سهامداران چگونه در عرضه اولیه با روش حراج، شرکت کنند؟ / صف خرید سنگین «سغدیر»، در اولین روز معاملاتی
در سال‌های اخیر، عرضه های اولیه در بورس به روش بوک بیلدینگ انجام شده و از شهریور ماه دستورالعمل جدیدی برای آنها به اجرا درآمد، اما روز شنبه، فرابورس شاهد روش دیگری برای عرضه اولیه سهام شرکت توسعه سرمایه و صنعت غدیر بود.
- تفاوت روش حراج، برای عرضه اولیه شرکت‌ها با روش‌های قبلی چیست؟
- عرضه اولیه «سغدیر» با شیوه حراج
- مزایا و معایب این شیوه چیست؟
- سهامداران خرد چگونه از چنین عرضه اولیه‌هایی منتفع شوند؟
- سخن پایانی.
اقتصادآنلاین - سیده زینب رزم گیر ؛ روز شنبه، ۲۰آذر ماه، شانزدهمین عرضه اولیه سال و نخستین عرضه اولیه بدون سقف قیمتی، با پنج درصد از سهام شرکت توسعه سرمایه و صنعت غدیر و قیمت پایه ۱۴۵۰تومان انجام و در نهایت قیمت ۱۴۵۳۵ریال برای این سهم کشف شد.
نحوه برگزاری این عرضه اولیه دو تفاوت مهم با روش‌های پیشین داشت؛ تفاوت اول تخصیص آن تنها به صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تفاوت دوم نداشتن سقف قیمتی بود. بدین ترتیب ارسال سفارش خرید برای سرمایه‌گذاران واجد شرایط، صرفا توسط ایستگاه‌های معاملاتی (نامک) و کارگزاران دارای مجوز فعالیت در فرابورس صورت گرفت.
روز یکشنبه نیز سهام این شرکت با نماد «سغدیر» به بازار ثانویه آمد و برای عموم قابل معامله شد. این نماد در ریزش ۲۴هزار واحدی شاخص و سرخ‌پوشی بازار با صف خریدی بیش از ۴۵میلیون تومان مواجه شد و پنج درصد رشد کرد.
اقتصادآنلاین در همین راستا به تفاوت‌ها، مزایا و معایب این روش با روش‌های پیشین پرداخته و نظر کارشناسان را جویا شده است.
تفاوت روش حراج، برای عرضه اولیه شرکت‌ها با روش‌های قبلی چیست؟
نوید قدوسی، کارشناس بازار سرمایه ضمن اشاره به اینکه در روش بوک بیلدینگ، عرضه اولیه در یک قیمت فیکس رخ می‌دهد، گفت: دلیلی ندارد در بازاری که عرضه و تقاضا وجود دارد، قیمتی را تعیین کنیم بلکه بهتر است کشف قیمت به بازار سپرده شود تا قیمتی متناسب با وضعیت بازار کشف شود.
سجاد دولت‌دوست، کارشناس بازار سرمایه نیز در این زمینه به اقتصادآنلاین گفت: در روش‌های جدید سعی می‌شود عرضه اولیه را به صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک ثبت شده نزد سازمان بدهند، در این حالت سهامدار خرد را از عرضه اولیه کنار گذاشتند.
دولت‌دوست ادامه داد: در این نوع عرضه، هیات پذیرش، با توجه به ارزش‌گذاری خود کف قیمت را تعیین می‌کند اما سقف آن برای ایجاد رقابت باز است. تفاوت روش حراج با شیوه قبلی که فقط صندوق‌ها می‌توانستند عرضه اولیه را بخرند در این است که سقف قیمتی برای آن وجود ندارد.
همچنین هومن عمیدی، کارشناس بازار سرمایه در زمینه شیوه جدید عرضه اولیه عنوان کرد: این کشف قیمت از طریق حراج صورت گرفته و مقداری با دیگر عرضه اولیه‌ها متفاوت است. به نظر می‌رسد بازار به صورت تدریجی با این شیوه هم آشنا خواهد شد. در این روش پیشنهادها روی قیمت داده می‌شود و در نهایت براساس مدل میانگین این پیشنهادها، قیمت کشف می‌شود.
عرضه اولیه «سغدیر» با شیوه حراج
دولت‌دوست، درباره عرضه اولیه جدید فرابورس نیز یادآور شد: در عرضه اولیه سغدیر، صندوق‌ها ملزم به نگهداری ۵۰درصد سهام تا ۹۰روز هستند و پس از آن می‌توانند ۵۰درصد باقی مانده را نیز بفروشند.
وی افزود: به نظر می‌رسد در این روش مانند روش قبلی که تا چند روز خریداران افزایش می‌یافتند، این اتفاق رخ داده و صف خرید داشته باشیم اما با تعداد روز و درصد رشد کمتری نسبت به گذشته.
مزایا و معایب این شیوه چیست؟
قدوسی ضمن تاکید بر بهتر بودن شیوه‌ای که به کشف قیمت واقعی منتهی شود گفت: روش‌های قبلی عرضه اولیه که منجر به تشکیل صف خرید در هر قیمتی می‌شود، خیلی فرآیند مناسبی نیست. البته بیشتر مشکلات بازار ما به دامنه نوسان برمی‌گردد و اگر دامنه نوسان حذف شود، شاید همین روش‌های کشف قیمت در عرضه اولیه بتواند کارایی بالاتری داشته باشد.
دولت‌دوست درباره مزایا و معایب عرضه اولیه به شیوه حراج توضیح داد: اینکه کل بازار از آن محروم است و همچنین تلاطم خرید عرضه اولیه در مردم وجود ندارد، به نوعی عیب محسوب می‌شود. اما از طرفی آنها را به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم تشویق می‌کند تا از طریق صندوق‌ها وارد بازار شده و نفع این عرضه‌ها را از آن طریق ببرند.
وی افزود: همچنین این روش به قیمت‌گذاری دقیق‌تر و بهتر شرکت‌ها کمک می‌کند؛ در حالت قبلی که عرضه برای عموم بود معمولا در بازده ۱۰درصدی قیمتی که وجود داشت، همه سقف قیمت را می‌زدند و اهمیت زیادی به کیفیت سودآوری و وضعیت بنیادی شرکت نمی‌دادند و به این شکل قیمت‌گذاری صورت می‌گرفت. اما در این حالت، همه صندوق‌ها کارشناسان خبره‌ای دارند که شرایط بنیادی سهم، سودهایی که می‌سازد و دارایی‌هایی که دارد را بررسی می‌کنند و با معایب بازار اولیه بورس این بررسی‌ها به یک قیمتی می‌رسند.
این کارشناس یادآور شد: در این صورت ممکن است در یک عرضه اولیه به این نتیجه برسند که این سهم در این قیمت ارزنده نیست و شرکت نکنند یا قیمت کف را در نظر بگیرند. همچنین این روش به صندوق‌ها رانتی داده و شاید بازدهی همیشگی صندوق‌ها با این روش تحت تاثیر قرار بگیرد و بیشتر نشان داده شود.
دولت‌دوست در زمینه معایب روش «بوک بیلدینگ» به اقتصاد آنلاین گفت: در روش قبلی یک سری مشکلات عرضه وجود داشت. با مشارکت سه الی چهار میلیونی سرمایه‌گذاران، سامانه معاملات به مشکل می‌خورد. در شرکت‌های کوچک مبلغی که به هر سرمایه‌گذار می‌رسید بسیار کم بود و در حال حاضر به سمتی رفتند که روش را تغییر داده و صندوق‌ها عرضه‌اولیه را خریداری کنند. بدین ترتیب آنها نیز نمی‌توانند ۵۰درصد عرضه اولیه خریداری شده را تا زمان مشخصی بفروشند تا به عنوان سرمایه‌گذار شرکت باشند و می‌توانند ۵۰درصد دیگر را بفروشند تا سهامدار خرد وارد شود.
عمیدی در مورد مزیت این روش گفت: این روش مزیت خاصی بر سایر روش‌ها ندارد فقط از بابت اینکه کارشناسی‌ها و ارزش‌گذاری‌های متفاوت به قیمت‌های متفاوت منجر می‌شود، قیمت میانگینی که به دست می‌آید مقداری کارشناسی‌تر باشد ولی به هر حال فضا برای عرضه اولیه مناسب نیست. انجام عرضه اولیه در فضای منفی و در جو نامتعادل بازار منجر به فشار مالی می‌شود.
سهامداران خرد چگونه از چنین عرضه اولیه‌هایی منتفع شوند؟
دولت‌دوست در زمینه چگونگی مشارکت عموم مردم در این نوع عرضه اولیه‌ها گفت: واجدین شرایط این عرضه اولیه‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و صندوق‌های سرمایه‌گذاری معایب بازار اولیه بورس مشترک ثبت شده نزد سازمان هستند. پس از آن مردم می‌توانند در بازار ثانویه وارد صف خرید شوند یا زمانی که سهم به تعادل رسید اقدام به خرید کنند.
وی افزود: یا مردم در خود صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند که به نسبت خرید صندوق و درصدی که این عرضه اولیه‌ها در پرتفو آنها دارد می‌توانند منتفع شوند یا اینکه می‌توانند از روزهای بعد که سهم به بازار ثانویه آمد، زمانی که صف خرید آن عرضه شد یا به تعادل رسید، آن سهم را خریداری کرده و مانند سهام عادی آن را معامله کنند. در این صورت احتمالا می‌توانند با قیمت‌های بالاتری سهم را معایب بازار اولیه بورس خریداری کنند اما دیگر محدودیت تعداد وجود نخواهد داشت.
سخن پایانی.
بورس تهران تاکنون شیوه‌های مختلف عرضه اولیه سهام شرکت‌ها را تجربه کرده و بررسی و آزمایش روش‌های جدید و کارآمدتر می‌تواند بازار را در مسیر توسعه و کارایی یاری کند. همچنین در دو سال اخیر، پس از اضافه شدن تعداد زیادی کد معاملاتی در بازه زمانی کوتاه، نیاز بازار سرمایه به بازبینی در ساختار و توسعه بیش از پیش احساس می‌شود.
به گفته کارشناسان، روش حراج تا حدودی می‌تواند به قیمت‌گذاری بهتر و دقیق‌تر سهام کمک کند، همچنین می‌تواند افراد را به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم تشویق کند. اما ممکن است مشارکت نداشتن سهامداران خرد در این عرضه‌اولیه‌ها برای آنها خوشایند نباشد. با این حال همچنان موانعی مانند دامنه نوسان، ورود به بازار در شرایط رکودی، ارزش‌گذاری نامناسب و. بر سر راه عرضه‌های اولیه قرار دارند که باید مورد بررسی و کارشناسی بیشتری قرار گرفته تا به مرور زمان به حداقل برسد.
بازار معایب بازار اولیه بورس بورس؛ ورود خودرو و مسکن
به گزارش پایگاه خبری هفت ملک؛ بازار بورس در این روزها از رونق خوبی برخوردار شده است. این بازار دیگر بازار سال‌های قبل نیست و با ورود نقدینگی‌ها و پول هوشمند به آن، مردم با چهره دیگری از بازار سهام روبه‌رو شده‌اند.
علل جذب سرمایه مسکن و خودرو به بورس
دیگر چراغ‌های آن ساختمان قدیمی خیابان جمهوری خاموش شده و ساختمان سر به فلک کشیده و مدرن سعادت‌آباد میزبان سهامداران و کارگزاران شده است. رشد شاخص بورس و رد کردن شاخص یک‌میلیونی در روزهای اخیر باعث شده است سرمایه‌های بسیاری جذب این بازار شود.
البته در این میان حمایت دولت از بازار بورس نیز بی‌تأثیر نبوده است. ارائه سهم‌های دولتی در قالب عرضه اولیه و استقبال مردم از این سهم‌ها نیز بر رونق بیشتر بورس افزوده است.
در ماه گذشته ارائه سهم‌های باقیمانده دولت در چند بانک و بیمه در قالب سهام دارا یکم به بازار بورس از اقدامات دولت برای رونق دهی به بورس بوده است.
حمایت‌های دولت در این راستا ادامه داشته و کم کردن هزینه معاملات، احراز هویت سجام به‌صورت غیرحضوری، آزادسازی سهام عدالت، ارائه سهم‌های شرکت‌های دولتی و ورود کالا و خودرو در آینده نزدیک به بازار بورس از دیگر برنامه‌های دولت برای رونق بخشی به بازار بورس اوراق بهادار است.
باید دید این رونق و افق روشن تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و چه زمانی ترمز رشد شاخص بورس کشیده خواهد شد.
ورود خودرو و مسکن به بازار داغ بورس
یکی از طرح‌هایی که در دست بررسی است طرح راه‌اندازی بورس املاک در بازار بورس اوراق بهادار است. طبق این طرح مسکن به‌صورت متری در بورس عرضه‌شده و در کنار آن بورس کالا نیز راه‌اندازی خواهد شد.
طرح‌های لازم برای این کار در دست بررسی است و به‌زودی به بورس ارائه می‌شود. از اقدامات مشابهی که در چند سال اخیر اتفاق افتاده است می‌توان به ورود گواهی سپرده سکه طلا به بازار بورس اشاره کرد. با اقدام مثبت بورس کالا در توقف گواهی سپرده سکه طلا بعد از بالا رفتن قیمت سکه، اثبات شد که بازار بورس به بازار نقدی خط نمی‌دهد.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که توقف معاملات سپرده سکه طلا در بورس کار درستی نبوده است. آنها معتقدند شفافیت بازار بورس بسیار بالا است و دلالان و اخلالگران اقتصادی نمی‌توانند در آن نفوذ کنند. از دیگر مزایای معاملات سکه و طلا در بورس مدیریت بهتر و درست بازار و همچنین کاهش هزینه معاملات است.
با مراجعه به بازار و صرافی‌های مشاهده می‌شود سکه و دیگر اوراق بهادار با نوسانات زیاد معامله می‌شود و ممکن است مظنه قیمت تا 200 یا 300 هزار تومان تفاوت داشته باشد؛ اما هزینه معامله در بورس بسیار کم و در حدود 9 هزار تومان برای خرید هر سکه است.
درواقع سازوکار مشخص و نظام‌یافته بازار سهام می‌تواند به بانک مرکزی نیز برای کنترل بازار و نرخ‌ها نیز کمک کند؛ زیرا ساختار و نظام بورس کاملاً شفاف است درحالی‌که کنترل نوسان قیمت‌ها در بازارهای سنتی سخت و دشوار است.
از دیرباز ذخیره طلا و سکه موردتوجه خانواده‌های ایرانی بوده است. هرساله مردم بخشی از پس‌انداز خود را به سکه و طلا تبدیل می‌کنند معایب بازار اولیه بورس و ورود سکه به بازار بورس می‌تواند موردتوجه عموم مردم قرار گیرد. بازار بورس برای مدیریت بهینه ارز نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد. به شکل معمول برای کنترل نرخ ارز بانک مرکزی مجبور به تزریق ارز به بازار است درحالی‌که کنترل ارز از طریق بازار بورس نیاز به ارز فیزیکی نداشته و کنترل آن ساده و بی‌دردسر است.
متنوع کردن پرتفوی سهامداران با ایجاد صندوق‌های متفاوت
یکی دیگر از برنامه‌های سازمان بورس ایجاد صندوق کالایی است. ایجاد صندوق‌های کالایی و ورود آنها به بورس کمک می‌کند تا بخشی از نقدینگی به سمت بازار کالا رفته و ریسک موجود در بازارهای کالا تا حد مطلوبی کنترل شود. سازمان بورس حامی صندوق‌های کالایی است و به‌زودی صندوق‌های کالایی محصولات کشاورزی نیز در بازار بورس راه‌اندازی خواهد شد.
خودرو و مسکن به بازار بورس می‌رسند؟
از دیگر طرح‌هایی که این روزها سروصدای زیادی به پا کرده است عرضه متری مسکن در بازار بورس است. طرح دیگر عرضه مستمر خودرو معایب بازار اولیه بورس است که هردوی آنها قرار است وارد بورس کالا شوند. البته طرح‌های لازم برای ورود خودرو و مسکن متری به بازار بورس هنوز در مراحل اولیه قرار دارد و پس از انجام مطالعات لازم وارد بورس کالا خواهند شد.
کشف قیمت‌ها با مکانیسم بورس
یکی از مسائلی که پیش روی ورود کالا به بازار بورس است قیمت‌گذاری دستوری توسط ستاد تنظیم بازار است. با توجه به اختیارات فرادستگاهی این ستاد با ورود کالا به بازار بورس این سؤال پیش می‌آید که چه سازمانی قیمت‌ها را تعیین خواهد کرد؟
کارشناسان اعتقاددارند تعیین قیمت کالاها در بورس کالا بهتر است توسط مکانیسم‌های بازار بورس تعیین شود تا تطابق بیشتری با بازار سهام داشته باشد و این یک مزیت است؛ اما تعیین قیمت‌ها به‌صورت دستی می‌تواند آثار مثبت بورس بر بازار کالا را کم کرده و یا حتی از بین ببرد.
شورای عالی بورس در حال حاضر قصد دارد مکانیسمی طراحی کند تا بتواند قیمت کالا را بر اساس عرضه و تقاضا در بورس تعیین کند و قیمت‌گذاری کالا به‌صورت دستی را وارد بازار بورس نکند.
رئیس سازمان بورس مزایا و معایب روش جدید عرضه اولیه سهام را تشریح کرد
رئیس سازمان بورس در سخنانی مزایا و معایب روش جدید عرضه اولیه به صندوق‌های سرمایه‌گذاری را تشریح کرد و در بخش دیگری از سخنان خود اعلام کرد برای تشویق سهامداران خرد حقیقی به سرمایه‌گذاری غیر مستقیم لازم است نهادهای مالی بزرگی داشته باشیم به گونه ای آنها بتوانند محصولات و خدمات متنوعی را به سرمایه گذاران ارائه دهند
به گزارش پایگاه خبری بااقتصاد، مجید عشقی رئیس سازمان بورس در مورد سرمایه گذاری سهامداران به شیوه‌های غیرمستقیم، اظهار کرد: برای تشویق سهامداران خرد حقیقی به سرمایه‌گذاری غیر مستقیم لازم است نهادهای مالی بزرگی داشته باشیم به گونه ای آنها بتوانند محصولات و خدمات متنوعی را به سرمایه گذاران ارائه دهند، اکنون تسریع بخشی در صدور مجوزهای سبدگردانی و تامین سرمایه با همین قصد در حال انجام است.
وی در مورد عرضه های اولیه جدید در بازار سهام نیز بیان کرد: یکی از مباحثی که اکنون در مورد عرضه‌های اولیه مطرح می شود آن است که این عرضه‌ها را به صندوق‌های سرمایه‌گذاری تخصیص دهیم تا سهامداران برای کاهش ریسک خود از طریق آنان معایب بازار اولیه بورس اقدام کنند که این مسئله نیز خود معایب و مزایایی دارد.
رئیس سازمان بورس اضافه کرد: از معایب سرمایه‌گذاری مستقیم در عرضه اولیه می‌توان به تخصیص سهام شرکت‌های کوچک به تعداد بسیار قابل توجهی از سهامداران اشاره داشت که این امر به مرور زمان سبب کاهش بازدهی و نقدشوندگی سهام شرکت می‌شود، اما از سوی دیگر مزیت این امر آن است که از آنجایی که مدیران این صندوق‌ها اشخاص متخصص در حوزه بازار سرمایه هستند به طور قطع سهام هایی را خریداری می‌کنند که ریسکش برای سهامدار کمتر باشد، به گونه‌ای که بیشترین بازدهی را با خرید آن سهم به دست آورند.
عشقی افزود: عده ای بحث رانت را میان شرکت‌های صندوق سرمایه گذاری در صورت تخصیص سهام عرضه های اولیه به آنان مطرح می کنند که این امر صحت ندارد زیرا دارندگان این واحدها علاوه بر آنکه تعداد قابل توجهی را تشکیل می دهند، مدیرانشان نیز از بدنه بازار سهام هستند پس به منظور جلب اعتماد سهامدار سعی دارند تا از تخلفات به دور باشند.
انواع روش‌های تامین سرمایه شرکت‌ها
تصمیمات مربوط به تامین مالی هزینه‌های شرکت، یکی از مهمترین تصمیماتی است که مدیران واحدهای اقتصادی اتخاذ می‌کنند. این نوع تصمیم‌گیری‌ها مربوط به ساختار سرمایه و تعیین و انتخاب بهترین شیوه تامین مالی و ترکیب آن است و با هدف به حداکثر رساندن ثروت سهامداران انجام می‌شود. در این مطلب انواع روش‌های تامین مالی شرکت‌ها را بررسی می‌کنیم.
معرفی منابع مالی شرکت‌ها
منابع مالی هر بنگاه اقتصادی از دو منبع داخلی و خارجی تشکیل شده است. منابع داخلی شامل جریان‌های نقدی حاصل از عملیات و وجوه حاصل از فروش دارایی‌ها است و منابع خارجی شامل استقراض از بازارهای مالی و انتشار سهام است.
روش‌های تامین مالی در بازار سرمایه
بازارهای مالی وظيفه پشتیبانی از بخش واقعی اقتصاد را بر عهده دارند تا شرایط لازم جهت توسعه و رشد پايدار اقتصادی را فراهم کنند. در تقسیم‌بندی بازارهای مالی، بهترین روش تامین مالی را می‌توان به دو بازار پول و سرمایه اشاره کرد. در ادامه به تعریف مختصر دو بازار مذکور می‌پردازیم.
بازار پول: این بازار، بازاری برای دادوستد پول و دیگر دارایی‌های مالی جانشین نزدیک پول است که سررسید کمتر از یک سال دارند. همچنین می‌توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهای مالی کوتاه‌مدت نام برد که اندک بودن ریسک عدم پرداخت، نقدشوندگی و ارزش اسمی زیاد از جمله ویژگی‌های آن هستند. تمرکز فعالیت این بازار در استفاده از ابزارهایی است که به اشخاص و بنگاه‌های تجاری این امکان را می‌دهند که به سرعت نقدینگی خود را به میزان مطلوب درآورند. از ابزارهای این بازار می‌توان به اسناد خزانه، پذیرش بانکی، اوراق تجاری و گواهی سپرده اشاره کرد.
بازار سرمایه: بازاری است که ابزارهای مالی بلندمدت با سررسید بیش از یک سال و دارایی‌های بدون سررسید در آن مورد معامله قرار می‌گیرد. این بخش از بازار مالی نقش مهمتری در گردآوری منابع پس‌اندازی و تأمین نیازهای سرمایه‌گذاری واحدهای تولیدی دارد. بازار سرمایه نسبت به بازار پول بسیار گسترده‌تر است و از تنوع ابزاری بیشتری برخوردار است. سهام (عادی و ممتاز)، اوراق مشارکت، اوراق صکوک اسلامی، گواهی سپرده، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و اختیار فروش تبعی از ابزارهای تامین مالی مورد استفاده در این بازار است. لازم به ذکر است که حیطه فعالیت شرکت‌های تامین سرمایه، تامین مالی شرکت‌ها از طریق بازار سرمایه است.
انواع روش‌های تامین مالی
در نمودار زیر روش‌های تامین مالی به تفکیک ارائه شده است:
لازم به ذکر است که دو روش انتشار اوراق اختیار فروش تبعی و عرضه اولیه سهام، تامین مالی برای سهامدار عمده شرکت‌ها محسوب می‌شود که در آینده هر روش را به تفصیل بررسی خواهیم کرد.
هر کدام از روش‌های تامین مالی از بازار سرمایه (مبتنی بر بدهی و سرمایه) مزایا و معایب خود را دارند که با توجه به ساختار مالی شرکت و با هدف حداکثرسازی ثروت سهامداران، یکی از این روش‌های تامین مالی انتخاب می‌شود.
مزایا و معایب روش تامین مالی از بازار سرمایه مبتنی بر بدهی:
مزایا:
- حفظ مالکیت سهامداران
- حفظ سود باقیمانده
- ایجاد سپر مالیاتی
- ارزانتر بودن تامین مالی از طریق بدهی
معایب:
- نیاز به وثیقه مکفی یا ضامن
- افزایش ریسک نقدینگی
- کاهش جریان‌های نقدی
مهمترین مزایا و معایب استفاده از روش مبتنی بر دارایی:
مزایا:
- عدم تضمین بازپرداخت سرمایه یا پرداخت سود سهام
- افزایش جذابیت برای وام‌دهندگان
- افزایش نقدینگی پروژه
معایب:
- از دست دادن بخشی از مالکیت
- مشارکت در سود باقیمانده
- مالیات بیشتر
- هزینه تامین بالاتر نسبت به هزینه بدهی
سخن آخر
انواع روش‌های تامین مالی شرکت‌ها را با هم بررسی کردیم. هدف اصلی تامین مالی افزایش ثروت سهامداران است. منابع مالی شرکت‌ها از دو منبع داخلی و خارجی تشکیل می‌شود. منابع داخلی شامل جریان‌های نقدی حاصل از عملیات و وجوه حاصل از فروش دارایی‌ها و منابع خارجی شامل استقراض از بازارهای مالی و انتشار سهام است و استفاده از هر یک از این روش‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارد و مدیران با توجه به ساختار مالی شرکت، گزینه مناسب را انتخاب می‌کنند.
بازار اول و دوم بورس چیست | تفاوت شاخص بازار اول و دوم
امروزه تقریباً اکثر افرادی که بورس را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند به بازده حاصل از سرمایه‌گذاری و سود آن می‌اندیشند شاید کمتر سرمایه‌گذاری بداند تعریف شاخص بورس چیست؟ چند شاخص در بازار وجود دارد؟ منظور از شاخص بازار اول و دوم بورس چیست؟ تفاوت بازار اول و دوم بورس چیست؟ اصلاً فرقی با یکدیگر دارند؟ سهام کدام بازار بهتر است؟ بازار اول بورس بهتر است یا بازار دوم؟ فرق بازار اول و دوم فرابورس چیست ؟
در این مقاله به بررسی تفاوت بازار اول و دوم بورس و اینکه بازار اول بورس بهتر است یا بازار دوم خواهیم پرداخت.
بازار اول (primary market) و دوم(secondary market) بورس چیست؟
فرق بازار اول و دوم بورس چیست ؟ کلمه “بازار” معانی مختلفی می‌تواند تداعی کند، اما در بیشتر اوقات برای اینکه هم بازار اصلی و هم بازار ثانویه را شامل شود، به‌عنوان اصطلاح همه‌گیر استفاده می‌شود. در واقع، “بازار اول” و “بازار دوم” هر دو اصطلاحات متمایزی هستند. در مطلبی دیگر در مورد “بازار بورس چیست” صحبت کرده ایم.
بازار اصلی به بازاری که اوراق بهادار در آن ایجاد می‌شود اطلاق می‌شود، درحالی‌که بازار ثانویه بازاری است که در آن بین سرمایه‌گذاران معامله می‌شود.
دانستن اینکه بازارهای اولیه و ثانویه چگونه کار می‌کنند کلیدی در درک چگونگی معاملات سهام، اوراق قرضه و سایر اوراق بهادار است.
ما به شما کمک خواهیم کرد که چگونگی عملکرد این بازارها و ارتباط آنها با هر یک از سرمایه‌گذاران را درک کنید.
دسته‌بندی بازارها از اقداماتی است که در بورس‌های دیگر نیز اجرا می‌شود. در واقع طبقه‌بندی بازار به بازار اول و دوم و بورس اقدامی است که توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران جهت شفافیت اطلاعاتی شرکت‌ها، مشخص‌شدن میزان نقدشوندگی سهام و درصد شناوری‌شان و … که بر اساس معیارهای مشخصی انجام می‌شود، صورت گرفت.
بازار اول (تابلوی اصلی و فرعی بورس) و بازار دوم چیست؟
بازار اصلی یا اول محلی است که اوراق بهادار ایجاد می‌شود، درحالی‌که بازار ثانویه محلی است که این اوراق توسط سرمایه‌گذاران معامله می‌شود.
در بازار اولیه، شرکت‌ها سهام و اوراق قرضه جدید را برای اولین‌بار به مردم می‌فروشند، مانند عرضه اولیه (IPO).
بازار ثانویه در اصل بازار سهام است و به بورس اوراق بهادار نیویورک، نزدک و سایر صرافی‌های سراسر جهان اشاره دارد.
بازار اولیه
بازار اصلی یا اولیه جایی است که اوراق بهادار ایجاد می‌شود. در این بازار است که شرکت‌ها سهام و اوراق قرضه جدید را برای اولین‌بار به مردم می‌فروشند.
عرضه اولیه یا IPO نمونه‌ای از بازار اولیه است. این معاملات فرصتی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند تا اوراق بهادار را از بانکی خریداری کنند که پذیره‌نویسی اولیه را برای یک سهام خاص انجام داده است. IPO زمانی اتفاق می‌افتد که یک شرکت خصوصی برای اولین‌بار سهام عمومی را منتشر کند.
این اولین فرصتی است که سرمایه‌گذاران از طریق خرید سهام به سرمایه شرکت کمک می‌کنند. در واقع سرمایه سهام شرکت از وجوه حاصل از فروش سهام در بازار اولیه تشکیل شده است.
به همین ترتیب، مشاغل و دولت‌هایی که می‌خواهند سرمایه بدهی تولید کنند می‌توانند انتشار اوراق قرضه کوتاه‌مدت و بلندمدت در بازار اولیه را انتخاب کنند.
نکته مهمی که باید در مورد بازار اصلی بدانید این است که اوراق بهادار مستقیماً از یک ناشر خریداری می‌شود.
بازار ثانویه
معمولاً از بازار ثانویه برای خرید سهام از بورس سهام، یاد می‌شود. مشخصه معین بازار ثانویه این است که سرمایه‌گذاران بین خود معامله می‌کنند.
یعنی در بازار ثانویه، سرمایه‌گذاران اوراق بهادار منتشر شده را بدون دخالت شرکت‌های صادرکننده معامله می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، اگر به سراغ خرید سهام شرکتی بروید، فقط با یک سرمایه‌گذار دیگر که سهام آن را در اختیار دارد معامله می‌کنید. د ر مورد شاخص بازار دوم بورس بیشتر بخوانید.
بازار فرابورس
تفاوت بازار اول و دوم فرابورس چیست ؟ بعضی اوقات می‌شنوید که از سهمی به‌عنوان سهم بازار فرابورس (OTC) یاد می‌شود. این اصطلاح در اصل به معنای یک سیستم نسبتاً غیر سازمان‌یافته بود که در آن معاملات در یک مکان فیزیکی انجام نمی‌شد. در مقاله ای دیگر به تعریف بازار فرابورس پرداخته ایم .
این اصطلاح به‌احتمال زیاد از معاملات خارج وال‌استریت حاصل شده بود که در طی بازار بزرگ گاو نر در دهه 1920 رونق گرفت، و در آن سهام “بدون نسخه” در مغازه‌های سهام فروخته می‌شد. به‌عبارت‌دیگر، سهام در بورس اوراق بهادار ذکر نشده‌اند، آنها “بدون لیست” بودند.
امروزه، اصطلاح “فرابورس” به‌طورکلی به سهام‌هایی گفته می‌شود که در بورس اوراق بهادار یا بورس سهام معامله نمی‌شوند.
اگرچه سهام یکی از اوراق بهادار است که بیشتر مورد معامله قرار می‌گیرد، اما انواع دیگری از بازارهای ثانویه نیز وجود دارد. به‌عنوان‌مثال، بانک‌های سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاران شرکتی و فردی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و اوراق قرضه را در بازارهای ثانویه خریداری و می‌فروشند.
در بازارهای ثانویه، سرمایه‌گذاران به‌جای اینکه با نهاد صادرکننده با یکدیگر مبادله کنند.
از طریق یکسری معاملات مستقل و درعین‌حال به‌هم‌پیوسته، بازار ثانویه قیمت اوراق بهادار را به سمت ارزش واقعی آنها سوق می‌دهد.
شاخص بازار اول و دوم چیست؟
به‌طورکلی شاخص بورس TEPIX بیانگر سطح عمومی قیمت‌ها می‌باشد. شاخص انواع مختلفی دارد، مانند شاخص کل، شاخص هم‌وزن، شاخص صنعت و…
همان‌طور که گفته شد، شرکت‌ها در دودسته اولیه و ثانویه دسته‌بندی می‌شوند. به همین خاطر شاخص هر یک از بازارها به طور جداگانه نیز به تفکیک بررسی می‌شود.
شاخص بازار اول بیانگر سطح عمومی قیمت شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اول و شاخص بازار دوم نیز بیانگر سطح عمومی قیمت‌های پذیرفته شده در بازار ثانویه یا دوم می‌باشد
شاخص بازار اول و دوم بر اساس درصد بیان می‌شود و با بررسی شاخص بازار اول و دوم و مقایسه آن با شاخص کل بورس متوجه خواهیم شد که بازار به کدام سمت تمایل دارد حرکت کند. هرچند که تأثیر سهام بازار اولیه بر شاخص کل بیش از سهام بازار ثانویه می‌باشد.
به همین خاطر در ارزیابی سهام پورتفوی بورسی علاوه بر توجه به شاخص کل بورس، شاخص بازار اول و دوم را نیز باید مدنظر قرار دهید.
بالا بودن درصد شناوری بیشتر سهام بازار اولیه نسبت به سهام بازار دوم موجب افزایش نقدشوندگی سهام این بازار شده است که مزیت بازار اولیه نسبت به بازار ثانویه محسوب می‌شود.
شاخص بازار اول بورس چیست؟
بازار بورس تهران، شامل 8 شاخص است که بر اساس آن، یک نظم خاصی در آن حاکم شده است. به‌طور کلی هر یک از این شاخص‌ها بیانگر بازدهی جزئی از بازار است و در نهایت به سهامدار کمک می‌کند تا بتواند دید بهتری نسبت به بازار پیدا کند. شاخص‌های بازار بورس اوراق بهادار تهران شامل، شاخص بازار اول و دوم بورس، شاخص کل، هم وزن و چند مورد دیگر می‌شود.
شاخص‌ها به طور کلی می‌توانند بر اساس ریسک‌پذیری، میزان کل سرمایه، شناوری سهام یا نقدشوندگی، وضعیت سود سالانه یا سودآوری کلی و حقوق صاحبان سهام، شرکت‌هایی را در زیر مجموعه خود قرار دهند. به‌صورت کلی، سهام‌هایی که در شاخص بازار اول بورس قرار می‌گیرند، از لحاظ بنیادی و نقد شوندگی، در رتبه‌های اول بازار قرار دارند.
به همین دلیل نیز معمولا شاخص‌های دیگر، روند به اصطلاح شارپ‌تری دارند و دارای ریسک بیشتری به نسبت شاخص اول بورس هستند. معمولا این دسته از سهام‌ها رشد خیلی آرام و پیوسته‌ای دارند و سهام شرکت‌های بزرگ، صنعت فلزات اساسی و پتروشیمی را شامل می‌شوند.
به‌طور کلی، شاخص اول بازار، بسیار شبیه به شاخص 30 شرکت برتر عمل می‌کند، زیرا سهام مشترک زیادی در این دو گروه قرار می‌گیرد. اگر قصد این را دارید که سهام به اصطلاح شاخص‌ساز و کم ریسک خریداری کنید، بهتر است تا شاخص 30 شرکت برتر یا بازار اول را تحلیل تکنیکال و بنیادی کنید تا به نتیجه خوبی دست پیدا کنید.
همچنین اگر قصد این را دارید که بدانید در یک روز معاملاتی اوراق بورس بهادار تهران، به‌طور میانگین عملکرد سهام‌های یزرگ بازار به چه نحو بوده است، لازم نیست تا به‌صورت تک تک سهام‌ها را بررسی کنید، زیرا شاخص بازار اول، میانگین مناسبی از این شرکت‌ها را در هر روز معاملاتی نشان خواهد داد.
سهام‌هایی که در این گروه قرار می‌گیرند، معمولا همبستگی زیادی به نوسانات قیمت دلار نیز دارد، زیرا اکثر این سهام‌ها دلار محور هستند و با رشد قیمت دلار، فروش و در نتیجه سودآوری شرکت‌های موجود در شاخص بازار اول افزایش چشمگیری پیدا خواهد کرد.
به عنوان نکته آخر، می‌توان گفت که عملکرد این شاخص یا شاخص‌های دیگر، به تنهایی نشان دهنده عملکرد کل بازار نیست، زیرا در بیشتر موارد شاخص بازار اول می‌تواند مثبت باشد و اکثریت بازار قرمزپوش باشند یا اینکه بالعکس آن اتفاق بیفند، پس ملاکی برای قضاوت در ارتباط با کل بازار نیست. اگر به دنبال شاخصی هستید که میانگین عملکرد بازار را به شما نشان دهد، بهتر است تا شاخص هم وزن را دنبال کنید، زیرا در حرکت این شاخص، هر سهمی می‌تواند تاثیر یکسانی بر آن داشته باشد.
تفاوت بازار اول و دوم بورس چیست؟
درک تمایز بین بازار اول و بازار دوم مهم است. وقتی شرکتی برای اولین‌بار سهام یا اوراق قرضه منتشر می‌کند و این اوراق را مستقیماً به سرمایه‌گذاران می‌فروشد، این معامله در بازار اصلی یا اول اتفاق می‌افتد.
برخی از رایج‌ترین و مشهورترین معاملات بازار اولیه، عرضه اولیه سهام یا عرضه‌های اولیه است. در حین عرضه سهام، یک معامله در بازار اولیه بین سرمایه‌گذار خریدار و بانک سرمایه‌گذاری تعهد کننده IPO اتفاق می‌افتد.
هرگونه درآمد حاصل از فروش سهام بازار اولیه پس از محاسبه هزینه‌های اداری بانک، به شرکت صادرکننده سهام می‌رسد.
اگر بعداً این سرمایه‌گذاران اولیه تصمیم به فروش سهام خود در شرکت بگیرند، می‌توانند این کار را در بازار ثانویه انجام دهند.
هرگونه معامله در بازار ثانویه بین سرمایه‌گذاران اتفاق می‌افتد و عواید حاصل از هر فروش به سرمایه‌گذار فروش می‌رسد نه به شرکتی که سهام را صادر کرده است یا به بانک پذیره‌نویسی.
قیمت‌های بازار اولیه اغلب از قبل تعیین می‌شوند، درحالی‌که قیمت‌ها در بازار ثانویه توسط نیروهای اساسی عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.
اگر اکثریت سرمایه‌گذاران و تحلیلگران بازار معتقد باشند که ارزش سهمی افزایش خواهد یافت، برای خرید آن اقدام می‌کنند و قیمت سهام به طور معمول افزایش می‌یابد. اگر شرکتی سرمایه خود را از دست بدهد یا نتواند درآمد کافی را به دست آورد، با کاهش تقاضا برای آن سهم، قیمت سهام آن کاهش می‌یابد.
همان‌طور که در تصویر فوق هم مشخص شده است، سرمایه ثبتی معایب بازار اولیه بورس شرکت‌های بازار ثانویه بورس باید حداقل 200 میلیارد ریال، درصد شناوری آنها حداقل 10% و سهامی عام باشند.
همچنین شرکت‌هایی که سرمایه و سودآوری و درصد شناوری آزاد مناسبی دارند (طبق جدول فوق) که نشان از چشم‌انداز مثبت و سودآوری مناسب شرکت دارد، در بازار اول پذیرفته می‌شوند.
تشخیص بازار اول و دوم
در تابلوی هر سهم بازاری که شرکت در آن پذیرش شده است، مشخص است و از قسمت مشخص شده در تصاویر می توانید نوع بازاری نماد را متوجه شوید.
برای مثال بانک ملت با نماد “وبملت” در بازار اول بورس و خودرو سازی سایپا با نماد “خساپا” در بازار دوم بورس قرار دارند.
خلاصه‌ای از تعریف و تمایز بازار اول و دوم بورس
شرکت‌ها و سهام در بورس اوراق بهادار تهران به دو دسته بازار اول و دوم (اصلی و ثانویه) تقسیم می‌شود. تقسیم‌بندی شرکت‌ها بر اساس معیارهای سازمان بورس است که درصد شناوری، میزان سرمایه، تعداد سهامداران، سابقه فعالیت از جمله معیارهای مهم دسته‌بندی شرکت‌ها می‌باشد.
در بازارهای سرمایه اولیه، سهام یا اوراق بهادار جدید معامله می‌شوند که آنها را از طریق عرضه اولیه (IPO) به خریداران یا شرکت‌های علاقه‌مند منتقل می‌کنند.
بازار ثانویه، بازاری است که سهام پذیرش شده از قبل، بین سرمایه‌گذاران معامله می‌شود. برخلاف بازار سرمایه اولیه که سرمایه‌گذاران معایب بازار اولیه بورس مستقیماً از فروشنده خرید می‌کنند، سرمایه‌گذاران اوراق بهاداری را که قبلاً در بازار ثانویه دارند معامله می‌کنند.
بازارهای ثانویه سرمایه محدود به IPOS نیستند، هر سرمایه‌گذار می‌تواند در این بازار اوراق بهادار را معامله یا خریداری کند.
بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) ، بورس اوراق بهادار لندن و نزدک نمونه‌هایی از بازارهای ثانویه هستند.
برخلاف بازار اصلی که شرکت‌ها می‌خواهند در مدت‌زمان کوتاهی اوراق بهادار خود را بفروشند تا حجم موردنیاز را برآورده کنند، حجم اوراق بهادار معامله شده در بازار ثانویه با نوسان یا ثبات یا تقاضا و عرضه تعیین می‌شود و این نیز بر قیمت سهام تأثیر می‌گذارد.
دسته‌بندی بازارها از اقداماتی است که در بورس‌های دیگر نیز اجرا می‌شود. در واقع طبقه‌بندی بازار به بازار اول و دوم و بورس اقدامی است که توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران جهت شفافیت اطلاعاتی شرکت‌ها، مشخص‌شدن میزان نقدشوندگی سهام و درصد شناوری‌شان و . که بر اساس معیارهای مشخصی انجام می‌شود، صورت گرفت.
دیدگاه شما