تاریخچه بورس ایران

همانند هر پدیده‌ای در جهان که ظهور و پیدایش آن دارای تاریخچه و پیشینه‌ای است، بورس نیز دارای پیشینه‌‌ای جذاب است. در ادامه به بررسی تاریخچه‌ی بورس در جهان و ایران می پردازیم. به نظر بسیاری کارشناسان پیشینه‌ی پیدایش بورس به قرن ۱۵ میلادی باز می‌گردد. آن‌جایی که برای اولین بار درکشور بلژیک افراد دوره هم جمع می‌شدند و به مبادله اسناد تجاری مشغول بودند. در ادامه با ما همراه باشید.

تاریخچه بورس اوراق بهادار ایران

تاریخچه بورس اوراق بهادار ایران به عنوان یکی از مباحث مهم مدیریت مالی در طی چهار دوره قابل بررسی است. بورس اوراق بهادار تهران در بهمن‌ماه سال ۱۳۴۶ بر پایه قانون مصوب اردیبهشت‌ماه ۱۳۴۵ تأسیس شد. دوران فعالیت بورس اوراق بهادار را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد: دوره نخست (۱۳۵۷-۱۳۴۶)، دوره دوم (۱۳۶۷-۱۳۵۸)، دوره سوم (۱۳۸۳-۱۳۶۸) و دوره چهارم (از ۱۳۸۴ تاکنون). اما ریشه‌های ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران به سال ۱۳۱۵ بازمی‌گردد. در این سال یک کارشناس بلژیکی به نام ران لوترفلد به همراه یک کارشناس هلندی، به درخواست دولت وقت ایران، درباره تشکیل بورس اوراق بهادار مطالعاتی نمودند و طرح تأسیس و اساسنامه آن را تنظیم کردند.

در همان سال‌ها یک گروه کارشناسی در بانک ملی نیز به مطالعه موضوع پرداختند و در سال ۱۳۱۷ گزارش کاملی درباره جزئیات مربوط به تشکیل بورس اوراق بهادار تهیه کردند. اما آغاز جنگ جهانی دوم فرصت ادامه فعالیت را از کارشناسان گرفت. از سرگیری مطالعات در این زمینه به فرصت مناسبتری نیاز داشت که این فرصت پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و حاکم شدن آرامش نسبی بر ایران برای اتاق بازرگانی،اتاق صنایع و معادن،بانک مرکزی و وزارت بازرگانی ایجاد شد تا چند سالی را به بررسی پیرامون این بازار و شرایط ایران برای تشکیل آن بپردازند.

توضیح عکس: بازار بورس صعودی را بازار گاوی و بازار بورس نزولی را بازار خرسی گویند.

تاریخچه بورس اوراق بهادار ایران

دوره نخست (۱۳۵۷- ۱۳۴۶)

بورس اوراق بهادار از پانزدهم بهمن سال ۱۳۴۶ فعالیت خود را با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز کرد. در پی آن شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس‌آباد به بورس تهران راه یافتند. در این دوره گسترش فعالیت بورس اوراق بهادار بیشتر مرهون قوانین و مقررات دولتی بود که از جمله می‌توان موارد زیر را برشمرد:

۱ تصویب قانون گسترش مالکیت سهام واحدهای تولیدی در اردیبهشت ۱۳۵۴ که به‌موجب آن مؤسسات خصوصی و دولتی موظف شدند به‌ترتیب ۴۹% و ۹۴% سهام خود را به شهروندان عرضه نمایند.

۲ تصویب قانون معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در سال ۱۳۵۴

طی ۱۱ سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران، تعداد شرکت‌ها و بانک‌ها و شرکت‌های بیمه پذیرفته شده از ۶ بنگاه اقتصادی با ۶/۲ میلیارد ریال سرمایه در سال ۱۳۴۶ به ۱۰۵ بنگاه با بیش از ۲۳۰ میلیارد ریال در سال ۱۳۵۷ افزایش یافت. همچنین ارزش مبادلات در بورس از ۱۵ میلیون ریال در سال ۱۳۴۶به بیش از ۳۴ میلیارد ریال طی سال۱۳۵۷ افزایش یافت.

دوره دوم (۱۳۶۷- ۱۳۵۸)

در سال‌های پس از انقلاب اسلامی و تا پیش از نخستین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی، دگرگونی‌های چشمگیری در اقتصاد ملی پدید آمد که بورس اوراق بهادار تهران را نیز در برگرفت. نخستین رویداد، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک‌ها در تاریخ ۱۷/۳/۱۳۵۸ توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن بانک‌های تجاری و تخصصی کشور در چارچوب ۹ بانک شامل ۶ بانک تجاری و۳ بانک تخصصی ادغام و ملی شدند. چندی بعد و در پی آن شرکت‌های بیمه نیز در یکدیگر ادغام شده و به مالکیت دولتی درآمدند و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیرماه سال ۱۳۵۸ باعث شد تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند، به‌گونه‌ای که تعداد آنها از ۱۰۵ شرکت در سال ۱۳۵۷ به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ کاهش یافت.

حجم معاملات سهام در این دوره از ۲/۳۴ میلیارد ریال در سال ۱۳۵۷ به ۹/۹ میلیارد ریال در سال ۱۳۶۷ کاهش یافت و میانگین نسبت حجم معاملات سهام به GDP به کمترین میزان در دوران فعالیت بورس رسید که از مهمترین دلایل آن شرایط جنگی و روشن نبودن خطوط کلی اقتصاد کشور بود. بدین ترتیب در طی این سال‌ها، بورس اوراق بهادار تهران دوران فترت خود را آغاز کرد که تا پایان سال ۱۳۶۷ ادامه یافت.

دوره سوم (۱۳۸۳- ۱۳۶۸)

با پایان یافتن جنگ، در چارچوب برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به‌عنوان زمینه‌ای برای اجرای سیاست‌های خصوصی‌سازی مورد توجه قرار گرفت.

در این دوره دولت مجموعه‌ای از قوانین و مقررات در راستای گسترش بازار بورس اوراق بهادار وضع نمود که تأثیر بسزایی در افزایش حجم معاملات داشت، از جمله:

تبصره ۳۵ قانون بودجه سال ۱۳۷۸ کل کشور که در آن به وظیفه دولت نسبت به تعیین تکلیف همه شرکت‌های بخش دولتی از راه ادغام، واگذاری و فروش سهام به بخش‌های خصوصی و تعاونی اشاره شد.

ماده ۹۴ قانون برنامه سوم توسعه (۱۳۸۳- ۱۳۷۹) که بر اساس آن شورای بورس موظف شد تا کارهای لازم را برای ایجاد شبکه رایانه‌ای بازار سرمایه ایران به‌منظور انجام گرفتن دادوستد الکترونیک اوراق بهادار در سطوح ملی و پوشش دادن خدمات اطلاع‌رسانی در سطح ملی و بین‌المللی انجام دهد. همچنین بر اساس ماده ۹۵ برنامه سوم توسعه، شورای بورس مجاز شد تاریخچه بورس ایران تا دست به راه‌اندازی بورس‌های منطقه‌ای در سطح کشور بزند و راهکارهای لازم را برای قابل معامله شدن دیگر ابزارهای مالی در بورس اوراق بهادار فراهم نماید.

از سال ۱۳۶۹ محاسبه شاخص بهای سهام در بورس اوراق بهادار تهران آغاز شد که مقدار آن از ۴۷۲ واحد در سال ۱۳۷۰ به ۱۲٫۱۱۳ واحد در سال ۱۳۸۳ رسید.

دوره چهارم (از سال ۱۳۸۴ تاکنون)

در سال ۱۳۸۴، نماگرهای مختلف فعالیت بورس اوراق بهادار در ادامه روند حرکتی نیمه دوم سال ۱۳۸۳، همچنان تحت تأثیر رویدادهای مختلف داخلی و خارجی و افزایش بی‌رویه شاخص‌ها در سال‌های قبل، از روندی کاهشی برخوردار بودند و این روند، به جز دوره کوتاهی در آذرماه تا پایان سال قابل ملاحظه بود. به‌‌ هرحال از آذرماه سال ۱۳۸۴، سیاست‌ها و تلاش دولت و سازمان بورس باعث کند شدن سرعت روند کاهشی معیارهای فعالیت بورس شد.

درحالی‌که شاخص کل در پایان سال ۱۳۸۴ به ۹٫۴۵۹ واحد رسیده بود، طی سال ۱۳۸۵ از مرز ۱۰٫۰۰۰ واحد عبور کرد و در نهایت در پایان سال مذکور ۹٫۸۲۱ واحد را تجربه کرد. همچنین کاهش چشمگیر معاملات سهام در سال ۱۳۸۴، با توجه به اقدامات مؤثر فوق‌الذکر در سال ۱۳۸۵ به تعادل نسبی رسید، به نحوی که ارزش معاملات سهام و حق تقدم در سال ۱۳۸۴ در حدود ۵۶٫۵۲۹ میلیارد ریال و در سال ۱۳۸۵ معادل ۵۵٫۶۴۵ میلیارد ریال ارزیابی شد.

شرکت‌های بورس اوراق بهادار ایران

تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار از ۴۲۲ شرکت در پایان سال ۱۳۸۳ به ۴۳۵ شرکت در پایان سال ۱۳۸۵ افزایش یافت.

از جمله رویدادهای اساسی این دوره عبارتند از:

تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (۱/۹/۱۳۸۴)

۱- تشکیل شورای عالی بورس و اوراق بهادار

۲- تشکیل سازمان بورس و اوراق بهادار

۳- تشکیل بورس اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام)

۴- تشکیل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه

بورس اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام) به موجب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، مصوب آذرماه ۱۳۸۴ تأسیس شده است.

جمع‌بندی تاریخچه بورس اوراق بهادار ایران

تاریخچه بورس اوراق بهادار ایران براساس چهار دوره مختلف بررسی شد. دوره نخست به سال ۱۳۴۶ و اولین فعالیت‌های بورسی برمی‌گردد. دوره دوم نیز پس از انقلاب اتفاق افتاد. در دوره سوم سیاست‌گذاران در نظر دارند بورس اوراق بهادار با انتقال پاره‌ای از وظایف تصدی‌های دولتی به بخش خصوصی، جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس‌اندازی پراکنده و هدایت آن به سوی مصارف سرمایه‌گذاری، در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش مؤثر بخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیت‌های اقتصادی، نقش مهم و اساسی داشته باشد.

در هر حال، گرایش سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی به استفاده از ساز و کار بورس، افزایش چشمگیر شمار شرکت‌های پذیرفته شده و افزایش حجم فعالیت بورس تهران را در بر داشت، به‌گونه‌ای که حجم معاملات از ۹/۹ میلیارد ریال سال ۱۳۶۷ به ۱۰۴٫۲۰۲ میلیارد ریال در پایان سال ۱۳۸۳ رسید و تعداد بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس تهران از ۵۶ شرکت به ۴۲۲ شرکت افزایش یافت.

منبع: تاریخچه بورس اوراق بهادار ایران برگرفته از سایت بورس اوراق بهادار تهران

تاریخچه بورس اوراق بهادار ایران

تاریخچه بورس اوراق بهادار ایران به عنوان یکی از مباحث مهم مدیریت مالی در طی چهار دوره قابل بررسی است. بورس اوراق بهادار تهران در بهمن‌ماه سال ۱۳۴۶ بر پایه قانون مصوب اردیبهشت‌ماه ۱۳۴۵ تأسیس شد. دوران فعالیت بورس اوراق بهادار را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد: دوره نخست (۱۳۵۷-۱۳۴۶)، دوره دوم (۱۳۶۷-۱۳۵۸)، دوره سوم (۱۳۸۳-۱۳۶۸) و دوره چهارم (از ۱۳۸۴ تاکنون). اما ریشه‌های ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران به سال ۱۳۱۵ بازمی‌گردد. در این سال یک کارشناس بلژیکی به نام ران لوترفلد به همراه یک کارشناس هلندی، به درخواست دولت وقت ایران، درباره تشکیل بورس اوراق بهادار مطالعاتی نمودند و طرح تأسیس و اساسنامه آن را تنظیم کردند.

در همان سال‌ها یک گروه کارشناسی در بانک ملی نیز به مطالعه موضوع پرداختند و در سال ۱۳۱۷ گزارش کاملی درباره جزئیات مربوط به تشکیل بورس اوراق بهادار تهیه کردند. اما آغاز جنگ جهانی دوم فرصت ادامه فعالیت را از کارشناسان گرفت. از سرگیری مطالعات در این زمینه به فرصت مناسبتری نیاز داشت که این فرصت پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و حاکم شدن آرامش نسبی بر ایران برای اتاق بازرگانی،اتاق صنایع و معادن،بانک مرکزی و وزارت بازرگانی ایجاد شد تا چند سالی را به بررسی پیرامون این بازار و شرایط ایران برای تشکیل آن بپردازند.

توضیح عکس: بازار بورس صعودی را بازار گاوی و بازار بورس نزولی را بازار خرسی گویند.

تاریخچه بورس اوراق بهادار ایران

دوره نخست (۱۳۵۷- ۱۳۴۶)

بورس اوراق بهادار از پانزدهم بهمن سال ۱۳۴۶ فعالیت خود را با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز کرد. در پی آن شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس‌آباد به بورس تهران راه یافتند. در این دوره گسترش فعالیت بورس اوراق بهادار بیشتر مرهون قوانین و مقررات دولتی بود که از جمله می‌توان موارد زیر را تاریخچه بورس ایران برشمرد:

۱ تصویب قانون گسترش مالکیت سهام واحدهای تولیدی در اردیبهشت ۱۳۵۴ که به‌موجب آن مؤسسات خصوصی و دولتی موظف شدند به‌ترتیب ۴۹% و ۹۴% سهام خود را به شهروندان عرضه نمایند.

۲ تصویب قانون معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در سال ۱۳۵۴

طی ۱۱ سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران، تعداد شرکت‌ها و بانک‌ها و شرکت‌های بیمه پذیرفته شده از ۶ بنگاه اقتصادی با ۶/۲ میلیارد ریال سرمایه در سال ۱۳۴۶ به ۱۰۵ بنگاه با بیش از ۲۳۰ میلیارد ریال در سال ۱۳۵۷ افزایش یافت. همچنین ارزش مبادلات در بورس از ۱۵ میلیون ریال در سال ۱۳۴۶به بیش از ۳۴ میلیارد ریال طی سال۱۳۵۷ افزایش یافت.

دوره دوم (۱۳۶۷- ۱۳۵۸)

در سال‌های پس از انقلاب اسلامی و تا پیش از نخستین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی، دگرگونی‌های چشمگیری در اقتصاد ملی پدید آمد که بورس اوراق بهادار تهران را نیز در برگرفت. نخستین رویداد، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک‌ها در تاریخ ۱۷/۳/۱۳۵۸ توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن بانک‌های تجاری و تخصصی کشور در چارچوب ۹ بانک شامل ۶ بانک تجاری و۳ بانک تخصصی ادغام و ملی شدند. چندی بعد و در پی آن شرکت‌های بیمه نیز در یکدیگر ادغام شده و به مالکیت دولتی درآمدند و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیرماه سال ۱۳۵۸ باعث شد تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند، به‌گونه‌ای که تعداد آنها از ۱۰۵ شرکت در سال ۱۳۵۷ به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ کاهش یافت.

حجم معاملات سهام در این دوره از ۲/۳۴ میلیارد ریال در سال ۱۳۵۷ به ۹/۹ میلیارد ریال در سال ۱۳۶۷ کاهش یافت و میانگین نسبت حجم معاملات سهام به GDP به کمترین میزان در دوران فعالیت بورس رسید که از مهمترین دلایل آن شرایط جنگی و روشن نبودن خطوط کلی اقتصاد کشور بود. بدین ترتیب در طی این سال‌ها، بورس اوراق بهادار تهران دوران فترت خود را آغاز کرد که تا پایان سال ۱۳۶۷ ادامه یافت.

دوره سوم (۱۳۸۳- ۱۳۶۸)

با پایان یافتن جنگ، در چارچوب برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به‌عنوان زمینه‌ای برای اجرای سیاست‌های خصوصی‌سازی مورد توجه قرار گرفت.

در این دوره دولت مجموعه‌ای از قوانین و مقررات در راستای گسترش بازار بورس اوراق بهادار وضع نمود که تأثیر بسزایی در افزایش حجم معاملات داشت، از جمله:

تبصره ۳۵ قانون بودجه سال ۱۳۷۸ کل کشور که در آن به وظیفه دولت نسبت به تعیین تکلیف همه شرکت‌های بخش دولتی از راه ادغام، واگذاری و فروش سهام به بخش‌های خصوصی و تعاونی اشاره شد.

ماده ۹۴ قانون برنامه سوم توسعه (۱۳۸۳- ۱۳۷۹) که بر اساس آن شورای بورس موظف شد تا کارهای لازم را برای ایجاد شبکه رایانه‌ای بازار سرمایه ایران به‌منظور انجام گرفتن دادوستد الکترونیک اوراق بهادار در سطوح ملی و پوشش دادن خدمات اطلاع‌رسانی در سطح ملی و بین‌المللی انجام دهد. همچنین بر اساس ماده ۹۵ برنامه سوم توسعه، شورای بورس مجاز شد تا دست به راه‌اندازی بورس‌های منطقه‌ای در سطح کشور بزند و راهکارهای لازم را برای قابل معامله شدن دیگر ابزارهای مالی در بورس اوراق بهادار فراهم نماید.

از سال ۱۳۶۹ محاسبه شاخص بهای سهام در بورس اوراق بهادار تهران آغاز شد که مقدار آن از ۴۷۲ واحد در سال ۱۳۷۰ به ۱۲٫۱۱۳ واحد در سال ۱۳۸۳ رسید.

دوره چهارم (از سال ۱۳۸۴ تاکنون)

در سال ۱۳۸۴، نماگرهای مختلف فعالیت بورس اوراق بهادار در ادامه روند حرکتی نیمه دوم سال ۱۳۸۳، همچنان تحت تأثیر رویدادهای مختلف داخلی و خارجی و افزایش بی‌رویه شاخص‌ها در سال‌های قبل، از روندی کاهشی برخوردار بودند و این روند، به جز دوره کوتاهی در آذرماه تا پایان سال قابل ملاحظه بود. به‌‌ هرحال از آذرماه سال ۱۳۸۴، سیاست‌ها و تلاش دولت و سازمان بورس باعث کند شدن سرعت روند کاهشی معیارهای فعالیت بورس شد.

درحالی‌که شاخص کل در پایان سال ۱۳۸۴ به ۹٫۴۵۹ واحد رسیده بود، طی سال ۱۳۸۵ از مرز ۱۰٫۰۰۰ واحد عبور کرد و در نهایت در پایان سال مذکور ۹٫۸۲۱ واحد را تجربه کرد. همچنین کاهش چشمگیر معاملات سهام در سال ۱۳۸۴، با توجه به اقدامات مؤثر فوق‌الذکر در سال ۱۳۸۵ به تعادل نسبی رسید، به نحوی که ارزش معاملات سهام و حق تقدم در سال ۱۳۸۴ در حدود ۵۶٫۵۲۹ میلیارد ریال و در سال ۱۳۸۵ معادل ۵۵٫۶۴۵ میلیارد ریال ارزیابی شد.

شرکت‌های بورس اوراق بهادار ایران

تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار از ۴۲۲ شرکت در پایان سال ۱۳۸۳ به ۴۳۵ شرکت در پایان سال ۱۳۸۵ افزایش یافت.

از جمله رویدادهای اساسی این دوره عبارتند از:

تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (۱/۹/۱۳۸۴)

۱- تشکیل شورای عالی بورس و اوراق بهادار

۲- تشکیل سازمان بورس و اوراق بهادار

۳- تشکیل بورس اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام)

۴- تشکیل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه

بورس اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام) به موجب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، مصوب آذرماه ۱۳۸۴ تأسیس شده است.

جمع‌بندی تاریخچه بورس اوراق بهادار ایران

تاریخچه بورس اوراق بهادار ایران براساس چهار دوره مختلف بررسی شد. دوره نخست به سال ۱۳۴۶ و اولین فعالیت‌های بورسی برمی‌گردد. دوره دوم نیز پس از انقلاب اتفاق افتاد. در دوره سوم سیاست‌گذاران در نظر دارند بورس اوراق بهادار با انتقال پاره‌ای از وظایف تصدی‌های دولتی به بخش خصوصی، جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس‌اندازی پراکنده و هدایت آن به سوی مصارف سرمایه‌گذاری، در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش مؤثر بخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیت‌های اقتصادی، نقش مهم و اساسی داشته باشد.

در هر حال، گرایش سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی به استفاده از ساز و کار بورس، افزایش چشمگیر شمار شرکت‌های پذیرفته شده و افزایش حجم فعالیت بورس تهران را در بر داشت، به‌گونه‌ای که حجم معاملات از ۹/۹ میلیارد ریال سال ۱۳۶۷ به ۱۰۴٫۲۰۲ میلیارد ریال در پایان سال ۱۳۸۳ رسید و تعداد بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس تهران از ۵۶ شرکت به ۴۲۲ شرکت افزایش یافت.

منبع: تاریخچه بورس اوراق بهادار ایران برگرفته از سایت بورس اوراق بهادار تهران

داستان بورس از کجا شروع شد؟ تاریخچه پیدایش بورس در جهان و ایران

همانند هر پدیده‌ای در جهان که ظهور و پیدایش آن دارای تاریخچه و پیشینه‌ای است، بورس نیز دارای پیشینه‌‌ای جذاب است. در ادامه به بررسی تاریخچه‌ی بورس در جهان و ایران می پردازیم. به نظر بسیاری کارشناسان پیشینه‌ی پیدایش بورس به قرن ۱۵ میلادی باز می‌گردد. آن‌جایی که برای اولین بار درکشور بلژیک افراد دوره هم جمع می‌شدند و به مبادله اسناد تجاری مشغول بودند. در ادامه با ما همراه باشید.

تاریخچه‌ واژه بورس

همان طور که ذکر شد واژه بورس اولین بار توسط مردم بلژیک مورد استفاده قرار گرفت و علت آن هم این بود که در قرن ۱۵ میلادی کسبه شهر بروژ و بازرگانان در بلژیک در میدانی تربورس در اطراف خانه اشراف زاده‌‌ای تجمع می‌کردند و به داد و ستد اسناد تجاری و بازرگانی می‌پرداختند. و امروزه بعد از چند صد سال این واژه در سراسر دنیا شناخته شده است و سازمان‌های متعددی برای قانون‌گذاری و نظارت به این بازار ایجاد شده‌اند. حالا آنچه از بورس می‌دانیم در مقایسه با آنچه در گذشته بوده است بسیار متفاوت است. برای درک عمیق این حقیقت کافی است به سایت رسمی کارگزاری اقتصاد بیدار مراجعه کرده و طیف خدمات و ابزارهای مالی موجود را با آنچه در ابتدا بوده است مقایسه کنید.

تاریخچه پیدایش بورس در تاریخچه بورس ایران جهان

تاریخچه‌ی پیدایش بورس در جهان از این جهت اهمیت دارد که از مسیر پر پیچ و خمی که پیشرویان بورس طی کرده اند، آگاه می‌شویم و شاید بتوان از تجربیات و تصمیمات موثر آنها در جهت پیشروی منافع ملی اقتصادی خود، الگو گرفت. در ادامه به ۳ بورس قدرتمند و با تاریخچه‌ی جهان می‌پردازیم که تاثیر غیر قابل انکاری بر روند حرکتی بورس در سایر نقاط داشتند.

تاریخچه پیدایش بورس آمستردام

اولین بورس اوراق بهادار جهان که با فرایند کاری امروزه‌ی بورس شباهت‌هایی داشت، در اوایل قرن ۱۷ میلادی در کشور هلند و شهر آمستردام ایجاد شد و شرکت هند شرقی اولین کمپانی بود که سهام مجموعه‌ی خود را در آن به فروش گذاشت. بورس آمستردام با گذشت زمان به یکی از منابع تاثیرگذار تأمین نقدینگی در سطح اروپا و بین‌المللی تبدیل شد. و با انقلاب صنعتی اروپا، بورس این کشور گام‌های جدیدی در شکوفایی اقتصاد هلند برداشت.

تاریخچه پیدایش بورس لندن

فعالیت‌های اقتصادی مرتبط با بورس در کشور انگلستان نیز از اوایل قرن ۱۸ میلادی و در قهوه‌خانه‌های شهر لندن آغاز شد. این فعالیت‌های اقتصادی در لندن و در سال ۱۷۷۳ میلادی با خرید ساختمان جداگانه توسط سرمایه‌داران، وارد فصل جدیدی شد. بورس لندن فعالیت رسمی اقتصادی را در سوم مارس سال ۱۸۰۱ شروع کرد.

تاریخچه پیدایش بورس نیویورک

یکی دیگر از کشورهایی که تاریخچه‌ی بسیار قدیمی در آغاز فعالیت دارد، کشور امریکا می‌باشد که به‌عنوان سومین بورس بزرگ در طول تاریخ نام برده می‌شود. اگرچه پیشینه‌ی بورس نیویورک با سایر بورس‌ها کمی متفاوت است. ۲۴ کارگزار بازار سهام در ۱۷ می ‌۱۷۹۲ زیر درخت چناری در خیابان وال استریت نیویورک دور هم جمع شدند و توافق‌نامه‌ای را تحت عنوان درخت چنار امضا کردند. در ادامه نیز حدود ۲۵ سال بعد در هشت مارس ۱۸۱۷ با امضای اساسنامه‌ای، فعالیت کار بورس نیویورک را رسمیت دادند. با گذشت زمان و ادامه روند بورس‌های بزرگ جهان، به تدریج سایر کشورهای در حال توسعه و پیشرفته همچون ایران بستری فراهم کردند تا بتوانند فعالیت‌های تاریخچه بورس ایران اقتصادی در قالب بورس داشته باشند و از مزیت‌‎های این بازار بهره ببرند. این روند تا جایی ادامه یافت که امروزه کمتر کشوری را می‌توان یافت که بورس نداشته باشد.

تاریخچه‌ی پیدایش بورس ایران

در ایران نیز همچون کشورهای توسعه یافته، پیدایش بورس و رسیدن این ابزار مالی قدرتمند به نقطه‌ی حال حاضر، مسیری پیچیده و طولانی بوده است. خدمات سرمایه‌گذاری متنوع مستقیم و غیر مستقیمی که امروزه کارگزاری اقتصاد بیدار برای شما عزیزان فراهم کرده، همه و همه و به علت تلاش‌های بی‌وقفه‌ی افرادی بوده است که در فراهم کردن بستر اولیه‌ی بورس در ایران نقش داشته اند. در ادامه به بررسی تاریخچه‌ی پیدایش بورس ایران برای شما عزیزان می‌پردازیم:

تصویب طرح اولیه‌ی بورس اوراق بهادار

با دعوت دولت وقت ایران در سال ۱۳۱۵، وان لوترفلد بازرگانی از کشور بلژیک در خصوص تشکیل بورس اوراق بهادار در ایران تحقیقاتی انجام داد و ایده‌ی قانونی تأسیس و اساسنامه آن را نیز مهیا نمود. اما به علت همزمان شدن این تحقیقات و وقوع جنگ جهانی دوم و ایجاد شرایط تماما نامساعد اقدامات انجام شده مرتبط با ایجاد بورس اوراق بهادار متوقف شد و بیش از ۲۵ سال به عقب افتاد. در نهایت سال ۱۳۴۱ نمایندگان وزارت بازرگانی، نمایندگان بانک توسعه‌ صنعتی و معدنی ایران و نمایندگان وزارت دارایی، کمیسیونی در وزارت بازرگانی تشکیل دادند و موافقت‌‌نامه‌ ابتدایی برای تأسیس بورس سهام در این کمیسیون، مطرح و تصویب شد.

فعالیت رسمی و پذیرش اولین شرکت

در اسفند ماه سال ۱۳۴۱، گروهی از بورس بروکسل برای راه‌اندازی بورس ایران، به کشورمان ایران آمدند و نحوه تأسیس و نظارت بر فعالیت بورس را به مدیران ما آموزش دادند و در همین بین سازمان‎‌ها و تشکیلات مورد نیاز آن تا حدودی مشخص شد و در سال ۱۳۴۵ چهار سال بعد، لایحه قانون بورس اوراق بهادار در مجلس به تصویب نهایی رسید. در نهایت بورس تهران از بهمن سال ۱۳۴۶، فعالیت خود را به‌طور رسمی با حضور بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران که بزرگترین واحد تولیدی و اقتصادی آن زمان ایران بود آغاز نمود.

بورس در دوران انقلاب اسلامی

بعد از در انقلاب اسلامی، بورس اوراق بهادار تهران با کاهش حجم معاملات روبرو شد و تقریبا تا سال ۱۳۶۱ متوقف شد. تعداد شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار از عدد ۱۰۵ به ۵۶ شرکت کاهش یافت. علت این مشکل تملک تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی شامل بیمه، بانک و برخی صنایع کشور توسط دولت بود. بورس اوراق بهادار تهران بین دهه ۶۰ تا ۸۰ مسیری پرفراز و نشیب را طی کرد. نقطه عطف تاریخچه‌ی بورس ایران در آذر سال ۱۳۸۴ با تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار توسط مجلس شورای اسلامی رقم خورد. در این قانون، سازمان کارگزاران بورس و اوراق بهادار به نوعی تعطیل و منحل شد و در مقابل وظایف و اختیارات آن به سازمانی به نام سازمان بورس و اوراق بهادار منتقل شد.

برخط (آنلاین) شدن معاملات

از سال ۱۳۸۹ به‌منظور توسعه بازار سرمایه، داشتن رفاه و عدالت در معاملات سهامداران سامانه برخط (آنلاین) معاملات راه‌اندازی و تا به امروز موجب افزایش چشم‌گیر تعداد فعالان بازار سرمایه و همچنین افزایش حجم معاملات در بازار شده است. از سال ۱۳۹۰ کارگزاری‌های متعددی فعالیت خود را جدی‌تر و بهتر از سر گرفتند. در کارگزاری اقتصاد بیدار مجموعه ای از بهترین های بازار سرمایه با هدف حراست از منافع سرمایه گذاران، با استعانت از تعهد، دانش و نوآوری در این خانواده گرد هم آمده‌ایم تا شما سرمایه‌داران را به اهداف مالی خود برسانیم. برخی از افتخارات ما در کارگزاری اقتصاد بیدار شامل کسب رتبه الف از سازمان بورس اوراق بهادار در تمامی حوزه های فعالیت، راه‌اندازی اولین اتاق معاملات اوراق بهادار در ایران، تاسیس انواع صندوقهای سرمایه‌گذاری و تاسیس شرکت سبدگردانی اقتصاد بیدار و بسیاری عناوین دیگر است که همه و همه در بورس ایران ثبت و تاریخ‌ساز شدند.

بورس بازان چگونه سود می کنند؟

این سوال به متغیرات بسیار زیادی بستگی دارد. آموزش دیدن، اقتصاد کلان کشور، جو بازار بورس و سایر بازارهای موازی از جمله مسائلی است که بر این مسئله اثر گذار است. برای موفیت در بورس پیشنهاد می شود که تحلیل های رایج مانند تحلیل تکنیکال بورس ، تحلیل بنیادی و تابلوخوانی را یاد بگیرید. البته باید توجه داشته باشید که تسلط بر احساسات و مدیریت ریسک نقش بسیار مهمی در موفقیت شما دارند.

بازار بورس - تاریخچه پیدایش بازار بورس ایران و جهان

توضیحات کوتاه :
بازارهای بورس سهام پدیده ای نسبتاً جدید هستند. آنها همیشه نقش مهمی در اقتصاد جهانی نداشته اند و بعد از طی نمودن فراز و فرودهای فراوان جایگاه خود را در اقتصاد جهان پیدا کرده اند.

به اشتراک بگذارید

امتیاز شما به این مطلب

تعداد امتیازها: 2

• 29 مهر 1400
• 1k
• 0
• مدت زمان مطالعه 5 دقیقه

خلاصه ای از مقاله

بورس چیست؟ تاریخچه بورس به چه زمانی باز می گردد؟ نقش بورس بر اقتصاد جهانی چیست؟ بازار بورس در جهان، مسیری پرپیچ و خم را پشت سرگذاشته و با شکست های زیادی رو به رو شده است. این بازار در حال حاضر یکی از قطب های بزرگ معاملات در جهان می باشد.

آنچه در این مقاله می خوانید:

• بازارهای اولیه سهام و کالاها
• اولین حباب بورس
• سرآغاز پیدایش بورس در ایران
• سقوط عمده بازار سهام در طول تاریخ

سهام بورس چیست؟

سهم یک واحد معرفی شده در بازار بورس است برای آن که یک شرکت در لیست بازار سرمایه قرار بگیرد. به تعداد مساوی مالکیت آن شرکت سهم گفته می شود.

سرمایه گذاران با خریدن تعدادی سهام از آن شرکت صاحب درصدی از آن می شوند و به همین دلیل در سودها و ضررهای آن شرکت به همان نسبتی که سهامدار آن هستند شریک می شوند.

بازار سرمایه و یا بازار بورس در واقع فضایی فراهم می کند که تمامی شرکت ها در آن جا گرد هم آمده اند و سرمایه گذاران در این بازار می توانند به خرید و فروش سهم های خود بپردازند.

سهامدار باید دقت کند که در چه شرکتی و با چه تاریخچه و عملکردی سرمایه گذاری می کند چرا که به محض خرید هر تعداد سهم در روند سوددهی و یا زیان دهی شرکت سهیم خواهند بود.

بازارهای اولیه سهام و کالاها

در دهه 1100، فرانسه سیستمی داشت که در آن بدهی های کشاورزان را به نمایندگی از بانک ها در سراسر کشور مدیریت می کردند. این را می توان اولین نمونه اصلی کارگزاری دانست.

بعدها، تجار ونیزی و اندکی بعد، بانکداران شهرهای مجاور ایتالیا، پیزا، ورونا، جنوا و فلورانس نیز تجارت اوراق بهادار دولتی را آغاز کردند.

اولین بازارهای سهام جهان – بدون معامله سهام

اولین بازارهای سهام جهان معمولاً به بلژیک مرتبط هستند. بروژ، فلاندر، گنت و روتردام در هلند همه در دهه های 1400 و 1500 میزبان سیستم های "سهام" خود بودند.

با این حال، به طور کلی پذیرفته شده است که آنتورپ Antwerpen اولین سیستم بورس سهام جهان را داشته است. آنتورپ مرکز تجاری بلژیک بود و در آن خانواده تأثیرگذار وندر بوئرز Van der Buerze زندگی می کرد. در نتیجه ، بورس های اولیه سهام معمولاً Beurzen نامیده می شدند.

اگرچه زیرساخت ها و موسسات به بازارهای سهام امروز شباهت داشتند، اما در واقع هیچ کس سهام یک شرکت را معامله نمی کرد. در عوض، بازارها به امور دولت، مشاغل و بدهی های شخصی رسیدگی می کردند.

اولین شرکت تجارت عمومی در جهان

شرکت هند شرقی The British East India Company به عنوان اولین شرکت تجارت عمومی جهان شناخته شده است. یک دلیل ساده وجود داشت که شرکت هند شرقی به اولین شرکت تجارت عمومی تبدیل تاریخچه بورس ایران شد: ریسک.

به زبان ساده، قایقرانی در گوشه و کنار کره زمین برای هر شرکت بسیار خطرناک بود. هنگامی که هند شرقی برای اولین بار به عنوان سرزمینی برای فرصت های تجاری کشف شد، کاوشگران دسته دسته به آنجا قایقرانی می کردند.

متأسفانه تعداد کمی از این قایق ها به مقصد می رسیدند. کشتی ها گم می شدند، ثروت ها به هدر می رفت و سرمایه داران دریافتند که برای کاهش همه این خطرها باید کاری انجام دهند.

در نتیجه، یک شرکت منحصر به فرد در سال 1600 به نام "فرماندار و شرکت بازرگانان لندن که با هند شرقی کار می کنند" تشکیل شد. این شرکت به هند شرقی معروف بود و اولین شرکتی بود که از فرمول مسئولیت محدود استفاده کرد.

سرمایه گذاران دریافتند که قرار دادن "تخم مرغ ها در یک سبد" راهی هوشمندانه برای رویکرد سرمایه گذاری در معاملات هند شرقی نیست. بگذارید بگوییم یک کشتی که از هند شرقی باز می گشت 33٪ احتمال تصرف توسط دزدان دریایی را داشت.

به جای سرمایه گذاری در یک سفر و به خطر انداختن و از دست دادن کل پول سرمایه گذاری شده، سرمایه گذاران می توانند سهام چندین شرکت را خریداری کنند. حتی اگر یک کشتی از 3 یا 4 شرکت سرمایه گذاری گم شود، سرمایه گذار باز هم سود می برد.

در سال 1602، شرکت هند شرقی هلند با انتشار سهام این شرکت در بورس سهام آمستردام رسماً به اولین شرکت تجارت عمومی جهان تبدیل شد. سهام و اوراق قرضه برای سرمایه گذاران صادر شد و هر سرمایه گذار حق تعیین درصد مشخصی از سود شرکت هند شرقی را داشت.

فروش سهام در کافه ها

قبل از اینکه سرمایه گذاران در کف طبقات فریاد بزنند و فرم سفارشات را به هوا بیندازند، آنها در کافه ها تجارت می کردند. سهام اولیه بر روی کاغذ نوشته می شد و سرمایه گذاران این سهام را با سایر سرمایه گذاران در کافه ها معامله می کردند.

به عبارت دیگر، کافه ها به دلیل این واقعیت که سرمایه گذاران برای خرید و فروش سهام به این بازارها مراجعه می کنند، اولین بازارهای سهام واقعی بودند.

طولی نکشید که کسی فهمید که اگر کسی بازار اختصاصی ایجاد کند که تاجران بتوانند بدون نیاز به سفارش یک قهوه یا فریاد زدن در یک کافه شلوغ، به تجارت سهام بپردازند، دنیای تجارت کارآمدتر خواهد بود.

اولین حباب بورس

هیچ کس واقعاً اهمیت بورس سهام را در آن روزهای اول درک نکرده بود. مردم فهمیده بودند تاریخچه بورس ایران که این یک قدرتمند است، اما هیچ کس واقعاً درک نمی کرد که این چه چیزی خواهد بود.

به همین دلیل روزهای اولیه بورس اوراق بهادار مانند غرب وحشی بود. در لندن، مشاغل یک شبه باز می شدند و سهام برخی از فعالیت های جدید را منتشر می کردند. در بسیاری از موارد، شرکت ها قادر به درآمدزایی هزاران پوند قبل از اینکه یک کشتی از بندرگاه خارج شود، بودند.

هیچ آیین نامه ای وجود نداشت و روش های کمی برای تمایز شرکت های قانونی از شرکت های غیرقانونی وجود داشت. در نتیجه، حباب به سرعت ترکید. شرکت ها پرداخت سود سهامداران را متوقف کردند و دولت انگلیس انتشار سهام را تا سال 1825 ممنوع کرد.

اولین بورس سهام

علیرغم ممنوعیت انتشار سهام، بورس اوراق بهادار لندن به طور رسمی در سال 1801 تشکیل شد. از آنجا که شرکت ها تا 1825 اجازه انتشار سهام را نداشتند، مانع از این شد که بورس اوراق بهادار لندن از ظهور یک ابرقدرت واقعی جهانی جلوگیری کند.

به همین دلیل ایجاد بورس اوراق بهادار نیویورک New York Stock Exchange (NYSE) در سال 1817 یک لحظه مهم در تاریخ بود. NYSE از همان روز اول سهام خود را معامله کرد. برخلاف تصور برخیNYSE اولین بورس سهام در ایالات متحده نبود.

بورس سهام فیلادلفیا این عنوان را دارد. با این حال، NYSE به دلیل عدم وجود هر نوع رقابت داخلی و قرار داشتن در مرکز تجارت و اقتصاد ایالات متحده در نیویورک، خیلی زود تبدیل به قدرتمندترین بورس سهام در این کشور شد.

بورس اوراق بهادار لندن بازار اصلی سهام اروپا بود، در حالی که بورس اوراق بهادار نیویورک مکانی برای مبادلات اصلی آمریکا و جهان بود.

بازارهای سهام مدرن

امروزه تقریباً هر کشوری در جهان بازار سهام خاص خود را دارد. در کشورهای توسعه یافته، بازارهای عمده سهام به طور معمول پس از بورس اوراق بهادار لندن و بورس نیویورک برای اولین بار ایجاد شدند. از سوئیس گرفته تا ژاپن، همه قدرت های بزرگ اقتصادی تاریخچه بورس ایران جهان دارای بازارهای سهام بسیار پیشرفته هستند که امروز نیز فعال هستند.

به عنوان مثال، کانادا اولین بورس سهام خود را در سال 1861 توسعه داد. این بورس بزرگترین سهام در کانادا و سومین بازار بزرگ در آمریکای شمالی است.

حتی کشورهای جنگ زده مانند عراق نیز بازار سهام خود را دارند. بورس اوراق بهادار عراق شرکتهای تجاری زیادی ندارد، اما در دسترس سرمایه گذاران خارجی است. این بازار همچنین یکی از معدود بازارهای سهام بود که تحت تأثیر بحران اقتصادی سال 2008 قرار نگرفت.

سرآغاز پیدایش بورس در ایران

تاریخچه بورس در ایران به سال 1315 باز می گردد. زمانی که فردی بلژیکی به نام وان لوترفلد با تحقیق و بررسی های فراوان در خصوص تاسیس بورس در ایران، اساسنامه داخلی بورس ایران را تنظیم نمود و به مسوولان ایرانی ارائه کرد. اما نسبت به شرایط حاکم در آن زمان، بررسی اساسنامه و تاسیس بورس در ایران 25 سال به تعویق افتاد.

در سال 1341، کمیسیونی متشکل از نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه‌ صنعتی و معدنی ایران برگزار و موافقت نامه اولیه برای تاسیس بورس سهام در ایران تنظیم گردید و در سال 1345 قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و دستور اجرای آن به بانک مرکزی ابلاغ شد. در سال 1346، بورس اوراق بهادار تهران، به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.

چهار دوره زمانی بورس ایران

دوره اول: پیش از انقلاب اسلامی

در این بازه زمانی، از پیش از انقلاب اسلامی شروع و تاریخچه بورس ایران تاریخچه بورس ایران تا سال 1357 تعداد شرکت های پذیرفته شده در بورس به 105 شرکت رسیدند. از جمله این شرکت ها:

بانک صنعت و معدن، شرکت نفت پارس، سیمان تهران، سیمان شمال، بانک توسعه صنعتی، اوراق قرضه دولتی، اوراق قرضه عباس آباد، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی.

دوره دوم: پیروزی انقلاب اسلامی

با پیروز ی انقلاب اسلامی، فصل جدیدی در بورس ایران آغاز شد و با اتفاقات اقتصادی پس از جنگ تحمیلی، تعداد شرکت های پذیرفته شده در بورس به 56 شرکت تا پایان سال 1368 کاهش یافت.

دوره سوم: از سال 1368 تا سال 1383

در این دوره تعداد شرکت های پذیرفته شده در بورس افزایش چشمگیری داشتند و در سال 1375، 250 شرکت در بورس، سهام خود را عرضه نموده بودند. در این سال ها دولت با عرضه سهام شرکت های دولتی بازار بورس را رونق داد و تب و تاب فعالیت در بورس در بین عامه فراگیر شد.

دوره چهارم: از سال 1384 تاکنون

بازار بورس ایران فراز و فرودهای زیادی را پشت سر گذاشته است و رشد زیادی داشته است. یکی از نقاط عطف بورس ایران را می توان سال 1384 و تصویب قانون بازار اوراق بهادار دانست. با تصویب این قانون، برخی نواقص موجود در قانون اولیه از بین رفت و زمینه را برای توسعه بازار بورس در ایران فراهم کرد.

چهار بورس بزرگ ایران

بورس اوراق بهادار تهران

در این بورس، معاملات سهام شرکت‌ها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت عرضه می شود.

فرابورس ایران

در این بازار، سهام شرکت هایی در بورس اوراق بهادار تهران عرضه نمی شوند مورد داد و ستد قرار می گیرند.

بورس کالای ایران

در این بورس، انواع کالاها و محصولات از جمله محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی عرضه می شود.

بورس انرژی

در این بازار معاملات حامل‌های انرژی از جمله برق، زغال‌سنگ انجام می گردد

بازارهای سهام را می توان در سرتاسر جهان یافت و اهمیت جهانی بازارهای سهام را نمی توان انکار کرد. هر روز تریلیون دلار در بازارهای سهام در سراسر جهان داد و ستد می شود و آنها واقعاً موتور دنیای سرمایه داری هستند.

سقوط عمده بازار سهام در طول تاریخ

سقوط بازار سهام یک اثر جانبی اجتناب ناپذیر در هر بازاری است که نگرش های عمومی در آن نقش دارد. بیشتر بازارهای سهام عمده در برهه ای از تاریخ دچار سقوط شده اند.

قبل از سقوط بازارهای سهام حباب های اقتصادی پیش از این رخ داده است. سقوط بازار سهام می تواند زمانی اتفاق بیفتد که حدس و گمان ها فراتر از ارزش واقعی سهام باشد.

چندین تصادف مهم در طول تاریخ رخ داده است، از جمله پنجشنبه سیاه یا پنجشنبه وحشتناک 1929، که به دنبال آن دوشنبه سیاه و سه شنبه سیاه رخ داده است.

دیگر سقوط های مهم بازار سهام عبارتند از:

• سقوط بازار سهام 1973-1974
• دوشنبه سیاه سال 1987
• دات کام حباب سال 2000
• سقوط بازار سهام سال 2008

همه این تصادفات در مقایسه با سال 1929 کمرنگ است اما هنوز هم درصد تلفات دو رقمی در سراسر جهان داشته است. سقوط بازار سهام در سال 1987 اولین سقوط بزرگ در دوره تجارت الکترونیکی بود و به دلیل این واقعیت که هیچ کس واقعاً شاهد وقوع آن نبود، قابل توجه بود.

قطع کننده مدار بورس

در سال 2012، بزرگترین بورس سهام جهان NYSE چیزی به نام قطع کننده مدار تک بورسی ایجاد کرد. این سیستم برای کاهش احتمال سقوط در بورس سهام طراحی شده است و در صورت بروز سقوط، آسیب یک سقوط را کاهش می دهد.

بزرگترین بازارهای سهام امروز جهان کدامند؟

در اینجا 10 بازار سهام برتر جهان وجود دارد که براساس سرمایه بازار رتبه بندی شده اند:

1. بورس اوراق بهادار نیویورک
2. NASDAQ
3. بورس سهام توکیو
4. گروه بورس اوراق بهادار لندن
5. یورونکست
6. بورس اوراق بهادار هنگ کنگ
7. بورس سهام شانگهای
8. بورس اوراق بهادار تورنتو
9. بورس اوراق بهادار فرانکفورت
10. بورس اوراق بهادار استرالیا

آینده بورس سهام

بازارهای سهام به این زودی ها از بین نمی روند. آنها تقریباً در هر کشور جهان به عنوان یک نیروی محرک اقتصادی باقی می مانند. تحلیلگران کاملاً مطمئن نیستند که آینده بازار سهام چیست، اگرچه موارد مهمی نیز باید در نظر گرفته شود.

آینده ای که برای بازارهای سهام ممکن است باشد، آنها در آینده ای قابل پیش بینی نقش مهمی در اقتصاد جهانی در سراسر جهان ادامه خواهند داد.

شغل هر فرد، بخش مهمی از زندگی روزانه او را شامل می شود. بنابراین انتخاب شغلی که در کنار درآمدزایی 24 ساعته، شما را از انجام کارهای مورد علاقه تان مانند سفر کردن و. محروم نکند زندگی پربارتر و جذاب تری را برای شما می‌سازد. پیشنهاد ما به شما برای آشنایی بیشتر با چنین شغلی و راهنمایی که در مسیر دوره خرید از علی بابا و فروش در آمازون شما را از همه نکات مطلع سازد، تماشای ویدیوهای معرفی این بیزینس غول آسا و جهانی است.

تاریخچه بورس

اندیشه ایجاد بورس زمانی شکل گرفت که تعدادی از بازرگانان اروپایی از فعالیت های تجاری خود ضرر کردند. بنابرین به فکر یک راه حلی افتادند تا وسیله آن بتوانند جلوی این ضرر را بگیرند و یا آن را به حداقل برسانند.
سرانجام تعدادی بازرگانان، عده ای را در فعالیت های خود شریک کردند تا با این روش سود و زیان احتمالی شان را با آنها تقسیم کنند.
این تجربه موفقیت آمیز بود لذا به تدریج هر تاجری سعی می کرد تا فعالیت های تجاری خود را با این روش ادامه دهد؛ به خصوص که این روش برای افرادی که فعالیت های بزرگ اقتصادی انجام می دادند بسیار مطلوب تر بود.
به مرور این تجربه قانون مند شد و به تشکیل شرکت های سهامی تبدیل گردید.
اولین تجربه مربوط به تشکیل یک شرکت سهامی در کشور روسیه بود که در سال ۱۵۵۳ میلادی تصمیم گرفت کالاهایی را بدون اینکه آفریقا را دور بزند، از شمال اروپا به شرق آسیا و چین ببرد و این کاری بود که احتمال ضرر در آن بیشتر بود. برای انجام این کار عده ای از تجار سرمایه لازم را تامین کردند و هر تاریخچه بورس ایران کس به نسبت سرمایه ی خود در سود و زیان شرکت شریک شد و این کار با موفقیت صورت گرفت.
بعد ها با گسترش مبادلات در اروپا، به سرمایه های زیاد تر و شرکای بیشتری نیاز شد. برای این کار نیاز به مراکزی بود تا بتوان بین سرمایه گذاران و سرمایه پذیران رابطه برقرار کرد. چنین مراکزی تاسیس شدند و (بورس) نام گرفتند.
اولین بورس دنیا در قرن هفدهم میلادی در شهر آمستردام هلند تشکیل شد و امروز اکثر کشورهای جهان دارای بورس هستند.
در ایران نیز در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس به تصویب رسید و از ۱۵ بهمن ماه ۱۳۴۶ آغاز به کار کرد.

🗓تاریخچه بورس در ایران:

فکر اصلی ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران، به سال ۱۳۱۵ بر میگردد. در این سال یک کارشناس هلندی و یک کارشناس بلژیکی به منظور بررسی و اقدام در مورد تهیه و تنظیم مقررات قانونی ناظر بر فعالیت بورس اوراق بهادار به ایران آمدند؛ اما مطالعات آن دو با آغاز جنگ بین الملل دوم متوقف گردید. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ مجددا در سال ۱۳۳۳، ماموریت تشکیل بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی وقت محول گردید.
پس از دوازده سال تحقیق و بررسی در سال ۱۳۴۵، قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه و لایحه مربوط را به مجلس شورای ملی ارسال داشتند.
این لایحه در اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۵ تصویب شد. اما به دلیل عدم آمادگی محافل صنعتی و بازرگانی، بورس تهران با ورود سهام بانک صنعت و معدن و نفت، در پانزدهم بهمن ماه سال ۱۳۴۶ فعالیت خود را آغاز نمود.

📝دوره اول: شکل گیری و آغاز فعالیت (۱۳۵۷-۱۳۴۶)

بورس اوراق بهادار از پانزدهم بهمن ماه ۱۳۴۶ فعالیت خود را با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز کرد. در پی آن شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس آباد به بورس تهران راه یافتند.
در این دوره گسترش فعالیت بورس اوراق بهادار بیشتر مرهون قوانین و مقررات دولتی بود که دو مورد آن ها به شرح زیر بود:

۱.تصویب قانون گسترش مالکیت سهام واحد های تولیدی در اردیبهشت ۱۳۵۴ که به موجب آن موسسات خصوصی و دولتی موظف شدند به ترتیب ۴۹% و ۹۴% سهام خود را به مردم عرضه کنند.

۲.تصویب قانون معافیت های مالیاتی برای شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار.
در سال ۱۳۵۴ طی یازده سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران، تعداد شرکت ها، بانک ها و بیمه های پذیرفته شده در بورس به ۱۰۵ بنگاه با بیش از ۲۳۰ میلیارد ریال سرمایه در سال ۱۳۵۷ رسید. همچنین ارزش مبادلات در بورس به بیش از ۳۴ میلیارد ریال طی سال ۱۳۵۷ بالغ گردید.

📝دوره دوم: رکود (۱۳۶۷-۱۳۵۸)

در سال های بعد از انقلاب و پیش از اولین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی، دگرگونی های چشمگیری در اقتصاد ملی پدید آمد که بورس اوراق بهادار تهران را نیز در بر گرفت.
نخستین رویداد ، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک ها در تاریخ ۱۳۵۸/۰۳/۱۷ توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن بانک های تجاری و تخصصی کشور در چارچوب ۹ بانک شامل ۶ بانک تجاری ۳ بانک تخصصی ادغام و ملی شدند‌.
مدتی بعد شرکتهای بیمه نیز در یکدیگر ادغام شده و به مالکیت دولتی درآمدند و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیر ماه سال ۱۳۵۸ باعث شد تعداد زیادی از بنگاه های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند. به طوریکه تعداد آنها از ۱۰۵ شرکت در سال ۱۳۵۷ به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ کاهش یافت.
حجم معاملات سهام در این دوره از ۳۴،۲ میلیارد در سال ۱۳۵۷ به ۹،۹ میلیارد در سال ۱۳۶۷ کاهش یافت.
میانگین نسبت حجم معاملات سهام به تولید ناخالص داخلی، به کمترین میزان در دوران فعالیت بورس رسید.

از مهترین دلایل آن، شرایط جنگی و روشن نبودن خطوط کلی اقتصاد کشور بود. بدین ترتیب در طی این سال ها، بورس اوراق بهادار تهران دوران رکود خود را آغاز کرد که تا پایان سال ۱۳۶۷ ادامه داشت.

📝دوره سوم: خیزش دوباره (۱۳۸۳-۱۳۶۸)

با اتمام جنگ، در چارچوپ برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان زمینه ای بر اجرای سیاست های خصوصی سازی مورد توجه قرار گرفت.
بر این اساس، سیاست گذاران در نظر داشتند بورس اوراق بهادار با انتقال بخشی از وظایف تصدی های دولتی به بخش خصوصی ، جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس اندازی پراکنده و هدایت آن به سوی مصارف سرمایه گذاری، در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش موثر بخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیت های اقتصادی ، نقش مهم و اساسی داشته باشد.
در هر صورت، تمایل سیاست گذاری های کلان اقتصادی به استفاده از سازوکار بورس، افزایش چشمگیر شمار شرکت های پذیرفته شده و افزایش حجم فعالیت بورس تهران را دربرداشت، به گونه ای که حجم معاملات از ۹،۹ میلیارد در سال ۱۳۶۷ به ۲۰۲۱۰۴ میلیارد ریال در سال ۱۳۸۳ رسید.
تعداد بنگاه های اقتصادی پذیرفته شده در بورس تهران از ۵۶ شرکت به ۴۲۲ شرکت افزایش یافت.
در این دوره دولت مجموعه ای از قوانین و مقررات را در راستای گسترش بورس اوراق بهادار وضع نمود که تاثیر مهمی در افزایش حجم معاملات داشت.
برخی از این قوانین عبارتند از:

۱.تبصره ۳۵ قانون بودجه در سال ۱۳۷۸ کل کشور که در آن به وظیفه دولت نسبت به تعیین تکلیف همه شرکتهای بخش دولتی از راه ادغام، واگذاری و فروش سهام به بخش های خصوصی و تعاونی اشاره شد.

۲‌.ماده ۹۴ قانون برنامه توسعه (۱۳۸۳-۱۳۷۹) که بر اساس آن شورای بورس موظف شد تا کارهای لازم را برای ایجاد شبکه رایانه ای بازار سرمایه ایران به منظور انجام گرفتن داد و ستد الکترونیک اوراق بهادار در سطوح ملی و پوشش دادن خدمات اطلاع رسانی در سطح ملی و بین المللی انجام دهد.

۳.همچنین بر اساس ماده ۹۵ برنامه سوم توسعه، شورای بورس مجاز شد تا دست به راه اندازی بورس های منطقه ای در سطح کشور بزند و راهکار های لازم را برای قابل معامله شده دیگر ابزارهای مالی در بورس اوراق بهادار فراهم نماید.

📝دوره چهارم: بازنگری در ساختار قانونی و مشارکت در خصوصی سازی (۱۳۸۴ تا کنون)

اتفاقات مهمی که در این دوره به قوع پیوست عبارتند از:

۱.تشکیل شورای عالی بورس و اوراق بهادار

۲.تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (۱۳۸۴/۹/۱)

۳.تشکیل بورس انرژی ایران

۴.تشکیل سازمان بورس و اوراق بهادار

۵.تشکیل شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه

۶.تشکیل بورس و اوراق بهادار تهران

۷.تشکیل شرکت فرابورس ایران

۸.تشکیل بورس کالای ایران

اشتراک این مطلب

https://exirise.com/wp-content/uploads/2020/07/WhatsApp-Image-2020-07-17-at-02.46.35-300x300-1.jpeg 300 300 ExConvHs3574Izp https://exirise.com/wp-content/uploads/2022/05/Name-Gold.png ExConvHs3574Izp 2020-07-04 02:46:10 2020-09-15 16:53:10 تاریخچه بورس

دیدگاه خود را ثبت کنید

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

جستجو در محتوای وب سایت :

1401.07.18 ✅ #دانا با ۳۸ میلیون حجم معاملات در سقف روزانه و تاچ ۱۶۰ تومان رعایت حد ضرر بعد از حدود ۷۰ درصد رشد ✅ #وآرین افزایش تقاضا و حجم معاملات در سقف روزانه 1401.07.17 💢 تسهیل تراکنش‌های بانکی کارگزاران بورس هیات عامل بانک مرکزی مصوب کرد: با مصوبه هیات عامل بانک مرکزی و در […]

1401.07.12 ✅ #ملت با افزایش حجم ۱۳ میلیون در محدوده مثبت ۳ درصد 📊 #پایش_بازار ☑️ تعداد کل نماد: 737 🟢 تعداد مثبت: 259 (%35) 🔴 تعداد منفی: 478 (%65) 🔼 تعداد صف خرید: 53 (%7) 🔽 تعداد 🟩تعداد نماد اختلاف مثبت: 389 🟥تعداد نماد اختلاف منفی: 348 ⬆️ارزش خرید حقوقی ها: 455 میلیارد ⬇️ارزش […]

1401.07.06 ✅ #غگرجی حفظ حمایت و صف خرید نماد ✅ #دحاوی تاریخچه بورس ایران مجدد صف خرید در محدوده ۸۰۰ تومان دقت به تحلیل و رعایت استراتژی معاملاتی ✅ #غپینو افزایش ۴۲ میلیون حجم معاملات در سقف روزانه 📊 #پایش_بازار ☑️ تعداد کل نماد: 738 🟢 تعداد مثبت: 501 (%68) 🔴 تعداد منفی: 237 (%32) 🔼 تعداد صف […]

1401.06.30 ✅ #دحاوی رشد حدود ۴۰ درصدی نماد از زمان تحلیل ، دقت به رعایت حدضرر و پایبندی به استراتژی معاملاتی ✅ #قاسم نوسان مثبت در محدوده ۵۰۰ تومان رعایت حدضرر بعد از رشد ۸۰ درصدی 📊 #پایش_بازار ☑️ تعداد کل نماد: 736 🟢 تعداد مثبت: 158 (%21) 🔴 تعداد منفی: 578 (%79) 🔼 تعداد […]

1401.06.23 ✅ #دانا افزایش حجم تا ۱۵۰ میلیون و تقاضای ۶۰ میلیون در سقف روزانه ✅ #فمراد عبور از قیمت ۴۳۰۰ تومان و رشد حدود ۱۴۰ درصد 🟢 معاملات بورس شامل حساب‌ های تجاری نیست صالح آبادی، رییس کل بانک مرکزی در برنامه گفتگوی ویژه خبری: از هر ۱۰۰۰ نفر حداکثر ۳ نفر مشمول حساب‌های […]

1401.تاریخچه بورس ایران 06.16 ✅ #وآرین افزایش تقاضا و صف خرید نماد ✅ #دحاوی بعد از نوسان کوتاه مجدد در سقف روزانه 📊 #پایش_بازار ☑️ تعداد کل نماد: 705 🟢 تعداد مثبت: 238 (%34) 🔴 تعداد منفی: 467 (%66) 🔼 تعداد صف خرید: 62 (%9) 🔽 تعداد ️صف فروش: 32 (%5) 🟩تعداد نماد اختلاف مثبت: 179 🟥تعداد نماد […]

1401.06.11 💢 اطلاعیه مهم سازمان مالیاتی درباره افزایش سرمایه بورسی‌ها سازمان امور مالیاتی اعلام کرده که اگر شرکت‌های پذیرفته شده در بورس سود تقسیمی خود را به جای پرداخت نقدی به سهامداران و خارج کردن آن از بازار، صرف افزایش سرمایه شرکت کنند، مالیات آن صفر در نظر گرفته خواهد شد. 1401.06.09 #داروسازی_الحاوی با بیش […]

دسترسی سریع

اخبار و آموزش ها :

(49) (125)

گروه مشاوره و سرمایه گذاری پایا سرمایه اکسیر در سال ۱۳۹۶ با هدف ایجاد تحولی مناسب، در راستای ارائه خدمات نوین و استاندارد در حوزه معاملات بورس اوراق بهادار و انرژی تاسیس گردیده و همواره توسعه کمی و کیفی فعالیت هایش را سرلوحه برنامه های مشتری مداری خود قرار داده است.
شماره ثبت ۵۹۶۱۰۷

آدرس و اطلاعات تماس :

نمادهای اعتماد الکترونیکی :

به دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا و حفظ سلامتی شما که بیش از هرچیزی برای ما اهمیت دارد تا اتمام دوره قرنطینه از ارائه خدمات بصورت حضوری معذور هستیم و کلیه خدمات کاملا مجازی ارائه خواهد شد . با اپراتور شرکت و در صفحه اصلی سایت قسمت چت انلاین با ما در ارتباط باشید.