخته شود، نسبت P/E برابر با ۱۴ است (۷۰ دلار تقسیم بر ۵ دلار).
دو نوع اصلی نسبت PE وجود دارد. نسبت PE آینده نگر (یا پیشرو) و گذشته نگر (یا دنباله رو). تفاوت بین این دو مربوط به نوع درآمدی است که در محاسبهی آنها استفاده میشود. اگر سود پیشبینیشده (آینده) یک ساله به عنوان مخرج در محاسبه استفاده شود، نتیجه یک نسبت PE آیندهنگر است. در حالی که اگر از درآمدهای ۱۲ ماهه پایانی استفاده شود، در نتیجه نسبت PE گذشته نگر را محاسبه خواهید کرد.
رشد درآمد پیش بینی شده (PEG)
نسبت P/E یک شاخص تحلیل فاندامنتال یا بنیادی خوب است اما با در نظر گرفتن این واقعیت که شامل رشد درآمدهای آتی نمیشود، تا حدودی محدود است. PEG این را با پیش بینی نرخ رشد سود یک ساله سهام جبران میکند. تحلیلگران میتوانند نرخ رشد آتی یک شرکت را با مشاهده نرخ رشد تاریخی آن تخمین بزنند. این روش تصویر کامل تری از ارزش گذاری سهام ارائه میدهد. برای محاسبه رشد سود پیشبینی شده، نسبت P/E را بر نرخ رشد ۱۲ ماهه شرکت تقسیم کنید. درصد در نرخ رشد در محاسبه حذف میشود.
به عنوان مثال، اگر نرخ رشد ۱۰٪ و نسبت PE ۱۵ باشد، فرمول PEG به شکل زیر است:
PEG = نسبت PE / رشد درآمد
PEG = 15 / 10 -> توجه کنید که چگونه ۱۰٪ به ۱۰ تبدیل میشود
PEG = 1.5
قاعده کلی این است که وقتی PEG سهام بالاتر از ۱ باشد، ارزش گذاری آن بیش از حد در نظر گرفته میشود. در حالی که اگر زیر ۱ باشد، ارزش آن کمتر از میزان واقعی تلقی میشود.
جریان نقدی آزاد (FCF)
به عبارت ساده تر، جریان نقدی آزاد، وجه نقدی است که پس از پرداخت هزینههای عملیاتی و مخارج سرمایهای یک شرکت باقی میماند. پول نقد برای گسترش و بهبود یک تجارت بسیار مهم است. شرکتهایی با جریان نقدی آزاد بالا میتوانند ارزش سهامداران را بهبود بخشند، نوآوری کنند و بهتر از همتایان خود با نقدینگی کمتر از رکود جان سالم به در ببرند. بسیاری از سرمایه گذاران FCF را به عنوان یک شاخص اساسی میدانند زیرا نشان میدهد که آیا یک شرکت هنوز پول نقد کافی برای پاداش دادن به سهامداران خود از طریق سود سهام پس از عملیات تامین مالی و هزینههای سرمایه را دارد یا خیر.
FCF به عنوان جریان نقدی عملیاتی منهای مخارج سرمایه (CAPEX) همانطور که در صورت جریان نقدی ثبت میشود، به همان شکل محاسبه میشود. همچنین میتوان از صورت سود و زیان به عنوان سود خالص عملیاتی پس از مالیات (NOPAT) به اضافه استهلاک، منهای سرمایه در گردش و مخارج سرمایه (CAPEX) استنباط کرد. عبارت و فرمولهای زیر را بررسی کنید. ما FCF را برای شما محاسبه میکنیم:
NOPAT = EBIT مالیات –
NOPAT = 1105 – ۳۳۲ = ۷۷۴
FCF = NOPAT + استهلاک – ( CAPEX سرمایه در گردش و )
FCF = 774 + 50 – (۱۲۰ + ۳۰) = ۶۷۴
نسبت قیمت به ارزش دفتری (P/B)
این نسبت همچنین به عنوان نسبت قیمت به حقوق صاحبان سهام نیز شناخته میشود. نسبت قیمت به ارزش دفتری یک شاخص تحلیل بنیادی است که ارزش دفتری سهام را با ارزش بازار آن مقایسه میکند. P/B با نشان دادن تفاوت بین ارزش بازار سهام و ارزشی که شرکت در دفاتر مالی خود بیان کرده است، به سرمایه گذاران کمک میکند تا تعیین کنند که آیا ارزش سهام نسبت به ارزش دفتری آن کمتر است یا بیش از حد ارزش گذاری شده است که با تقسیم آخرین قیمت بسته شدن سهام بر ارزش دفتری هر سهم که در گزارش سالانه شرکت فهرست شده است، محاسبه میشود. ارزش دفتری به عنوان بهای تمام شده تمام داراییها منهای بدهیها محاسبه میشود. اگر شرکت منحل شود، ارزش نظری آن شرکت بر اساس مفهوم ارزش دفتری محاسبه میشود.
با این حال، نسبت قیمت به ارزش دفتری یک شرکت خاص به تنهایی مفید نیست. یک سرمایه گذار باید نسبت P/B یک شرکت را با سایر شرکتها در همان بخش یا صنعت مقایسه کند. تنها در این صورت است که در تعیین اینکه کدام شرکت ممکن است نسبت به سایرین کمتر یا بیش از ارزشگذاری شده باشد مفید خواهد بود.
بازده حقوق صاحبان سهام (ROE)
ROE یک نسبت سودآوری است که نشان دهنده نرخ بازدهی است که سهامدار برای بخشی از سرمایه گذاری خود در آن شرکت دریافت میکند. این نسبت اندازه گیری میکند که چگونه یک شرکت بازدهی مثبتی را برای سرمایه گذاری سهامداران خود ایجاد میکند. از آنجایی که سود محرک واقعی قیمت سهام است، تفکیک سود به دست آمده با حقوق صاحبان سهام در واقع یک شاخص بسیار خوب از سلامت مالی یک شرکت و ارزش منصفانه سهام آن است. شما میتوانید بازده حقوق صاحبان سهام را با تقسیم سود خالص بر میانگین حقوق صاحبان سهام محاسبه کنید. تجزیه و تحلیل DuPont با اضافه کردن چندین متغیر برای کمک به سرمایه گذاران برای درک بهتر سودآوری شرکت، محاسبه را بیشتر گسترش میدهد. این تحلیل به این مؤلفههای اصلی میپردازد:
ROA = درآمد خالص / داراییها، که میتوان آنها را بیشتر به موارد زیر تقسیم کرد:
حاشیه سود = درآمد/درآمد خالص
نسبت گردش مالی = درآمد / دارایی
اهرم = دارایی / حقوق صاحبان سهام
فرمول گسترش یافته ROE هنگام انجام تجزیه و تحلیل DuPont به شکل زیر است:
ROE = حاشیه سود x نسبت گردش مالی x اهرم
ROE = درآمد خالص / درآمد x درآمد / دارایی x دارایی / حقوق صاحبان سهام
با استفاده از تجزیه و تحلیل DuPont، سرمایه گذار میتواند تعیین کند که چه چیزی باعث ROE میشود. به نظرشما آیا دلیل آن حاشیه سود بالا و یا نسبت گردش مالی بسیار سریع و یا اهرم بالاست؟
نسبت پرداخت سود سهام (DPR)
همانطور که میدانید شرکتها بخشی از سود خود را به صورت سود سهام به سهامداران خود پرداخت میکنند. اما این نیز مهم است که بدانیم درآمد شرکت تا چه حد از پرداخت سود سهام حمایت میکند. این همان چیزی است که نسبت پرداخت سود سهام در مورد آن است. این فاکتور به شما میگوید که یک شرکت چه بخشی از درآمد خالص را به سهامداران خود باز میگرداند و همچنین چه مقدار را برای رشد، ذخیره نقدی و بازپرداخت بدهی کنار میگذارد. DPR با تقسیم کل مبلغ سود سهام بر درآمد خالص شرکت در همان دوره و معمولاً به صورت درصد سالانه محاسبه میشود.
نسبت انواع سود هر سهم قیمت به فروش (P/S)
نسبت قیمت به فروش یک شاخص تحلیل بنیادی است که میتواند با استفاده از ارزش بازار و درآمد شرکت به تعیین ارزش منصفانه سهام کمک کند. این نشان میدهد که بازار چقدر برای فروش شرکت ارزش قائل است که میتواند در ارزشگذاری سهام در حال رشدی که هنوز سودی به دست نیاوردهاند یا به دلیل یک عقبگردی موقت، آنطور که انتظار میرود عمل نمیکنند، موثر باشد. فرمول P/S با تقسیم فروش هر سهم بر ارزش هر سهم محاسبه میشود. نسبت P/S پایین به عنوان نشانه خوبی از سوی سرمایه گذاران تلقی میشود. این معیار دیگری است که هنگام مقایسه شرکتها در همان بخش یا صنعت نیز مفید است.
نسبت سود سهام
نسبت سود تقسیمی به میزان پرداختی یک شرکت در هر سال به عنوان سود سهام در نسبت با قیمت سهام آن میپردازد. این تخمینی از بازده سود سهام یک سرمایه گذاری است. با فرض اینکه هیچ تغییری در سود سهام وجود نداشته باشد، بازده دارای یک رابطه معکوس با قیمت سهام است. زمانی انواع سود هر سهم که قیمت سهام کاهش می یابد بازدهی افزایش مییابد و بالعکس. این برای سرمایه گذاران مهم است، زیرا به آنها میگوید که از هر دلاری که در سهام شرکت سرمایه گذاری کردهاند، چه میزان به آنها باز میگردد.
نسبت سود تقسیمی به درصد بیان میشود و از تقسیم سود سالانه هر سهم بر قیمت فعلی سهم محاسبه میشود. به عنوان مثال، ۲ شرکت (الف و ب) سالانه ۳ دلار سود به ازای هر سهم پرداخت میکنند. سهام شرکت الف به ازای هر سهم ۶۰ دلار معامله میشود، در حالی که سهام شرکت ب با ۳۰ دلار به ازای هر سهم معامله میشود. این بدان معنا است که بازده سود سهام شرکت الف ۵% (۶۰/۳ x 100) و بازده سود سهام شرکت ب ۱۰% (۳۰/۳ x 100) است. بهعنوان یک سرمایهگذار، احتمالاً سهام شرکت ب را به سهام دیگر شرکت الف ترجیح میدهید، زیرا بازده سود بیشتری دارد.
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (D/E)
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام آخرین شاخص تحلیل بنیادی در این فهرست است و رابطه بین سرمایه استقراضی شرکت و سرمایه ارائه شده توسط سهامداران آن را اندازه گیری میکند. سرمایه گذاران میتوانند از آن برای تعیین نحوه تامین مالی داراییهای شرکت استفاده کنند. نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (D/E) به سرمایهگذاران کمک میکند تا اهرم مالی یک شرکت را ارزیابی کنند و نشان میدهد که در صورت مواجهه کسب و کار با مشکلات مالی، چقدر حقوق صاحبان سهام میتواند تعهدات را برآورده کند.
شما می توانید نسبت را با تقسیم کل بدهیها بر کل حقوق صاحبان سهام محاسبه کنید. ترازنامه تلفیقی را در زیر بررسی کنید که نشان میدهد شرکت اپل در مجموع ۲۴۱ میلیارد دلار بدهی (که با رنگ قرمز مشخص شده است) و کل حقوق صاحبان سهام ۱۳۴ میلیارد دلار (با رنگ سبز مشخص شده) ثبت کرده است.
بر اساس این ارقام، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام بصورت زیر محاسبه میشود:
$۲۴۱,۰۰۰,۰۰۰ ÷ $۱۳۴,۰۰۰,۰۰۰ = ۱.۸۰
نتیجه گیری
همه شاخصهای تحلیل بنیادی که در بالا مورد بحث قرار گرفت، در نوع خود مهم هستند. در حالی که آنها میتوانند به شما در تعیین ارزش و پتانسیل رشد یک سهام کمک کنند، مهم است که بدانید چندین عامل دیگر نیز بر قیمت سهام تأثیر میگذارند که اندازه گیری اکثر آنها چندان آسان نیست. به همین دلیل است که وقتی نوبت به ارزیابی سهام یک شرکت برای مقاصد سرمایهگذاری میشود، تحلیل فاندامنتال به بهترین وجه همراه با ابزارهای دیگر مانند تحلیل تکنیکال، اخبار اقتصاد کلان و دادههای خاص صنعت استفاده میشود. این مسائل به شما کمک میکند تصویر واضح تری از آنچه که به عنوان یک سهام میخواهید در آن سرمایه گذاری کنید داشته باشید، در حالی که از شاخصها به عنوان معیار برای اندازه گیری ارزش سرمایه گذاریهای بالقوه استفاده میکنید.
EPS چیست؟ فرمول + انواع EPS در بورس
EPS به عنوان یکی از مهمترین مفاهیم بورس در تجزیه و تحلیل شرکتهای بورسی کاربرد دارد. صورتهای مالی شرکتها شامل سطری به اسم “سود خالص” در انتهای دوره مالی موردنظر است. با تقسیم این عدد بر تعداد کل برگههای سهام شرکت EPS محاسبه میشود. در واقع EPS به معنی سود هر برگه سهام و شامل دو نوع پیشبینی شده (Forward) و محقق شده (Trailing) است. تحلیلگران بنیادی از چندین پارامتر مثل سود محقق شده و سود پیشبینی شده برای ارزیابی ارزش سهام شرکت استفاده میکنند. در این آموزش بورس به بررسی مفهوم EPS، فرمول محاسبه به روش TTM و نحوه اطلاع از سود شرکتهای بورسی با استفاده از سایت کدال و Fipiran میپردازیم.
منظور از EPS در بورس چیست؟
EPS مخفف عبارت انگلیسی Earnings Per Share به معنی سود هر برگه سهام است. یکی از کاربردهای اصلی آن در محاسبه نسبت P/E در بورس است. در مقاله قبلی گفتیم که P/E از تقسیم Price (قیمت) به EPS (سود هر برگه سهم) بدست میآید. همچنین با بررسی سود شرکت در دورههای مالی گذشته براحتی میتوانید عملکرد شرکت را ارزیابی کنید. برای مثال شرکتی که در 10 سال گذشته یک روند صعودی در سودسازی خود داشته از اعتبار بالایی برخوردار است.
فرمول نحوه محاسبه
هر شرکت بورسی موظف به ارائه صورتهای مالی در پایان سال مالی خود است. تمامی هزینه و درآمد شرکت (چه سود و چه زیان) در صورت مالی درج میشود. با بررسی صورتهای مالی شرکت، سطری به اسم “سود خالص” را مشاهده خواهید کرد. با تقسیم این عدد به تعداد کل برگههای سهام شرکت، مقدار سود هر برگه سهم یا همان EPS محاسبه میشود. دقت بفرمایید که سهامداران نیاز به محاسبه خاصی ندارد. در واقع مقدار EPS به عنوان یک سطر جداگانه در صورتهای مالی شرکت محاسبه و درج میشود.
انواع EPS در بورس
با توجه به نوع “سود خالص شرکت” 2 نوع EPS داریم:
- فوروارد یا پیشبینی شده (Forward)
- محقق شده (Trailing)
نحوه محاسبه EPS پیشبینی شده و محقق شده با یکدیگر متفاوت است. در سایت TSETMC مقدار EPS از نوع محقق شده و بر اساس روش TTM محاسبه و درج میشود. در ادامه فرمول و نحوه محاسبه به روش TTM بصورت کامل آموزش داده میشود.
EPS پیشبینی شده (Forward)
EPS پیشبینی شده (فوروارد) بر اساس سود پیشبینی شده شرکت محاسبه میشود. شرکتهای در ابتدای سال مالی خود اقدام به پیشبینی سود در انتهای سال مالی میکند. حال با تقسیم این سودِ پیشبینی شده بر تعداد سهم شرکت، مقدار EPS فوروارد محاسبه میشود.
EPS محقق شده (Trailing)
EPS محقق شده بر اساس سود محقق شده شرکت در انتهای سال مالی اخیر محاسبه میشود. EPS مورد استفاده در سایت TSETMC بر اساس این نوع است که با روش TTM بدست میآید.
تا قبل از بهمن 1396، شرکتها اقدام به انتشار EPS پیشبینی شده میکردند اما در حال حاضر مبنای محاسبه بر اساس سود و زیان 12 ماهه اخیر است. تمامی شرکتهای بورسی موظف به انتشار صورتهای مالی 3 ماهه در سایت کدال هستند. در واقع هر شرکت علاوه بر انتشار صورتهای مالی سالیانه، باید سود و زیان خود را در پایان دورههای سه ماهه نیز منتشر کند.
نحوه محاسبه EPS به روش TTM در بورس
با مراجعه به صفحه هر نماد بورسی در سایت TSETMC عبارت “EPS بر مبنای سود و زیان 12 ماهه اخیر (TTM) محاسبه شده است” را مشاهده میکنید. عبارت TTM مخفف عبارت انگلیسی Trailing Twelve Months به معنی 12 ماه اخیر است. بنابراین محاسبه به روش TTM همان “EPS بر مبنای سود و زیان 12 ماهه اخیر” است.
همانطور که گفتیم سود و زیان شرکت در دورههای 3 ماهه منتشر میشود. بنابراین معیار 12 ماه اخیر، صورتهای مالی 3 ماهه منتشر شده در 4 دوره اخیر است. برای مثال مطابق شکل زیر آخرین گزارش 3 ماهه مربوط به “اطلاعات و صورتهای مالی میاندورهای دوره 3 ماهه منتهی به 1399/03/31” است. بنابراین برای محاسبه EPS باید سود و زیان مربوط به 3 ماهه اول سال 1399 و 9 ماه آخر سال 1398 ملاک قرار گیرد.
نکته: روش TTM معیار مناسبی برای ارزیابی عملکرد شرکتهای زیانده همراه با چشمانداز مثبت نیست! همچنین برای صنعتی مثل خودروسازی که با نوسان شدید در سودسازی همراه است روش TTM کارایی مطلوبی ندارد.
نحوه محاسبه سود از کدال
ابتدا به سایت کدال مراجعه کنید و در قسمت جستجوی اطلاعیهها، نماد بورسی موردنظرتان را وارد کنید. سپس از قسمت “گروه اطلاعیه” گزینه “اطلاعات و صورت مالی سالیانه” و از قسمت “نوع اطلاعیه”، گزینه “اطلاعات و صورتهای مالی میاندورهای” را انتخاب و روی گزینه “جستجو” کلیک کنید.
حال برای اطلاع از سود و زیان هر کدام از دورههای مالی روی آن کلیک کنید. در صفحه مربوطه سطری با نام “سود (زیان) خالص هر سهم– ریال” وجود دارد. مقدار این سطر بیانگر مقدار سود یا ضرر شرکت در انتهای این دوره مالی است. با بررسی صورتهای مالی 3 ماه در 4 دوره اخیر و “جمع کردن سود خالص این 4 دوره” مقدار EPS به روش TTM محاسبه میشود.
نحوه محاسبه سود از طریق سایت Fipiran
برای اطلاع از سود و زیان شرکتهای بورسی کافی است ابتدا وارد سایت fipiran.com شوید و در بالای صفحه، “نماد بورسی” مدنظرتان را جستجو کنید. سپس از منو سمت راست روی گزینه “سود واقعی در یک نگاه” کلیک کنید. همانطور که مشاهده میکنید تاریخچه سود شرکت از سال 1381 در این صفحه درج شده است.
EPS بالا بهتر است یا پایین؟
به نظر شما اگر دو شرکت EPS مشابهای داشته باشند آیا با این مقایسه میتوانیم بگویم هر دو شرکت عملکرد یکسانی داشتهاند؟
فرض کنید شخصی با 100 میلیون تومان سرمایهگذاری در 1 سال، 20 میلیون تومان سود کرده است. شخص دیگری با 500 میلیون تومان سرمایهگذاری در همان سال، به همان سود 20 میلیونی دست یافته است. کار کدام یک از آنها ارزشمندتر است؟ قطعا شخصی که با سرمایه کمتری به سود 20 میلیونی رسیده است. برای شرکتهای بورسی نیز داستانی مشابه همین مثال است! در نتیجه برای مقایسه EPS شرکتهای بورسی باید تمامی پارامترها (میزان سرمایه شرکت، نوع صنعت، نوع فعالیت و…) را مدنظر قرار داد. بنابراین EPS بالاتر لزومی بر ارزندهتر بودن یک شرکت نیست!
EPS و افزایش سرمایه
شرکتهای بورسی عموما پس از افزایش سرمایه، با کاهش EPS مواجه میشوند. چرا که با افزایش تعداد کل برگههای سهام شرکت، مقدار سود اختصاص یافته به هر برگه سهم کاهش مییابد. البته شرکتهایی که با افزایش سرمایه و جذب نقدینگی اقدام به اجرای طرحهای توسعه و تولیدی میکنند احتمالا در آینده با افزایش سودآوری، این کاهش “سود هر برگه سهم” را جبران خواهند کرد. بنابراین پایین بودن EPS یک شرکت بورسی، دلیلی بر عملکرد ضعیف و ارزنده نبودن آن نیست. توجه به دورنمای شرکت میتواند در این موارد کارساز باشد.
تذکر: EPS یکی از چندین پارامتر اولیه جهت تحلیل شرکتهای بورسی است و نباید به تنهایی معیار ارزیابی باشد. مواردی مثل تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال نیز از اهمیت بالایی برخوردار هستند که باید مورد واکاوی قرار گیرد.
تفاوت DPS و EPS
وقتی به صفحه یک شرکت بورسی در سایت TSETMC مراجعه میکنید کنار EPS عبارت DPS را نیز مشاهده میکنید. مفهوم DPS به معنی “سود نقدی تخصیص داده شده به هر برگه سهام در پایان سال مالی شرکت” است. در واقع شرکتها میتوانند قسمتی از سود را بین سهامداران شرکت پرداخت کنند و مابقی را ذخیره کنند! در مجمع عمومی عادی سالیانه مقدار DPS تعیین و بعد از مجمع به حساب سهامداران واریز میشود. در مقاله بعدی به بررسی کامل DPS پرداختیم.
اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه میکنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارسسهام باشید.
انواع ارزش سهام و اندوخته ها
انواع ارزش سهام و اندوخته ها : در این مقاله مدنظر است توضیحاتی در خصوص انواع ارزش سهام و نیز انواع اندوخته ها مطالبی ارائه شود.
انواع ارزش سهام :
سهام شرکت ها دارای چهار نوع ارزش می باشد :
2-ارزش بازرگانی ( بازار یا فعلی ) ؛
ارزش اسمی :
ارزشی است که هر سهم در تاریخ انتشار داشته و بر روی سهم قید شده است ؛
ارزش بازرگانی :
که به آن ارزش بازار یا ارزش فعلی نیز می گویند ، ارزشی است که هر سهم بعد از فعالیت شرکت پیدا می کند و معمولاً در بورس ها با آن ارزش مورد معامله قرار می گیرد ؛
ارزش تصفیه (در توضیح انواع ارزش سهام و اندوخته ها) :
ارزشی است که در هنگام تصفیه شرکت به صاحبان انواع سود هر سهم سهام تعلق می گیرد.
ارزش تصفیه از فرمول زیر به دست می آید :
تعداد سهام / ( سهام سرمایه + اندوخته ها + سود و زیان تصفیه ) = ارزش تصفیه
ارزش دفتری :
بهای واقعی سهام شرکت نسبت به وضع فعلی آن می باشد و از فرمول زیر محاسبه می شود :
تعداد سهام / ارزش ویژه = ارزش دفتری
اندوخته قانونی (در توضیح انواع ارزش سهام و اندوخته ها) :
اندوخته قانونی مبلغی می باشد که به موجب قانون همه ساله باید به صورت درصدی از سود خالص شرکت ( 5% ) جهت جبران زیان های احتیاطی کنار گذاشته شود.
این مبلغ وقتی معادل 10% سرمایه اولیه شرکت گردید ، منظور نمودن آن اختیاری می باشد.
همچنین باید توجه داشت که در شرکت های سهامی پس از بستن حساب های موقت بر خلاف شرکت های عادی مانده حساب سود و زیان به حساب سرمایه نمی رود ، بلکه به حساب جدیدی به نام سود تقسیم نشده برده می شود.
سپس معادل مبلغی که مورد تصویب قرار می گیرد از حساب سود تقسیم نشده به حساب سود سهام پیشنهادی منتقل می گردد.
اندوخته بنابر احتیاج مدیران (در توضیح انواع ارزش سهام و اندوخته ها) :
شرکت های سهامی بنا به احتیاج مدیران می توانند اندوخته های مختلفی پیش بینی و از سود سال مالی کنار بگذارند.
مانند اندوخته احتیاطی ، اندوخته عمومی ، اندوخته سرمایه ای و …
این اندوخته ها بر عکس اندوخته قانونی ، اجباری نیست بلکه جهت توسعه فعالیت های شرکت می توان آنها را به میزان دلخواه و با توجه به اساس نامه و یا رای مجمع عمومی عادی تعیین نمود.
شرکت های تعاونی طبق قانون : از حداقل 5% به بالا با تصویب مجمع عمومی به عنوان ذخیره شرکت به حساب ذخیره قانونی منظور می شود و حداکثر 5% از سود خالص به عنوان اندوخته احتیاطی به پیشنهاد هیات مدیره و تصویب مجمع عمومی به حساب مربوط منظور می گردد و نحوه مصرف آن با تصویب مجمع عمومی است.
در صدی از سود جهت پاداش به اعضاء ، کارکنان ، مدیران و بازرسان به پیشنهاد هیات مدیره و تصویب مجمع عمومی تخصیص داده می شود.
پس از کسر وجوه فوق باقیمانده سود خالص بین اعضاء به تناسب سهم آنان تقسیم می گردد.
تبصره (در توضیح انواع ارزش سهام و اندوخته ها) :
هیات مدیره می تواند از محل ذخیره احتیاطی درصدی از سود شرکت را برای انجام امور خیریه و عام المنفعه تخصیص دهد.
تنظیم حساب های شرکت های سهامی بازرگانی :
معمولاً در پایان دوره مالی و پس از اصلاح حساب ها ، لازم است جهت آگاهی مدیران و صاحبان سهام از عملکرد موسسه ، صورت حساب های نهایی تهیه و تنظیم گردد.
هر چند صورت حساب های نهایی از نقطه نظر محتوی متفاوت است ولی به هر حال گویای وضع عمومی شرکت می باشد.
1-حساب عملکرد (در توضیح انواع ارزش سهام و اندوخته ها) :
در این حساب حاصل فروش کالا در طرف بستانکار و بهای کالای خریداری شده و همچنین هزینه های مربوطه در طرف بدهکار ثبت می گردد تا سود ناویژه حاصل شود.
بنابر این حساب عملکرد در پایان دوره مالی جهت بستن حساب های موقتی ( صوری ) که منجر به ایجاد سود یا زیان ناخالص شرکت گردیده اند ، نیاز بود.
2-حساب سود و زیان :
این حساب جهت مشخص نمودن سود یا زیان ویژه ( خالص ) شرکت می باشد.
بنابر این سود ناویژه ( ناخالص ) عملکرد به بستانکار این حساب انتقال یافته و هزینه هایی که در حساب عملکرد منظور نشده اند به بدهکار این حساب انتقال می یابند.
اصولاً طبقه بندی هزینه ها به صورت زیر امکان پذیر است :
الف- هزینه های فروش (در توضیح انواع ارزش سهام و اندوخته ها) :
این هزینه ها شامل اقلامی هستند که مربوط به عملیات فروش شرکت و یا تهیه بازار فروش می باشند.
مثل حقوق کارمندان فروش ، هزینه آگهی و …
ب- هزینه های عمومی و اداری :
این هزینه ها شامل اقلامی هستند که ارتباطی به تولید کالا و یا فروش آن ندارند بلکه مربوط به امور اداری شرکت می شوند.
مانند حقوق کارکنان اداری ، استهلاک اثاثه اداری و …
پ- هزینه ها درآمدهای غیر عملیاتی (در توضیح انواع ارزش سهام و اندوخته ها) :
در برخی از شرکت های سهامی بر اثر عملیات مدیران ، درآمدهایی کسب می شود که حاصل فعالیت های اصلی نمی باشد و همچنین ممکن است هزینه هایی نیز این گونه به شرکت تحمیل گردد.
درآمدها و هزینه های مذکور را اتفاقی ، استثنایی و یا غیر عملیاتی گویند.
این گونه درآمدها و هزینه ها باید از سود ویژه عملیاتی جدا شوند تا نتیجه حاصله از فعالیت های موسسه مشخص گردد.
هزینه های غیر عملیاتی را می توان شامل اقلام زیر دانست :
کاهش ارزش موجودی ها هنگام تجدید ارزیابی ، زیان حاصل از فروش دارایی های ثابت ، کسری انبار ، کسری صندوق ، هزینه های بهره پرداختنی بابت وام.
همچنین برخی از درآمدهای غیر عملیاتی ذیلاً آمده است :
درآمد حاصل از اجاره قسمتی از املاک شرکت ، سود سهام دریافتی از سایر شرکت ها ، بهره دریافتی بابت وام اعطایی ، سود فروش اقلام دارایی های ثابت.
3-حساب تقسیم سود (در توضیح انواع ارزش سهام و اندوخته ها) :
مقصود از تنظیم حساب تقسیم سود این است که شرکت های سهامی به چه شکل سود خالص پس از کسر مالیات خود را بین شرکاء تقسیم می کنند و چه مبلغ از آن باید در شرکت انباشته گردد.
مبالغی که از سود کسر و بین صاحبان سهام تقسیم یا در شرکت باقی می ماند ، شامل اندوخته ها و سود سهام می باشد.
طبق ماده 237 قانون جدید تجارت سود خالص شرکت در هر سال مالی عبارت است از درآمد حاصل در همان سال منهای کلیه هزینه ها و استهلاک ها و ذخیره ها.
ثبت عملیات مربوط به کسر اندوخته ها در دفتر روزنامه :
. اندوخته قانونی xx
منظور نمودن 5% سود ویژه برای اندوخته قانونی
سایر اندوخته ها (در توضیح انواع ارزش سهام و اندوخته ها):
انواع اندوخته های عمومی ، سرمایه ای و مخصوص که هر کدام بنا به تصمیمات مجمع عمومی شرکت برای توسعه فعالیت و افزایش قدرت مالی از محل سود ویژه به عمل می آید ، اختیاری بوده و مشمول ممنوعیت های مربوطه به اندوخته قانونی نمی باشد.
ثبت روزنامه این گونه اندوخته ها به شکل زیر است :
. اندوخته اختیاری xx
منظور نمودن قسمتی از سود ویژه به حساب اندوخته
سود سهام (در توضیح انواع ارزش سهام و اندوخته ها) :
آن قسمت از منافع شرکت که به پیشنهاد هیات مدیره و تصویب مجمع عمومی بین صاحبان سهام تقسیم می شود ، سود سهام نامند.
چون سود سهام هنگامی قابل پرداخت است که مجمع عمومی آن را تصویب نماید ، باید هنگام تصویب هیات مدیره و ثبت عملیات حسابداری آن را به نام سود سهام پیشنهادی بنامیم و پس از آن که صورت حساب های نهایی از تصویب مجمع عمومی گذشت از حساب سود سهام پیشنهادی خارج و به حساب سود سهام قابل پرداخت انتقال می یابد.
مالیات بر سود سهام باید از طرف شرکت از مبلغ سود سهام کسر و در حسابی که به همین منظور افتتاح می گردد ، در دفاتر بستانکار گردد و هنگامی که مجمع عمومی پرداخت آن را تصویب نمود ، مالیات مربوطه به وزارت دارایی پرداخت و سود سهام نیز بعد از کسر مالیات به صاحبان سهام تودیع گردد.
ثبت سود سهام پیشنهادی (در توضیح انواع ارزش سهام و اندوخته ها) :
. سود سهام پیشنهادی xx
بابت منظور نمودن سود سهام پیشنهادی برای سهام داران طبق تصمیم مورخ ….
در اوایل سال بعد که صورت حساب های نهایی از تصویب مجمع عمومی گذشت ، ثبت زیر در دفاتر انجام می گیرد :
سود سهام پیشنهادی xx
. سود سهام قابل پرداخت xx
. مالیات سود سهام xx
بابت انتقال سود سهام پیشنهادی به سود سهام قابل پرداخت و مالیات متعلقه
و به هنگام پرداخت سود مذکور آرتیکل زیر در دفاتر ثبت می گردد :
سود سهام قابل پرداخت xx
پرداختی بابت سود سهام
4 ) (در توضیح انواع ارزش سهام و اندوخته ها)
و زمانی که مالیات متعلقه به وزارت دارایی تودیع گردید ، آرتیکل زیر انجام می شود :
مالیات سود سهام xx
بابت پرداخت مالیات سود سهام به وزارت دارایی
طبق ماده 240 قانون جدید تجارت ، برای تقسیم سود از تاریخ اتخاذ تصمیم مجمع عمومی تا هشت ماه فرصت تعیین و مقرر شده است که ظرف این مدت باید سود قابل تقسیم شرکت به صاحبان سهام پرداخت شود.
افزایش سرمایه شرکت چیست؟ مراحل ثبت افزایش سرمایه مزایا و معایا
افزایش سرمایه شرکت چیست؟ برای ثبت افزایش سرمایه چه اقداماتی لازم است که انجام دهیم؟ چه مراحلی دارد و مزایا و معایب آن برای شرکت شما چیست؟ به همه ی این سوالات پاسخ خواهیم داد.
در صورتی که برای ثبت افزایش سرمایه شرکت هم نیاز به یک موسسه دارید با ما تماس بگیرید تا در سریعترین زمان و با کمترین هزینه برایتان به انجام برسانیم.
افزایش سرمایه شرکتها
معمولا در زمان ثبت شرکت، هر شرکتی در بدو تاسیس، میزان مشخصی از سرمایه خود را به عنوان سرمایه اولیه به ثبت می رسانند. حال با گذر زمان، شرکت ها ممکن است به فکر توسعه فعالیت های خود و یا حفظ و توسعه توان رقابتی خود در بازار بیافتند.
در چنین مواقعی معمولا شرکت ها اقدام به انتشار سهام جدیدی کرده یا مبالغ سهام را بالاتر می برند تا منابع لازم برای تامین مالی پروژه های خود را فراهم نمایند. به این فرایند از تامین مالی شرکت ها در اصطلاح افزایش سرمایه گفته می شود.
شرکت ها ممکن است با هدف اصلاح و بهبود ساختار مالی خود و یا با هدف مشارکت بیشتر سهام داران در خرید سهام و تبدیل آن ها به شرکای شرکت، اقدام به افزایش سرمایه نمایند. بنابراین دلایل زیادی در ورای تصمیم گیری شرکت ها مبنی بر ثبت تغییرات در سرمایه اولیه وجود دارد که در ادامه کار، بیشتر به این موضوع می پردازیم.
ثبت افزایش سرمایه
چیزی که باعث شکل گیری انواع مختلف افزایش سرمایه از سوی شرکت های مختلف می شود، نحوه تامین منابع مورد نیاز برای این کار است. بنابراین بسته به این که این منابع مالی از چه محل یا مسیری تامین شوند، ثبت افزایش سرمایه شرکت ها را در 4 دسته کلی و به شرح زیر طبقه بندی می کنند:
افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا همان سهام جایزه
گفته می شود که این مدل از افزایش سرمایه توسط شرکت ها، نیازی به وارد نمودن سرمایه خاصی در قالب نقدینگی های جدید توسط شرکت یا سهام داران به جریان سرمایه شرکت ندارد.
در این روش شرکت ها به طور معمول و در پایان یک دوره مالی و پس از مشخص نمودن میزان دقیق درآمدها و هزینه ها و نیز سودهای تقسیم شده بین سهام داران، تصمیم می گیرند که از محل سود های انباشته شده (سودی که بین سهام داران و شرکا تقسیم نشده و در بخش سود انباشته صورت های مالی شرکت ها مشخص شده است) اقدام به افزایش سرمایه نموده و بدین طریق پروژه و طرح های جدید خود را تامین مالی نمایند.
با این روش قیمت سهام فرد سهام دار، که تا قبل از تاریخ افزایش سرمایه مقداری سهام از شرکت در پرتفوی خود داشته، به نسبت افزایش تعداد سهام، کاهش می یابد. بنابراین گفته می شود که فرد سهام دار در نتیجه این اقدام شرکت، مقداری سهام جایزه، دریافت نموده است.
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهام داران
در این مورد از افزایش سرمایه، نقش اصلی بر عهده سهام داران شرکت است. به این صورت که شرکت اوراقی را تحت عنوان اوراق حق تقدم به سهام داران واگذار کرده و به آن ها مهلت 2 ماهه ای برای ثبت نام و پذیره نویسی می دهد. در این مرحله سهام داران 2 راه مختلف در پیش روی خود دارند:
یک اینکه سهام داران در مهلت دو ماهه داده شده مبلغی را تحت عنوان مبلغ اسمی، که در کشور ایران در حدود 1000 ریال است، به شرکت پرداخت نمایند و حق تقدم های خود را به سهام عادی تبدیل کنند و یا این که حق تقدم های داده شده توسط شرکت را به سهام داران دیگری بفروشند که در هر دو مورد سهام جدیدی به دارایی افراد اضافه می شود.
افزایش سرمایه از محل آورده ها، مخصوص شرکت هایی هست که سود انباشته زیادی نداشته اند و برای تامین مالی پروژه ها و طرح های جدید خود ناچار به ترغیب سرمایه داران نسبت به ورود سرمایه های جدید به شرکت می شوند.
نکته ای که باید در این جا به آن اشاره نماییم، تفاوت بین حق تقدم و روش صرف سهام است، که خود به عنوان یکی از روش های تامین مالی شرکت ها از طریق افزایش سرمایه به حساب می آید.
برخلاف حق تقدم، در روش افزایش سرمایه از طریق صرف سهام، سهام داران سهام عرضه شده شرکت را در دوره های پذیره نویسی با قیمت هایی بالاتر خریداری می نمایند. لازم به ذکر است که در روش گفته شده، شرکت اضافه ارزش کسب شده را یا به حساب اندوخته نزد خود منتقل می نماید و یا آن را در قالب سهام جدید به سهام داران انتقال می دهد.
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها
در این روش شرکت ها تنها با انجام یک سری عملیات حسابداری در ترازنامه و صورت های مالی خود، اقدام به تامین مالی خود از طریق افزایش سرمایه می کنند.
به این صورت که ارزش دارایی های ثابتی نظیر؛ ساختمان، زمین، ماشین آلات و تجهیزات را در ترازنامه خود به روز می کنند و چون تغییر خاصی در بدهی های شرکت ایجاد نمی شود، سرمایه شرکت افزایش می یابد تا معادله حسابداری ( بدهی + سرمایه = دارایی ) در تعادل قرار گیرد. به این صورت و بدون ورود سرمایه خاصی و بدون هیچ گونه تغییری در دارایی سهام داران شرکت، تعداد سهام آنها به نسبت کاهش قیمت سهام، افزایش می یابد.
بهترین روش افزایش سرمایه چیست؟
با در نظر گرفتن ویژگی های هر کدام از روش های تامین منابع مالی شرکت ها از طریق افزایش سرمایه، می توان به این نکته اشاره نمود که همواره روشی که برای یک شرکت مناسب و بهتر است الزاما برای شرکتی دیگر مناسب نیست و هر شرکت بسته به ساختار و وضعیت مالی و افق برنامه ریزی خود، در هر برهه از زمان روش مناسب برای افزایش سرمایه را انتخاب می کند.
اگر بخواهیم مقایسه ای کلی در مورد انواع مختلف روش های تامین مالی برای شرکت ها داشته باشیم، می توانیم بگوییم که آن دسته از روش هایی که در طی آن ها سرمایه جدید وارد جریان سرمایه ای شرکت ها می شود، وضعیت بهتری را در مقایسه با دیگر روش ها برای یک شرکت رقم می زنند.
از این رو، روش های افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و همچنین روش صرف سهام به طور نسبی در بهبود وضعیت مالی شرکت ها مناسب تر هستند. از طرفی دیگر روش از طریق تجدید ارزیابی دارایی ها با توجه به این که بدون هیچ گونه ورود سرمایه جدیدی انجام می شود، برای شرکت هایی که در آستانه ورشکستگی قرار دارند، گزینه مناسب تری هست.
چه نوع شرکت هایی افزایش سرمایه دارند؟
می دانیم که وضعیت همه شرکت های حاضر در بورس یکسان نیست و درآمد زایی و سودآوری هر کدام از شرکت ها با یکدیگر متفاوت است. از این رو شرکت هایی که سود انباشته مناسبی دارند در اغلب اوقات اقدام به افزایش سرمایه از محل سود انباشته خود می کنند بدون این که نیازی به وارد کردن سرمایه های جدید باشد.
از طرفی دیگر، بارها شاهد اعطای حق تقدم های سهام از طرف بسیاری از شرکت ها به سهام داران خود بودیم تا از این طریق، هم آورده نقدی آن ها به شرکت و بازار را افزایش دهند و هم منابع لازم برای تامین مالی طرح های آینده خود را به دست آورند.
اگر تا به حال تجربه سرمایه گذاری در بورس را داشته اید، به احتمال زیاد با برخی از مفاهیمی که در حاشیه معاملات آن مطرح می شوند، آشنایی دارید. یکی از مفاهیم بسیار مهم که تاثیر به سزایی نیز بر روی آینده قیمتی شرکت و نیز تصمیمات استراتژیک سهام داران می گذارد، خبر افزایش سرمایه شرکت های فعال در بازار بورس است که با وقوع آن، قیمت و حجم سهام در دست افراد دچار تغییراتی می شود اما غالب اوقات تغییری در میزان کل دارایی آن ها اتفاق نمی افتد.
مراحل افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص
هر شرکت به منظور انجام فرایند افزایش سرمایه، لازم است مراحلی را طی نماید که در این قسمت به بیان خلاصه وار و مرحله به مرحله ای از این پروسه می پردازیم.
مرحله اول: هیئت مدیره و چند تن از سهام داران به نمایندگی از کل سرمایه گذاران در شرکت، با بررسی وضعیت شرکت و در صورت لزوم پیشنهاد افزایش سرمایه را مطرح کرده و به تایید می رسانند.
مرحله دوم: طرح تایید شده در مرحله اول، در این مرحله در اختیار حسابرس شرکت قرار می گیرد تا اگر ایرادات یا کاستی هایی هست، برطرف شده و در نهایت به تایید حسابرس شرکت برسد. ( در صورتی که شرکت حسابرس ندارد، طی مجمع عمومی فوق العاده به تایید سهامداران و بازرسین می رسد)
مرحله سوم: صورتجلسه تنظیم شده در مرحله قبل به همراه سایر مدارک لازم، پس از ثبت در سامانه اداره ثبت، از طریق پست به اداره ثبت فرستاده می شود تا در صورت عدم نقص تایید و آگهی شود.
مرحله چهارم: پس از صدور آگهی توسط اداره ثبت، از طریق درج آگهی در روزنامه رسمی به اطلاع عموم و سهامداران می رسد.
مرحله پنجم( آخر): در صورتی که شرکت بورسی باشد، از طریق سایت کدال به اطلاع سهام داران می رسد.
مزایا و معایب افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص
آیا افزایش سرمایه شرکت ها، خبر خوبی برای سهام داران است؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که خبر افزایش سرمایه به تنهایی، خبر آن چنان خوبی نیست. چرا که هیچ تغییری در میزان دارایی شما اتفاق نمی افتد. باید دید که شرکت به چه دلایلی قصد تامین مالی از طریق افزایش سرمایه را دارد.
اگر با این عمل طرح های نوینی اجرا شده و شرکت در جهت توسعه زیرساخت ها و مجموعه خود عمل کند، در این صورت خبر افزایش سرمایه شرکت، خبر خوبی به نظر می رسد. اما اگر شرکت قصد پوشش زیان اندوخته خود با افزایش سرمایه را داشته باشد، احتمالا خبر خوبی برای سهام داران نیست.
از دیگر معایبی که دارد در صورتی که از طریق تجدید ارزیابی دارایی ها باشید در سال بعد به علت استهلاک در سالهای بعدی مالی باعث افت سود شرکت خواهد شد، همچنین باعث عدم ورود نقدینگی به شرکت خواهد شد.
دیدگاه شما