ویکتور هوگو: هیچ چیزی به اندازه جیب خالی انسان را ماجراجو نمیکند.
دورههای آموزشی جاری
دیکشنری تخصصی ترجمیک، به کمک مترجمان متخصص ترجمیک تکمیل و اصلاح میشود. به همین دلیل شما میتوانید به روز ترین کلمات مد نظر خود را از این طریق دریافت نمایید و معنی آن را در مقالات و کتابهای خود به خوبی به کار برید. یک دیکشنری تخصصی انگلیسی به فارسی برای استفاده شما آماده است!
دیکشنری انگلیسی به فارسی - عمومی
دیکشنری یکی از اصلیترین نیازهای مترجمان و کسانی است که با زبان خارجی و متون خارجی سر و کار دارند. دیکشنری عمومی ترجمیک با استفاده از منابع معتبر آنلاین و مکتوب تهیه شده و برای استفاده در اختیار عموم علاقه مندان قرار گرفته است. لطفا پیشنهادات و انتقادات خود را با ما در میان بگذارید: تماس با ما.
دیکشنری فارسی به انگلیسی، دیکشنری انگلیسی به فارسی، دیکشنری آنلاین، دیکشنری تخصصی عمران، دیکشنری تخصصی برق، دیکشنری رایگان آنلاین، ديكشنري، ديكشنري آنلاين، ديكشنري تخصصي
معنی Fiat currency, معنی Fهشف رعققثئرغ, معنی Fiat currency, معنی اصطلاح Fiat currency, معادل Fiat currency, Fiat currency چی میشه؟, Fiat currency یعنی ارز فیات ( Fiat Currency) چی؟, Fiat currency synonym, Fiat currency definition,
بانک | شماره حساب |
---|---|
بانک ملی ویژه واریزهای بالای ۵۰۰ هزار تومان | IR920170000000225013147009 فاطمه بیدختی |
بانک توسعه تعاون ویژه واریزهای کمتر از ۵۰۰ هزار تومان | IR150220172502115358682001 موسسه آوای هوشمند سخن |
PayPal ویژه واریز ارزی | zzangenehm - at - gmail.com |
بانک | شماره کارت |
---|---|
بانک ملی ویژه واریزهای بالای ۵۰۰ هزار تومان | > فاطمه بیدختی |
بانک توسعه تعاون ویژه واریزهای کمتر از ۵۰۰ هزار تومان | 5029087001268328 موسسه آوای هوشمند سخن |
مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
موسسه فرهنگی هنری آوای هوشمند سخن (ترجمیک) با مجوز شماره 98/1/27515 از وزارت فرهنگ و ارشاد ارز فیات ( Fiat Currency) اسلامی فعالیت مینماید.
درباره ترجمیک
ترجمیک، بزرگترین پلتفرم خدمات زبانی (ترجمه، ویرایش و تولید محتوا) در ایران و یک شرکت خلاق و پیشرو مستقر در مرکز رشد فناوریهای پیشرفته دانشگاه صنعتی شریف است. مترجمان، ویراستاران، نویسندگان و گویندگان ایرانی و خارجی ما در زمینه فعالیت خود بسیار ماهر و با تجربه هستند.
ما در ترجمیک، خدمات تخصصی مختلفی را از قبیل ترجمه تخصصی متون، ترجمه مقاله، ترجمه کتاب، ترجمه همزمان، ترجمه رسمی مدارک، ویراستاری نیتیو مقالات و متون و تولید محتوای متنی و صوتی ارائه میکنیم.
پول فیات یا پول بدون پشتوانه چیست و چرا به وجود آمد؟
پول، تکهای کاغذ یا سکهای فلزی است که تنها به خاطر بار ارزشی که به دوش میکشد، مهم و خواستنی به شمار میرود. در واقع، ما نه تکههای کاغذ بلکه ارزشی که آنها برایمان به ارمغان میآورند را دوست داریم. اعتبار پشت کاغذها به ما کمک میکند تا چیزهایی که نیاز داریم را بخریم، به جاهایی که میخواهیم سفر کنیم و آن اعتبار را با ارزش چیزهایی که دوستشان داریم تاخت بزنیم. اما داستان این اعتبار از کجا آغاز میشود؟ چه چیزی به کاغذی که در دست ما قرار دارد ارزش میدهد؟ و مهمتر از همه، چرا این ارزش، ثابت نیست و گذر زمان یا شرایط مختلف، اعتبار آن را دستخوش تغییر میکند؟ در این مقاله از خانه سرمایه به سراغ «پول فیات» یا «پول بدون پشتوانه» میرویم تا از ماجراهای پشت پرده اعتبارها سر در بیاوریم.
ویکتور هوگو:
ارز فیات ( Fiat Currency)هیچ چیزی به اندازه جیب خالی انسان را ماجراجو نمیکند.
استاندارد طلا چیست؟
تا مدتهای طولانی، طلا تنها و بهترین پشتوانه برای پولهایی بود که در میان مردم دست به دست میگشتند. چه زمانی که مردم با حوالههای کاغذی کار میکردند و چه زمانی که بانکهای مرکزی شکل گرفتند، این تناسب بین ذخیره طلای انباشته در انبارها یا خزانهها و اسکناس یا حوالهای که در دست مردم بود، وظیفه انتقال ارزش را در اختیار داشت. به زبان سادهتر، سکه فلزی یا اسکناسی که در دست مردم بود، سند مالکیت طلایی بود که در خزانه یا انبارها وجود خارجی داشت. این سبک از انتقال ارزش تا زمانی که در محدوده یک کشور اعمال میشد، به خوبی کار خودش را انجام میداد. اما وقتی پای مبادله این ارزش بین کشورهای مختلف به این میدان باز شد، شرایط تغییر کرد. بدون شک، هیچ کشوری نمیتواند به تنهایی تمام نیازهای خود را تامین کند و تجارت، بخشی جدایی ناپذیر از روابط صلحآمیز میان ملتها به شمار میرود. حالا نیاز اساسی، بهینهسازی این اعتبارها برای افزایش تجارتهای بینالمللی بود.
همانطور که کشور «A» روش خودش را برای اعتباردهی به حوالهها و اسکناسها داشت، کشور «B» هم از روشی مخصوص به خود استفاده میکرد. حالا مسئولان هر کشور باید کاری میکردند که پولهایشان در کشورهای دیگر نیز از اعتبار کافی برخوردار باشند و تاجران خارجی با خیالی راحت و به سادگی از آنها استفاده کنند. در نتیجه، هر کشور باید یک روند استاندارد برای ارزش ارز فیات ( Fiat Currency) پولش در نظر میگرفت و آن را اعلام میکرد. به همین دلیل، مفهومی به نام «استاندارد طلا» در میان کشورهای مختلف شکل گرفت. به این ترتیب که دولت هر کشور، یک نرخ مبادله ثابت را اعلام میکرد و در ازای دریافت مقدار مشخصی پول کاغذی یا سکه فلزی، مقدار ثابتی طلا میپرداخت.
چرا پول فیات یا پول بدون پشتوانه شکل گرفت؟
اجرایی شدن استاندارد طلا توانست بسیاری از مشکلات را حل کند. معاملههای بین تجار خارجی به راحتی صورت میگرفت و هر کسی میتوانست در هر زمانی که میخواست، پولهای خود را به طلا تبدیل کند. اما این عرضه نامحدود طلا توسط دولتهای مختلف نتوانست مدت زیادی دوام بیاورد. علتهای گوناگونی مانع این کار شدند؛ مثلا:
- آغاز جنگهای جهانی و کم شدن ذخیرههای مالی کشورها به علت هزینههای جنگ
- نایاب بودن معدنهای طلای جدید
- احتکار طلا توسط مردم
- محاسبهای بودن نرخ طلا (در واقع، نرخ ثابتی که در استاندارد طلا تعریف شده بود، هیچ وقت به معنای واقعی اجرا نشد. در عوض، دولتها سعی کردند که نرخ مناسبی برای این مبادله اعلام کنند اما نتوانستند.)
کار با استاندارد طلا آنقدر سخت شد که کمکم تا دهه هشتاد میلادی به طور کامل از میان رفت و در سال ۱۹۷۱ به تاریخ پیوست. اما بدون این استاندارد، چه چیزی میتوانست اعتبار کاغذهایی که با نام پول میشناختیم را به آنها بازگرداند؟ دولتها و اقتصاددانها به راهحلی جایگزین رسیدند و آن «پول بدون پشتوانه» بود.
آدام اسمیت:
بدون شک، جامعهای که بخش اعظم آن فقیر و بیچاره هستند، نمیتواند شکوفا و سعادتمند باشد.
جدایی پول از طلا
وقتی پول از یار دیرین خود یعنی طلا جدا شد، دو بازار متفاوت از اعتبارات شکل گرفتند. بازار اول، دولت بود که پول ملی و قدرت چاپ اسکناس را در اختیار داشت و دیگری بازار بود که با در اختیار داشتن طلا، قدرت معامله و تعیین ارزش لحظهای آن را در دست گرفت. دولتها میتوانستند بسته به نیاز خود پول چاپ کنند و در عوض، دخالتی در معاملات بازار طلا نداشته باشند. در حقیقت، چیزی که ارزش پول ملی جدید را – که پشتوانهای طلایی رنگ به دنبال نداشت – تعیین میکرد تلاش دولتها برای کاهش هزینههای خود، اجرای سیاستگذاریهای خارجی و داخلی کارآمد، کنترل نرخ بهره، بهبود وضعیت اقتصادی کشور، تصمیمگیری درباره میزان عرضه پول و تغییر سیاستهای مالیاتی بود. به همین علت، گاهی میبینیم که ارزش پول کشورهای فقیر در مقابل کشورهای ثروتمندی که با واحد پول دلار کار میکنند، بسیار پایین است. در واقع، کاهش ارزش پول ملی یک کشور به معنای وجود مشکلاتی است که بر بدنه اقتصادش سنگینی میکند.
اولین حرکت برای استفاده از پول بدون پشتوانه
بر خلاف ظاهر غربی پول فیات، آغاز آن از شرق بوده است. در قرن ۱۱ میلادی اولین کسانی از پول بدون پشتوانه در معاملات خود استفاده کردند، «خاندان یوآن» در چین بودند. با کمبود طلا، تلاشها برای پیدا کردن یک جایگزین برای آن ادامه یافت. کشورهای مختلف بسته به منطقه جغرافیایی و منابع در دسترسشان، کالاهایی را جایگزین طلا کردند و در واقع به عنوان پول از آنها استفاده میکردند. مثلا در انگلستان قرن ۱۱ و در زمان پادشاهی هنری اول، از چوب به عنوان پول استفاده میشد یا در مستعمره پیشین فرانسه به نام «فرانسه نو» از پوست خز به جای پول استفاده میکردند. مزیتهای پول فیات مثل عدم وابستگی به طلا، عدم محدودیت و راحتی در استفاده، کمکم بیشتر کشورها را به استفاده از آن تشویق کرد.
خطرهای استفاده از پول فیات
سه متهم اصلی در پرونده خطرهای پول بدون پشتوانه به چشم میخورند:
از زمان ایجاد پولهای بدون پشتوانه، تورم با آن همنشین بوده است. دولتها با چاپ پولهایی که نمیتوانستند ارزشی برای آنها ایجاد کنند، درگیر مفهومی به نام ارز فیات ( Fiat Currency) تورم شدند. به زبان ساده، تورم یعنی کاهش درصد پشتوانهدار از پول ملی نسبت به درصد پول خلق شده که باعث افزایش شاخص قیمت – معمولا افزایش قیمت مصرفکننده – میشود. وجود تورم بالا باعث میشود که نرخ جمعیت افراد فقیر در جامعه افزایش پیدا کند. چون تورم به افراد دارای درآمدهای پولی ثابت – مثل حقوق بگیرها – ضرر میزند و از قدرت خرید آنها میکاهد. اما در مقابل، به نفع بیشتر کسانی تمام میشود که درآمدهای پولی متغیر دارند. علاوه بر این، تورم، هزینههای عمومی دولت را افزایش میدهد و دولت را مجبور میکند که برای جبران این کسری بودجه به سراغ قرض گرفتن پول از بانک مرکزی برود. روشن است که این راهحلها به جای خاموش کردن آتش تورم، آن را بیشتر شعلهور میکنند. نکته جالب اینجا است که مردم میتوانند با سرمایه گذاری در بازار بورس، پول خود را از خطرهای تورم دور کنند.
به تمام پولهایی که خارج از سیستم بانکی در حال گردش هستند، «نقدینگی» گفته میشود. اگر حجم نقدینگی با میزان تولید کالا و خدمات متناسب نباشد – یعنی دچار افزایش غیرمعمول نقدینگی در میان مردم باشیم – ضربه بزرگی به اعتبار پول بدون پشتوانه زده میشود. چون با افزایش نقدینگی، تقاضا برای دریافت کالا و خدمات به شدت بالا میرود و اگر چرخه تولید و ارائه خدمات، نتواند در کوتاه مدت به این تقاضا پاسخ دهد در آن صورت بر آتش تورم، دامن زده میشود.
یکی دیگر از خطرهایی که پول بدون پشتوانه را تهدید میکند، از بین رفتن دولتها است. چون این دولتها هستند که به علت وجود و فعالیتهایی که انجام میدهند به پول ملی هر کشور اعتبار و ارزشی مناسب میبخشند. اگر دولتی نابود شود، ارزش پول ملی آن نیز به نابودی کشیده میشود.
فیدل کاسترو:
هر کشوری باید کاملا آزاد باشد تا نوعی از سیستم اقتصادی، سیاسی و اجتماعی که مناسب میداند را برگزیند.
پاسخ به دو پرسش در مورد پول فیات
در ادامه به دو پرسش در مورد پولهای بدون پشتوانه که شاید در ذهن شما هم شکل گرفته باشند پاسخ میدهیم:
- آیا ارزهای دیجیتال هم مثالی از پول فیات هستند؟
اجازه بدهید با شمردن تفاوتهایی که بین ارز دیجیتال و پول بدون پشتوانه وجود دارند، راحتتر به این پرسش پاسخ بدهیم:
- ارزهای دیجیتال – به عنوان مثال، بیت کوین – کریپتوکارنسیهایی مجازی هستند که بر بستر شبکهای بزرگ به نام بلاک چین فعالیت میکنند. اما پول فیات، پولی فیزیکی است.
- ارزهای دیجیتال از دهه ۹۰ میلادی روی کار آمدند. اما پول فیات از قرن ۱۱ میلادی در حال گردش است.
- ارز ارز فیات ( Fiat Currency) دیجیتال، ارزشهایی خارج از محدوده دولتها و کشورها هستند، به صورت جهانی فعالیت میکنند و توسط هیچ شخص یا هیچ دولتی کنترل نمیشوند. اما پول بدون پشتوانه وابستگی ۱۰۰ درصدی به دولتی که از آن حمایت میکند دارد.
- شیوه عمل ارزهای دیجیتال و پول فیات با هم متفاوت است. در انتقال ارزهای دیجیتال، نیازی به حضور فرد دیگر – مثل بانک – نیست و حتی لازم نیست که اطلاعات هویتی خود را افشا کنید. اما برای انتقال پولهای فیات، شما باید با در دست داشتن اطلاعات کامل هویتی و با استفاده از امکاناتی که شخص سومی مثل بانک در اختیار شما قرار میدهد، به انتقال پول بپردازید.
- ارزهای دیجیتالی، عرضه محدودی دارند اما پولهای بدون پشتوانه – در صورت نیاز دولتها – میتوانند به صورت نامحدود عرضه شوند که البته آسیبهای جبرانناپذیری بر بدنه اقتصاد وارد خواهند کرد!
- در ارزهای دیجیتال به دلیل رمزنگاریها، امنیت بسیار بالا و فعالیت بر بستر بلاک چین، امکان کلاهبرداری به صفر نزدیک شده است. اما جعل اسکناس یا سکه، برای کلاهبرداران حرفهای، کار چندان سختی نیست.
در نتیجه، پول فیات و ارزهای دیجیتال، دو موضوع متفاوت هستند که فقط در بعضی جنبهها مثل خرج کردن با هم نقطههای مشترکی دارند.
- آیا کارتها اعتباری هم میتوانند نمونهای از پول فیات باشند؟
بله. بیایید یک بار دیگر به مفهوم پول بدون پشتوانه نگاهی بیندازیم. با هم گفتیم که پول فیات، پولی فیزیکی است که از طرف دولت حمایت میشود. به همین دلیل، تمام چیزهایی که مفهوم ارز فیات ( Fiat Currency) این پول را به شکلهای گوناگون در خودشان داشته باشند نیز پول بدون پشتوانه به شمار میروند. مثلا چک، حواله، کارت اعتباری، کارتهای هدیه و … انواع مختلفی از پول فیات هستند.
توقف یا تکامل؟
وجود پول بدون پشتوانه به آن معنی نیست که تمام مشکلاتی که به علت وجود پولهای با پشتوانه ایجاد شدند، برطرف شده است. از طرفی، وجود مشکلاتی مثل تورم یا افزایش نقدینگی نمیتوانند به عنوان مانعی برای توقف استفاده از پول فیات عمل کنند. در این زمینه، پیدا کردن راهحل مناسب برای کنترل تورم و کاهش نقدینگی، تنها مسیر پیش روی دولتها است تا با مهار تورم، مرهمی بر جسم خسته اقتصاد کشورها – به خصوص کشورهای در حال توسعه – زده باشند. اما مسیر دگرگونی، همیشه باز است. همانطور که پولهای با پشتوانه طلا و حتی خود طلا به خاطر وجود مشکلاتی که داشتند کمکم کنار گذاشته شدند، شاید پول فیات نیز با ظهور تعریف جدیدی از پول و ارزشگذاری به جوخه بازنشستههای مالی بپیوندد. دور از ذهن نیست اگر ارزهای دیجیتال را به عنوان نامزد بعدی این جایگاه در نظر بگیریم.
خلاصهای از آنچه با هم گفتیم
- استاندارد طلا، توافقی بود که در آن تجار و مردم عادی به ازای تحویل مقدار مشخصی از حواله یا پول کاغذی، طلا دریافت میکردند. این استاندارد باعث جلب اعتماد تاجران خارجی و افزایش معاملههای برون مرزی شد.
- کار با استاندارد طلا، دوام زیادی نداشت. چون دولتهای مرکزی نتوانستند به تعهدات خود در قبال پرداخت طلا به مردم عمل کنند.
- عواملی مانند آغاز جنگهای جهانی، کمیاب بودن معدنهای طلای جدید، احتکار طلا توسط مردم و محاسبهای بودن نرخ طلا، زمینهساز کنار گذاشته شدن استاندارد طلا را فراهم کرد.
- جدایی پول از طلا باعث ایجاد دو بازار متفاوت به نامهای دولت و بازار معامله گردید.
- اولین حرکت برای استفاده از پول بدون پشتوانه در شرق و به دست خاندان یوآن چین صورت گرفت.
- پول فیات یا پول بدون پشتوانه، تعریف جدیدی از پول است که به علت محدودیتهای طلا ایجاد شد.
- دولتها مجبور شدند از روشهایی مانند کاهش هزینههای خود، اجرای سیاستگذاریهای کارآمد، کنترل نرخ بهره، بهبود وضعیت اقتصادی کشور، تصمیمگیری درباره میزان عرضه پول و تغییر سیاستهای مالیاتی برای حمایت از شکل جدید پول، استفاده کنند.
- عواملی مانند تورم، افزایش نقدینگی و از بین رفتن دولتها به عنوان مشکلات استفاده از پول بدون پشتوانه به شمار میروند.
- ارزهای دیجیتال، مثالی از پول فیات نیستند و در موارد زیادی مثل قدمت فعالیت، مجازی بودن، فعالیت خارج از کنترل دولتها، انتقال آسان و بدون واسطه، عرضه محدود و امنیت بالا با هم تفاوت دارند.
- کارتهای اعتباری، چکها، کارتهای هدیه و مواردی از این دست، مثالهایی از پول بدون پشتوانه به شمار میروند.
نظر شما چیست؟
با توجه به مطالبی که خواندید آیا میتوانید یک تعریف ساده از پول فیات داشته باشید؟ به نظر شما، افزودن چه ویژگیهایی به ارزهای دیجیتال میتوانند آنها را به عنوان جانشین خلف پول بدون پشتوانه معرفی کنند؟
ارز فیات چیست؟
به بیانی ساده، ارز فیات (به نامهای پول فیات یا پول بیپشتوانه نیز شناخته میشود)، پولی قانونی است که ارزش آن وابسته به کشور چاپ کننده آن است تا یک کالای فیزیکی مانند طلا و نقره.
قدرت دولتی که ارزش ارز فیات را تعیین میکند ویژگی بسیار مهم این نوع پول است. اکثر کشورهای جهان از سیستم ارز فیات برای خرید کالا و استفاده از خدمات، سرمایهگذاری و پسانداز استفاده میکنند.
ارز فیات جایگزین استاندارد طلا و سایر سیستمهای پول کالایی شده است. ارزش این نوع ارز وابسته به رابطه بین سطح تقاضا و عرضه و ثبات دولت صادرکننده آن است. اکثر پولهای کاغذی مدرن مانند دلار و یورو جزو ارزهای فیات محسوب میشوند.
تاریخچه ارز فیات
ریشه ارز فیات به چندین قرن قبل در کشور چین بر میگردد. استان سیچوآن این کشور در طول قرن 11 میلادی تصمیم به چاپ پول کاغذی گرفت. در ابتدا، این پول قابل تبادل با ابریشم، طلا یا نقره بود. ولی در نهایت به دنبال به قدرت رسیدن «قوبلای خان» سیستم ارز فیات در طول قرن 13 راه افتاد.
تاریخشناسان ادعا میکنند این پول در سقوط امپراتوری مغول نقش داشته است که علت اصلی آن را هزینه کردن بیش از حد و ابرتورم میدانند.
این ارز همچنین در طول قرن 17 در اروپا توسط کشورهایی مانند اسپانیا، سوئد و هلند استفاده شد. این سیستم در سوئد موفق نبود و دولت در نهایت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد.
در دو قرن بعد، فرانسه نو در کانادا، مستعمرههای آمریکایی و سپس دولت فدرال آمریکا ارز فیات را امتحان کردند و نتایج متفاوتی گرفتند.
در قرن بیستم میلادی، دولت آمریکا به مقدار محدود به استفاده از سیستم پول کالایی مجددا رو آورد. در سال 1933، دولت جلوی مبادله پول کاغذی با طلا را گرفت.
ایالات متحده به طور رسمی در سال 1972 سیستم پولی خود را از استاندارد طلا به ارز فیات تغییر داد.
در سال 1972، ایالات متحده تحت ریاست جمهوری «نیکسون» کاملا استاندارد طلا را کنار گذاشت تا در سطح جهانی افول آن نهایی شود و این کشور تصمیم به استفاده از سیستم پول فیات بگیرد. نتیجه این تصمیم استفاده از پول بیپشتوانه در جهان بود.
ارز فیات در مقابل استاندارد طلا
سیستم استاندارد طلا امکان تبدیل پول کاغذی به طلا را ممکن میساخت. در حقیقت، پشتوانه تمام پولهای کاغذی مقدار محدودی طلا بود که در اختیار دولت قرار داشت.
دولتها و بانکها در یک سیستم پول کالایی، تنها زمانی میتوانستند ارز جدیدی را وارد اقتصاد کنند که به همان میزان ذخایر طلا در اختیار داشتند. به عنوان مثال، دولتها میبایست برای چاپ 1 میلیون واحد از ارز ملی خود مقداری طلا به ارزش 1 میلیون واحد از آن ارز در بانک مرکزی خود ذخیره میکردند. این سیستم توانایی دولتها را برای خلق پول و افزایش ارزش ارز براساس عوامل اقتصادی را محدود میکرد.
از سوی دیگر، پول تحت سیستم فیات قابل تبدیل به دارایی یا کالای دیگری نیست. مقامات دولتی با پول بدون پشتوانه میتوانند مستقیما روی ارزش ارز خود تاثیر بگذارند و آن را به شرایط اقتصادی گره بزنند.
کشورها و بانکهای مرکزی آنها، کنترل به مراتب بیشتری روی سیستم ارز دارند. آنها میتوانند در مقابل رویدادها و بحرانهای مختلف مالی با ابزارهای گوناگون مانند ایجاد بانکداری ذخیره کسری و استفاده از تسهیلات کمی، واکنش نشان دهند.
در سیستم استاندارد طلا، پشتوانه تمام پولهای کاغذی مقدار محدودی طلا بود که در اختیار دولت قرار داشت.
حامیان استاندارد طلا معتقدند که این سیستم ارزی باثباتتر است، چون پشتوانه آن کالایی باارزش و فیزیکی است. در مقابل طرفداران ارز فیات بر این باورند قیمت طلا اصلا ثبات ندارد. گرچه در قالب این مفهوم، ارزش ارز کالایی و همچنین ارز بیپشتوانه میتواند نوسان داشته باشد. اما دولتی که از یک سیستم پول فیات استفاده میکند برای مقابله با یک بحران اقتصادی، انعطافپذیری بیشتری خواهد داشت.
معایب و مزایای استفاده از ارز فیات
اقتصاددانان و سایر کارشناسان مالی در حمایت از ارز فیات به یک توافق جمعی نرسیدهاند. مدافعان و مخالفان معایب و مزایای این سیستم ارزی را این گونه بیان میکنند:
کمیابی: پول فیات تحت تاثیر کمیابی یک کالای فیزیکی مانند طلا قرار نمیگیرد یا به واسطه آن محدود نمیشود.
هزینه: خلق ارز بدون پشتوانه در مقایسه با پول کالایی به مراتب ارزانتر است.
واکنشپذیری: ارز فیات این انعطافپذیری را به دولتها و بانکهای مرکزی آنها میدهد تا با بحرانهای اقتصادی مقابله کنند.
مبادلات بینالمللی: تمام کشورهای جهان از ارز بدون پشتوانه استفاده میکنند و برای مبادلات بینالمللی فرم قابل قبولی است.
راحتی: این ارز برخلاف طلا وابسته به ذخایر فیزیکی که به نگهداری، حفاظت، نظارت و سایر امور هزینهبر نیاز دارند، نیست.
بدون ارزش ذاتی: پول فیات ارزش ذاتی ندارد. همین قضیه به دولتها اجازه میدهد از هیچ پول خلق کنند که میتواند منجر به ابرتورم (تورم بدون کنترل) و فروپاشی سیستم اقتصادی آنها شود.
سابقه خطرناک: اگر به گذشته نگاه کنیم، استفاده از سیستمهای ارز فیات معمولا منجر به فروپاشیهای اقتصادی شده است که نشان میدهد این سیستمها خطراتی دارند.
زیمبابوه نمونه بارز استفاده سو از سیستم ارز فیات
دولت آفریقایی زیمباوه در اوایل دهه 2000 بدترین حالت ممکن استفاده از سیستم ارز فیات را به تصویر کشید. بانک مرکزی این کشور در واکنش به مشکلات بغرنج اقتصادی شروع به چاپ پول با سرعت سرسامآور کرد.
نتیجه آن ابرتورم بود که در سال 2008 به 230 تا 500 میلیون درصد رسید. قیمتها سریعا بالا رفت و مصرفکنندگان مجبور بود فقط برای خرید مایحتاج ابتدایی خود با کیسههای پر از پول به خرید بروند. در اوج این بحران، 100 تریلیون دلار زیمباوه تنها معادل 40 سنت دلار آمریکا بود!
ارز فیات در مقابل ارز دیجیتال
ارز بدون پشتوانه و ارز دیجیتال یک وجه مشترک دارند؛ پشتوانه هیچ کدام یک کالای فیزیکی نیست، ولی شباهت آنها همین جا تمام میشود.
با آن که پول بدون پشتوانه تحت کنترل بانکهای مرکزی و دولتها قرار دارد، ولی ارزهای دیجیتال الزاما غیرمتمرکز هستند. این غیرمتمرکز بودن را تا حد زیادی میتوان به دفتر کل دیجیتال توزیع شدهای که با نام بلاکچین شناخته میشود، نسبت داد.
یک تفاوت قابل توجه دیگر بین این دو سیستم نحوه تشکیل هر کدام از این دو پول است. بیت کوین مانند اکثر ارزهای دیجیتال یک سطح تامین کنترلشده و محدود دارد. در مقابل، بانکها میتوانند براساس قضاوت خود از نیازهای اقتصادی یک دولت از هیچ ارز فیات خلق کنند.
تنها شباهت ارز فیات و ارز دیجیتال بدون پشتوانه بودن آنها است.
به علت این که ارزهای دیجیتال یک شکل دیجیتال از پول به شمار میروند، رقیب فیزیکی ندارند و بدون مرز هستند. بنابراین محدود به کشور خاصی نیستند و مبادلات جهانی با آنها راحتتر انجام میشود.
علاوه بر این، تراکنشهای ارزهای دیجیتال برگشتناپذیر هستند و ویژگیهای ذاتی این ارزها باعث میشود تا ردیابی آنها در مقایسه با سیستم فیات به مراتب سختتر باشد.
لازم به ذکر است، بازار ارز دیجیتال به مراتب کوچکتر است و بنابراین نسبت به بازارهای سنتی نوسان بسیار بیشتری دارد. احتمالا همین قضیه یکی از دلایلی است که ارزهای دیجیتال هنوز مورد پذیرش گسترده قرار نگرفتند. اما هرچه اقتصاد دنیای کریپتو رشد پیدا کند و به بلوغ بیشتری برسد، این نوسانات احتمالا ارز فیات ( Fiat Currency) کاهش پیدا خواهد کرد.
سخن پایانی
آینده هر دو نوع ارزی که اشاره کردیم از قطعیت لازم برخوردار نیست. با آن که ارزهای دیجیتال همچنان مسیر طولانی در پیش دارند و یقینا با چالشهای متعددی روبرو خواهند شد، ولی پیشینه ارز فیات نشان از آسیبپذیری این نوع پول دارد.
به همین علت، افراد مختلف برای انجام تراکنشهای مالی خود حداقل تا حدی، در حال بررسی احتمالهای گوناگون یک سیستم کریپتوکارنسی قابل اعتماد هستند.
یکی از تفکرات اصلی خلق بیت کوین و ارزهای دیجیتال بررسی شکل جدیدی از پول است که براساس یک شبکه توزیع شده همتا به همتا ساخته شده باشد.
به احتمال خیلی زیاد علت خلق بیت کوین جایگزین شدن کامل با سیستم ارز فیات نبوده، بلکه هدف ارئه یک شبکه اقتصادی جایگزین است. با این حال، بیت کوین یقینا این پتانسل را دارد که یک سیستم مالی بهتر برای یک جامعه بهتر به وجود آورد.
ارز فیات ( Fiat Currency)
فیات پول رایجی است، که هر دولت برای خودش ثبت کرده است، که ارزش ذاتی و مصرفی ندارد. سیاست های پولی از مهم ترین فاکتور های ارزش گذاری ارزفیات است و دولتها و بانکهای مرکزی در مواقع خاص و در زمان بحرانهای اقتصادی میتوانند بر روی ارزش پول فیات تاثیر بگذارند.
ارزش پول فیات (The value of fiat money)
ارزفیات هیچ ارزش فیزیکی ندارد و یک تکه کاغذ یا سکه است. ارزش پول فیات (The value of fiat money) از رابطه بین عرضه و تقاضا حاصل می شود. پول فیات به بانکهای مرکزی ارز فیات ( Fiat Currency) امکان کنترل بیشتری بر اقتصاد را می دهد زیرا آنها می توانند میزان چاپ پول را کنترل کنند. دلار آمریکا به عنوان قوی ترین و معتبر ترین ارزفیات در دنیا شناخته می شود.
انواع ارز فیات
- دلار آمریکا
- پوند
- ین
- یوان
- ریال ایران
- یورو
- دینار کویت
- دلار کانادا
- ریال عمان
- فرانک سوئیس
- درهم امارات
- روپیه هند
- کرون نروژ
- روبل روسیه
- لیره ترکیه
مزایا ارزفیات
مهمترین ویژگی پول فیات، ثبات ارزش آن است؛ دقیقا مخالف با آنچه در پولهای کالایی طلا، مس و نقره وجود دارد. استفاده از ارزهای فیات به صورت گسترده در سراسر جهان در قرن بیستم رواج یافت. زیرا استفاده از این سیستم به جای استفاده از پولهای کالایی و سکهای توجیههای اقتصادی بیشتری داشت. همچنین با استفاده از پولهای کاغذی، ذخایر فلزات گرانبها در کشورها حفظ میشود و خروج آنها از مرزهای کشور سختتر خواهد بود. مزیت دیگر استفاده از پول فیات این است که امکان کنترل گسترده سیستم مالی و بانکی کشور را با کنترل میزان چاپ پول، نقدینگی و نرخ بهره به دولتها میدهد.
تجارت بینالملل ارزفیات
پول فیات هر کشوری با کشورهای دیگر متفاوت است، اما وجود بازارهای مالی مثل فارکس و ترید دائمی ارزهای مختلف نسبت به یکدیگر، امکان تجارت با استفاده از ارزفیات مختلف را فراهم کرده است. این مساله، روند توسعه سیستم تجارت جهانی و سرمایهگذاریهای بینالمللی را با سرعت بیشتری همراه کرده است.
ارز فیات چیست ؟ هرآنچه باید در مورد پولهای فیات بدانید
همه ما در روز برای خریدوفروش کالاهای مختلف از پولهای کاغذی یا کارتهای بانکی استفاده میکنیم. اما برای کمتر کسی از ما این سوال پیش میآید که منشا این پولها کجاست؟ درکی که شما از ارزهای فیات و انواع آن دارید (منظور همین پولهایی است که در طول روز از آنها استفاده میکنیم)، میتواند در درک درست از پدیدههای اقتصادی مانند تورم نیز کارساز باشد. به همین دلیل ما در این مقاله قصد داریم تا به این سوال پاسخ دهیم که منظور از ارز فیات چیست و تفاوت ارز دیجیتال و فیات کدامند؛ با ما همراه باشید.
با خرید سرور مجازی بورس ایران ، برندهی معاملات بورسی خود باشید و درست در لحظهی طلایی با بیشترین سرعت ممکن به خرید و فروش سهام خود بپردازید.
ارز فیات چیست ؟
اصطلاح پول فیات برای توصیف ارزهایی استفاده میشود که توسط دولت صادرکننده آن حمایت میشوند. این نوع پولها بدون پشتوانهاند؛ یعنی به ارزش یک کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره وابسته نیستند. در واقع آنها ارزش خود را از طریق اعتماد عمومی به ناشران به دست میآورند.
در میان عموم مردم، همچنان این باور وجود دارد که پولهای ملی پشتوانهای از طلا یا دیگر فلزات ارزشمند دارند. اما این باور کاملاً اشتباه است. امروزه اکثر ارزهای موجود در جهان، پول فیات هستند. تا اواخر قرن بیستم، پولها پشتوانهای مثل طلا یا نقره داشتند. برای مثال اگر ۱۰۰۰ واحد از یک ارز در اختیار مردم قرار میگرفت، به همان اندازه طلا در بانک نگهداری میشد تا پشتوانهای برای آن پول باشد. اوایل قرن بیستم، نظام استاندارد طلا، دولتها را با مشکل کمبود نقدینگی مواجه کرد. در قرن بیستم، زمانی که دلار آمریکا از قیمت طلا جدا شد، استفاده گسترده از آن آغاز شد.
اواخر جنگ جهانی دوم، نمایندگانی از چند کشور جهان، طی توافقنامهای تصمیم گرفتند بهجای طلا، دلار ذخیره کنند و آمریکا به میزان دلارهای صادرشده، در خزانه خود طلا نگه دارد. اکتبر ۱۹۷۲ ریچارد نیکسون، رئیسجمهور وقت آمریکا، دریافت طلا در ازای دلار را لغو کرد. او به صورت غیررسمی، پایان عصر استاندارد طلا را اعلام کرد. ارزشمندی تمام ارزهای فیات، به عرضه و تقاضا و اعتماد مردم به حکومت بستگی دارد.
با ظهور ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین، بحث هایی در مورد اینکه آیا چنین داراییهای دیجیتالی میتوانند در نهایت جایگزین پول فیات به عنوان رسانه ترجیحی مبادله شوند یا حداقل یک جایگزین ارائه کنند، وجود دارد.
آشنایی با تاریخچه ارز فیات
پول فیات در قرن دهم از چین سرچشمه گرفت؛ زمانی که سلسلههای یوان، تانگ، سونگ و مینگ در آن سرزمین حاکم بودند. در دوره حاکمیت سلسله تانگ (907-618)، تقاضای زیادی برای پول فلزی (سکه) وجود داشت که بیش از عرضه فلزات گرانبها بود. بنابراین مردم با کاربرد پول کاغذی (اسکناس) آشنا شدند و بهراحتی تکههای کاغذ اعتباری را به رسمیت می شناختند. در واقع، کمبود سکه مردم را مجبور کرد پول را از سکه به اسکناس تبدیل کنند.
در طول سلسله سونگ (1276-960)، تجارت پررونقی در منطقه سیچوان وجود داشت که منجر به کمبود سکه مسی شد. بازرگانان شروع به انتشار اسکناسهای اختصاصی کردند و این اولین ارز قانونی محسوب میشد. پول کاغذی همچنین تنها ارز قانونی در سلسله یوان (1367-1276) بود. در دوران حکومت سلسله مینگ (1644-1368)، صدور اسکناس به وزارت دارایی واگذار شد.
غرب در قرن 18 شروع به استفاده از پول کاغذی کرد. مستعمرات آمریکا و فرانسه، شروع به صدور اسناد اعتباری کردند که برای پرداخت استفاده میشد. در این زمان، صدور بیش از حد اوراق بهادار، تورمی جنجالی ایجاد کرد.
در برخی مناطق از جمله نیوانگلند و کارولینای آمریکا، با کاهش ارزش اسکناسها، قیمت کالاها بهصورت سرسامآوری افزایش یافت. در طول جنگ، کشورها برای حفظ ارزش فلزات گرانبها مانند طلا و نقره، به ارزهای فیات روی میآورند. بهعنوانمثال، دولت فدرال ایالات متحده در طول جنگ داخلی آمریکا، نوعی ارز فیات به نام Greenbacks منتشر کرد. در این جنگ، دولت تبدیل پول کاغذی خود به طلا یا نقره را متوقف کرد.
روش کار ارز فیات چیست ؟
پول فیات ارزش ذاتی ندارد. بهعنوان مثال، طلا بهطور ذاتی باارزش و کمیاب است؛ اما ارزهای فیات بهخودیخود فقط یکتکه کاغذ بیارزش هستند. این ارزها به دستور دولت و قانون، به ارز رایج کشور تبدیل میشوند. احتمالاً عبارت «با حمایت کامل از ایمان و اعتبار دولت ایالات متحده» را در مورد دلار شنیدهاید. این اصل بنیادین پول فیات است. از سوی دیگر، ارزهای دارای پشتوانه کالا، ارزش خود را از قیمت پایه طلا، نقره یا سایر موادی که با آنها مرتبط هستند، بهدست میآورند.
پول کاغذی بهعنوان یک وسیله برای ذخیرهسازی قدرت خرید و جایگزینی برای سیستم تبادل عمل میکند. این به مردم اجازه میدهد تا محصولات و خدمات را همانطور که نیاز دارند، بدون نیاز به مبادله کالا به کالا خریداری کنند. همانطور که در مورد تجارت مبادلهای وجود داشت.
با توجه به قابلیت ذخیرهسازی قدرت خرید، افراد میتوانند با خیالی آسوده برنامهریزی کنند و فعالیتهای اقتصادیشان را به انجام برسانند. بهعنوان مثال، یک کسبوکار که با مونتاژ تلفن همراه سروکار دارد، میتواند تجهیزات جدید بخرد، کارکنان موردنظر را استخدام کند و شعب خود را در مناطق دیگر گسترش دهد.
ارزش پول فیات بستگی به نحوه عملکرد اقتصاد یک کشور، نحوه اداره کشور و تأثیر این عوامل بر نرخ بهره دارد. کشوری که بیثباتی اقتصادی را تجربه میکند، به احتمال زیاد دارای یک ارز ضعیف و قیمتهای متورم کالاها خواهد بود، که خرید محصولات مورد نیاز را برای مردم دشوار میکند.
یک ارز فیات زمانی بهخوبی کار میکند که عموم مردم به توانایی آن برای حفظ قدرت خرید، اعتماد کافی داشته باشند.
دلیل اهمیت ارزهای فیات چیست ؟
استفاده از پول-کالا در طول تاریخ رایج بوده است. سکههای ساخته شده از فلزات گرانبها مانند نقره و ارز فیات ( Fiat Currency) طلا برای هزاران سال بهعنوان استاندارد شناخته میشدند. در قرن 18 و 19، ارزهای کاغذی شروعبهکار کردند؛ اگرچه بسیاری از آنها بهعنوان نوعی سفته برای پرداخت مقدار مشخصی از طلا و نقره بهکار میرفت.
کشورهایی مانند بریتانیا و ایالات متحده، استاندارد طلا را پذیرفتند. یک سیستم پولی که یک واحد پول استاندارد را به ارزش مقدار معینی طلا گره میزند. زمانی که رکود بزرگ و دو جنگ جهانی به شدت اقتصاد جهانی را تحت تأثیر قرار داد، رهبران جهان یک سیستم پولی بینالمللی ایجاد کردند که دلار آمریکا را بهعنوان یک ارز جهانی و مرجع مورد استفاده قرار میداد.
موجودیهای بین المللی به دلار تسویه و با نرخ تبادل ثابت به طلا تبدیل میشد. استاندارد طلا تا سال 1971 برقرار بود؛ زمانی که ریچارد نیکسون، رئیسجمهور آمریکا، در مواجهه با تورم فزاینده و بیکاری بالا، به آن پایان داد. زیرا مقدار دلارهای خارجی از مقدار طلای موجود در ذخایر ایالات متحده فراتر رفت.
بزرگترین دلیل اینکه کشورها استفاده از استاندارد طلا را متوقف کردند، این است که توانمندی دولتها را برای واکنش به رویدادهای اقتصادی محدود می کند. با پذیرش استاندارد طلا، ارز فیات ( Fiat Currency) عرضه پول به عرضه طلای موجود گره میخورد؛ درحالیکه تقاضای پول در کشورها بر اساس رشد جمعیت و اقتصاد آنها تغییر می کند.
اگر ایالات متحده و سایر کشورها همچنان روی استاندارد طلا باقی مانده بودند، عرضه پول جهان به طلای موجود محدود می شد؛ درحالیکه مقدار طلا روی کره زمین در طی میلیاردها سال افزایش چندانی نداشته است. اما بدیهی است جمعیت انسانی، بازده اقتصادی آن و تقاضا برای پول با سیب تندی افزایش یافته است.
مزایا و معایب ارز دیجیتال فیات چیست ؟
ثبات نسبی پول فیات و توانایی بانکهای مرکزی برای کنترل عرضه و مدیریت اقتصاد، یکی از بزرگترین مزیتهای آن است. با این حال، این تلاشها همیشه موفقیتآمیز نیستند. برخی از منتقدان استدلال میکنند که در صورت چاپ بیش از حد پول توسط سیاستگذاران، ارزهای فیات به جای ایجاد مانع در برابر شوکهای اقتصادی، گاهی اوقات حتی میتوانند آنها را تشدید کنند.
مزایا استفاده از انواع ارز فیات
– به ناشران کنترل بیشتری بر عرضه پول میدهد و به آنها در مدیریت اقتصاد کمک میکند.
– برخلاف ارزهای دارای پشتوانه، نسبتاً پایدار است ارزش خود را حفظ میکند. با استفاده از آن، قیمت کالاها معمولاً در کوتاهمدت نوسان ندارد.
– به طور گسترده در جهان پذیرفته شده است و میتواند بهعنوان ابزار قانونی در معاملات مختلف استفاده شود.
معایب ارز فیات کدام است ؟
– چاپ بیشازحد پول، میتواند باعث افزایش تورم شود.
– عرضه بالقوه نامحدود، میتواند ارزش آن را از بین ببرد و حباب ایجاد کند.
– با توجه به وابستگی کامل آن به دولت، اگر صادرکننده با مشکل مواجه شود، ارزش ارز فیات نیز به میزان قابلتوجهی کاهش مییابد.
چند نمونه از فیات و موردهای ناموفق آن
یکی از بزرگترین شکستهای پول فیات، اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی در کشور زیمبابوه در جنوب آفریقا روی داد. زمانی که این کشور درگیر مشکلات اقتصادی جدی بود، بانک مرکزی زیمبابوه بیمحابا شروع به چاپ پول کرد. نتیجه، قابل پیش بینی بود. این انتشار گسترده و سریع پول، منجر به تورم شدید شد. نرخ این تورم این کشور در سال ۲۰۰۸ به ۲۳۰ تا ۵۰۰ میلیارد درصد رسید! قیمتها به قدری بالا رفت که مردم برای خرید کالاهای اساسی و روزمره، مجبور به حمل مداوم مقدار زیادی پول در کیفهای متعدد بودند.
ونزوئلا، جدیدترین نمونه چنین بحران پولی است. این کشور دچار رکود اقتصادی شدیدی شد که تورم سنگینی بر اقتصاد آن تحمیل کرد. اکنون بولیوار، واحد پول ونزوئلا، بهعنوان کمارزشترین ارز دنیا شناخته میشود. گرچه این کشور تلاش کرد با معرفی رمزارز «پترو» بخشی از مشکلات پول فیات خود را حل کند؛ اما این اقدام نیز تاکنون، نتیجه قابلتوجهی نداشته است.
بررسی تفاوت فیات و ارز دیجیتال
ظهور ارزهای دیجیتال، تردیدهای جدی را در مورد آینده ارزهای فیات و اینکه آیا در نهایت جای خود را به سکههای رمزارز خواهند داد یا نه، برانگیخته است. ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین، پول واقعی نیستند. زیرا از سوی هیچ مرجع قانونی صادر، کنترل یا پشتیبانی نمیشوند. در بیشتر موارد هم، مجموع عرضه آنها با سقف معینی برنامهریزی میشود.
ارزهای دیجیتال و پول فیات، شباهتهای زیادی به هم دارند. هر دو نوع دارایی (رمزارزها و ارز فیات) ارزش ذاتی ندارند. برای مثال مانند طلا یا نقره نیستند که بهخاطر کمیابی، سختی استخراج و موارد دیگر، بهتنهایی ارزش بالایی داشته باشند. ارزش پول فیات و رمزارزها را، استقبال مردم در کشورهای مختلف تعیین میکند. همچنین این هر دو گونه داراییها، قابل تقسیم هستند. یعنی همانطور که میتوان هر دلار را به ۱۰۰ سنت تقسیم کرد، یک بیت کوین را هم میتوان به ۱۰۰۰ میلی بیت کوین تقسیم کرد.
همانند پولهای فیات، ارزهای دیجیتال را نیز میتوانیم جابهجا کنیم. یعنی از کسی رمزارز بگیریم یا برای او ارسال کنیم. امروز میشود ارزهای دیجیتال را، خیلی جاها بهعنوان روش پرداخت استفاده کرد. هرچند هنوز فراگیری آنها، قابل قیاس با پولهای فیات نیست.
اما تفاوت این دو نوع دارایی چیست؟ صاحبنظران بدبین معتقدند که بعید است ارزهای رمزپایه جایگزین پول فیات به عنوان رسانه غالب مبادله شود. اما محبوبیت کریپتو در حال افزایش است. بهعنوان مثال، پارسال السالوادور به نخستین کشوری تبدیل شد که بیت کوین را بهصورت قانونی برای معاملههای رسمی پذیرفت. سامانه پی پال هم به بعضی از کاربران خود اجازه میدهد تا در خریدهایشان از بیت کوین برای پرداخت استفاده کنند. مؤسسه اعتباری ویزا نیز با پلتفرم های کریپتو در تبادلات کارتی شریک شده است.
سخن پایانی
امیدواریم که در این مقاله توانسته باشیم به طور کامل به این سوال پاسخ دهیم که رمز ارز فیات چیست و استفاده از آن چه مزایایی را برای شما به همراه دارد. اما اگر در این خصوص به مشکلی برخوردید، سوالات خود را با ما در قسمت کامنت به اشتراک بگذارید تا در سریعترین زمان ممکن به آنها پاسخ دهیم. علاوه بر آن ما در پیج اینستاگرامی خود، پیرامون جدیدترین و تازهترین اخبار حوزهی تکنولوژی و فناوری صحبت خواهیم کرد. ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
دیدگاه شما