بورس اوراق بهادار چیست؟

بورس اوراق بهادار چیست؟

23 خرداد

افرادی که در بازار بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند باید با کلمات بورسی از جمله انواع اوراق بهادار و جزئیات هر کدام

افرادی که در بازار بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند باید با کلمات بورسی از جمله انواع اوراق بهادار و جزئیات هر کدام از انواع اوراق آشنا باشند. در ادامه این مطلب از کارگزاری حافظ به طور کامل انواع اوراق بهادار و نحوه سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار بیان شده است.

آیا می‌دانید اوراق بهادار یکی از بهترین راه‌ها برای رشد سرمایه سرمایه‌گذاران است؟ بسیاری از شما ممکن است از قبل با سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار مانند سهام و اوراق قرضه آشنا باشید. با این وجود، در عصر دیجیتال، انواع مختلفی از اوراق بهادار برای سرمایه‌گذاران در دسترس است.

اوراق بهادار چیست؟

اصطلاح «اوراق بهادار» به یک ابزار مالی قابل معامله و قابل مذاکره گفته می‌شود که دارای ارزش بورس اوراق بهادار چیست؟ مالی است. این اوراق نشان‌دهنده مالکیت اشخاص در انواع سهام، انواع اوراق (از جمله اوراق تسه) و حق تقدم است.

اوراق بهادار ابزار مالی قابل معامله‌ای هستند که برای افزایش سرمایه در بازارهای دولتی و خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سطح بازارهای اوراق بهادار

این جایی است که معاملات اوراق بهادار مانند سهام و اوراق قرضه براساس تقاضا و عرضه انجام می‌شود. بازارهای اوراق بهادار قیمت را تعیین می‌کنند و شرکت‌کنندگان می‌توانند هم حرفه‌ای و هم غیرحرفه‌ای باشند.

بازارهای اوراق بهادار به دو سطح تقسیم می‌شوند. بازارهای اصلی محل انتشار اوراق بهادار جدید است، در حالی که بازارهای ثانویه محل خرید و فروش اوراق بهادار موجود است.

انواع اوراق بهادار براساس نوع دارایی

اوراق بهادار را می‌توان براساس نوع دارایی به طور کلی در دو نوع مشخص طبقه‌بندی کرد: اوراق سهام و اوراق بدهی. با این حال، برخی از اوراق بهادار ترکیبی از اوراق سهام و اوراق بدهی‌ هستند.

سه نوع اوراق بهادار

• اوراق حقوق صاحبان سهام: حقوق مالکیت دارندگان را فراهم می‌کند.
• اوراق بدهی: اساسا شامل وام‌های بازپرداخت شده با پرداخت‌های دوره‌ای است.
• ابزارهای مشتقه یا اوراق بهادار ترکیبی: این اوراق ترکیبی از سهام و بدهی است.

۱- اوراق حقوق صاحبان سهام

اوراق حقوق صاحبان سهام نشان‌دهنده مالکیت در یک شرکت است که توسط سهامداران در یک نهاد (یک شرکت، مشارکت یا اعتماد) نگهداری می‌شود و به صورت سود سهام به مالکان یا سهام‌داران تعلق می‌گیرد. اوراق حقوق صاحبان سهام شامل سهام عادی و سهام ممتاز یا ترکیبی است.

برخی اوقات دارندگان اوراق بهادار حق دریافت منظم سود سهام خود را ندارند، اگرچه اوراق بهادار اغلب سود سهام خود را پرداخت می‌کنند، اما آنها می‌توانند هنگام فروش اوراق بهادار از سود افزایش قیمت سهام سود ببرند.

اوراق بهادار با حق رای که به صاحبان خود می‌دهند، به آنها این امکان را می‌دهند که به طور نسبی نسبت به شرکت حق کنترل و مالکیت داشته باشند. نکته مهم اما این است که صاحبان سهام در یک شرکت در صورت ورشکستگی آن شرکت، پس از پرداخت کلیه تعهدات به طلبکاران، فقط در سود باقیمانده سهیم می‌شوند.

آشنایی با انواع سهام

سهام‌ انواع مختلفی دارد که از نظر نوع آورده شامل سهام نقدی و سهام غیرنقدی و از نظر ساختار شامل سهام عادی، سهام ممتاز یا ترکیبی، حق تقدم سهام، سهام عادی، سهام بی نام، سهام با نام، سهام سرمایه‌ای، سهام موسس سهام انتفاعی می‌شود.

سهام در مقابل انواع دیگر اوراق بهادار

اگر انواع مختلفی از اوراق بهادار وجود دارد، چرا نام سهام بیشتر از دیگر اوراق بهادار به گوش می‌خورد؟ و تفاوت سهام با سایر انواع اوراق بهادار چیست؟

یکی از دلایلی که ممکن است درباره سهام بیشتر بشنوید این است که بازار سهام اغلب به عنوان شاخص اقتصادی استفاده می‌شود. این به این معناست که وقتی اخباری بخواهد در مورد سلامت اقتصاد ادعایی داشته باشد، ممکن است این کار را با مراجعه به حرکات بازار سهام انجام دهد.

دلیل دیگر اینکه استفاده از سهام ممکن است بیش از سایر اوراق بهادار شنیده شود، صرفا به این دلیل است که افراد بیشتری در سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند.

۲- اوراق بهادار بدهی

اوراق بهادار بدهی یا اوراق با درآمد ثابت، پولی است که با توجه به شرایطی که وام، نرخ بهره آن و سررسید یا تاریخ تمدید آن مشخص می‌کند، قرض گرفته می‌شود و باید بازپرداخت شود.

اوراق بدهی که شامل اوراق بدهی دولتی و شرکتی، گواهی سپرده (CD) نامیده می‌شوند و اوراق بهادار وثیقه‌دار (مانند CDO و CMO) است. این اوراق به دارندگانشان حق رای نمی‌دهند.

اوراق بهادار بدهی معمولا برای مدت معینی صادر می‌شوند و در پایان مدت آن توسط صادرکننده قابل بازخرید است. اوراق بدهی می‌تواند تامین شده (با پشتوانه وثیقه) یا بدون وثیقه باشد و در صورت عدم اطمینان و در صورت ورشکستگی شرکت ممکن است بازپرداخت آنها نسبت به سایر بدهی‌های تضمینی و بدون ضمانت اولویت‌بندی شود.

به عنوان یک قاعده، اوراق بدهی مانند اوراق قرضه و گواهی سپرده، دارنده را ملزم به پرداخت سود منظم و بازپرداخت مبلغ اصلی به همراه سایر حقوق قرارداد مندرج می کند. این قبیل اوراق بهادار معمولاً برای مدت معینی منتشر می شوند و در پایان، ناشر آنها را بازخرید می کند.

ذکر این نکته مهم است که ارزش ریالی حجم معاملات روزانه اوراق بدهی به طور قابل توجهی بیشتر از سهام است. دلیل آن این است که اوراق بهادار بدهی تا حد زیادی توسط سرمایه گذاران نهادی، در کنار دولت‌ها و سازمان‌های غیرانتفاعی نگهداری می‌شود.

نکته مهم این است که اوراق بهادار مبتنی بر بدهی هم به چندین دسته دیگر تقسیم می‌شوند در ادامه این اوراق معرفی می‌شوند:

• اوراق قرضه
• اوراق مشارکت
• صکوک اسلامی یا اوراق قرضه
• اوراق اجاره
• اوراق خزانه اسلامی
• گواهی سپرده

۳- اوراق بهادار ترکیبی یا اوراق مشتقه

اوراق بهادار ترکیبی همانطور که از نامش پیداست، برخی از خصوصیات هر دو اوراق بدهی و اوراق بهادار را با هم دارد. نمونه‌هایی از اوراق بهادار ترکیبی شامل اوراق تبعی (اوراق اختیار منتشر شده توسط بازارگردان که به سهامداران حق فروش سهام در یک بازه زمانی خاص و با قیمت مشخص را می‌دهد)، اوراق مشارکت قابل تبدیل (اوراق مشارکت تبدیل به سهام عادی در شرکت صادرکننده)، و سلف موازی، آتی و اختیار معامله (سهام شرکتی که پرداخت سود، سود سهام یا بازده سرمایه دیگر می‌تواند نسبت به سایر سهامداران در اولویت باشد).

بسیاری از بانک‌ها و سازمان‌ها برای وام گرفتن از سرمایه گذاران به اوراق بهادار مشارکت روی می‌آورند.

اگرچه سهام ممتاز از نظر فنی در طبقه اوراق بهادار طبقه‌بندی می‌شود اما اغلب به عنوان اوراق بدهی تلقی می‌شود چون مانند اوراق بدهی رفتار می‌کند.

مشابه اوراق مشارکت، اوراق مشتقه معمولا سود بیشتری را با نرخ ثابت یا شناور تا زمان معینی در آینده به خریداران می‌پردازند و برخلاف اوراق قرضه، تعداد و زمان پرداخت سود تضمین نمی‌شود. حتی ممکن است سود به سهام تبدیل شود و یا در هر زمان سرمایه‌گذاری خاتمه یابد. این اوراق ابزاری محبوب برای سرمایه‌گذاران جویای سود است.

چهار نوع اصلی از اوراق بهادار مشتقه وجود دارد:

قراردادهای آتی یا Future

قراردادهای آتی توافقی بین دو طرف برای خرید و بورس اوراق بهادار چیست؟ تحویل دارایی با قیمت توافق شده در آینده است. قراردادهای آتی در بورس معامله می‌شوند و این قراردادها از قبل استاندارد شده‌اند. در معاملات آتی، طرفین درگیر باید دارایی اساسی را خریداری یا بفروشند.

قراردادهای سلف یا Forward

قراردادهای فوروارد یا سلف، مشابه قراردادهای آتی هستند که به صورت قراردادهای سلف در بورس معامله می‌شوند. هنگام ایجاد قرارداد سلف، خریدار و فروشنده باید شرایط، اندازه و روند تسویه حساب مشتقه را تعیین کنند.

تفاوت دیگر قراردادهای سلف با معاملات آتی، میزان خطر و ریسکی است که برای فروشندگان و خریداران این قراردادها وجود دارد. این خطرها هنگامی رخ می‌دهد که یک طرف ورشکسته شود و طرف دیگر نتواند حقوق خود را دریافت کند و در نتیجه ارزش موقعیت خود را از دست بدهد.

قراردادهای اختیار معامله یا آپشن (Option)

قراردادهای اختیار معامله یا آپشن، مانند قرارداد آتی هستند، زیرا شامل بورس اوراق بهادار چیست؟ خرید یا فروش دارایی بین دو طرف در یک تاریخ از پیش تعیین شده در آینده با قیمت مشخص است. تفاوت اصلی بین این دو نوع قرارداد یعنی قرارداد آپشن و قرارداد آتی این است که در قرارداد آپشن با داشتن اختیار، خریدار ملزم به انجام عمل خرید یا فروش نیست.

قراردادهای معاوضه یا Swap

قراردادهای معاوضه شامل تبادل یک نوع جریان وجوه نقد با نوع دیگر است. به عنوان بورس اوراق بهادار چیست؟ مثال، مبادله نرخ بهره یک معامله‌گر را قادر می‌سازد از وام با نرخ بهره ثابت به وام با نرخ بهره متغیر روی بیاورد یا بالعکس.

اوراق بهادار چگونه معامله می‌شوند؟

اوراق بهادار قابل معامله در بورس اوراق بهاداری هستند که ناشران آنها می‌توانند با اطمینان از بازار منظم در آن تجارت کنند و سرمایه گذاران را جذب کنند.

در سال‌های اخیر سیستم های معاملاتی الکترونیکی غیررسمی رایج شده است و اکنون اوراق بهادار اغلب مستقیماً بین سرمایه‌گذاران به صورت آنلاین یا تلفنی معامله می‌شوند.

عرضه اولیه (IPO) اولین فروش عمده اوراق بهادار سهام یک شرکت را به عموم نشان می‌دهد. به دنبال عرضه اولیه سهام، هر سهمی که تازه منتشر شده است، اگرچه هنوز در بازار اصلی فروخته می‌شود، اما به عنوان یک پیشنهاد ثانویه شناخته می‌شود.

از طرف دیگر ممکن است اوراق بهادار به صورت خصوصی در یک گروه محدود و واجد شرایط در آنچه به عنوان استقرار خصوصی شناخته می‌شود، ارائه شود که این یک تمایز مهم هم از نظر قانون شرکت و هم از نظر تنظیم اوراق بهادار است. بعضی اوقات شرکت‌ها سهام را با ترکیبی از جایگاه عمومی و خصوصی به فروش می‌رسانند.

در بازار ثانویه که به عنوان بازار پس از آن نیز شناخته می‌شود، اوراق بهادار به سادگی به عنوان دارایی از یک سرمایه‌گذار به سرمایه‌گذار دیگر منتقل می‌شوند: سهامداران می‌توانند در این بازار اوراق بهادار خود را برای دریافت سود نقدی و یا سود سرمایه به سرمایه‌گذاران دیگر بفروشند.

سرمایه‌گذاران برای تجارت اوراق بهادار، فقط از کارگزاری‎ها امکان خرید و فروش دارند. محل و نحوه دقیق خرید و فروش اوراق بهادار بستگی به نوع اوراق بهادار معامله دارد.

سرمایه گذاری در اوراق بهادار

اوراق بهادار با عنوان ناشر آنها شناخته می‌شوند و کسانی که آنها را خریداری می‌کنند هم سرمایه گذار نامیده می‌شوند. به طور کلی، اوراق بهادار نشان‌دهنده یک سرمایه گذاری و وسیله‌ای است که از طریق آن شهرداری‌ها، شرکت‌ها و سایر شرکت‌های تجاری می‌توانند سرمایه جدید جمع کنند. شرکت‌ها می‌توانند با فروش سهام در یک عرضه اولیه (IPO)، درآمد زیادی کسب کنند.

دولت‌ها می توانند با استفاده از انتشار اوراق قرضه، بودجه یک پروژه خاص را جمع کنند و البته بسته به تقاضای بازار یا ساختار قیمت‌گذاری یک موسسه، افزایش سرمایه از طریق اوراق بهادار می‌تواند یک گزینه بهتر برای تامین مالی پروژه‌ها از طریق وام بانکی باشد.

اوراق بهادار سهام نشان دهنده مالکیت است که توسط سهامداران یک شرکت نگهداری می‌شود. به عبارت دیگر، سرمایه گذاری در سهام یک سازمان برای تبدیل شدن به یک سهامدار سازمان است.

تفاوت بین دارندگان اوراق بهادار سهام و دارندگان اوراق بدهی در این است که شخص در ابتدا حق دریافت دائمی سود را ندارد اما می‌تواند با فروش سهام از سود سرمایه سود ببرند. تفاوت دیگر این است که اوراق بهادار حقوق مالکیت دارنده را فراهم می‌کند تا او با داشتن سهمی متناسب با تعداد سهام خریداری شده، به یکی از مالکان شرکت تبدیل شود.

در صورت ورشکستگی شرکت‌ها، دارندگان حقوق صاحبان سهام فقط می‌توانند سود باقیمانده را که پس از پرداخت تعهدات به دارندگان اوراق بدهی باقی مانده است، تقسیم کنند. شرکت‌ها به طور منظم سود سهامداران اوراق بدهی خود را که سود حاصل از عملیات اصلی کسب‌وکارشان است را تقسیم می‌کنند، در حالی که این امر برای صاحبان سهام صادق نیست.

چرا اوراق بهادار مهم هستند؟

اوراق بهادار از این جهت مهم هستند که فرصتی را برای سرمایه‌گذاری در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهند. بسیاری از شرکت‌های نوپا می‌خواهند از گرفتن وام تجاری اجتناب کنند و برای این امکان به اوراق بهادار متوسل می‌شوند. و در این میان اوراق بدهی و حقوق صاحبان سهام به دلیل مزایایی که ارائه می‌دهند بیشتر محبوبیت دارند.

سرمایه‌گذاران معمولا به این دلیل جذب اوراق مشارکت می‌شوند که جریان پرداختی را صرف نظر از نحوه عملکرد شرکت با نرخ سود مشخص قابل پرداخت در یک تاریخ خاص ارائه می‌دهند.

سهام شرکت‌ها هم از این جهت جذاب هستند که سرمایه گذاران در اکثر مسائل شرکت سهیم هستند، توزیع سود را دریافت می‌کنند، در مورد موضوعات مهم تجاری حق رای دارند و اگر سهام، اوراق قرضه یا سایر دارایی‌ها به خوبی عمل کنند، این فرصت را دارند که سود زیادی را دریافت کنند.

از طرف دیگر، اگر شرکت زیر مجموعه قرار گیرد، اوراق بهادار سهام پس از پرداخت بدهی، در درآمد حاصل از فروش بورس اوراق بهادار چیست؟ دارایی هم سهیم است. از آنجایی که تجارت اوراق بهادار آسان است، معامله آنها در کل منجر به کارآمدتر شدن اقتصاد می‌شود.

نتیجه‌گیری

اوراق بهادار ابزاری برای سرمایه‌گذاری است که توسط دولت، شرکت‌ها یا سازمان‌های منتشر می‌شود که ارزش مالی و امکان تضمین مالکیت سود توزیع شده را نشان می‌دهند. بنابراین افراد یا سرمایه‌گذارانی که آگاهی کامل نسبت به انواع اوراق بهادار دارند معمولا در بازار سرمایه موفق‌تر عمل می‌کنند.

اوراق بهادار چیست؟ + انواع و شیوه معامله آن‌ها

اوراق بهادار مثل اوراق مشارکت، سود تضمینی قابل دریافت ماهانه و پرداخت اصل مبلغ در سررسید دارد. از انواع اوراق بهادار می‌توان به اوراق بدهی، اوراق سهام و ابزارهای مشتقه اشاره کرد.

ستاره | سرویس علوم – اوراق بهادار، یکی از ابزارهای مالی (leverage) برای تامین نیازهای مالی و سرمایه در گردش بنگاه‌های اقتصادی، تجاری و بازرگانی است. هم سرمایه‌گذار و هم سرمایه‌پذیر، از طریق این اوراق که ضریب و تضمین نقدشوندگی آن توسط نهادهای دولتی یا خصوصی اعتباردهی شده است، از این کسب و کار سود می‌برند.

شرکت یا مجموعه‌ای که اوراق را منتشر می‌کند، ناشر نامیده می‌شود. اوراق بهادار، با نام یا بی نام است و بستگی به اهداف و ماموریت آن، کارکرد و قیمت مختلف دارد. سهام شما در صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک یا اسناد خزانه ایکه دولت منتشر می‌کند، مثل اوراق مشارکت یا اوراق قرضه،‌ همگی اوراق بهادار هستند.

در واقع، هر برگه ای که دارنده آن را مشمول حق و حقوقی قانونی و مالی کند، اوراق بهادار است و ارزش مالی برای دارنده آن به ارمغان می آورد. پس، اوراق بهادار، یک ابزار مالی قابل داد و ستد است. ارزش مالی دارد و به انواع مختلفی دسته بندی می‌شود. اما برای سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار بهتر است با انواع این اوراق و طریقه معامله آن آشنا گردید.

انواع اوراق بهادار

اوراق بهادار را به سه دسته کلی می‌توان تقسیم کرد.

• اوراق بدهی: مثل سند بدهی بانک، اوراق قرضه و سهام قرضه
• ابزارهای مشتقه: مثل قراردادهای آتی، اختیار معامله و صکوک و امثالهم
• اوراق حقوق صاحبان سهام: مثل سهام عادی، حق تقدم، سهام ممتازه و غیره

طریقه معامله اوراق بهادار و تفاوت آن با یک برگه سهم

اوراق بهادار را می‌توان در بازار بورس ایران، مورد معامله قرار داد. فرق اوراق بهادار با یک برگه سهم، آن است که دارنده یک برگه سهم الزاما مالک سهام نیست و باید اصالت وی راستی آزمایی و احراز صلاحیت شود. یعنی اگر شما برگه سهم دوست خود را داشته باشید و به کارگزاری بروید برای فروش و نقد کردن آن، (چون مالک اصلی، شما نیستید) این برگه برای شما بی ارزش است. اما معمولا در اوراق بهادار، دارنده برگه مالک آن است. مخصوصا در اوراق بی نام و قابل انتقال به غیر که معاف از مالیات است.

در واقع اوراق بهادار، نشان دهنده یک نوع طلب‌کاری است. چه از نهاد دولتی، چه از شهرداری یا نهاد خصوصی. اوراق بهادار از هر نوع که باشد خواه به صورت سهام، اوراق قرضه یا مشارکت و یا اختیار معامله، در بازار سرمایه ارزش مالی دارد. حتی اگر مثل نمونه ای که درباره برگه سهام ذکر کردیم، کارکرد متفاوتی داشته و روش معامله‌گری آن فرق کند.

۱. اوراق بدهی

منظور از اوراق بدهی، همان اوراق قرضه است. اوراقی است که شرکت ناشر، یعنی صادر کننده و تولید کننده برگه، تضمین می‌کند که مبلغ مشخصی در زمان مشخصی، به دارنده برگه پرداخت کند و در سررسید، اصل مبلغی که برای خرید اوراق پرداخت شده است را به صاحب اوراق عودت دهد. معمولا دولت‌ها برای تامین مالی پروژه‌ها و طرح‌های صنعتی، از این روش استفاده می‌کنند.

شما به عنوان دارنده اوراق، بستانکار بوده و اصل و سود سرمایه خود را دریافت خواهید کرد. اما، توجه داشته باشید که در این حالت، هیچ مالکیتی روی پروژه یا طرحی که به واسطه آن نسبت به خرید اوراق اقدام کردید ندارید. مثلا اگر اوراق مشارکت طرح توسعه پتروشیمی فلان نقطه کشور را خریداری کنید، هیچ مالکیتی در سود و زیان پروژه نداشته و فقط در سررسید، سود دریافت می‌کنید. اگر خواهان مالکیت و سرمایه گذاری در یک پتروشیمی هستید،‌ باید نسبت به خرید و فروش سهام شرکت‌های پترو-پالایشی در بورس ایران اقدام کنید.

انواع اوراق بدهی

اوراق بدهی انواع مختلفی دارد:

• اوراق خزانه دولتی
• اوراق صکوک شرکتی
• اوراق مشارکت دولتی
• اوراق مشارکت شرکتی
• اوراق مرابحه
• اوراق استصناع
• اوراق منفعت
• اوراق سلف موازی استاندارد
• گواهی سپرده
• سهام ممتاز
• اوراق بهادار وثیقه ای

علت این که به این اوراق، بدهی گفته می‌شود آن است که تامین مالی بنگاه‌ها را انجام می‌دهند و به این طریق بنگاه‌ها را به دارنده اوراق، بدهکار می‌کنند. متقاضی اصلی اوراق بدهی؛ دولت‌ها، شهرداری‌ها و نهادهای وابسته به دولت هستند و تضمین‌هایی هم از طرف بانک مرکزی برای نقدشوندگی آن داده می‌شود. در واقع خریداران اوراق بدهی، به نهادها وام می‌دهند و از این طریق سود ثابتی به دست می آورند.

اوراق قرضه و ماده ۵۲ قانون تجارت

ورقه قرضه، عبارت است از برگه قابل معامله که مبلغی وام با بهره معین را معرفی می کند که کلیه یا بخشی از آن در موعد معین باید مسترد شود. اوراق قرضه طبق قانون تجارت، قابل تعویض با سهام شرکت در بازار بورس است.

شرایط صدور اوراق قرضه

برای صدور اوراق قرضه، رعایت شرایط زیر از طرف شرکت سهامی الزامی است:

• نوع شرکت باید شرکت سهامی عام باشد، بنابراین شرکت‌های سهامی خاص از صدور اوراق قرضه محروم شده‌اند.
• از تاریخ ثبت شرکت دو سال تمام گذشته باشد.
• اجازه انتشار و صدور اوراق قرضه باید در اساسنامه شرکت قید شده باشد. در صورت عدم تصریح این موضوع در اساسنامه، بنا به پیشنهاد هیئت مدیره و اجازه و تصویب مجمع عمومی فوق العاده و اصلاح اساسنامه می‌توان به صدور اوراق قرضه اقدام کرد.

۲. قراردادهای مشتقه

از دیگر انواع اوراق بهادار، قراردادهای مشتقه است و به نوعی از قراداد اطلاق می‌شود که ارزش خود را از دارایی پایه مثل کالای فیزیکی می‌گیرد. در واقع، اوراق مشتقه، نوعی اوراق بهادار محسوب می‌شود که ارزش آن، مرتبط با یک یا چند دارایی وابسته است و از آن، مشتق می‌گیرد. در این قرارداد، دو شخص حقیقی یا حقوقی، نسبت به یک یا چند کالا، معامله می‌کنند.

قراردادهای مشتقه در بورس استانداردسازی شده و روش و کارکرد خرید و فروش و پرداخت کارمزد کارگزاری و بورس و مالیات آن مشخص است. اوراق مشتقه اصلی به شرح زیر است:

• قراداد سلف
• قرارداد آتی
• قرارداد اختیار معامله
• قرارداد معاوضه

چگونه اوراق بهادار خرید و فروش کنیم؟

برای خرید و فروش اوراق بهادار در بورس، موارد زیر را در نظر داشته باشید:

• به یکی از ۱۰۶ کارگزاری رسمی بورس در ۳۱ استان کشور مراجعه کنید. هیچ فرقی با هم ندارند.
• شناسنامه و کارت ملی را همراه برده و فرم درخواست کد بورس را تکمیل کنید.
• ظرف ۲۴ ساعت،‌ کد بورس و دسترسی معاملات آنلاین برای شما صادر خواهد شود.
• وارد سایت tsetmc.com شده و با کارکرد آن آشنا شوید.
• از طریق گزینه ذره بین بالای صفحه، انواع اوراق بهادار را جستجو کنید و وارد نماد مربوطه شوید.

یکی از انواع اوراق بهادار، اوراق سلف موازی استاندارد است. اگر شما، کلمه «سلف» را در سامانه tsetmc وارد کنید، فهرست کلیه اوراق سلف و اوراق سلف موازی استاندارد به نمایش در می‌آید. هر اوراق، مثل هر شرکت در بورس ایران با یک نماد شناخته می‌شود.

• سلف موازی استاندارد نفت کوره ۹۸۱ با نماد سمانک ۹۸۱
• سلف موازی استاندارد نفت کوره ۹۸۲ با نماد سمانک ۹۸۲
• سلف موازی استاندارد نفت کوره ۹۹۱ با نماد سمانک ۹۹۱
• سلف موازی برق ماهتاب گستر۹۹۱ با نماد سماه ۹۹۱
• سلف نفت خام سبک داخلی۹۸۱ با نماد سنفت ۹۸۱
• اوراق سلف سیمان خوزستان با نماد عخوز

شرکت‌های مختلف در بازار، دارای اوراق سلف و اوراق سلف موازی استاندارد گوناگون هستند که هر یک، قیمت و کارکرد و ماموریت خاص خود را داشته و شما بایستی با آگاهی از هر نماد، نسبت به خرید و فروش اوراق اقدام کنید.

مثلا نماد سمانک۹۸۱ را نگاه کنید. مربوط به نفت کوره است که ۱.۱۱ میلیون قطعه اوراق است و قیمت هر برگه نیز ۴ میلیون و ۵۴۳ هزار و ۳۷۲ ریال در ۹ خرداد ماه ۹۸ اعلام شده است.
توجه کنید که اوراق بهادار در بورس، بر خلاف قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بازار بورس و فرابورس که دامنه نوسان ۵ تا ۱۰ درصد در روز دارند، دامنه نوسان نداشته و حجم مبنا هم ندارند.

در واقع با یکی از تفاوت‌های معامله گری سهام و اوراق بهادار در بورس آشنا شدید که در اوراق سلف، دامنه نوسان قیمتی نداریم. اما در صکوک، داریم.

همان طور که گفتیم، صکوک هم از جمله اوراق بهادار است. کافی است کلمه صکوک را در سامانه tsetmc.com وارد کنید. انواع و اقسام صکوک شرکت‌ها را مشاهده خواهید کرد. مثل صکوک مرابحه سایپا با نماد صایپا۰۱۲ که ۳ ماهه و نرخ سود ۱۶ درصد دارد.

عکس بالا، تابلوی مربوط به نماد صایپا۰۱۲ را در تاریخ ۷ خرداد ماه ۹۸ نشان می‌دهد. این اوراق بدهی، قیمت ۶۹۶ هزار و ۲۶ ریال برای هر برگه اوراق بدهی معرفی کرده است و ۳.۵ میلیون برگه است. دامنه نوسان قیمتی هم در این تاریخ، بین ۶۷هزار تومان تا ۷۴ هزار تومان دارد.

در عکس بالا، نوع دیگری از اوراق بهادار را در حوزه اوراق مشارکت دولتی مشاهده می‌کنید. هر یک، سررسید خاص داشته و سود مختلفی را در اختیار دارنده اوراق می‌دهد. این اوراق، در بازار فرابورس معامله می‌شود نه بورس انرژی یا بورس کالا. هر اوراق، یک نماد دارد و یک قیمت مشخص که با کلیک روی هر نماد، اطلاعات تکمیلی در اختیار شما قرار می‌گیرد.

مثلا همان طور که در عکس بالا مشاهده می‌کنید، نماد اشاد۳، مربوط به اوراق مشارکت دولتی۳ با شرایط خاص است با سر رسید سیزدهم مهر ماه سال نود و هشت. قیمت هر برگه، ۱ میلیون ریال است و ۸.۹ میلیون برگه هم برای خرید در دسترس است. دامنه نوسان نیز ۵ درصد است. چرا؟ چون قیمت مجاز، همان طور که در عکس و در قاب نارنجی مشاهده می‌کنید، بین ۹۵ هزار تومان تا ۱۰۵ هزار تومان تعیین شده است. اوراق مشارکت دولتی، در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس عرضه می‌شود و شما می‌توانید با خرید آن، هم در افزایش قیمت اوراق سهیم شوید و هم در سررسید سود دریافت کنید.

همان طور که در عکس بالا مشاهده می‌کنید، شرکت‌هایی که بیش‌ترین تعداد اوراق بهادار از نماد اشاد۳ را دارند لیست شده است. صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت امید انصار، ۲ میلیون برگه و صندوق سرمایه گذاری مشترک آتیه نوین و افق کارگزاری بانک خاور هم هر یک، ۱ میلیون برگه دارند. معمولا این برگه‌ها چون سود تضمین شده دارند، محبوب صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت یا صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک هستند.

همان طور که در عکس بالا مشاهده می‌کنید، اوراق مشارکت، سررسید چند ماهه ندارد و مثل اوراق مشارکت حکمت ایرانیان با نماد حکمت۰۱، سررسید آن در هفتم فروردین ماه سال ۱۴۰۱ هجری خورشیدی است. این نماد شامل ۲۰۰ هزار برگه اوراق است و دامنه نوسان ۱۰ درصدی روزانه دارد.

قیمت هر برگه نیز در ۸ خرداد ۹۸، ۹۴ هزار و ۳۸۹ تومان تعیین شده است. شرکت واسپاری حکمت ایرانیان، به منظور تامین بخشی از منابع مالی مورد نیاز جهت اعطای تسهیلات لیزینگ خودرو پس از پذیره نویسی اوراق مذکور در نماد حکمت ۰۱۱، از ۲۳ مهر ۹۷ وارد بازار فرابورس شد. این اوراق، ۴۸ ماهه با نرخ سود سالانه ۱۶ درصد عرضه شده و موعد پرداخت سود،‌ ماهانه است.

اگر این برگه را خرید و فروش کنید، ظرف ۲۴ ساعت مبلغ حاصل از فروش، به حساب بانکی شما واریز خواهد شد.

سخن آخر

اگر به دنبال سرمایه گذاری با سود تضمینی هستید، اوراق مشارکت با روش‌هایی که در بالا گفتیم را در نظر داشته باشید. اگر با بورس آشنا نیستید، از صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک استفاده کنید و فقط در «عرضه اولیه» ها شرکت کنید. شما می‌توانید تجربیات یا سوالات خود را از طریق بخش «ارسال نظر» با ما و خوانندگان مجله ستاره در میان بگذارید. در صورتی که می‌خواهید در بازار بورس ایران سرمایه گذاری کنید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب حداقل سرمایه برای ورود به بازار بورس ایران را نیز بخوانید.

بورس اوراق بهادار چیست؟

بازار سرمایه چیست و ورود به آن چه مزایایی دارد؟

بازارهای مالی به‌طور کلی، به سه بخش بازار پول، بازار بیمه و بازار سرمایه تقسیم می‌شوند. در این مقاله، با بازار سرمایه که در ایران وظیفه نظارت، کنترل و تنظیم آن بر عهده سازمان بورس و اوراق بهادار است، بیشتر آشنا خواهیم شد. در واقع، بازار سرمایه محلی برای دادوستد ابزارهای مالی و اوراق بهادار است که از قسمت‌های مختلفی (انواع بورس) تشکیل شده است.

بورس اوراق بهادار

احتمالاً بیشتر افراد زمانی که کلمه‌ی بورس را می‌شنوند، تعریفشان از بورس همین بورس اوراق بهادار است. در این بورس، اوراق سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و به‌طور کلی انواع اوراق بهادار معامله شود. عموماً معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بورس در همین بازار مشغول به کار هستند. روش کلی سرمایه‌گذاری در این بازار، معامله مستقیم و معامله از طریق شرکت‌های سبدگردان و یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. در روش اول پس از انجام مراحل ثبت‌نام در سامانه سجام، دریافت کد بورسی و ثبت‌نام در یکی از کارگزاری‌های فعال و تایید‌شده توسط سازمان بورس، شروع به معامله می‌کنید. در روش استفاده از سبدگردانی‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز برخی مراحل مشترک با روش اول را طی می‌کنید، با این تفاوت که سرمایه خود را در اختیار سبدگردان‌‎ها و صندوق‌ها می‌گذارید. برای کسب آگاهی بیشتر در مورد خدمات سبدگردانی به مطلب آن در بخش مدیریت دارایی‌ مراجعه کنید.

فرابورس

در فرابورس هم همانند بورس، معاملات اوراق بهادار شامل سهام شرکت‌ها، اوراق صکوک و صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام می‌شود.شرکت‌هایی که بنا بر دلایلی مانند سرمایه پایین‌تر، عدم شفافیت کافی، عدم رعایت حداقل سرمایه در گردش مورد نیاز و غیره، شرایط پذیرش در بورس و حضور در تابلو معاملات بورس را نداشته‌اند، شانس خود را در فرابورس امتحان می‌کنند. فرابورس به دلیل قوانین ساده‌تر نسبت به بورس اوراق بهادار، اجازه ورود بسیاری از این شرکت‌ها را صادر می‌کند. البته ذکر این نکته مهم است که شرایط ذکر شده در بالا، لزوما دلیلی بر ریسک بالاتر برای سهامی که در فرابورس معامله می‌شود نیست چراکه فرابورس بازارهای مختلفی دارد که شرایط پذیرش و معامله در هر کدام متفاوت است و فقط معاملات بازار پایه فرابورس از ریسک بالاتری نسبت به سایر بازارها برخوردار است.

بورس کالا

همان‌طور که از اسم آن مشخص است در بورس کالا، کالاهای مختلف می‌تواند معامله ‌شود. کالاهایی مانند سکه طلا، نقره، مس، آهن، فولاد، سیمان،محصولات شیمیایی،‌فرآورده‌های نفتی، محصولات کشاورزی مانند ذرت، سویا، زعفران و اوراق بهادار و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر کالاهای مذکور. نکته جالب در مورد بورس کالا، وجود نهادهای تنظیم‌کننده و کنترل‌کننده علاوه بر نظارت بازار است. بورس کالا به دلیل ارزش ذاتی و نه قراردادی نهاده‌ها، مورد بسیار مناسبی برای سود با ریسک پایین به حساب می‌آید و یقیناً تحلیل آن با تحلیل سهام در بورس اوراق بهادار و فرابورس تفاوت‌هایی دارد. همچنین خرید و فروش و قراردادها نیز در بورس کالا تفاوت‌هایی با بورس اوراق بهادار دارد.

بورس انرژی

بورس انرژی همانند بورس کالا بوده اما برای معامله حامل‌های انرژی مانند نفت، گاز، برق و سایر حامل‎های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور به کار می‌رود. این بورس در سال ۱۳۹۱ در ایران شروع به کار کرد و مانند سایر بورس‌ها زیر نظر سازمان بورس فعالیت دارد.

ورود به بازار سرمایه چه مزایایی دارد؟

به جرات می‌توان گفت که بازار سرمایه، یکی از پربازده‌ترین سرمایه‌گذاری‌های ممکن در جهان است. با علم کافی یا انتخاب سبدگردان یا صندوق سرمایه گذاری مناسب، هر فرد می‌تواند از سود بالای این بازار، بهره‌مند شود. همچنین با سرمایه‌گذاری در این بازار، برخلاف مواردی مانند خرید ملک یا طلا، می‌توانید به پویایی اقتصاد کشور، بالا رفتن تولید و اشتغال‌زایی کمک کنید. به همین دلیل چه علم و وقت کافی برای تحلیل را داشته باشید و چه نداشته باشید، می‌توانید با معامله مستقیم یا روش‌های غیرمستقیم همه‌ی این مزایا را به‌طور همزمان کسب کنید.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری، گزینه‌ای مطمئن برای ورود به بازار سرمایه

از آنجا که معامله مستقیم در بازار همواره دارای ریسک سرمایه‌گذاری است، صندوق‌ها به عنوان یکی روش‌های غیرمستقیم سرمایه‌گذاری می‌توانند گزینه‌ای مطمئن برای ورود به بازار سرمایه باشد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند و توسط متخصصین حرفه‌ای مدیریت می‌شوند. دانش، تجربه و ابزارهایی بورس اوراق بهادار چیست؟ که در اختیار صندوق‌هاست، ریسک سرمایه‌گذاری را به‌طرز قابل توجهی کنترل کرده و باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران حتی در اولین تجربه‌های خود به نتایج بهتری برسند. البته که صندوق‌ها نیز بر اساس نوع و منابع، خود دارای میزان ریسک متفاوتی هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه صندوق‌های سرمایه‌گذاری در وب‌سایت لوتوس پارسیان مراجعه کنید.

با صندوق‌های سرمایه‌گذاری لوتوس بیشتر آشنا شوید.

اشتراک با دوستان

بورس اوراق بهادار

احتمالاً بیشتر افراد زمانی که کلمه‌ی بورس را می‌شنوند، تعریفشان از بورس همین بورس اوراق بهادار است. در این بورس، اوراق سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و به‌طور کلی انواع اوراق بهادار معامله شود. عموماً معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بورس در همین بازار مشغول به کار هستند. روش کلی سرمایه‌گذاری در این بازار، معامله مستقیم و معامله از طریق شرکت‌های سبدگردان و یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. در روش اول پس از انجام مراحل ثبت‌نام در سامانه سجام، دریافت کد بورسی و ثبت‌نام در یکی از کارگزاری‌های فعال و تایید‌شده توسط سازمان بورس، شروع به معامله می‌کنید. در روش استفاده از سبدگردانی‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز برخی مراحل مشترک با روش اول را طی می‌کنید، با این تفاوت که سرمایه خود را در اختیار سبدگردان‌‎ها و صندوق‌ها می‌گذارید. برای کسب آگاهی بیشتر در مورد خدمات سبدگردانی به مطلب آن در بخش مدیریت دارایی‌ مراجعه کنید.

فرابورس

در فرابورس هم همانند بورس، معاملات اوراق بهادار شامل سهام شرکت‌ها، اوراق صکوک و صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام می‌شود.شرکت‌هایی که بنا بر دلایلی مانند سرمایه پایین‌تر، عدم شفافیت کافی، عدم رعایت حداقل سرمایه در گردش مورد نیاز و غیره، شرایط پذیرش در بورس و حضور در تابلو معاملات بورس را نداشته‌اند، شانس خود را در فرابورس امتحان می‌کنند. فرابورس به دلیل قوانین ساده‌تر نسبت به بورس اوراق بهادار، اجازه ورود بسیاری از این شرکت‌ها را صادر می‌کند. البته ذکر این نکته مهم است که شرایط ذکر شده در بالا، لزوما دلیلی بر ریسک بالاتر برای سهامی که در فرابورس معامله می‌شود نیست چراکه فرابورس بازارهای مختلفی دارد که شرایط پذیرش و معامله در هر کدام متفاوت است و فقط معاملات بازار پایه فرابورس از ریسک بالاتری نسبت به سایر بازارها برخوردار است.

بورس کالا

همان‌طور که از بورس اوراق بهادار چیست؟ اسم آن مشخص است در بورس کالا، کالاهای مختلف می‌تواند معامله ‌شود. کالاهایی مانند سکه طلا، نقره، مس، آهن، فولاد، سیمان،محصولات شیمیایی،‌فرآورده‌های نفتی، محصولات کشاورزی مانند ذرت، سویا، زعفران و اوراق بهادار و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر کالاهای مذکور. نکته جالب در مورد بورس کالا، وجود نهادهای تنظیم‌کننده و کنترل‌کننده علاوه بر نظارت بازار است. بورس کالا به دلیل ارزش ذاتی و نه قراردادی نهاده‌ها، مورد بسیار مناسبی برای سود با ریسک پایین به حساب می‌آید و یقیناً تحلیل آن با تحلیل سهام در بورس اوراق بهادار و فرابورس تفاوت‌هایی دارد. همچنین خرید و فروش و قراردادها نیز در بورس کالا تفاوت‌هایی با بورس اوراق بهادار دارد.

بورس انرژی

بورس انرژی همانند بورس کالا بوده اما برای معامله حامل‌های انرژی مانند نفت، گاز، برق و سایر حامل‎های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور به کار می‌رود. این بورس در سال ۱۳۹۱ در ایران شروع به کار کرد و مانند سایر بورس‌ها زیر نظر سازمان بورس فعالیت دارد.

ورود به بازار سرمایه چه مزایایی دارد؟

به جرات می‌توان گفت که بازار سرمایه، یکی از پربازده‌ترین سرمایه‌گذاری‌های ممکن در جهان است. با علم کافی یا انتخاب سبدگردان یا صندوق سرمایه گذاری مناسب، هر فرد می‌تواند از سود بالای این بازار، بهره‌مند شود. همچنین با سرمایه‌گذاری در این بازار، برخلاف مواردی مانند خرید ملک یا طلا، می‌توانید به پویایی اقتصاد کشور، بالا رفتن تولید و اشتغال‌زایی کمک کنید. به همین دلیل چه علم و وقت کافی برای تحلیل را داشته باشید و چه نداشته باشید، می‌توانید با معامله مستقیم یا روش‌های غیرمستقیم همه‌ی این مزایا را به‌طور همزمان کسب کنید.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری، گزینه‌ای مطمئن برای ورود به بازار سرمایه

از آنجا که معامله مستقیم در بازار همواره دارای ریسک سرمایه‌گذاری است، صندوق‌ها به عنوان یکی روش‌های غیرمستقیم سرمایه‌گذاری می‌توانند گزینه‌ای مطمئن برای ورود به بازار سرمایه باشد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند و توسط متخصصین حرفه‌ای مدیریت می‌شوند. دانش، تجربه و ابزارهایی که در اختیار صندوق‌هاست، ریسک سرمایه‌گذاری را به‌طرز قابل توجهی کنترل کرده و باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران حتی در اولین تجربه‌های خود به نتایج بهتری برسند. البته که صندوق‌ها نیز بر اساس نوع و منابع، خود دارای میزان ریسک متفاوتی هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه صندوق‌های سرمایه‌گذاری در وب‌سایت لوتوس پارسیان مراجعه کنید.

اوراق بهادار

تعریف اوراق بهادار چیست؟

اوراق بهادار نوعی ابزار مالی است که یا موقعیت مالکیت فرد را در شرکت هایی که به‌صورت عمومی در بورس معامله می‌شوند (سهام)، نشان می‌دهد، یا نشان‌دهنده نوعی رابطه طلب کاری از یک نهاد دولتی یا شرکت است (اوراق مشارکت) یا نماینده حقوق مالکیتی است که به‌صورت اختیار خرید یا فروش نمایش داده می‌شود. درواقع اوراق بـهادار از هر نوع (سهام، اوراق قرضه و مشارکت یا اختیار معامله) که باشد، نوعی ارزش مالی را به نمایش می‌گذارد. شرکت یا نهادی که اوراق بهادار صادر می‌کند به‌عنوان صادرکننده (توزیع‌کننده) شناخته می‌شود.

توضیحات مدیر مالی در مورد اوراق بهادار

اوراق بـهادار معمولاً به دو قسمت بدهی و حقوق صاحبان سهام تقسیم می‌شوند. اوراق بدهی پولی را که وام گرفته شده نشان می‌دهد و باید طبق قوانینی که میزان پول وام گرفته شده، نرخ سود و تاریخ سررسید را معین می‌کند، بازپرداخت شود. اوراق بدهی شامل اوراق مشارکت (قرضه) دولتی و شرکتی، گواهی سپرده (CDs)، سهام ممتاز و اوراق بهادار وثیقه می‌شود.

اوراق بهادار مربوط به حقوق صاحبان سهام سود مالکیت در اختیار سهام داران شرکت سهامی را نشان می‌دهد. برخلاف دارندگان اوراق بدهی که عموماً فقط سود و ارزش اسمی دریافت می‌کنند، دارندگان سهام قادر هستند تا از سود سهام خود منفعت کسب کنند.

معادل‌ انگلیسی اوراق بهـادار عبارت است از:

Security

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش پرسش و پاسخ سوالات مالی مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

توکن اوراق بهادار (Security Token) چیست؟

شکل متفاوتی از توکن‌ها و رمز ارزها در بازار کریپتو وجود دارند. برخی از توکن‌ها در شبکه یا پروژه‌شان نقش اساسی و مهمی دارند که به آن‌ها توکن کاربردی می‌گویند. در این مقاله می‌خواهیم درباره دسته دیگر یعنی توکن اوراق بهادار (Security Token) صحبت کنیم که مالکیت افراد را نسبت به یک دارایی نشان می‌دهند. اگر می‌خواهید بدانید توکن اوراق بهادار چیست، چگونه کار می‌کند و چه کاربرد و مزایایی دارد، با میهن بلاکچین همراه باشید.

توکن اوراق بهادار چیست؟

در ساده‌ترین حالت، توکن‌ها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد؛ توکن کاربردی و توکن اوراق بهادار. هرچند بیشتر افراد با Utility Token یا همان توکن کاربردی آشنا هستند، اما شاید خیلی‌ها تا به حال آن‌ها را به این نام نمی‌شناختند. در اصل توکن کاربردی همان رمز ارزی است که توسط یک پروژه عرضه و پشتیبانی می‌شود و عده‌ای برای سرمایه‌گذاری بورس اوراق بهادار چیست؟ و حمایت از پروژه آن را می‌خرند. افرادی که روی این نوع از توکن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند، صرف نظر از ارزش مالی آن، یک سری امتیاز مشخص به‌دست می‌آورند. منظورمان از امتیاز یا مزیت، خدماتی است که از شبکه و پروژه توکن دریافت می‌کند.

اما در طرف دیگر، توکن اوراق بهادار قرار می‌گیرد که نیازی ندارد کاربرد خاصی داشته باشد. یک Security Token نشان‌دهنده سهام یک فرد در یک پروژه یا شرکت است؛ به همین خاطر در بعضی موارد از این توکن به‌عنوان Equity Token نیز نام می‌برند که در فارسی آن را توکن دارایی یا توکن سهام در نظر می‌گیرند.

توکن اوراق بهادار با توکنیزه کردن سهام یک شرکت، شکل دیجیتال اوراق بهادار سنتی را با استفاده از تکنولوژی بلاک چین ارائه می‌کنند. یکی از مسائلی که در اینجا مطرح می‌شود، قوانینی است که درباره سهام و اوارق بهادار وجود دارد. Security Token توسط مقامات نظارتی مالی به‌عنوان اوراق بهادار در نظر گرفته می‌شود، به همین خاطر این نوع از توکن‌ها مشمول مقررات می‌شوند. اینکه آیا این یک چیز مثبت یا منفی است، به دیدگاه و تفکرات افراد بستگی دارد. برای گروهی از فعالان فضای کریپتو که با تفکرات نهادزدایی و غیرمتمرکزسازی سیستم‌ها پا به میدان گذاشتند، ممکن است این موضوع یک اتفاق منفی باشد. اما در طرف دیگر کسانی که از فضای سنتی مالی و سرمایه‌گذاری می‌خواهد وارد این فضا شوند، مثبت و خوشایند باشد.

زمانی که در‌آمریکا صحبت از اوراق بهادار و قانون‌گذاری می‌شود، همه چیز به کمیسیون بورس و اوراق بهادار یا SEC‌ ختم می‌شود. این نهاد برای اینکه تایید کند چیزی در دسته‌بندی اوراق بهادار قرار می‌گیرد یا نه، از یک روش به‌نام تست هاوی (The Howey Test) که چهار معیار دارد، استفاده بورس اوراق بهادار چیست؟ می‌کند. این معیارها عبارتند از:

• سرمایه‌گذاری پولی وجود داشته باشد.
• انتظار سوددهی وجود داشته باشد.
• سرمایه‌گذاری پولی در یک شرکت عمومی انجام شده باشد.
• هر نوع سودی از تلاش یک مروج یا شخص ثالث حاصل می‌شود.

توکن اوراق بهادار چگونه کار می‌کند؟

بیشتر شرکت‌ها به یک روش، Security Token می‌سازند. شرکتی می‌تواند توکن اوراق بهادار صادر کند که مالک یک کسب‌وکار باشد. این شرکت باید یک لیست که به White List‌ معروف هست و متشکل از افراد تایید شده است، تنظیم کند. این لیست شامل آدرس کیف پول سرمایه‌گذارانی که اجازه خرید توکن‌ها را دارند، می‌شود.

برای اینکه سرمایه‌گذاران بالقوه در لیست کمپانی قرار بگیرند، باید ثابت کنند که با هرگونه محدودیت و مقررات احتمالی روی اوراق بهادار موافق هستند. این محدودیت‌ها شامل قوانین احراز هویت (KYC) و ضد پول‌شویی (AML) می‌شود. از آن‌جایی که امکان این وجود ندارد که برای یک سکیوریتی توکن تمام مقررات موجود در حوزه قضایی و مالی سراسر جهان را لحاظ کرد،‌ شرکت‌ها با محدود کردن افرادی که می‌توانند توکن مورد نظر را خریداری و نگهداری کنند، می‌توانند از بیشتر مقررات پیروی کنند.

چند نوع Security Token وجود دارد؟

حال که فهمیدیم توکن اوراق بهادار چیست و چگونه کار می‌کند، بهتر است به انواع آن اشاره کنیم.

توکن سهام (Equity Token)

این نوع توکن مشابه نمونه سنتی سهام است و تنها در نحوه ثبت و انتقال مالکیت تفاوت دارد. دارندگان توکن سهام حق دریافت سود از شرکت و حق رای دارند. اگر بخواهیم درباره مزیت‌های Equity Token صحبت می‌کنیم، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کرد:

• سرمایه‌گذاران با روش‌های کارآمدتر می‌توانند در تصمیم‌گیری شرکت‌ها مشارکت کنند.
• استارتاپ‌ها به مدل‌های جدید و دموکراتیک‌تر برای جمع‌آوری سرمایه دسترسی پیدا خواهند کرد.
• رگولاتورها چارچوب جدید و شفاف‌تری برای ارزیابی جذب سرمایه در یک پروژه تعیین می‌کنند.

توکن وام یا بدهی (Debt Token)

توکن بدهی مانند یک وام کوتاه‌مدت و دارای نرخ بهره است که سرمایه‌گذاران به‌عنوان وام به شرکت‌ها می‌دهند. قیمت Debt Token به میزان ریسک و سود سهام بستگی دارد. شرایط بازپرداخت، مدل سود سهام و مدیریت ریسک، به‌صورت قرارداد هوشمند تنظیم می‌شود.

توکن اوراق بهادار چه تغییراتی در فضای مالی ایجاد می‌کنند؟

تسویه اوراق بهادار سنتی به زمان زیادی نیاز دارد، اما با وجود شبکه‌های بلاکچینی امکان انجام مراودات مالی با سرعت بالا‌تر امکان‌پذیر شده است. این اولین تاثیری است که توکن‌های اوراق بهادار می‌توانند در فضای مالی ایجاد کنند.

افزایش نقدینگی

توکن اوراق بهادار از چند روش باعث افزایش نقدینگی می‌شود. اگر در روزهای پایانی بازار سنتی اقدام به فروش یک دارایی کنید، ممکن است تسویه این معامله تا شروع هفته آتی و اولین روز کاری انجام طول بکشد. با استفاده از Security Token و شبکه‌های بلاکچینی بازار دائم در حال فعالیت است و به دلیل غیرمتمرکز بودن و برقرار بودن فعالیت در طول شبانه‌روز و هفته، امکان تهیه وجوه لازم برای انجام معاملات وجود دارد. از طرف دیگر با استفاده از قابلیت بخش‌پذیری و مالکیت کسری، کاربران نیاز ندارند که برای دریافت یک دارایی گران‌قیمت هزینه‌های سنگین بپردازند. این حالت باعث افزایش جریان ورودی سرمایه می‌شود.

افزایش وسعت بازار

با غیرمتمرکز شدن بازار، وسعت معاملات از یک کشور فراتر رفته و امکان جمع‌آوری سرمایه از گوشه و کنار جهان فراهم خواهد شد. البته توکن اوراق بهادار برای اینکه بتوانند از نظر تجارت جهانی واجد شرایط باشد، باید معماری و راه‌اندازی آن به‌صورت بین‌المللی طراحی شود. اگر توکنی به‌صورت جهانی طراحی شده باشد، می‌تواند سرمایه‌های جهانی را جذب کند و صرفا به‌دنبال سرمایه‌های بومی و محلی نباشد.

قابلیت برنامه‌ریزی

قابلیت برنامه‌ریزی و منعطف بودن قراردادهای هوشمند و به‌طور کلی اکوسیستم بلاک چین، می‌تواند تغییر بزرگی در فضای مالی ایجاد کند. برای مثال فرض کنید فرد A، پنج سال قبل اقدام به خرید سهام یک شرکت کرده است. فرد B نیز چند هفته قبل سهام همان شرکت را خریده است. در فضای سنتی، اگر شرکت مورد نظر اقدام به تقسیم سود کند، به هر دو نفر به یک میزان سود خواهد داد. Security Token قابلیت برنامه‌ریزی دارد و در این مورد می‌تواند به کسی که از قبل‌تر اقدام به سرمایه‌گذاری در یک پروژه کرده است، سود بیشتری بدهد. علاوه‌بر این، سیستم سنتی رای‌گیری و اتخاذ سیاست‌ها، مدرن‌تر و شفاف‌تر می‌شود.

چگونه می‌توان توکن اوراق بهادار خرید؟

برای خرید و فروش توکن‌های اوراق بهادار، پلتفرم‌ها و صرافی‌های مختلفی وجود دارد. اوپن بورس اوراق بهادار چیست؟ فایننس (Open Finance)، بلاک ترید (Blocktrade) و تی زیرو (tZero)، از جمله اولین صرافی‌هایی هستند که در این زمینه فعالیت می‌کنند.

مانند کوین و توکن‌های کاربردی که عرضه اولیه کوین یا ICO‌ دارند، توکن اوراق بهادار نیز عرضه اولیه دارد. به فرایند عرضه اولیه توکن اوراق بهادار STO می‌گویند. این دو عرضه اولیه شبیه به هم هستند، یعنی هر دوی آن‌ها درباره تخصیص اولیه توکن‌ها و کوین‌ها است؛ اما در بعضی از ویژگی‌ها متفاوت هستند.مثلا STO پشتوانه دارایی دارند و به‌صورت کامل توسط حکومت قانون‌گذاری می‌شوند ولی ICO‌ مربوط به یک پروژه یا شبکه است و فرایندی آزادانه‌تر دارد.

اولین شرکتی که STO‌ برگزار کرد، شرکت Praetorian Group بود که در مارس ۲۰۱۸ در SEC‌ ثبت شد. این شرکت را در حوزه املاک و مستغلات کریپتویی می‌توان دسته‌بندی کرد.

جمع‌بندی

در این مقاله سعی کردیم به بورس اوراق بهادار چیست؟ بورس اوراق بهادار چیست؟ سوال توکن اوراق بهادار چیست، پاسخ دهیم. در ادامه نیز به نحوه کارکرد، انواع Security Token، اثرگذاری آن بر بازار مالی و چگونگی خرید و دریافت توکن‌های اوراق بهادار اشاره کردیم. فضای مالی در حال تغییر و تحول است و با پیاده‌سازی تکنولوژی بلاکچین در این حوزه، رویکرد جدیدی در حال شکل‌گیری است.

آیا تا به‌حال شما از توکن‌های اوراق بهادار استفاده کرده‌اید و با این ابزار در پروژه‌ای سرمایه‌گذاری کرده‌اید؟