معایب ماتریس SWOT

آشنایی با ماتریس SWOT – کاربرد و مثال تحلیل SWOT (+ فیلم آموزش رایگان)

اگر تا به حال به عنوان کارمند در شرکت‌ و یا سازمان‌ها کار کرده باشید، احتمالا با واژه‌ای به نام ماتریس SWOT برخورد کرده‌اید و یا آن را شنیده‌اید. این اصطلاح مربوط نگاه بلندمدت به شرکت و سازمان است. مدل تحلیل SWOT یک شیوه قدرتمند برای ارزیابی سازمان‌ها، شرکت‌ها و یا پروژه‌های مختلف است. فرقی نمی‌‌کند که مجموعه شما بزرگ باشد و یا کوچک، متشکل از دو کارمند باشد و یا ۵۰۰ کارمند، در هر صورت با تجزیه و تحلیل SWOT می‌توانید عملکرد آن را ارزیابی و سنجش کنید.

فیلم آموزشی ماتریس SWOT

در این مقاله از آکادمی کاپریلا یاد خواهید گرفت که ماتریس SWOT دقیقاً چیست و برای چه مواردی انجام می‌شود. با مطالعه این مقاله تا انتها، با چند نمونه از تجزیه و تحلیل‌های SWOT Matrix آشنا خواهید شد، ضمن اینکه نکات و استراتژی‌های لازم برای تجزیه و تحلیل ماتریس SWOT را یاد خواهید گرفت.

قبل از اینکه به بررسی این نکات و استراتژی‌ها بپردازیم، بهتر است تعریفی از ماتریس SWOT را بیان کنیم تا شما با مفهوم آن به خوبی آشنا شده و به درک درستی از آن دست پیدا کنید.

ماتریس SWOT چیست؟

ماتریس SWOT روشی است که برای بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات در هر سازمان و یا مجموعه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. تجزیه و تحلیل SWOT می‌تواند در سطح سازمانی برای تمام مجموعه و یا برای بخشی از آن و یا حتی برای یک پروژه جداگانه بکار گرفته شود.

در بیشتر موارد تحلیل ماتریس SWOT که در سطح سازمانی انجام می‌شود، به منظور میزان سازگاری و هماهنگی روند یک کسب و کار با معیارهای موفقیت آن به کار برده می‌شود. در عین حال برای بررسی یک پروژه خاص مثل کمپین‌های تبلیغاتی که به چه میزان مطابق با معیارهای پیش‌بینی شده، حرکت کرده است، نیز به کار برده می‌شود.

SWOT مخفف چه کلماتی است و چه معنایی دارد؟

همانطور که در ابتدای متن اشاره کردیم، ماتریس SWOT به معنای شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای سازمان است. در این قسمت می‌خواهیم هر کدام از این ۴ حرف را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار داده و شرح دهیم.

نقاط قوت (Strengths)

اولین عنصر در ماتریس SWOT ، واژه Strengths به معنای نقاط قوت است. این عنصر، نقاط قوت سازمان، پروژه یا ایده شما را نشان می‌دهد، یعنی بخش‌هایی که سازمان در آن قوی بوده و به خوبی عمل کرده یا می‌تواند عمل کند. این ویژگی می‌تواند موارد متعددی در مورد سازمان شما را در بر بگیرد. برای مثال، یک ویژگی تجاری شرکت، یک روش منحصر به فروش و بازاریابی عالی برای یک محصول خاص و یا مدیریت قوی، منابع انسانی حرفه‌ای، دسترسی به مواد اولیه درجه یک و …

سوالاتی که در این بخش می‌توانید از خود بپرسید:

/محصول/خدمات و … ما چیست؟
• چه منابع ویژه‌ای در اختیار داریم؟
• کدام محصولات ما عملکرد بهتری دارند؟

نقاط ضعف (Weaknesses)

در مدل تحلیل SWOT بعد از آنکه نقاط قوت سازمان خود را پیدا کردید، نوبت به کشف و بررسی نقاط ضعف آن خواهد بود. مواردی در سازمانتان که در آن ضعیف عمل کرده‌اید و یا ویژگی‌های منفی مثل عدم وجود نیروی ماهر، کمبود بودجه و یا ضعف در یک بخش خاص از سازمان و بسیاری موارد این‌چنینی دیگر که لازم است با بررسی‌‌های دقیق، آنها را شناسایی کنید.

سوالاتی که در این بخش می‌توانید از خود بپرسید:

• در چه بخشی نیاز به بهبود داریم؟
• کدام محصولات ما عملکرد خوبی ندارند؟
• در چه بخشی دچار کمبود منابع هستیم؟
• رقبا در چه بخش‌هایی بهتر عمل می‌کنند؟

فرصت‌ها (Opportunities)

فرصت‌ها، توسط عوامل بیرونی برای شرکت ایجاد می‌شود. هر سازمان و شرکتی در طول مسیر فعالیت خود ممکن است که با فرصت‌هایی روبرو شود، فرصت‌هایی که شناسایی و بکارگیری آنها می‌تواند به افزایش فروش و رشد و یا معایب ماتریس SWOT به طور کلی پیشبرد اهداف سازمان منجر شود.

سوالاتی که در این بخش می‌توانید از خود بپرسید:

• چه فرصت‌هایی در بازار وجود دارد؟
• چطور می‌توانیم از نقاط قوت خود استفاده کنیم؟
• چه ترندهایی را می‌توان برای تقویت خود به کار برد؟
• چه تکنولوژی‌هایی می‌تواند به بهبود کارها کمک کند؟

تهدید (Threats)

تهدید آخرین عنصر در ماتریس SWOT است که برای هر بنگاه اقتصادی ممکن است وجود داشته باشد و روند کار و رشد آنها را تحت تاثیر قرار دهد.

نمونه‌هایی که به عنوان تهدید سازمان در تجزیه و تحلیل SWOT شناسایی می‌شود، موارد پیش‌بینی نشده همچون ظهور رقبای جدید، تغییر قوانین مالیاتی، تغییر قوانین نظارتی، پاندمیک‌‌‌‌هایی مثل کرونا و … است که می‌تواند در روند رشد یک کسب و کار اختلال ایجاد کند.

سوالاتی که در این بخش می‌توانید از خود بپرسید:

• رقبای ما در حال حاضر چه کاری می‌کنند؟
• کدام ضعف‌ها کسب و کار ما را تهدید می‌کند؟
• چه نوع مشکلاتی به کسب و کار ما آسیب می‌زند؟
• کدام قوانین جدید برای ما تهدید است؟
• چه تغییراتی در رفتار مشتری، کسب و کار را تهدید می‌کند؟

عوامل داخلی و خارجی در تجزیه و تحلیل SWOT

برخی از شرکت‌ها، عوامل داخلی و خارجی را به صورت مشترک در ماتریس SWOT در نظر می‌گیرند. اما به طور کلی و در بیشتر شرکت‌ها، چهار عنصر ماتریس، با نام عوامل خارجی و یا داخلی دسته‌بندی می‌شود. بر اساس این دسته‌بندی، نقاط قوت و ضعف‌ها در گروه عوامل داخلی جای می‌گیرد و فرصت‌ها و تهدیدها به عنوان عوامل خارجی شناخته می‌شوند.

از آنجا که دو عنصر نقاط قوت و ضعف تحت کنترل سازمان است و تحت تصمیمات سازمانی ایجاد می‌شود و می‌تواند تغییر کند، به عنوان عوامل داخلی در ماتریس شناخته می‌شود. دو عنصر فرصت‌ها و تهدیدها از آنجا که تحت تاثیر عوامل بیرونی و خارج از کنترل شرکت ایجاد می‌شود، به عنوان عوامل خارجی شناخته می‌شود. همین امر دلیلی است که این ماتریس تجزیه و تحلیل، با عنوان تحلیل داخلی و خارجی و یا ماتریس IE نیز شناخته می‌شود.

فواید و ضرورت استفاده از تحلیل SWOT برای مشاغل کوچک

تا اینجا با ماتریس SWOT آشنا شده‌اید و در کنار بررسی هر یک از عناصر، به درک مناسبی از فواید و کاربردهای آن دست پیدا کردید. در این بخش قصد داریم به ضرورت‌ها و دلایل استفاده از تجزیه و تحلیل SWOT برای کسب و کارهای کوچک اشاره کنیم.

اگر دارای کسب و کاری کوچک هستید و یا اینکه به عنوان کارشناس بازاریابی و توسعه کسب و کار در این نوع از مشاغل فعالیت می‌کنید، ممکن است که با این سوال در ذهن خود روبرو شوید که آیا بکارگیری تحلیل SWOT برای بنگاه‌های کوچک موثر و کاربردی است و می‌تواند به دستیابی به نتایج مثبت منجر شود یا خیر؟‌ باید بدانید که تحلیل SWOT، برای بنگاه‌های کوچک نه تنها کاربردی و مفید است بلکه یک ضرورت بوده که نباید از آن غافل شوید.

انجام تجزیه و تحلیل SWOT، یک فرصت عالی را برای کسب و کار شما فراهم می‌کند تا بتوانید به یک بینش دقیق و کامل از عملکرد و فعالیت سازمانتان دست پیدا کنید. ماتریس SWOT کمک می‌کند تا دید وسیع‌تری از کسب و کارتان و موقعیتی که دارد، به دست آورید.

تحلیل SWOT در سناریوها و پروژه‌های مختلف به کار گرفته می‌شود. در نتیجه این تحلیل و ارزیابی نقاط قوت و ضعف سازمان خود، می‌توانید برای برگزاری یک کمپین بازاریابی در آینده استفاده کنید. همچنین برای یک پروژه محتوایی و یا شرکت در رویداد تجاری و … هم می‌توانید از ماتریس تجزیه و تحلیل استفاده کنید.

انجام تجزیه و تحلیل SWOT این امکان را ایجاد می‌کند تا آنچه که شرکت شما به خوبی انجام می‌دهد را شناسایی کنید، بخش‌هایی از شرکت که می‌تواند پیشرفت کند و همچنین تهدید‌ها و فرصت‌های احتمالی آینده را نیز شناسایی نمایید.

ماتریس SWOT نه تنها امکان شناسایی ۴ عنصر را برای شما فراهم می‌‌‌کند، بلکه نقشه راه و جدول زمانی برای اجرای راه حل را نیز به شما می‌دهد. ماتریس تحلیل SWOT می‌تواند برای برنامه‌های استراتژیک بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت سازمان مورد استفاده قرار گیرد.

چه زمانی باید از ماتریس SWOT استفاده کنیم؟

همانطور که اشاره کرده‌ایم از ماتریس تحلیل SWOT می‌توان برای بخش‌های مختلف یک سازمان استفاده کرد، اما اینکه چه زمان‌‌‌هایی باید از این ماتریس استفاده کنیم سوال مهمی است که در ادامه به آن پاسخ داده‌ایم.

در زمان‌هایی مثل شروع طراحی یک کمپین تبلیغاتی، زمان‌هایی که سیاست و استراتژی جدیدی را برای سازمانتان اتخاذ کرده‌اید، هنگام عرضه یک محصول جدید به بازار و همچنین زمان‌‌هایی که می‌خواهید موقعیت‌های مناسب را برای ایجاد تغییرات در شرکت خود کشف کنید. موارد گفته شده اصلی‌ترین کاربردهای ماتریس SWOT است، اما این بدین معنا نیست که در زمان‌های دیگر معایب ماتریس SWOT نمی‌توان از ماتریس تجزیه و تحلیل استفاده کرد. استفاده از ماتریس‌ SWOT در زمان‌های متفاوتی می‌تواند به کار گرفته شود و شما را به یک بینش جامع از نحوه عملکرد کسب و کارتان برساند.

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

ماتریس SWOT چیست و در کسب و کار چه کمکی به ما می‌کند؟

برای راه اندازی یک کسب و کار موفق، باید به طور منظم فرآیندهای خود را تجزیه و تحلیل کنید تا مطمئن شوید که تمام آنها کارآمد پیش می‌روند و کارها طبق اصول هستند. در حالی که روش‌های متعددی برای ارزیابی فعالیت‌های شرکت وجود دارد، اما یکی از موثرترین روش‌ها تجزیه و تحلیل به روش ماتریس SWOT است.

ماتریس SWOT (نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها) یک فرآیند برنامه‌ریزی است که به شرکت شما کمک می‌کند تا بر چالش‌ها غلبه کند و همچنین روش‌های جدید را برای فعالیت‌ها استفاده کند.

هدف اصلی استفاده از ماتریس SWOT کمک به سازمان‌ها برای ایجاد آگاهی کامل از تمام عوامل دخیل در تصمیم گیری تجاری است. این روش در دهه ۱۹۶۰ توسط آلبرت هامفری از موسسه تحقیقاتی استنفورد در طی مطالعه‌ای برای شناسایی علت شکست برنامه ریزی شرکتی، به وجود آمد. SWOT از زمان ظهور خود به یکی از مفیدترین ابزارها برای صاحبان کسب و کارها برای راه اندازی و رشد شرکت‌های خود تبدیل شده است.

بررسی و ارزیابی دقیق آینده یک کسب و کار کوچک با ارزیابی اولیه آن، که شامل نگاهی جامع به تمام منابع و تهدیدات داخلی و خارجی می‌شود، همراه است. SWOT این کار را در چهار مرحله ساده انجام می‌دهد که حتی صاحبان کسب و کارهای نوپا نیز می‌توانند آن را درک کنند و معایب ماتریس SWOT از آن بهره‌ی بسیاری ببرند.

ماتریس SWOT چیست؟

ماتریس SWOT جدولی است که برای ارزیابی موقعیت شرکت و توسعه برنامه ریزی استراتژیک آن استفاده می‌شود. SWOT عوامل داخلی و خارجی و همچنین پتانسیل فعلی و آینده شرکت‌ها را ارزیابی می‌کند.

این ماتریس به شرکت‌ها کمک می‌کند تا نگاه واقع بینانه و مبتنی بر نقاط قوت و ضعف داشته باشند. با کمک این ماتریس می‌توان از تفکرهای قدیمی و سنتی گذر کرد و کسب و کار را بر اساس واقعیت راه اندازی کرد و به سمت هدف پیش برد. شرکت‌ها باید از این ماتریس در کنار دیگر روش‌ها، به عنوان راهنما استفاده کنند.

نحوه انجام تجزیه و تحلیل با استفاده از ماتریس SWOT

ماتریس SWOT تکنیکی برای ارزیابی عملکرد، رقابت، ریسک و پتانسیل یک کسب و کار و همچنین ارزیابی بخش‌هایی از یک کسب و کار مانند تولید است.

با استفاده از داده‌های داخلی و خارجی، این تکنیک می‌تواند کسب‌وکارها را به سمت استراتژی‌هایی هدایت کند که احتمال موفقیت‌شان بیشتر است و از استراتژی‌هایی که در آن‌ها موفقیت کسب کردند و دیگر کارایی ندارد یا احتمالاً کمتر موفق هستند، فاصله بگیرند. تحلیلگران ماتریس SWOT، سرمایه گذاران یا رقبا نیز می‌توانند شرکت‌ها را در مورد اینکه آیا شرکت و محصول آنها یا صنعتی که در آن فعالیت می‌کنند پتانسیل موفقیت دارد یا خیر، راهنمایی کنند.

تحلیلگران، ماتریس SWOT را به صورت مربعی ارائه کردند که به چهار ربع تقسیم شده است که هر یک به یک عنصر SWOT اختصاص دارد. تصویری که در بالا مشاهده می‌کنید، یک نمای کلی از موقعیت شرکت شما ارائه می‌دهد. اگرچه ممکن است همه نکات در بخش‌های مختلف این ماتریس دارای اهمیت یکسانی نباشند، اما همه آنها باید نمایانگر بینش کلی از فرصت‌ها و تهدیدها، مزایا و معایب و غیره در شرکت شما باشند.

نکته: ماتریس SWOT برای اولین بار برای تجزیه و تحلیل مشاغل مورد استفاده قرار گرفت. در حال حاضر این ماتریس توسط دولت‌ها، سازمان‌های غیرانتفاعی و افراد از جمله سرمایه‌گذاران و کارآفرینان استفاده می‌شود.

نقاط قوت

پرداختن به نقاط قوت به هر سازمان و شرکتی نشان می‌دهد که در چه موضوعاتی نسبت به رقبا برتری دارد و چه چیزی آن را از رقبا جدا می‌کند. برند کارفرمایی قوی، فرهنگ سازمانی قوی، مشتریان وفادار، ترازنامه قوی، فناوری منحصر به فرد و غیره.

نقاط ضعف

نقاط ضعف، سازمان را از عملکرد در سطح عالی خود باز می‌دارد. نقاط ضعف مواردی هستند که کسب و کار برای ماندن در رقابت باید در مسیر بهبود آنها قدم بردارد: برند کارفرمایی ضعیف، گردش مالی بالاتر از حد متوسط، سطح بالای بدهی، زنجیره تامین ناکافی یا کمبود سرمایه.

فرصت‌ها

فرصت‌ها به عوامل خارجی‌ای گفته می‌شود که می‌توانند به یک سازمان مزیت رقابتی بدهند. به عنوان مثال، اگر برخی محدودیت‌ها در صنعت خودرو برداشته شود، یک خودروساز می‌تواند خودروهای خود را به بازار جدیدی صادر کند و فروش خود را افزایش دهد و سهم بیشتری از بازار داشته باشد.

تهدیدها

تهدیدها به عواملی گفته می‌شوند که پتانسیل آسیب رساندن به سازمان را دارند. به عنوان مثال، خشکسالی تهدیدی برای یک شرکت تولیدکننده گندم است، زیرا ممکن است تولید و بهره‌برداری این محصول را دچار مشکل کند. سایر تهدیدات رایج عبارت‌اند از مواردی مانند افزایش هزینه مواد، افزایش رقابت، کمبود نیروی کار و غیره.

جدول SWOT

نقاط قوت

1. مزیت رقابتی ما چیست؟
2. چه منابعی در اختیار داریم؟
3. کدام محصول ما فروش و بازخورد بهتری در بازار داشته است؟

تهدیدها

1. چه مقررات جدیدی کار و شرکت ما را تهدید می‌کند؟
2. رقبای ما در چه کاری بهتر هستند؟
3. کدام رفتار مصرف کننده تجارت را تهدید می‌کند؟

نقاط ضعف

1. در کدام بخش امکان پیشرفت داریم؟
2. کدام محصول ما فروش کم و بازخورد منفی دارد؟
3. کجا کمبود منابع داریم؟

فرصت‌ها

1. از چه فناوری برای بهبود کار خود استفاده کنیم؟
2. آیا امکان گسترش فعالیت برای ما وجود دارد؟
3. در چه بخش‌هایی از بازار کار نکردیم؟

نحوه استفاده از ماتریس SWOT

تا به اینجای کار در مورد مفهوم و مزایای SWOT برای شرکت‌ها گفتیم، در حال حاضر زمان آن رسیده به نحوه استفاده از آن بپردازیم.

عوامل داخلی

آنچه در درون شرکت رخ می‌دهد، به عنوان یک منبع عالی اطلاعات در دسته بندی نقاط قوت و ضعف برای ماتریس SWOT عمل می‌کند. نمونه‌هایی از عوامل داخلی شامل منابع مالی و انسانی، دارایی‌های مشهود و نامشهود (برند کارفرمایی) و کارایی عملیاتی می‌شود.

سوالات مهم برای فهرست کردن عوامل داخلی عبارت‌اند از:

• (نقاط قدرت) چه کاری را خوب انجام می‌دهیم؟
• (نقاط قدرت) قوی‌ترین دارایی ما چیست؟
• (نقاط ضعف) منتقدان ما چه کسانی هستند؟
• (نقاط ضعف) خطوط تولید ما با ضعیف‌ترین عملکرد کدامند؟

عوامل خارجی

آنچه در خارج از شرکت اتفاق می‌افتد به همان اندازه برای موفقیت یک شرکت مهم است که عوامل داخلی. تأثیرات خارجی، مانند سیاست‌های پولی، تغییرات بازار و دسترسی به تأمین‌کنندگان، مقوله‌هایی هستند که باید از آنها برای ایجاد فهرستی از فرصت‌ها و تهدیدها استفاده کرد.

سوالات مهم برای فهرست کردن عوامل خارجی عبارت‌اند از:

• (فرصت) چه ترندهایی در بازار وجود دارد؟
• (فرصت) کدام مخاطبین را هدف قرار نداده‌ایم؟
• (تهدید) رقبا چه تعدادی هستند و سهم آنها از بازار چقدر است؟
• (تهدید) آیا مقررات جدیدی وجود دارد که بتوانند به روند کار یا محصولات ما آسیب برسانند؟

از ماتریس SWOT برای شناسایی چالش‌های تأثیرگذار بر کسب‌وکارتان و فرصت‌هایی که می‌توانند آنها را افزایش دهند، استفاده کنید. با این حال، توجه داشته باشید که این یکی از چندین تکنیک برای ارزیابی کسب و کارتان است و تنها روش برای ارزیابی نیست. برای نتیجه گیری بهتر، خوب است که از چند روش برای ارزیابی کسب و کار خود استفاده کنید.

مثالی درباره استفاده از ماتریس SWOT

در سال ۲۰۱۵، شرکتی ماتریس SWOT را آماده کرد و به نقاط قوتی مانند نام برند مشهور جهانی، شبکه توزیع گسترده و فرصت‌های بسیار برای حضور در بازارهای نوظهور دست یافت. با این حال، همچنین به نقاط ضعف و تهدیدهایی مانند نوسانات ارز خارجی، افزایش علاقه عمومی به نوشیدنی‌های “سالم” و رقابت از سوی ارائه دهندگان نوشیدنی سالم اشاره کرد.

ماتریس SWOT، شرکت ارزیابی کننده را وادار کرد تا سؤالات سختی در مورد استراتژی کوکاکولا مطرح کند، اما در نهایت اعلام داشت که این شرکت “در سال‌های آینده باز هم به عنوان یکی از شرکت‌های درجه یک در ارائه نوشیدنی باقی می‌ماند” که برای سرمایه گذاران “منبع درآمد مطمئن و بازگشت سرمایه” خواهد داشت.

پنج سال بعد، ماتریس SWOT موثر واقع شد، زیرا کوکاکولا ششمین برند قوی در جهان شد (همان‌طور که در آن زمان بود). ارزش سهام کوکاکولا (که با نماد KO معامله می‌شود) طی پنج سال پس از تکمیل ماتریس بیش از ۶۰ درصد افزایش یافت.

برای بدست آوردن تصویر بهتری از ماتریس SWOT، مثالی از یک شرکت ساخت اسموتی ارگانیک را در نظر بگیرید. این شرکت برای درک بهتر اینکه چگونه در بازار اسموتی رقابت کند و چه کاری را می‌تواند بهتر از دیگران انجام دهد، یک ماتریس SWOT تهیه کرد. از طریق این تجزیه و تحلیل، مشخص شد که نقاط قوت آن منبع خوب مواد، خدمات مشتری عالی و رابطه قوی با تامین کنندگان است. این شرکت با بررسی در عملیات خود، چند نقطه ضعف را شناسایی کرد: تنوع کم محصول، نرخ گردش مالی بالا و تجهیزات قدیمی.

با بررسی اینکه چگونه محیط خارجی بر تجارت آن تأثیر می‌گذارد، فرصت‌هایی را در فناوری نوظهور، مخاطبانی که تا به حال به آنها پرداخته نشده و تغییر فرهنگ به سمت زندگی سالم شناسایی کرد. همچنین به تهدیدهایی مانند سرمازدگی محصولات در زمستان که به محصولات زیان وارد می‌کند، یک بیماری همه‌گیر جهانی و پیچیدگی‌هایی در زنجیره تامین دست پیدا کرد. در ارتباط با سایر تکنیک‌های برنامه‌ریزی، این شرکت از تجزیه و تحلیل SWOT برای استفاده از نقاط قوت و فرصت‌های خارجی خود برای حذف تهدیدها و تقویت بخش‌هایی که در آنها ضعیف است، استفاده کرد.

سخن پایانی

ماتریس SWOT یک راه عالی برای تدوین استراتژی در کسب و کارها است. به واسطه این ماتریس، همه افراد در جلسات درباره نقاط قوت و ضعف صحبت می‌کنند، فرصت‌ها و تهدیدها را تعریف کنند و با طوفان فکری به ایده‌هایی ناب دست پیدا می‌کنند. اغلب، ماتریس SWOT که در جلسات نوشته می‌شود، دستخوش تغییر می‌شود و این تغییرات است که می‌تواند کسب و کارها را زنده نگه دارد.

یک شرکت می‌تواند از SWOT برای استراتژی کلی کسب و کار یا برای بخش خاصی مانند بازاریابی، تولید یا فروش استفاده کند. به این ترتیب، می‌توانید ببینید که چگونه استراتژی کلی تدوین شده توسط SWOT چگونه به بخش مهمی از سازمان تبدیل می‌شود.

اگرچه SWOT یک ابزار برنامه ریزی مفید است، اما محدودیت‌هایی نیز در استفاده از آن وجود دارد. این یکی از چندین تکنیک برنامه ریزی کسب و کار است که باید از آن استفاده کرد و نباید به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، هر یک از نکات ذکر شده در دسته‌ها دارای اولویت یکسان نیستند. SWOT میزان اهمیت هر کدام از بخش‌ها را در نظر نمی‌گیرد. بنابراین، با استفاده از تکنیک‌های دیگر همراه با SWOT می‌توانید برنامه دقیق‌تری برای آینده کسب و کار خود داشته باشید.

تحلیل SWOT چیست؟ – مزایای ماتریس SWOT + مثال

تحلیل SWOT چارچوبی است که برای ارزیابی موقعیت رقابتی شرکت و توسعه برنامه ریزی استراتژیک استفاده می‌شود. ماتریس SWOT، عوامل داخلی و خارجی و همچنین پتانسیل فعلی و آینده را ارزیابی می‌کند. ماتریس SWOT برای آسان کردن یک نگاه مبتنی بر واقعیت و مبتنی بر داده‌ها به نقاط قوت و ضعف یک سازمان طراحی شده است. شرکت‌ها باید از آن به عنوان یک راهنما استفاده کنند تا بتوانند کسب و کار خود را رونق ببخشند. برای آشنایی بیشتر با تحلیل SWOT، مزایای آن و درک این مفهوم توسط مثال‌های ساده در ادامه این مقاله همراه ما باشید.

تحلیل SWOT چیست؟

تحلیل SWOT چارچوبی برای شناسایی و تحلیل نقاط قوت (Strengths)، نقاط ضعف (Weaknesses)، فرصت‌ها (Opportunities) و تهدیدهای (Threats) یک سازمان است. هدف اصلی تجزیه و تحلیل SWOT افزایش آگاهی از عواملی است که در تصمیم گیری تجاری یا ایجاد یک استراتژی تجاری نقش مهم دارند. در ماتریس SWOT محیط داخلی و خارجی و عواملی را که می‌توانند بر دوام یک تصمیم تاثیر بگذارند، تحلیل و بررسی می‌شوند.

درست است که کسب ‌و کارها اغلب از تحلیل SWOT استفاده می‌کنند، اما سازمان‌های غیرانتفاعی و افراد نیز از آن برای ارزیابی شخصی استفاده می‌کنند. همچنین برای ارزیابی ابتکارات، محصولات یا پروژه‌ها می‌توان از ماتریس SWOT استفاده کرد.

چارچوب SWOT به آلبرت هامفری نسبت داده می‌شود که این رویکرد را در دهه‌های 1960 و 1970 در موسسه تحقیقاتی استنفورد آزمایش کرد. ماتریس SWOT در ابتدا برای تجارت و بر اساس داده‌های 500 شرکت توسعه داده شد. بعدها نیز این ماتریس توسط سازمان‌ها در انواع مختلف به عنوان کمک برای طوفان فکری برای تصمیم گیری‌های تجاری پذیرفته شد.

چه زمانی و چرا باید تحلیل SWOT را انجام داد؟

تحلیل SWOT به عنوان یک پشتیبان قدرتمند برای تصمیم‌گیری در نظر گرفته می‌شود، زیرا سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا فرصت‌هایی را که قبلا کشف نشده بود، کشف کنند. همچنین تهدیدها را قبل از اینکه بیش از حد سنگین شوند، برجسته می‌کند.

تجزیه و تحلیل SWOT می‌تواند بازاری را شناسایی کند که در آن یک کسب و کار دارای مزیت رقابتی است. همچنین می‌تواند به افراد کمک کند مسیر شغلی را ترسیم کنند که نقاط قوت آنها را به حداکثر برساند و آنها را در مورد تهدیدهایی که می‌تواند موفقیت را تهدید کند، آگاه کند.

این ماتریس زمانی موثرتر است که برای شناسایی مسائل و نگرانی‌های تجاری به طور عملی استفاده شود. در تحلیل SWOT یک تیم در کنار یکدیگر فعالیت می‌کنند و قادر به اشتراک گذاری آزادانه افکار و ایده‌های خود هستند. بهترین تیم‌ها از تجربیات و داده‌های واقعی برای تحلیل SWOT استفاده می‌کنند.

چرا تجزیه و تحلیل SWOT مهم است؟

تجزیه و تحلیل SWOT می‌تواند به شما در بهبود فرآیندها و برنامه ریزی برای رشد کسب و کارتان کمک کند. ماتریس SWOT تنها برای سازمان‌ها مفید نیست بلکه با تجزیه و تحلیل SWOT شخصی، می‌توانید زمینه‌هایی از زندگی خود را که قابل بهبود هستند، پیدا کرده و آنها را رشد دهید.

• شناسایی فرصت ها یکی از بزرگترین مزایای SWOT است. این یک نقطه شروع عالی برای استارت‌آپ‌ها و تیم‌هایی است که می‌خواهند پیشرفت کنند اما دقیقاً مطمئن نیستند که چگونه شروع کنند. فرصت‌ها می‌توانند از راه‌های مختلفی مانند عوامل خارجی مثل تنوع بخشیدن به محصولات برای ایجاد مزیت رقابتی یا عوامل داخلی مانند بهبود گردش کار تیم به وجود بیایند. در هر صورت، استفاده از فرصت‌ها راهی عالی برای رشد به عنوان یک تیم است.

• شناسایی نقاط ضعف و تهدیدها در طول تجزیه و تحلیل SWOT می‌تواند راه را برای یک استراتژی تجاری بهتر هموار کند. در نهایت، یادگیری از اشتباهات خود بهترین راه برای برتری است.

• تحلیل SWOT چیزهایی را که می‌توانند در معرض خطر باشند، شناسایی می‌کند. همیشه مهم است که خطرات را قبل از اینکه باعث نگرانی شوند شناسایی و برطرف کنید.

تعریف ماتریس SWOT

ما می‌دانیم که هر حرف SWOT مخفف کلمات نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها است. اما هر یک از این عناصر به چه معنا هستند؟ در ادامه به تعریف دقیق تر هر کدام از این عناصر می پردازیم :

نقاط قوت (Strengths)

اولین عنصر تجزیه و تحلیل SWOT نقاط قوت است. نمونه‌هایی از نقاط قوت تحلیل SWOT عبارت اند از:

• کارهایی که شرکت شما به خوبی انجام می‌دهد.
• مزیت‌هایی که به نسبت رقبای خود دارید.
• ویژگی‌هایی که شما را از رقبایتان جدا می‌کند.
• منابع داخلی مانند کارکنان ماهر و آگاه
• دارایی‌های مشهود مانند سرمایه، فناوری‌های اختصاصی و…

همانطور که احتمالا حدس زده‌اید، این عنصر به مواردی می‌پردازد که شرکت یا سازمان شما به خوبی انجام می‌دهد. نقاط قوت می‌توانند چیزهایی نامشهود باشد، مانند ویژگی‌های برند شرکت شما، تیم شما و یا حتی ارتباطات قوی شما برای جلو بردن کارها.

نقاط ضعف (Weaknesses)

هنگامی که نقاط قوت خود را کشف کردید، زمان آن فرا رسیده است که این خودآگاهی انتقادی را به نقاط قوت خود تبدیل کنید. نمونه‌هایی از ضعف‌ها در تحلیل SWOT عبارت اند از:

• چیزهایی که شرکت شما فاقد آن است.
• کارهایی که رقبایتان بهتر از شما انجام می‌دهند.
• فرآیند‌های تجاری که نیاز به بهبود دارند.
• محدودیت منابع
• نداشتن ارتباطات قوی مثل رقبا

چه چیزی کسب و کار یا پروژه شما را متوقف می‌کند؟ این عنصر می‌تواند شامل چالش‌های سازمانی مانند کمبود افراد ماهر و محدودیت‌های مالی یا بودجه باشد.

فرصت ها (Opportunities)

نمونه‌هایی از فرصت‌های تحلیل SWOT عبارت اند از:

• وجود یک بازار جذاب و بدون رقیب (استراتژی اقیانوس آبی)
• رقبای کمی در منطقه شما وجود دارد.
• رویدادهایی که به رشد تجارت شما کمک می‌کنند.
• نیازهای در حال ظهور برای محصولات یا خدمات شما
• پوشش رسانه‌ای شرکت شما

آیا شرکت شما در حال توسعه یک ایده جدید نوآورانه است که بازارهای جدیدی را به سمت محصول یا خدمت شما جذب می‌کند؟ این یک فرصت است. به طور خلاصه، این عنصر از تحلیل SWOT هر کاری را که می‌توانید برای بهبود فروش و رشد به عنوان یک شرکت یا سازمان انجام دهید را پوشش می‌دهد.

تهدیدها (Threats)

عنصر نهایی تجزیه و تحلیل SWOT تهدیدها هستند. هر چیزی که برای موفقیت یا رشد شرکت شما خطر ایجاد می‌کند، جزئی از تهدیدها هستند. نمونه‌هایی از تهدیدات تحلیل SWOT عبارت اند از:

• رقبای نوظهور
• تغییر محیط نظارتی
• پوشش منفی رسانه ها
• تغییر رفتار مصرف کننده و آسیب به کسب و کارتان
• تغییر نگرش مشتری نسبت به شرکت شما

تهدیدها می‌توانند شامل مواردی مانند رقبای نوظهور، تغییرات در قوانین نظارتی، ریسک‌های مالی و هر چیز دیگری باشند که به طور بالقوه می‌تواند آینده شرکت یا پروژه شما را به خطر بیندازد.

عوامل داخلی و خارجی در تحلیل SWOT

چهار عنصر بالا در تمام تحلیل‌های SWOT مشترک هستند. با این حال، بسیاری از شرکت‌ها این عناصر را به دو زیر گروه مجزا عوامل داخلی و خارجی تقسیم بندی می‌کنند.

عوامل داخلی

به طور معمول، نقاط قوت و ضعف به عنوان عوامل داخلی در نظر گرفته می‌شوند، زیرا نتیجه تصمیمات سازمانی هستند. آنچه در شرکت رخ می‌دهد به عنوان یک منبع عالی اطلاعات برای دسته بندی نقاط قوت و ضعف تحلیل SWOT عمل می‌کند.

سوالات بالقوه برای فهرست کردن عوامل داخلی عبارتند از:

1. چه کاری را خوب انجام می‌دهیم؟ (نقطه قوت)
2. بهترین دارایی شرکت ما چیست؟ (نقطه قوت)
3. نیروهای ضعیف و ناکارآمد شرکت ما چه کسانی هستند؟ (نقطه ضعف)
4. خطوط تولید ما با کمترین عملکرد کدامند؟ (نقطه ضعف)

عوامل خارجی

رقبای نوظهور در تحلیل SWOT به عنوان یک تهدید طبقه بندی می‌شوند، چرا که شما در به وجود آمدن این مورد نقشی نداشته‌اید. بنابراین تهدید یک عامل خارجی است. فرصت‌ها نیز در دسته عوامل خارجی جای می‌گیرند.

آنچه در خارج از شرکت اتفاق می‌افتد به همان اندازه برای موفقیت یک شرکت مهم است که عوامل داخلی اهمیت دارند. مواردی مانند سیاست‌های پولی، تغییرات بازار و دسترسی به تامین‌کنندگان، تحریم ها و محدودیت های بین المللی و… مقوله‌هایی هستند که باید از آنها برای ایجاد فهرستی از فرصت‌ها و تهدیدها استفاده کرد.

سوالات بالقوه برای فهرست کردن عوامل خارجی عبارتند از:

1. چه روندهایی در بازار مشهود است؟ (فرصت)
2. کدام جامعه را هدف قرار نمی‌دهیم؟ (فرصت)
3. چند رقیب وجود دارد و سهم آن‌ها از بازار چقدر است؟ (تهدید)
4. آیا مقررات جدیدی وجود دارد که می‌تواند به محصولات ما آسیب برساند؟ (تهدید)

به همین دلیل است که به تحلیل SWOT، تحلیل‌های داخلی-خارجی یا ماتریس‌های IE گفته می‌شود.

چه کسی باید تحلیل SWOT را انجام دهد؟

برای اینکه تحلیل SWOT موثر باشد، بنیانگذاران و رهبران شرکت باید عمیقا درگیر آن شوند و این وظیفه‌ای نیست که بتوان آن را به دیگران محول کرد.

حتی رئیس یا مدیرعامل شرکت نیز نباید کار را به تنهایی انجام دهد. برای دستیابی به بهترین نتایج، باید گروهی از افراد را جمع آوری کنید که دیدگاه‌های متفاوتی در مورد شرکت دارند. افرادی را انتخاب کنید که می‌توانند جنبه‌های مختلف شرکت شما را از فروش و خدمات مشتری گرفته تا بازاریابی و توسعه محصول نشان دهند. البته در صورتی که به تنهایی یک کسب و کار را راه اندازی کرده یا اداره می‌کنید، هنوز هم می‌توانید تحلیل SWOT را خودتان به تنهایی انجام دهید.

کسب و کارها می‌توانند از تحلیل SWOT برای ارزیابی وضعیت فعلی خود و تعیین استراتژی برای حرکت رو به جلو استفاده کنند. اما به یاد داشته باشید که همه چیز دائما در حال تغییر است و شما باید استراتژی خود را مجددا ارزیابی کنید و هر 6 الی 12 ماه یکبار باید دوباره به سراغ ماتریس SWOT بروید و آن را بروز رسانی کنید.

مزایای ماتریس SWOT

از جمله مزایای استفاده از روش SWOT می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تحلیل SWOT یک نمایش بصری از عواملی ایجاد می‌کند که بر رسیدن یک کسب و کار به اهدافش تاثیر می‌گذارند.
• با درگیر کردن اعضای باتجربه تیم در تحلیل SWOT می‌توان از دیدگاه‌ها و رویکردهای مختلف آنها استفاده کرد و افراد را برای پیشنهادهای مناسب‌شان تشویق کرد.
• تحلیل SWOT ایده‌های خلاقانه و مشکلات نادیده گرفته شده که ممکن است مورد توجه قرار نگیرند را آشکار می کند.

معایب ماتریس SWOT

اگر چه ماتریس SWOT برای درک بسیاری از عوامل که بر موفقیت یا شکست یک کسب و کار تأثیر می‌گذارند، مهم است، اما این روش محدودیت‌هایی نیز دارد:

• تحلیل SWOT ممکن است شامل همه عوامل مرتبط نباشد زیرا برخی از نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها می‌توانند به راحتی نادیده گرفته شوند یا به اشتباه درک شوند.
• از آنجایی که این روش فقط فاکتورها را در یک مقطع زمانی خاص ثبت می‌کند، ماندگاری محدودی دارد.

نحوه انجام تحلیل SWOT به روش صحیح

قدم اول: افراد مناسب را جمع آوری کنید.

افراد را از بخش‌های مختلف شرکت خود جمع آوری کنید و مطمئن شوید که نمایندگانی از هر بخش و یا هر تیم دارید. مطمئنا متوجه خواهید شد که گروه‌های مختلف در شرکت شما دیدگاه‌های کاملا متفاوتی خواهند داشت که برای موفقیت تحلیل SWOT بسیار مهم است.

قدم دوم: تمام ایده‌های خود را بنویسید.

تحلیل SWOT شبیه به جلسات طوفان فکری است و راه‌های درست و غلطی برای اجرای آن بیان می‌شود. بهتر است به تمام افراد حاضر در جلسه یک برگه بدهید و از همه بخواهید ایده‌های خود را برای شروع کار یادداشت کنند. پس از 5 تا 10 دقیقه تمام یادداشت‌ها را جمع آوری کنید و ایده‌های مشابه را با هم گروه کنید.

قدم سوم: ایده‌ها را رتبه بندی کنید.

هنگامی که همه ایده‌ها سازماندهی شدند، نوبت به رتبه بندی ایده‌ها می‌رسد. سپس باید فهرستی از ایده‌ها با اولویت بندی درست داشته باشید. در نهایت مدیر عامل است که باید تصمیم نهایی را برای ایده‌های بیان شده، بگیرد.

مثال تحلیل SWOT

در سال 2015، تحلیل SWOT خط ارزش شرکت کوکاکولا به نقاط قوتی مانند نام تجاری مشهور جهانی، شبکه توزیع گسترده و فرصت‌ها در بازارهای نوظهور اشاره کرد. با این حال، همچنین به نقاط ضعف و تهدیدهایی مانند نوسانات ارز خارجی، افزایش علاقه عمومی به نوشیدنی‌های سالم و رقابت از سوی ارائه دهندگان نوشیدنی سالم اشاره کرد.

پنج سال بعد، تحلیل SWOT خط ارزش موثر ثابت شد زیرا کوکاکولا ششمین برند قوی در جهان بود. ارزش سهام کوکاکولا طی 5 سال به بیش از 60 درصد افزایش یافت.

برای بدست آوردن تصویر بهتری از تحلیل SWOT مثالی از یک شرکت ساختگی آبمیوه طبیعی را در نظر بگیرید. برای درک بهتر اینکه چگونه در بازار آبمیوه رقابت کند و چه کاری بهتر است، یک تحلیل SWOT انجام می‌دهد. از طریق این روش، مشخص می شود که نقاط قوت این شرکت مواد طبیعی باکیفیت، خدمت رسانی درست به مشتریان و رابطه قوی با تامین کنندگان است. این شرکت با بررسی عملکرد خود، چند نقطه ضعف از جمله تنوع کمی محصولات، نرخ گردش مالی بالا و تجهیزات قدیمی را شناسایی می کند.

با بررسی اینکه چگونه محیط خارجی بر تجارت آن تاثیر می‌گذارد، فرصت‌هایی را در فناوری نوظهور، جامعه هدف بررسی نشده و تغییر فرهنگ به سمت زندگی سالم شناسایی می کند. همچنین تهدیداتی مانند سرمازدگی زمستانی که به محصولات زیان می‌رساند، یک بیماری همه گیر جهانی و پیچیدگی‌هایی در زنجیره تامین پیدا می شود. در ارتباط با سایر تکنیک‌های برنامه‌ریزی، این شرکت از تحلیل SWOT برای استفاده از نقاط قوت و فرصت‌های خارجی خود برای حذف تهدیدها و تقویت مواردی که در آن‌ها ضعیف بود، استفاده می کند.

محدودیت ها و معایب تحلیل SWOT

محدودیت ها و معایب تحلیل SWOT : تحلیل SWOT ، با اینکه در بر انگیختن تفکر و گفتگو درباره شرکت ها و محیط های خارجی آن ها مفید است ، ولی از معایب قابل ملاحظه ای نیز به عنوان ابزاری برای تحلیل صنعت برخوردار است. شاید جدی ترین محدودیت SWOT ذهنی بودن آن است. ارزیابی جایگاه یک شرکت در طول دو بعد SWOT کاملاً ذهنی خواهد بود ، و مدیرانی که سعی در استفاده از SWOT دارند ، احتمال دارد که با عدم توافقاتی در میان افراد یک شرکت درباره جایگاه شرکت در طول این ابعاد مواجه شوند.

درست مثل مسأله لیمو دیدن یک فرد در حالی که دیگران آن را لیموناد می بینند ، شرکت هایی که از تحلیل SWOT استفاده می کنند در می یابند که مدیران راجع به فرصت یا تهدید بودن پدیده ای خاص در محیط خارجی با یکدیگر اختلاف نظر دارند. در واقع ، تقریباً هر رویدادی فرصت هایی را در پیش روی یک شرکت خاص قرار می دهد ، در حالی که ممکن است تهدیداتی را نیز در پی داشته باشد. یک فناوری جدید ، برای مثال ، می تواند به یک شرکت فرصتی برای توسعه محصول جدید عرضه کند ، یا در صورت فقدان توانایی توسعه یا بهره برداری از آن فناوری جدید از سوی شرکت ، نمایانگر یک تهدید باشد. همان گونه که ذکر شد ، این تفاوت نظر ها می توانند در مباحثات مربوط به برنامه ریزی بسیار سودمند باشند ، و به شرکت ها و واحد های کسب و کار فرصت هایی برای پاسخگویی به موضوعات و پرسش های پیش از آن نا شناخته بدهند.

[vc_row][vc_column][vc_cta h2=”مقالات پیشنهادی” txt_align=”justify” style=”3d” color=”mulled-wine”]

تفاوت بازاریابی استراتژیک و مدیریت استراتژیک

ارزیابی فرصت ها و تهدیدات محیطی نیز با یکسو نگری تصورات مدیران نسبت به قوت ها و ضعف های شرکت مواجه خواهند شد. مدیران شرکت هایی با نقاط قوت بسیار احتمالاً پدیده های محیطی را فرصت تلقی خواهند کرد ، در حالی که مدیران شرکت هایی با نقاط ضعف داخلی فراوان ممکن است همان پدیده های محیطی را به عنوان تهدید ببینند. چنین تفاسیری بدون تردید بر استراتژی های این شرکت ها تأثیر خواهند گذاشت.

اگر مدیران شرکتی توافق کنند که آن شرکت از فرصت بزرگی بر خوردار است در حالی که رقبای آن همان پدیده را به عنوان تهدید تلقی کنند ، مدیران شرکت اول احتمال بیشتری دارد که این فرصت را تعقیب کنند ، در حالی که رقبای آن ها احتمالاً رویکردی دفاعی را بر خواهند گزید. برای مثال ، بر اساس قوت های سازمان در تحقیق و توسعه ، مدیران ممکن است نتیجه بگیرند که یک تحول سریع فناورانه به شرکت آن ها فرصتی مهم برای توسعه محصولات جدید فراهم می کند ، ولی مدیران یک شرکت رقیب ممکن است همان نرخ سریع تغییر را به عنوان تهدید تلقی کنند. شرکت نخست احتمال بیشتری دارد که وضعیت تهاجمی یا کنشی در ارتباط با آن تغییر در صنعت اتخاذ کنند.

یک عیب دیگر تحلیل SWOT آن است که استفاده از آن توصیه های کاملاً واضح اندکی در پی دارد. شرکت های بسیار کمی از بخت کافی برای داشتن فقط فرصت های خارجی و قوت های داخلی بر خوردارند و شرکت های بسیار کمی آن قدر بد اقبال اند که فقط تهدیدات خارجی و ضعف های داخلی داشته باشند. در واقع ، تقریباً همه شرکت ها در معرض مواجه شدن با ترکیبی از تهدیدات و فرصت ها در محیط های خارجی خود و همچنین بر خورداری از ترکیبی از نقاط قوت و ضعف داخلی قرار دارند. بنابر این به جای ارائه دسته ای از توصیه های روشن یا بسیار آشکار ، تحلیل SWOT احتمالاً استراتژی های متناقضی را به مدیران پیشنهاد خواهد کرد.

جمع بندی از تحلیل SWOT

در ادامه به نتیجه گیری محدودیت ها و معایب تحلیل SWOT می پردازیم . پس به منظور جمع بندی باید گفت ، تحلیل SWOT تقریباً همواره تفکر و گفت و شنود خوب درباره شرکت و صنعت آن را ترغیب می کند ، و مدیرانی که از تحلیل SWOT استفاده می کنند تقریباً همواره قادر به فهرست کردن نقاط قوت ، نقاط ضعف ، فرصت ها ، و تهدیدات بسیاری خواهند بود. تحلیل SWOT همچنین نه تنها تحلیل خارجی محیط صنعتی یک شرکت را یکپارچه می سازد ، بلکه تحلیلی داخلی از نقاط قوت و ضعف درونی یک شرکت را فراهم می سازد. در نتیجه ، می تواند در ارزیابی توانایی بالقوه یک شرکت برای دستیابی یا حفظ مزیت رقابتی سودمند باشد. و ، همان گونه که در بالا اشاره شد ، مباحثات مدیریت با استفاده از تحلیل SWOT اغلب به آشکار ساختن موضوعات ، فرصت ها ، و پرسش هایی کمک می کند که پیش از این مورد بررسی قرار نگرفته بودند. در نتیجه ، مدیران اغلب از ابزار های تحلیل صنعت دیگری استفاده می کنند .

تجزیه و تحلیل SWOT چیست؟

تجزیه و تحلیل SWOT یکی از ابزارهای ساده در عین حال قدرتمند جهت تدوین استراتژی برای شرکت‌های مختلف است. تجزیه و تحلیل SWOT به شما کمک می‌کند با در نظر گرفتن تمامی نقاط قوت و ضعف کسب و کار خود و همچنین فرصت‌ها و تهدیدهایی که در بازار با آن روبرو می‌شوید، یک استراتژی قوی برای سازمان تدوین کنید.

تعریف تجزیه و معایب ماتریس SWOT تحلیل SWOT

SWOT مخفف کلمات Strengths, Weaknesses, Opportunities و Threats به معنی نقاط قوت، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدات است. تجزیه و تحلیل SWOT چارچوبی می‌باشد که برای ارزیابی موقعیت رقابتی یک شرکت و توسعه برنامه‌ریزی استراتژیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. تجزیه و تحلیل SWOT عوامل داخلی و خارجی و همچنین پتانسیل فعلی و آینده را ارزیابی می‌کند.

تجزیه و تحلیل SWOT برای تسهیل بررسی واقع‌بینانه، مبتنی بر واقعیت و داده محور نقاط قوت و ضعف سازمان طراحی شده است. سازمان باید با اجتناب از اعتقادات از پیش ایجادشده یا مناطق مبهم، تجزیه و تحلیل را دقیق انجام دهد و بر حقایق و واقعیت‌ها متمرکز شود. شرکت‌ها باید از این تحلیل به عنوان راهنما و نه لزوماً به عنوان یک توصیه استفاده کنند.

درک تجزیه و تحلیل SWOT

تجزیه و تحلیل SWOT یک تکنیک برای ارزیابی عملکرد، رقابت، ریسک و پتانسیل کسب و کار و همچنین بخشی از آن مانند خط تولید محصول یا نهادهای دیگر است.

تجزیه و تحلیل SWOT با استفاده از داده‌های داخلی و خارجی می‌تواند به شرکت بگوید که باید چه پیشرفت داخلی داشته باشد و همچنین به توسعه برنامه‌های استراتژیک کمک می‌کند.

این تکنیک همچنین می‌تواند کسب و کارها را به سمت استراتژی‌هایی که به احتمال زیاد موفقیت‌آمیز هستند، هدایت نماید. تجزیه و تحلیل SWOT به تحلیل‌گران، ذینفعان یا رقبای مستقل می‌گوید که آیا شرکت، خط تولید یا صنعت قوی یا ضعیف است و دلیل این قوی یا ضعیف بودن چیست.

تحلیل‌گران تجزیه و تحلیل SWOT را در قالب یک چهار ضلعی ارائه می‌دهند. این چیدمان بصری یک مرور کلی از موقعیت شرکت فراهم می‌سازد. اگرچه ممکن است همه نکات از اهمیت یکسانی برخوردار نباشند، اما همه آن‌ها باید بینش‌های کلیدی در مورد توازن فرصت‌ها و تهدیدها، مزایا و معایب و موارد دیگر را نشان دهند.

تجزیه و تحلیل SWOT اولین بار برای تجزیه و تحلیل کسب و کار مورد استفاده قرار گرفت. اکنون اغلب توسط دولت‌ها، موسسات غیرانتفاعی و افرادی از جمله سرمایه‌گذاران و کارآفرینان استفاده می‌شود.

نقاط قوت (Strengths)

نقاط قوت توصیف می‌کنند که سازمان‌ها چه برتری دارند و چه چیزی آن‌ها را از رقبا جدا می‌کند: برای مثال نقطه قوت معایب ماتریس SWOT می‌تواند یک برند قدرتمند، وفاداری به مشتری، فناوری منحصر به فرد و غیره باشد. مثلا یک صندوق محافظت از سرمایه‌گذاری ممکن است یک استراتژی کسب و کار اختصاصی تهیه کرده باشد که نتایج ضرر بازار را بازگرداند. این سازمان باید تصمیم بگیرد که چگونه از این نتایج برای جذب سرمایه‌گذاران جدید استفاده کند.

نقاط ضعف (Weaknesses)

نقاط ضعف نمی‌گذارند عملکرد سازمان به حد مطلوب برسد. آن‌ها نقاطی هستند که کسب و کار باید برای برتری پیدا کردن نسبت به رقبا، بهبود بخشد. نقاط ضعف رایج عبارتند از یک برند ضعیف، نرخ ریزش کارکنان بالاتر از متوسط، سطح بالای بدهی، زنجیره تأمین ناکافی یا فقدان سرمایه.

فرصت‌ها (Opportunities)

فرصت‌ها به عوامل خارجی مطلوب اشاره می‌کنند که می‌توانند مزیت رقابتی در اختیار سازمان قرار دهند. به عنوان مثال، اگر یک کشور تعرفه‌ها را کاهش دهد، یک تولیدکننده اتومبیل می‌تواند اتومبیل‌های خود را به بازار جدید صادر کند و باعث افزایش فروش و سهم بازار شود.

تهدیدها (Threats)

تهدیدها دربرگیرنده عواملی هستند که احتمال آسیب رساندن به سازمان را دارند. به عنوان مثال، خشکسالی تهدیدی برای یک شرکت تولید گندم است، زیرا ممکن است باعث از بین رفتن یا تضعیف عملکرد محصول شود. سایر تهدیدات رایج شامل مواردی مانند افزایش هزینه مواد، افزایش تعداد رقبا، عرضه شدید نیروی کار و غیره هستند.

نمونه آنالیز SWOT

در سال ۲۰۱۵، یک شرکت مستقل تجزیه و تحلیل SWOT برای شرکت کوکا کولا انجام داد که نقاط قوت مانند برند مشهور در جهان، شبکه توزیع گسترده و فرصت‌های موجود در بازارهای نوظهور را شناسایی کرد. این تحلیل ضعف‌ها و تهدیداتی از قبیل نوسانات ارزهای خارجی، افزایش علاقه عمومی به نوشیدنی‌های سالم و رقابت از سوی شرکت‌های نوشیدنی سالم را نیز مورد توجه قرار داد.

طبق تجزیه و تحلیل SWOT انجام شده برای شرکت کوکا کولا، این شرکت به یک شرکت نوشیدنی برتر تبدیل خواهد شد که آن را به گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاران محافظه کار و همچنین یک منبع درآمد قابل اعتماد در مقابل سرمایه کم مورد نیاز، تبدیل می‌کند.

پنج سال بعد، تحلیل صورت گرفته اثبات شد، زیرا کوکا کولا ششمین برند قدرتمند جهان (آن زمان) باقی ماند. سهام کوکا کولا طی پنج سال پس از اتمام تجزیه و تحلیل، بیش از ۶۰ درصد افزایش یافته است.

مزایای استفاده از تجزیه و تحلیل SWOT

تجزیه و تحلیل SWOT یک روش عالی برای هدایت جلسات استراتژیک کسب و کار است. این امکان وجود دارد که همه افراد در جلسه بتوانند در مورد نقاط قوت و ضعف اصلی شرکت بحث کنند و سپس فرصت ها و تهدیدها را تعریف نمایند و در آخر به ایده‌های اصلی بپردازند. غالباً، تجزیه و تحلیل SWOT نمایانگر عواملی است که از آن‌ها بی‌خبر بوده‌اید و بدون انجام این تحلیل، متوجهِ آن‌ها نخواهید شد.

شرکت‌ها می‌توانند از SWOT برای جلسات مربوط به استراتژی کلی کسب و کار یا برای یک دپارتمان خاص مانند بازاریابی، تولید یا فروش استفاده کنند. به مرور خواهید دید که چگونه استراتژی کلی توسعه‌یافته از تجزیه و تحلیل SWOT در زیرمجموعه‌های دپارتمان‌ها نیز اعمال خواهد شد.