شاخصPPI و تورم

شاخص CPI آمریکا ۹.۱٪ اعلام شد؛ واکنش بازار و قیمت بیت کوین چه خواهد بود؟

شاخص قیمت مصرف کننده آمریکا (CPI) دقایقی پیش اعلام شد و مطابق با آن تورم سال به سال برابر ۹.۱٪ و تورم ماه به ماه (ژوئن) برابر ۱.۳٪ اعلام شد. این در حالی است که انتظارها بر این بود که نرخ سال به سال برابر ۸.۸٪ و ماه به ماه برابر ۱.۱٪ باشد. در حال حاضر تورم آمریکا به بالاترین نرخ ۴۰ سال گذشته خود رسیده است.

به گزارش دیپ مانی، سایت آمار آمریکا دقایقی پیش داده‌های تورمی ماه ژوئن را منتشر کرد. این شاخص مهم‌ترین معیار برای سنجش تورم آمریکا محسوب می‌شود و یکی از مبناهای تصمیم‌گیری فدرال رزرو برای اعلام نرخ بهره بانکی است.

شاخص قیمت مصرف کننده (consumer price index) یا CPI مقیاسی است که به بررسی میانگین وزنی قیمت‌های مجموعه کالا‌ها و خدمات مصرف کننده مانند حمل و نقل، غذا و مراقبت‌های پزشکی می‌پردازد. این شاخص با در نظر گرفتن تغییرات قیمت برای هر گزینه در این مجموعه و میانگین گرفتن از آنها حاصل می‌شود. تغییرات در CPI برای ارزیابی تغییرات قیمت در ارتباط با هزینه زندگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. شاخص قیمت مصرف کننده برای شناسایی دوره‌های تورم و تقلیل قیمت بسیار مورد استفاده قرار شاخصPPI و تورم می‌گیرد.

ریزش لحظه‌ای قیمت بیت کوین با اعلام این خبر

انتظار می‌رفت که در صورتی که این داده‌ها بالاتر از نرخ مورد انتظار باشند بازارهای پرریسک مانند رمزارزها و فارکس به آن واکنش منفی نشان دهند شاخصPPI و تورم و با ریزش مواجه شوند. نمودار زیر نمودار قیمت بیت کوین در تایم فریم ۱۵ دقیقه‌ای است. کندل قرمز رنگ بلندی که در انتهای شکل مشخص است بیان‌گر واکنش اولیه بازار به این خبر است. در حال حاضر قیمت بیت کوین با این ریزش در محدوده ۱۹,۰۰۰ دلار قرار دارد و در برخی از صرافی‌ها به کمتر از ۱۹,۰۰۰ دلار رسیده است .

در حال حاضر تنها دقایقی از اعلام این خبر گذشته است و بازار واکنش هیجانی از خود نشان داده است باید منتظر ماند و دید که بازارهای مالی دیگر چه واکنشی به این خبر خواهند داشت و تاثیر این خبر در چند روز آینده مشخص می‌شود. در صورتی که به دنبال اطلاعات بیشتر در مورد CPI و تاثیر آن بر بازار کریپتو هستید پست «نفت، دلار، رکود و تورم؛ چه چیزی در انتظار قیمت بیت کوین است« را مطالعه نمایید.

داده‌های کوین گلس نشان می‌دهد که حدود ۲۲۳ میلیون دلار در شبانه روز گذشته در صرافی‌ها لیکویید شده است. این عدد برای ۱ ساعت گذشته (زمان انتشار CPI) برابر ۵۶ میلیون دلار بوده است که ۹۱٪ آن مربوط به موقعیت‌های لانگ بوده است.

کرونا چگونه تورم را فریب داد؟

تهران- ایرناپلاس- کرونا موجب شد سبد مصرف خانوار در سراسر جهان تغییر کند، اما برخی از شاخص‌های اقتصادی مانند نرخ تورم از این تغییرات سریع جا ماندند. نتایج یک بررسی نشان می‌دهد نرخ تورم در ماه‌های نخست همه‌گیری کرونا، بیشتر از مقداری بوده که به طور رسمی اعلام شده است.

به گزارش ایرناپلاس، تعطیلی، شاخصPPI و تورم دورکاری و فاصله اجتماعی موجب شده مردم سهم بیشتری از بودجه خانوار را به مواد غذایی و مسکن تخصیص دهند و به‌طور همزمان، افراد کمتری کالاها و خدمات غیر ضروری مانند بلیت هواپیما یا لباس شاخصPPI و تورم بخرند. از آنجایی که میلیون‌ها نفر، شغل خود را از دست داده‌اند و سطح درآمد نیز کاهش پیدا کرده، احتمالاً پرداخت برای اقلام غیرضروری همچنان پایین باقی بماند.

با این حال، شاخص قیمت مصرف‌کننده(CPI) این تغییرات ناگهانی در الگوهای پیشین را نشان نمی‌دهد زیرا وزن‌های CPI به‌طور مستمر به‌روز رسانی نمی‌شود. برای نمونه، این شاخص می‌توانست با کاهش قیمت کالاهای غیرضروری که دیگر خریداری نمی‌شوند، کاهش یابد.

مقاله اخیر صندوق بین‌المللی پول(IMF) نشان می‌دهد تورم در سه ماه نخست همه‌گیری کرونا از آنچه که فکر می‌کردیم بیشتر بوده است. پرداخت‌های خانوار در این دوره، با استفاده از داده‌هایی که از کارت‌های نقدی و کارت‌های اعتباری استخراج شده‌ جمع‌آوری و الگوی مصرف و سبد جدید خانوار در دوران پس از کرونا شناسایی شده است. بر این اساس، وزن‌های شاخص قیمت مصرف‌کننده مطابق با الگوی جدیدی که در دوران همه‌گیری کرونا ایجاد شد، تعدیل شده و در نهایت، نتایج نشان داد که تورم بیشتر از آنچه بوده که فکر می‌کردیم.

تورم چطور محاسبه می‌شود؟
شاخص قیمت مصرف‌کننده، وزن‌ها و نرخ تورم؛ همه اینها چه معنی می‌دهد. اکنون نگاهی به روش محاسبه تورم بیاندازیم. عددی که به انواع نرخ تورم به‌صورت ماهانه، فصلی و سالانه اعلام می‌شود از کجا می‌آید؟

به عنوان نمونه، مرکز آمار ایران با استفاده از قیمت ۴۵۵ قلم از کالاها و خدماتی که خانوراها مصرف می‌کنند، نرخ تورم را برای بازه‌های زمانی مشخص، محاسبه و گزارش می‌کند. اگر گزارش‌های مرکز آمار را دیده باشید، عبارت ۱۰۰=۱۳۹۵ برایتان آشناست. این عبارت یعنی سال ۱۳۹۵ به‌عنوان سال پایه در نظر گرفته شده و محاسبه شاخص قیمت مصرف‌کننده، براساس سبد مصرفی خانوار، در سال ۱۳۹۵ انجام می‌شود.

در هر ماه یا سال، قیمت‌های جدید اقلام این سبد جمع‌آوری و در مقدار مصرف ضرب می‌شود تا هزینه اقلام خانوار به‌ دست ‌آید. این عدد، به هزینه همین سبد در سال پایه که اکنون در آمارهای رسمی کشور، سال ۱۳۹۵ است تقسیم می‌شود، حاصل این تقسیم در ۱۰۰ ضرب می‌شود و شاخص قیمت مصرف‌کننده یا CPI به‌دست می‌آید. تورم نیز، تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده را اندازه‌گیری می‌کند.

تأثیر قیمت بلیت سینما در نرخ تورم بیشتر است یا برنج؟
نکته مهم در محاسبه شاخص قیمت و بعد از آن تورم، این است که سهم هزینه کالاها و خدمات مختلف در سبد هزینه خانوار متفاوت است و باید به نوعی این تفاوت را نشان داد.
به‌نظر شما تغییر قیمت بلیت سینما و تغییر قیمت برنج، تأثیر یکسانی در شاخص قیمت و تورم دارند؟
این تأثیر یکسان نیست زیرا سهم بلیت سینما و برنج در هزینه خانوار یکسان نیست. این تفاوت به صورت یک ضریب یا وزن که از نسبت هزینه یک کالا یا خدمت مشخص به کل هزینه خانوار به دست می‌آید، در محاسبه شاخص قیمت و تورم لحاظ می‌شود.

با این حال این وزن یا ضریب اهمیت، برای سال پایه محاسبه می‌شود و تا زمانی که سال پایه تغییر نکند، ثابت می‌ماند. به عنوان نمونه در ایران، سال پایه برای محاسبه شاخص قیمت و نرخ تورم در آذر ۱۳۹۶ از سال ۱۳۹۰ به سال ۱۳۹۵ تغییر کرد.

با تغییر سال پایه در محاسبه شاخص قیمت مصرف‌کننده و نرخ تورم از سال ۱۳۹۰ به سال ۱۳۹۵، ضریب اهمیت گروه‌های کالا و خدمات نیز تغییر کرده است.
به عنوان نمونه، ضریب اهمیت تفریح و فرهنگ و همچنین آموزش کاهش یافته و در مقابل، ضریب اهمیت مسکن، آب، برق گاز و دیگر سوخت‌ها افزایش یافته است. این تغییر به معنای کاهش سهم هزینه تفریح و فرهنگ و همچنین آموزش در کل هزینه خانوار و افزایش سهم مسکن، آب، برق گاز و سایر سوخت‌هاست.

کرونا چگونه تورم را فریب داد؟
حال پرسش اینجاست که در سال ۱۳۹۹ و با وجود همه‌گیری کرونا، ضریب اهمیت گروه‌های کالا و خدمات ثابت مانده است؟ پاسخ منفی است. با این حال این تغییر در شاخص قیمت مصرف‌کننده و نرخ تورم لحاظ نمی‌شود، زیرا سال پایه تغییر نکرده است. البته باید به این نکته اشاره کرد که این موضوع فقط در ایران دیده نمی‌شود.
در بسیاری از کشورها این ضرایب به صورت پیوسته به‌روزرسانی نمی‌شوند و این همان موضوعی است که در مقاله صندوق بین‌المللی پول درباره آن بحث شده است.

نمودار زیر نشان می‌دهد ضرایب اهمیت چگونه تغییر در ضرایب اهمیت، شاخص قیمت مصرف‌کننده و نرخ تورم را در بازه زمانی فوریه(بهمن) تا می(خرداد) در مناطق مختلف دنیا تحت تأثیر قرار داده است.
ضرایب اهمیت با توجه به تغییراتی که کرونا در الگوی مصرف ایجاد کرده در نظر گرفته شده‌اند. نقاط روی نمودار، نشان‌دهنده اختلاف دو شاخص قیمت مصرف‌کننده است؛ شاخصی که در محاسبه آن از ضرایب اهمیت قبلی استفاده شده و شاخصی که در آن، ضرایب اهمیت با توجه به آثار کرونا تغییر کرده‌اند که اسم آن را «شاخص کرونا» می‌گذاریم.

در هفت منطقه از هشت منطقه مورد بررسی، شاخص قیمت مصرف‌کننده کمتر از شاخص کروناست و به‌طور متوسط، شکاف ۰.۲۳ واحد درصدی بین این دو شاخص دیده می‌شود.

سبد کالای خانوار در دوران پیش و بعد از همه‌گیری کرونا متفاوت است. این تفاوت موجب شده با روش پیشین محاسبه شاخص قیمت مصرف‌کننده و نرخ تورم، اهمیت گروه خوراک و مسکن دست‌کم گرفته شود و از طرف دیگر، در تأثیر گروه‌های حمل و نقل، پوشاک و کفش، تفریح و سرگرمی و همچنین هتل و رستوران، دچار بیش‌برآوردی شویم.

در ماه‌های ابتدایی همه‌گیری کرونا، قیمت مواد غذایی در بیشتر مناطق با سرعت بیشتری نسبت به شاخص کل افزایش یافت و قیمت حمل‌ونقل در بیشتر مناطق کاهش یافت. بر همین اساس، شاخص قیمت مصرف‌کننده در بیشتر مناطق، تورم را کم‌تر از مقدار واقعی آن برآورد کرد.

اهمیت تطبیق کوتاه‌مدت برای سیاست‌گذاران
آیا این تغییرات، فقط مسائل فنی و مورد علاقه اقتصاددان‌ها هستند؟
با اینکه محاسبه نرخ تورم و تغییرات آن از موضوع‌هایی است که اقتصاددان‌ها به آن می‌پردازند، نمی‌توان تأثیر کرونا بر تورم را یک موضوع کاملاً آکادمیک دانست.

در واقع با اینکه ضرایب اهمیت موجب شدند دچار کم‌برآوردی نرخ تورم در ماه‌های ابتدایی همه‌گیری کرونا شویم، اما به‌روزرسانی سریع این ضرایب برای نشان دادن تغییر الگوی مصرف در آن زمان قابل اجرا نیست. در واقع معرفی ضرایب اهمیت برای یک شاخصPPI و تورم چارچوب زمانی کوتاه‌مدت، اعتبار شاخص بلندمدت را کاهش می‌دهد.

با این حال ما به شاخص‌هایی نیاز داریم که تصویر بهتری به سیاست‌گذاران در رابطه با تورم و قیمت‌هایی ارائه می‌کنند که مصرف‌کنندگان واقعاً پرداخت می‌کنند. بنابراین، سازمان‌های آماری می‌توانند شاخص مکملی را معرفی کنند که منعکس‌کننده تغییرات الگوی مصرف و ضرایب اهمیت در طول دوران همه‌گیری کرونا باشد.

(CPI) Consumer Price Index – شاخص قیمت مصرف کننده

شاخص قیمت مصرف کننده یا (CPI) Consumer Price Index نوعی شاخص است که سبدی از دارایی‌ها را در نظر می‌گیرد که قیمت آن‌ها دیدی کلی در مورد بخش‌های دیگر بازار به ما می‌دهد. نمونه‌هایی از این شاخص‌ها عبارتند از S&P 500 ،NASDAQ و DJIA (همگی عملکرد بازار سهام ایالت متحده را اندازه‌گیری می‌کنند).

هیچ CPI واحدی وجود ندارد. این اصطلاح به هر نوع شاخصی اشاره دارد که برای ردیابی قیمت کالاهای مصرفی، خدمات و شاخصPPI و تورم محصولات خانگی طراحی شده است. فرض کنید ما سبدی داریم که از هزینه‌های زیر تشکیل شده است: مواد غذایی، محصولات بهداشتی، هزینه‌های سفر، اجاره، و غیره. اساساً ما می‌توانیم این کار را با هر چیزی که انتظار دارید مصرف‌کننده معمولی با آن سر و کار دارد، انجام دهیم.

ما هزینه کل اقلام در آن سبد را یادداشت می‌کنیم، معمولاً از میانگین‌های وزنی برای دادن «وزن» بیشتر به اقلام مهم‌تر استفاده می‌کنیم. سپس ما سال/ ماه /دوره را نیز یادداشت می‌کنیم. با انجام این کار در بازه‌های زمانی تعیین شده، می‌توانیم ایده‌ای از عملکرد شاخص در طول زمان داشته باشیم.

چرا از CPI استفاده می‌شود؟

شاخص قیمت شاخصPPI و تورم مصرف کننده معیار قدرتمندی برای اندازه گیری تحولات در اقتصاد است. این شاخص به ویژه برای نظارت بر تاثیر تورم یا کاهش تورم استفاده می‌شود. دولت‌ها می‌توانند ایده‌هایی در مورد تصمیمات سیاست پولی خود کسب شاخصPPI و تورم کنند و محاسبه کنند که چقدر باید به کسانی که درآمد یارانه‌ای دارند داده شود.

محاسبه CPI

فرض کنید موارد زیر را رعایت کرده ایم:

Year	Basket value
۲۰۱۴	$۳۰
۲۰۱۵	$۳۱
۲۰۱۶	$۳۲
۲۰۱۷	$۳۲
۲۰۱۸	$۳۳
۲۰۱۹	$۳۴

می‌توانیم این مقادیر را روی نمودار ترسیم کنیم تا ببینیم ارزش سبد چگونه سال به سال تغییر می‌کند. آنچه ما در اینجا می‌بینیم افزایش مداوم است. با این می‌توان تخمین زد که هزینه‌های کالاها و خدمات مختلف در سبد به دلیل تورم در حال افزایش است.

ابتدا می‌خواهیم CPI در سال را محاسبه کنیم. ما یک سال پایه را در نظر می‌گیریم (سالی که برای مقایسه با هر چیز دیگر استفاده خواهیم کرد) – اجازه دهید از ۲۰۱۴ استفاده شاخصPPI و تورم کنیم. سپس، برای هر ردیف در جدول، محاسبه زیر را انجام خواهیم داد:

هزینه سبد بازار در سال جاری

CPI = _____________________________ X 100

هزینه سبد بازار در سال پایه

سال	ارزش سبد	CPI
۲۰۱۴	$۳۰	۱۰۰
۲۰۱۵	$۳۱	۱۰۳
۲۰۱۶	$۳۲	۱۰۷
۲۰۱۷	$۳۲	۱۰۷
۲۰۱۸	$۳۳	۱۱۰
۲۰۱۹	$۳۴	۱۱۳

و این جدول به روز شده ما است:

حال می‌توانیم تورم یا کاهش تورم را با فرمول زیر محاسبه کنیم:

CPI در سال دوم – CPI در سال اول

CPI = _____________________________ X 100

به عنوان مثال می‌توانیم بگوییم که تورم از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ حدود %۲.۷۲ یا از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ حدود %۷ افزایش یافته است.

شاخص تورم چگونه محاسبه می‌شود؟

به گزارش ایبِنا، این شاخص به عنوان وسیله‌ای برای اندازه گیری سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات مورد مصرف خانوارها، یکی از بهترین معیارهای سنجش تغییر قدرت خرید پول داخل کشور به شمار می رود. کاربرد این شاخص برای تعدیل مزد و حقوق در قراردادهای دو جانبه و نیز دعاوی حقوقی و همچنین به عنوان مهمترین معیار سنجش میزان تورم در اقتصاد ایران اهمیت فروان دارد.

برای آشنایی هر چه بیشتر با شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی، پوشش جغرافیایی و جمعیتی شاخص، کالاها و خدمات نماینده مشمول شاخص، نحوه جمع آوری اطلاعات و روش محاسبه آن را به طور خلاصه مورد بحث قرار داده و در تنها به تغییرات این شاخص طی سال‌های مختلف اشاره می‌شود.

شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی اولین بار درایران در سال ۱۳۱۵ تهیه شده و در سال ۱۳۳۸ جنبه های مختلف تهیه این شاخص مورد تجدید نظر اساسی قرار گرفت.

تجدید نظر های بعدی به علت تغییرات چشمگیر در الگوی مصرفی خانوار ها و تحولات اجتماعی و اقتصادی به ترتیب در سال های ۱۳۴۸، ۱۳۵۳، ۱۳۶۱، ۱۳۶۹، ۱۳۷۶، ۱۳۸۳، ۱۳۹۰ و آخرین آن در سال ۱۳۹۵ صورت گرفت.

دوره بررسی این طرح ماهانه است.

زمان بررسی این طرح از اول هر ماه شروع وتا سی ام همان ماه ادامه پیدا می‌کند.

۴ - پوشش جغرافیایی

گسترش جغرافیایی شاخص به میزان قابل توجهی تعیین کننده درجه درستی و اعتبار شاخص است. بدیهی است فرهنگ مصرفی وسلیقه افراد تا حدودی می‌تواند ناشی از شرایط اقلیمی وخصوصیات جغرافیایی هر منطقه باشد. لذا جهت پوشش مناسب جغرافیایی در همه مناطق شهری کشور، ۷۹ شهر نمونه درسطح استان های مختلف کشور به طریق علمی طوری انتخاب شده که تغییرات قیمت در آن ها نشانگر تغییرات در کل مناطق شهری و در هر استان باشد. درنهایت شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در سطح ۳۱ استان به صورت مستقل محاسبه و از ترکیب شاخص استان های مختلف، شاخص کل مناطق شهری کشور به دست می آید.

۵ - پوشش جمعیتی شاخص

درسال پایه ۱۳۹۵ پس از انتخاب شهرها،حدود ۱۷۶۰۰ خانوار به طریق علمی از بین خانوارهای ساکن در ۷۹ شهر انتخاب شده که متوسط هزینه آن ها نماینده متوسط هزینه همه خانوارهای ساکن در شهرهای ایران است. خانوارهای نمونه، همه نوع خانوار با درآمدها و الگوهای مصرف متفاوت را شامل می شود. پس ازانتخاب خانوارها، با مراجعه مستقیم آمارگیران اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی، ریز اقلام و هزینه آنها پرسش و سپس به کل خانوارهای ساکن در هر استان و به کل مناطق شهری تعمیم داده می شود تا هزینه خانوارها برای کلیه کالاها و خدمات که در طول سال خریداری و به مصرف می رساند مشخص گردد.

۶ - کالاها و خدمات نماینده مشمول شاخص

با توجه به تغییرات در الگوی مصرف خانوارها، در سال پایه ۱۳۹۵ با استفاده از نتایج بررسی بودجه خانوارهای شهری تجدید نظری در انتخاب کالاها وخدمات نماینده صورت گرفت و از بین کالاها و خدماتی که خانوارهای ساکن در شهرها مصرف می کنند، تعداد ۳۸۶ قلم کالا و خدمت نماینده( ۲۹۴ قلم و ۹۲ قلم خدمت) با توجه به اهمیت آن ها به طریق علمی انتخاب شده است.

طبقه بندی کالاها و خدمات:

بر اساس طبقه بندی coicop ، سیصد و هشتاد و شش قلم کالا و خدمت مشمول بررسی به ۱۲ گروه اصلی تقسیم شده که ضرایب اهمیت آن ها به شرح ذیل می باشد:

هر یک ازگروه های اصلی هزینه نیز به زیر گروه هایی تقسیم می‌شوند که هر یک از زیر گروه ها به تنهایی شامل چندین کالا یا خدمت با خصوصیات مشابه بر اساس طبقه بندی coicop می باشند. به طور مثال گروه خوراکی ها وآشامیدنی‌ها شامل گروه های مختلفی از کالاها است که عمده ترین آن ها به شرح ذیل می‌باشند:

کالاهای مشمول شاخص از ۱۰۴ قلم کالای گروه خوراکی‌ها وآشامیدنی‌ها و ۲۸۲ قلم کالای غیر خوراکی و خدمت تشکیل می شود.

۷ - نحوه جمع آوری اطلاعات

جمع آوری اطلاعات مربوط به قیمت کالا ها و خدمات در همه شهرهای مورد بررسی از طریق مراجعه مستقیم آمارگیران ثابت رسمی، محلی وکارآزموده اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی به منابع اطلاع و مصاحبه با آن ها صورت می گیرد. در واقع برای دستیابی به قیمت های واقعی، آمارگیران اقتصادی این اداره هر ماه به حدود ۴۰۰۰۰ منبع اطلاع مراجعه و قیمت جاری بیش از ۱۲۱۰۰۰ مظنه از کالاها و خدمات را پرسش نموده و در صورتی که قیمت کالا یا خدمتی در ماه قیمت گیری نسبت به ماه گذشته افزایش یا کاهش داشته باشد، دلایل این نوسان، بررسی و ثبت می شود. در جمع آوری اطلاعات همواره سعی می شود قیمت های عملی حاکم بر بازار هر شهر جمع آوری و گزارش شود.

۸ - روش محاسبه شاخص

پس از جمع آوری قیمت ها، برای محاسبه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی، فرمول شاخص قیمت لاسپیرز(لاسپیرز تعمیم یافته) به کار می رود که از این فرمول برای محاسبه میزان تورم در سطح هر یک از استان ها و سپس کل کشور استفاده می شود.

در این روش، معمولا یک سال به عنوان سال پایه انتخاب ودر آن سال براساس آمارگیری از خانوارهای نمونه شهری و بر مبنای سبد هزینه خانوار، اهمیت هر یک از کالا ها و خدمات که عبارت است از نسبت هزینه آن قلم به کل هزینه خانوار، تعیین می‌گردد. بدین ترتیب میزان تاثیر هر یک از کالاها و خدمات نماینده در محاسبه تورم متناسب با اهمیت آنها تعیین می شود.

برای محاسبه شاخص با توجه به فرمول لاسپیرز تغییرات قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارها در هر زمان نسبت به زمان پایه سنجیده می شود، به این صورت که مقدار مصرف تعیین شده برای هر یک از کالاها وخدمات در سال پایه، در قیمت جدید ضرب و هزینه جدید در زمان مورد نظر به دست می آید. با جمع کلیه هزینه های جدید اقلام سبد خانوار، مجموع هزینه خانوارهای شهری بر اساس قیمت های جدید محاسبه وسپس این هزینه بر هزینه خانوار در سال پایه تقسیم شده و عدد حاصل در ۱۰۰ ضرب می شود. بدین ترتیب شاخص در زمان مورد نظر به دست می آید.

به عنوان مثال اگر سبد هزینه خانواری درسال پایه از دو کالای نان وگوشت تشکیل شده باشد وقیمت این دو کالا در سال پایه به ترتیب ۱۰۰۰ و ۵۰۰۰۰ ریال باشد و در سال مورد نظر (n) به ۱۵۰۰ و ۷۰۰۰۰ ریال برسد و با فرض آنکه مقادیر مصرفی نان و گوشت در سال پایه به ترتیب معادل ۲۰۰ و ۸۰ باشد برای محاسبه شاخص به صورت زیر عمل می کنیم:

نرخ تورم در هر سال با توجه به فرمول ذیل محاسبه می شود:

۹- تغییرات شاخص بهای کالاها وخدمات مصرف طی سال های مختلف

شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در سال های ۱۳۱۵ تا ۱۳۹۶ دارای تغییرات متفاوتی بوده که در جدول ذیل درج شده است.

آموزش بورس (شاخص CPI)

آموزش بورس (شاخص CPI) در این آموزش مبحث CPI را خواهیم داشت تا از این طریق چگونگی سنجش و تاثیر سطح قیمت های مصرف کننده در اقتصاد را با هم مرور نمائیم.

شاخص CPI:

شاخص قیمت مصرف کننده یا Consumer Price Index معیاری برای اندازه گیری وضعیت سطح قیمت اجناس و خدمات مصرف کنندگان می باشد. از آنجا که این شاخص اقلام با نوسانات بالا از جمله انرژی و مواد غذایی را کاملا در بر می گیرد، نسبت به شاخص تورم مصرف کننده کارا و دقیق تر عمل می نماید.

این شاخص توسط مرکز آمار و ارقام BLS آمریکا مورد استفاده قرار گرفت و امروزه بسیاری از کشورها مانند ایران از طریق بانکهای مرکزی و دیگر موسسات این شاخص را بعنوان نماگر سطح قیمت های مصرف مدنظر دارند.

نحوه محاسبه:

هر ماه موسسات تحلیلی با استفاده از صدها آیتم مختلف که سبدی از اجناس و خدمات مختلف را در بر می گیرد، میانگین بهای پرداختی را برای یک ماه محاسبه می کنند. داده های مورد استفاده در شاخص قیمت مصرف کننده معمولا به 8 گروه غذا و نوشیدنی ها، مسکن، پوشاک، حمل و نقل، مراقبت پزشکی، تفریح، آموزش و ارتباط و نهایتا سایر خدمات تقسیم می شود.داده های به دست آمده از روش های مختلف، معمولا بر مبنایی از 100 شروع شده و اختلاف آن نسبت به دوره مورد نظر را می توان بعنوان تغییرات سطح قیمت ها اعلام کرد. برای مثال اگر نرخ شاخص برای یک ماه مشخص 126 باشد، به این معناست که مصرف کنندگان بایستی برای سبد اجناس و خدمات موردنظر 26% بیشتر از زمانی که شاخص قیمت 100 بوده بایستی بپردازند.

اهمیت شاخص CPI:

از آنجا که نرخ کلی تورم اجناس و خدمات سطح کشور از طریق شاخص Cpi قابل دسترسی می باشد، با استفاده از الگوهای متوالی می توان نسبت به وضعیت نرخ فروش و بهای تمام شده در شرکت های تولیدی پیش بینی های لازم را انجام داد و این موضوع تاثیر زیادی بر سودآوری و صورت های مالی آنها خواهد داشت.
در واقع اثرات تورمی که از این طریق به دست می آید از لحاظ ارزش جایگزینی کالا و خدمات و نیز میزان فعالیت اقتصادی واحدها نماگر خوبی برای بالابردن کیفیت تحلیل ها خواهد بود.

برای مثال در رابطه با پیش بینی کلیت بازار و همچنین بسیاری از سهامی که از زوایای مختلف شاخصPPI و تورم بررسی و سپس پیشنهاد خرید داده می شود، این شاخص نیز مورد استفاده قرار می گیرد

آموزش بورس را قدم به قدم و اصولی با ما یاد بگیرید
پکیج آموزشی تصویری بورس در سایت vzshop.ir