جریان نقدی خروجی

اینجانب جعفر امجدیان کارشناس ارشد حسابداری با بیش از 25 سال تجربه آماده پاسخگوئی به سوالات حسابداری و حل مشکلات اجرای کار و " انجام خدمات مالی و مالیاتی" اشخاص حقیقی و حقوقی هستم.

ارزیابی و تصمیم گیری در خصوص پروژه های سرمایه گذاری

تصمیم‌گیری در خصوص سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها، همواره یکی از مهم‌ترین تصمیمات در حوزه‌های اقتصادی محسوب شده و می‌شود. اهمیت این موضوع باگذشت زمان و با افزایش سیاست منابع سرمایه‌ای در سطح بین‌الملل و همچنین بالا رفتن حجم منابع سرمایه‌ای افزایش قابل چشمگیری را نشان می‌دهد. دوره تکاملی یک پروژه سرمایه‌گذاری را می‌توان به سه بخش: (۱) پیش از سرمایه‌گذاری (۲) سرمایه‌گذاری (۳) عملیاتی تفکیک نمود. در بین سه مرحله فوق، مرحله پیش از سرمایه‌گذاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. درواقع در این مرحله است که با بررسی‌های متنوع و مطالعات مختلف پیرامون طرح‌های ارائه‌شده در خصوص قابلیت اجرا، نحوه اجرا و … یک پروژه تصمیم‌گیری به عمل می‌آید. در حقیقت حیات یا عدم حیات و شروع و یا عدم شروع یک پروژه، در این مرحله از کار رقم می‌خورد. هرچند در مراحل بعدی امکان اصلاح وجود دارد، اما استفاده از این امکان قطعاً متضمن هزینه‌های قابل‌توجه هست. بنابراین به تصمیم گیران در خصوص سرمایه‌گذاری توصیه می‌گردد، با توجه به اهمیت موضوع، قبل از ورود به مراحل ۲ و ۳ فوق، نهایت اهتمام را در بررسی جوانب پیش از سرمایه‌گذاری بکار گیرند. در این مرحله اغلب پروژه‌های مطرح، از سه جنبه فنی، مالی و اقتصادی موردبررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار می‌گیرند. در ارزیابی مالی پروژه، تحلیل‌های هزینه و منفعت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشند. به‌منظور اتخاذ تصمیم در خصوص قبول، رد و یا اولویت‌بندی فرصت‌های سرمایه‌گذاری از دیدگاه صرف هزینه، منفعت و یا بازده سرمایه‌گذاری‌ها، روش‌های مختلفی در دسترس هست. اهم آن‌ها را می‌توان به شرح ذیل طبقه‌بندی نمود: الف) روش‌های تنزیلی ارزیابی مالی شامل: خالص ارزش فعلی، خالص ارزش نهایی شده، نرخ بازده داخلی، شاخص سودآوری، دوره برگشت سرمایه با استفاده از جریانات نقدی تنزیل شده. ب) روش‌های غیر تنزیلی ارزیابی مالی شامل: دوره بازیافت سرمایه، معکوس دوره بازیافت سرمایه، نرخ بازده حسابداری، تجزیه‌وتحلیل‌های مرتبط با هزینه، سطح فعالیت و سود.

ضوابط ارزیابی سودآوری طرح

۱- ضابطه دوره برگشت سرمایه:

با استفاده از این ضابطه، طرح یا گزینه‌ای که در کوتاه‌ترین مدت، اصل مبلغ سرمایه‌گذاری شده را برگشت دهد، برتری می‌یابد. درواقع دوره برگشت سرمایه، مدت‌زمانی است که اصل مبلغ سرمایه‌گذاری شده، از محل عایدات طرح بازگشت داده می‌شود. نرم‌افزار کامفار با استفاده از گردش جریانات نقدی ورودی و خروجی پروژه که در مراحل قبلی به‌عنوان داده‌های اصلی دریافت کرده است، محاسبه مربوط به دوره برگشت سرمایه را انجام داده و نتیجه را به همراه یک نمودار که به شکل موجهی مسئله دوره برگشت سرمایه را نمایش می‌دهد، ارائه می‌دهد. در این نوع محاسبه از دوره برگشت سرمایه، به‌جای استفاده از جریانات نقدی ورودی و خروجی پروژه و طرح در حالت عادی از جریانات نقدی ورودی و خروجی تنزیل شده استفاده می‌کند و در حقیقت توجه ویژه‌ای به مسئله ارزش زمانی پول می‌نماید. به‌عبارت‌دیگر به این مطلب صحه می‌گذارد که «پول امروز ارزش بیشتری از همین میزان پول در آینده خواهد داشت.» به‌عنوان‌مثال دوره برگشت سرمایه که در حالت عادی ۵ سال محاسبه‌شده بود، با استفاده از وجوه تنزیل شده به‌نقد، به ۵/۳ سال و حتی کمتر تقلیل می‌یابد.

۲- ضابطه نرخ بازده ساده سرمایه‌گذاری:

نرخ بازده ساده سرمایه‌گذاری، نشان‌دهنده نسبت سود خالص به سرمایه‌گذاری اولیه هست که می‌تواند به‌صورت تجمعی و یا سال‌به‌سال محاسبه شود. این نرخ سپس با نرخ بازده موردنظر سرمایه‌گذاران مقایسه شده و در صورت فزونی، طرح موردنظر پذیرفته‌شده و در غیر این صورت مردود شناخته خواهد شد. نرم‌افزار کامفار این معیار را نیز به‌راحتی محاسبه نموده و پاسخ را به همراه یک نمودار ارائه می‌دهد. لازم به ذکر است که این نرم‌افزار نرخ بازده را حداقل در سه حالت محاسبه کرده و به حالت نموداری نمایش می‌دهد و بنابراین قدرت تحلیلگر مالی را در تحلیل و ارزیابی نتایج حاصل از پردازش داده‌ها را افزایش می‌دهد.

۳- ضابطه ارزش خالص کنونی (فعلی) طرح:

خالص ارزش کنونی (فعلی) طرح (NPV) نمایانگر وجوه نقد ورودی تنزیل شده منهای وجوه خروجی نقد تنزیل شده مربوط به طرح هست. درصورتی‌که یک طرح قابل‌پذیرش هست که NPV آن صفر یا مثبت باشد. ازآنجاکه جهت محاسبه NPV بایستی جریانات نقدی ورودی و خروجی طرح به‌دقت مورد تنزیل قرارگرفته (با توجه به نرخ تنزیل تعیین‌شده) و این امر بعضاً به دلیل پیچیده بودن جریانات نقدی، بسیار مشکل و زمان‌بر می‌شود، ابزارهای جدید به‌راحتی و ظرف چند ثانیه این محاسبات را به‌دقت انجام داده و نتایج را در قالب خالص جریانات نقدی تنزیل شده (NPV سال‌به‌سال و کلی یا تجمعی) به همراه نمودار گویایی که تحلیل حساسیت را نیز به‌راحتی برای آن می‌توان انجام داد، ارائه می‌دهد. نرم‌افزار کامفار حتی به‌صورت خودکار، ارزش قراضه و یا ارزش دفتری دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های ثابت طرح را در سال‌های پایانی پروژه به‌عنوان وجوه نقد ورودی در نظر گرفته می‌گیرد (درصورتی‌که این امر توسط کاربر منع نشده باشد) این نرم‌افزار اطلاعات به کار گرفته‌شده جهت محاسبه NPV هرسال و NPV کل را به‌صورت جزئی نمایش داده و امکان بررسی و تحلیل دقیق‌تر را به کاربر می‌دهد. نرم‌افزار حتی به‌صورت خودکار، ارزش قراضه و یا ارزش دفتری دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های ثابت طرح را در سال‌های پایانی پروژه به‌عنوان وجوه نقد ورودی نظر می‌گیرد، (درصورتی‌که این امر توسط کاربر منع نشده باشد) این نرم‌افزار اطلاعات به کار گرفته‌شده جهت محاسبه NPV هرسال و NPV کل را به‌صورت جزئی نمایش داده و امکان بررسی و تحلیل دقیق‌تر را به کاربر می‌دهد. همان‌گونه که اشاره شد، ابزار جدید نمودارهایی را نیز ارائه می‌دهند که در آن NPV طرح را با نرخ‌های تنزیل گوناگون نمایش می‌دهد. در ضمن حساسیت NPV طرح به عواملی چون افزایش یا کاهش در دارایی‌های ثابت و فروش هزینه‌های عملیاتی نمایش می‌دهد که البته درصد افزایش یا کاهش توسط کاربر تعیین می‌شود. بدون کاربرد نرم‌افزارهای کامپیوتری، بسیار مشکل و زمان‌بر خواهد بود.

۴- ضابطه شاخص سودآوری:

شاخص سودآوری از تقسیم خالص ارزش کنونی (فعلی) طرح (NPV) به سرمایه‌گذاری حاصل می‌شود که از این شاخص عموماً جهت مقایسه و رتبه‌بندی طرح‌ها استفاده می‌شود. این شاخص نیز در ابزارهای جدید تحت عنوان NPVR یعنی نرخ خالص ارزش کنونی طرح، محاسبه و ارائه می‌گردد.

۵- ضابطه نرخ بازده سرمایه‌گذاری (نرخ بازده‌ داخلی):

نرخ بازدهی داخلی، نرخ تنزیلی است خالص ارزش فعلی طرح در آن مساوی صفر می‌شود یعنی در این نرخ جریانات نقدی خروجی تنزیل شده، برابر جریانات نقدی ورودی تنزیل شده می‌گردند. سپس این نرخ با نرخ بازده مورد انتظار سرمایه‌گذار مقایسه می‌شود که در صورتی برابری یا فزونی بر این نرخ، پروژه یا طرح موردنظر پذیرفته می‌شود. محاسبه نرخ بازده داخلی از طریق آزمون‌وخطا حاصل می‌شود. این بدان معناست که جریانات نقدی طرح با نرخ‌های تنزیل گوناگون مورد تنزیل قرار می‌گیرد تا جائیکه NPV طرح صفر شود که این عمل بعضاً پیچیده و زمان‌بر هست. با استفاده از ابزارهای جدید به‌راحتی و ظرف چند ثانیه این محاسبات انجام می‌شود. حسن این ابزارها آن است که اطلاعات مربوط به IRR را در قالب نمودار ارائه می‌نماید به صورتی که NPV طرح را در نرخ‌های مختلف تنزیل نمایش می‌دهد و نرخی که NPV را صفر می‌کند همان IRR است در ضمن حساسیت IRR به عواملی چون کاهش یا افزایش در دارایی‌های ثابت، فروش و هزینه‌های عملیاتی موردبررسی قرارگرفته و نمایش داده می‌شود. نمودار تحلیل حساسیت IRR به عوامل ذکرشده از اهمیت و گویایی بسیاری برخوردار است. بعضاً به دلیل الگوی خاص، جریانان نقدی یک پروژه به‌عنوان‌مثال گردش نقدی نخست منفی، سپس مثبت و بعدازآن منفی و در پی آن مثبت باشد و این جریان خاص بدین شکل ادامه یافته و از جریان یک‌بار منفی تا پایان مثبت (در حالت عادی) پیروی نکند، طرح با بیش از یک نرخ بازده روبه‌رو است. در چنین حالتی چندین روش جلوگیری از محاسبه بیش از یک IRR پیشنهادشده که به‌کارگیری آن مستلزم زمان زیادی است. ابزارهای جدید به‌طور خودکار از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کرده و جریانات نقدی پروژه را به حالت عادی برگردانده و IRR طرح را به‌صورت واحد، محاسبه می‌کند.

۶- ضابطه ارزش معادل سالانه:

در پروژه‌های طرح‌های عمرانی که محصول آن‌ها به‌صورت رایگان عرضه می‌شود، امکان تعیین سودآوری آن‌ها و بنابراین مقایسه بر مبنای این سودآوری وجود ندارد. لذا جهت تعیین طرح برتر، بایستی حداقل هزینه را لحاظ نمود. جهت این امر، ارزش فعلی جریانات خروجی گزینه‌های مختلف با یکدیگر مورد مقایسه و هزینه‌های کمتر انتخاب خواهد شد. در این روش به‌راحتی و باوجود طرح‌هایی که از جریانات خروجی نقد پیچیده‌ای برخوردار هستند، این ارزش فعلی را محاسبه و ارائه می‌نماید. جهت این کار بایستی جریانات خروجی ازجمله هزینه‌های تعمیرات و نگهداری سالانه هر طرح را جداگانه وارد برنامه نمود و نرم‌افزار ارزش فعلی هر طرح را به‌راحتی ارائه خواهد داد.

۷- ضابطه حداقل نرخ جذب‌کننده MARR

گزینه‌ها و پروژه‌های سرمایه‌گذاری، بنا بر پیش‌بینی تحقق یک نرخ بازگشتِ قابل‌قبول (ROR)، ارزیابی می‌شوند. همواره می‌بایست یک نرخ معقول، ایجادشده و در نظر گرفته شود تا بتوان در مورد رد یا پذیرش پروژه‌ها تصمیم‌گیری نمود. این نرخ معقول که حداقل نرخ جذب‌کننده (MARR) نامیده می‌شود، باید هم بالاتر از هزینه پول مورداستفاده بابت تأمین مالی پروژه موردنظر و هم بالاتر از نرخ بازگشت مورد انتظار از یک بانک یا سرمایه‌گذاری بدون ریسک (کمترین ریسک) باشد. در برخی طرح‌ها، تعیین نرخ MARR همواره در مواجهه با نرخ هزینه سرمایه قرار دارد. نرخ هزینه سرمایه عبارت است از نرخ بهره‌ای که در طرح باید بابت وجوه سرمایه‌ای موردنیاز، جهت تأمین مالی پروژه بپردازد. از MARR همچنین جریان نقدی خروجی به‌عنوان نرخ حدنصاب[۲] نیز یادشده است. به عبارت دقیق‌تر، نرخ بازگشت مورد انتظار یک پروژهِ قابل‌قبول از منظر مالی، می‌بایست بزرگ‌تر و یا حداقل مساوی نرخ حدنصاب باشد. توجه داشته باشید که MARR مشابه با ROR محاسبه نمی‌شود؛ نرخ MARR توسط مدیران مالی شرکت‌ها تعیین‌شده و به‌عنوان یک معیار جهت رد و یا پذیرش تصمیمات مربوطه به کار گرفته شود. برای درک موارد فوق می توانید به کتاب راهنمای جامع و کامل Comfar نگارش اینجانب مراجعه نمایید.

مشاوره و طراحی سیستمهای مالی و حسابداری

بودجه بندی سرمایه ای , ریسک و بازده حسابداری

مبانی بودجه بندی سرمایه ای

بودجه بندی را فرایند تخصیص منابع محدود به نیازهای نا محدود می دانند. مجموع کوشش هایی که صرف تدوین و تخصیص منابع می شود به منظور حداکثر استفاده از منابعی است که معمولا در حد کفایت بوده و در اصطلاح اقتصادی کمیاب هستند.

بنابراین در راه رسیدن به اهداف ضرورت دارد به نحوی از هر یک از منابع محدود استفاده شود که در تبدیل کل منابع به پول ، بتوان گفت که با حداقل هزینه، حداکثر استفاده صورت گرفته است. تضاد و برخورد این دو واقعیت ،یعنی نامحدود بودن نیازها و محدود بودن منابع ،انسان متفکر و اندیشمند را به این نتیجه گیری می رساند که از منابع محدود باید به گونه ای برای رفع نیازهای نامحدود یاری گرفت که حد متناسب رضایت به دست آید و این نخستین تصور بودجه است . ضرورت بودجه نویسی نیز از همین مسئله ناشی می شود .

بودجه بندی سرما یه ای

با پیشرفت های شگرف تکنولوژیک در زمینه بهبود روشهای تولید کالاها و خدمات واحدهای تجاری مختلف همه ساله مبالغ هنگفتی در تاسیسات ، ماشین آلات و تجهیزات ، حفظ محیط زیست و سایر دارایی های جدید سرمایه گذاری می کنند . دارایی های بلند مدت که دارایی های سرمایه ای نامیده می شوند در فرایند تولید کالاها و خدمات طی چند دوره مختلف توسط واحد تجاری مورد استفاده قرار می گیرند .

اهمیت بودجه بندی سرمایه ای

۱ - دوره های بلند مدت

۲-هزینه های اساسی

مفروضات بو دجه بندی سرمایه ای:

۱ -انگیزه اصلی به حداکثر رساندن ثروت سهامداران است

۲- قطعی بودن میزان درآمدها و هزینه ها

۳-جریانهای ورودی و خروجی به صورت نقد

۴- الگوی متعارف جریانهای نقدی

۵ - ثابت بودن و مشخص بودن نرخ بازده مورد انتظار

۶ - عدم وجود جیره بندی سرمایه ای

انواع تصمیمات بودجه بندی سرمایه ای

- جایگزینی هزینه های سرمایه ای فرسوده یا از رده خارج شده با هزینه های سرمایه ای جدید.

- جایگزینی دارایهای ثابت فعلی (ماشین آلات )با تجهیزات جدید جهت کاهش هزینه هایی نظیر مواد اولیه، کارگر،سوخت و برق.

- گسترش محصولات فعلی در بازار از طریق افزایش تولیدات

- گسترش بازار فروش محصولات از طریق تولید محصولات جدید و بازاریابی آن.

- پروژه های زیست محیطی برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست.

به طور کلی . هر گونه سرمایه گذاری در داراییهای بلند مدت که منافع آن نیز در بلند مدت عاید شود در تصمیمات بودجه بندی سرمایه ای قرار می گیرد.

فرایند بودجه بندی سرمایه ای

منظور از بودجه بندی سرمایه ای فرآیندی است که طی آن طرحهای مختلف با توجه به هزینه اجرای آنها و عایداتی که طی سالهای مختلف ایجاد می کنند مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و طرح مطلوبتر انتخاب خواهد شد.

هدف بودجه بندی سرمایه ای:

هدف بودجه بندی سرمایه ای به حداکثر رساندن ثروت سهامداران است.

فرایند بودجه بندی سرمایه ای به طور کلی شامل مراحل زیر است:

1 - تشخیص و شناسایی طرحهای سرمایه گذاری

2- ارزیابی و تعیین مطلوبیت هریک از طرحها

3- گزینش یا انتخاب طرح مطلوب

4- طبقه بندی طرح ها و انتخاب بهترین آنها

5- تجزیه و تحلیل نتایج تصمیمات گذشته

شناسایی پروژه های سرمایه گذاری

اولین مرحله بودجه بندی سرمایه ای، شناسابی پروژه های بالقوه سرمایه گذاری است.

در واحدهای بزرگ تجاری - تولیدی، این پروژه ها معمولا توسط بخشهای مختلف تهیه و پیشنهاد می گردد .

مدیران این بخشها نیز سعی می کنند که پروژه های مورد نیاز بخش خود را پیشنهاد و برای به تصویب رساندن آن تلاش نماید.

ارزیابی و تعیین مطلوبیت هر یک از پروژهها

در این مرحله پروژه ها با توجه به هزینه ها و عایدات که طی سالهای مختلف ایجاد جریان نقدی خروجی جریان نقدی خروجی می کنند مورد ارزیابی قرار می گیرند و طرحهایی که عایدات آنها از هزینه های آنها بیشتر است انتخاب می شوند.

گزینش یا انتخاب طرح مطلوب

در این مرحله پس از ارزیابی طرحهای مختلف با توجه به عایدات و هزینه های آنها طرحهایی که عایدات آنها بیشتر از هزینه های آنها است انتخاب می شوند.

طبقه بندی طرحها و انتخاب بهترین آنها

در صورتی که وجوه موجود برای تأمین مالی مجموعه ای از سرمایه گذاریها کافی نباشد طرحها را طبقه بندی و سپس بهترین آنها را انتخاب می کنیم.

ارزیابی مجدد پروژه ها پس از تصویب

احتمال دارد برخی طرحهای سرمایه گذاری در مراحل قبلی رد شوند نتایج به دست آمده از طرحهایی که پیش از این به اجرا در آمده اند. در این مرحله مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند و در این مرحله نسبت به ادامه یا توقف طرح یا ایجاد تغییراتی در آن تصمیم گیری می شود اجرای طرح هنگامی موفق می شود که مدیران شرکت اطمینان یابند که ادامه آن تاثیری در افزایش ثروت سهامداران نخواهد داشت.

بودجه بندی سرمایه ای را غالبا فرایندی پویا می دانند زیرا می توان طرح های مختلف را به صورت مستمر شناسایی کرد.

تکنیک های بودجه بندی سرمایه ای

جهت ارزیابی طرحهای سرمایه گذاری، تکنیک های سنتی مختلفی وجود دارد که عبارت است از: دوره برگشت سرمایه، نرخ بازده داخلی،خالص ارزش فعلی، نرخ بازده حسابداری، شاخص سودآوری این تکنیکها عمدتاً در شرایط اطمینان کامل قابل استفاده است و احتمالات و مخاطرات آتی را لحاظ نمی کند. لذا با توجه به عدم اطمینان های موجود در محیط کسب و کار امروز که به کارگیری کل تکنیکهای پیچیده بودجه بندی سرمایه ای توصیه شده است کاربرد مدل های درخت تصمیم گیری و شبیه سازی مونت کارلو از جمله تکنیکهای پیچیده بودجه بندی سرمایه ای محسوب می شود که عدم اطمینان های محیطی در آنها لحاظ شده است.

داده های لازم برای ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری

۱) سرمایه گذاری اولیه:

خالص وجوهی است که بابت تحصیل دارایی یا انجام سرمایه گذاری صرف می شود در صورتی که تصمیم از نوع انتخابی یا گزینشی است این مبلغ را از رابطه ذیل بدست می آوریم

هر گونه هزینه حمل و نصب و راه اندازی+بهای خرید = سرمایه گذاری اولیه

اگر تصمیم از نوع جایگزینی باشد با ورود دارایی جدید معمولا دارایی قبلی به فروش می رود لذا ممکن است سود یا زیانی تحقق یابد که اثر مالیاتی دارد در این حالت داریم:

مالیات فروش دارایی قدیمی± وجوه حاصل از فروش دارایی قدیمی - بهای تمام شده دارایی جدید = سرمایه گذاری اولیه

2- جریانهای نقدی ورودی

منظور هر گونه وجهی است که پس از کسب دارایی طی دوره نگهداری بدست می آید. جریان های نقدی را می توان به طور مستقیم یا غیر مستقیم از طریق تبدیل سود تعهدی به نقدی پیش بینی کرد .

3- جریانهای نقدی نهایی

معمولا شامل ارزش واگذاری پروژه و با ارزش اسقاط آن و اثرات مالیاتی ناشی از سود یا زیان فروش آن است روش محاسبه این سود یا زیان مشابه روش محاسبه مالیات فروش دارایی قدیمی است .

دو روش محاسبه خالص جریانات نقدی

1- محاسبه جریانات نقدی خروجی

جریانات خروج در پروژه های سرمایه ای عبارتند از سرمایه گذاری اولیه بابت خرید ماشین آلات ،زمین ،ساختمان ،هزینه های راه اندازی و سرمایه در گردش مورد نیاز تا مرحله بهره برداری

2- محاسبه جریانات نقدی ورودی :

برآورد عایدات حاصل از سرمایه گذاری نظیر فروش محصولات برای محاسبه جریانات نقد ورودی باید مد نظر قرار گیرد

محاسبه خالص جریانات نقدی

جریانات خروجی نقدی- جریانات ورودی نقدی= خالص جریانات نقدی

جریان نقدی = سود قبل از کسراستهلاک و مالیات

CFAT = خالص جریانات نقدی ( بعد از کسر مالیات )

S = جریانات نقدی ورودی ( درآمد نقدی عملیاتی )

دوره بازیافت سرمایه

دوره بازیافت سرمایه عبارتست از مدت زمانی که لازم است سرمایه گذاری اولیه از طریق وجوه نقد دریافتی مرتبط با این سرمایه گذاری بازیافت شود. مثلاً چنانچه سرمایه گذاری مبلغ 4.000.000.000 ریال بشود دوره بازیافت یک پروژه سرمایه گذاری در صورتی قبول می شود که دوره بازیافت آن کمتر از مدت تعیین شده توسط مدیریت باشد.

این روش ضمن محاسبه ای بسیار آسان، زمینه ارزیابی پروژه ها را فراهم می کند و مدت ها است که مورد استفاده مدیران قرار دارد. در این روش، مدت زمان لازم برای بازیافت مبلغ سرمایه گذاری شده از راه تحصیل وجوه نقد سالانه محاسبه می شود. (مدت زمانی که طرح به نقطه سربه سر می رسد).

نرخ بازده حسابداری

نام گذاری این روش ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری، به دلیل بکارگیری مفهوم سود حسابداری در محاسبه آن است و از جمع هزینه های سالانه اجرای پروژه – درآمد سالانه حاصل از اجرای پروژه تقسیم بر مبلغ سرمایه گذاری در پروژه به دست می آید.

این روش، به دلیل به کار بردن مفهوم سود حسابداری در محاسبه نرخ بازده و توجه به جریان های نقدی بعد از دوره بازیافت مورد پشتیبانی برخی از حسابداران قرار می گیرد. اما به دلیل جریان نقدی خروجی این که سود حسابداری معمولاً مساوی وجه نقد حاصل از دارایی نیست و نادیده گرفتن زمان بندی گردش وجوه نقد در طول عمر پروژه و ارزش زمانی پول چندان مورد اعتماد نیست.

بودجه بندی سرمایه ای در وضعیت نامطمئن

v قطعیت نداشتن جریان های نقدی طرح ها

v استفاده از ریسک و بازده در ارزیابی طرح ها

ریسک

ریسک عبارت است از احتمال متفاوت بودن نرخ بازده واقعی با نرخ بازده مورد انتظار

دو بخش ریسک شرکت : ریسک مالی و ریسک تجاری

ریسک مالی :

نسبت بین وام به حقوق صاحبان سهام نشان دهنده ریسک مالی است.

ریسک تجاری :

بخشی از ریسک کل شرکت است که منشا آن تصمیمات سرمایه گذاری و عملیاتی شرکت است.

C = جریانات نقدی خروجی (هزینه های عملیاتی نقدی)

CFAT=(S-C-D)(1+t)+D

نقش ارزش اسقاط در محاسبه CFAT

چنانچه محاسبه CFAT برای سال آخر پروژه مدنظر باشد آنگاه از رابطه زیر استفاده می شود :

CFAT=(S-C-D)(1-t)+D+R

در حقیقت تفاوت رابطه اخیر برای محاسبات CFAT سال آخر با رابطه استفاده شده برای سال های قبل از سال آخر، فقط در احتساب ورودی نقد حاصل از واگذاری ماشین آلات (سرمایه گذاری ثابت) اسقاطی است. یعنی برگشت ارزش اسقاطی ماشین آلات که در طول دوره از محاسبات مربوط به برآورد استهلاک خارج شده است.

نقش سرمایه در گردش و تاثیر فروش سرمایه گذاری بلند مدت بر مالیات برای محاسبه CFAT

بازیافت سرمایه در گردش در سال آخر سرمایه گذاری بلند مدت موجب افزایش خالص CFAT و بر خالص جریانات سال آخر سرمایه گذاری تاثیر خواهد گذاشت علاوه بر آن با فروش سرمایه گذاری بلند مدت علاوه بر این که عایدی حاصل از آن موجب افزایش خالص جریانات نقد می شود و ممکن است با کسب سود یا تحمل زیان همراه شود.

الف: محاسبه CFAT با احتساب بازیافت سرمایه در گردش و فروش سرمایه گذاری بلند مدت با تحقق سود

ب: محاسبه CFAT با احتساب بازیافت سرمایه در گردش و فروش سرمایه گذاری بلند مدت با تحقق زیان

سایر روش های ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری

v دوره بازیافت سرمایه

v نرخ بازده حسابداری

و بودجه بندی سرمایه که یک تصمیم سرمایه ای است پس با ریسک تجاری سر و کار دارد و طرحی را ریسک دار می دانیم که میزان خالص سرمایه گذاری و جریانهای نقدی آن قابل پیش بینی نباشد .

بازده

پاداش سرمایه گذار از سرمایه گذاری

1- تغییر قیمت دارایی

2- سود یا سایر دریافت ها

اگر یک دارایی اعم از دارایی واقعی یا دارایی مالی را به قصد سرمایه گذاری بخرید، سود یا زیان ناشی از این سرمایه گذاری به‌عنوان بـازده شناخته می‌شود. بازده معمولاً دو جزء داد. جزء اول وجه نقدی است که مستقیماً از محل درآمد حاصل از سرمایه گذاری دریافت می‌کنید و جزو دیگر منفعت یا زیانی است که به علت تغییر قیمت آن دارایی نصیب شما می‌شود.

اینجانب جعفر امجدیان کارشناس ارشد حسابداری با بیش از 25 سال تجربه آماده پاسخگوئی به سوالات حسابداری و حل مشکلات اجرای کار و " انجام خدمات مالی و مالیاتی" اشخاص حقیقی و حقوقی هستم.

عملکرد ما

ارزیابی عملکرد سرمایه گذاری معمولا بر اساس ارزیابی بازده و ریسک و برخی شاخصها یا نسبتهای شناخته شده جهانی صورت می گیرد.
ارزیابی عملکرد در دو سطح امکانپذیر هست. یکی در سطح یک سبد اختصاصی( پورتفوی سهام) و دیگری در سطح یک شرکت سبدگردان( Asset manager).
به عبارت دیگر در یک زمان یک سرمایه گذار یا یک سبدگردان قصد دارد وضعیت یک سبد اختصاصی ( پورتفوی سهام) را ارزیابی کند گاهی نیز هدف ارزیابی عملکرد یک شرکت سبدگردان می باشد.
در سطح سرمایه گذار و برای یک سبد اختصاصی شناخته شده ترین فرمول جهانی برای محاسبه بازده ،روش نرخ بازدهی پول وزنی( Money Weighted Rate of Return ) می باشد که به اختصار MWRR نامیده می شود.

جهت ارزیابی عملکرد یک شرکت سبدگردان نیز از نرخ بازدهی زمان وزنی( Time Weighted Rate of Return ) استفاده می شود که به اختصار (TWRR) نامیده می شود و نشان می‌دهد که سبدگردان به طور متوسط تا چه حد در مدیریت سبدهای اختصاصی تحت مدیریت خود، موفق به کسب بازدهی برای سرمایه‌گذاران شده‌است. به عبارت دیگر سرمایه‌گذاران با توجه به بازدهی سبدگردان، می‌توانند عملکرد سبدگردان را ارزیابی نموده و در مورد سپردن مدیریت دارایی خود به سبدگردان تصمیم‌گیری کنند. سبدگردان، بازدهی سبد اختصاصی را به صاحب سبد(سرمایه‌گذار) مربوطه گزارش می‌کند، همچنین موظف است بازدهی شرکت سبدگردان را جهت اطلاع عموم در تارنمای خود منتشر کند.

در ادامه نحوه محاسبه بازده یک سبد اختصاصی و بازده یک شرکت سبدگردان ذکر شده است. در این مطلب همه محاسبات با یک مثال بطور مفصل توضیح داده شده است.

محاسبه بازدهی سبد اختصاصی

روش محاسبه بازدهی سبد اختصاصی

برای محاسبه بازدهی هر سبد اختصاصی از رابطۀ زیر استفاده می‌شود:

بازدهی سبد اختصاصی iام در دورۀ t

ارزش سبد اختصاصی iام در پایان دورۀ t

ارزش سبد اختصاصی iام در ابتدای دورۀ t

جریان نقدی jام سبد اختصاصی iام در دورۀ t (افزایش سرمایه سرمایه‌گذار طی دوره به عنوان جریان نقدی ورودی و برداشت وی از سبد اختصاصی به‌عنوان جریان نقدی خروجی تلقی می‌شود. جریان نقدی ورودی با علامت مثبت و جریان خروجی با علامت منفی خواهدبود)

زمان باقیمانده (به روز) از تاریخ وقوع جریان jام سبد اختصاصی iام تا پایان دورۀ t

طول کل دورۀ زمانی مورد نظر t (به روز)

روش محاسبۀ بازدهی سبدگردان

ابتدا کل دورۀ مورد نظر براساس تاریخ وقوع جریان‌های نقدی (افزایش سرمایه یا برداشت سرمایه‌گذار) و تاریخ انعقاد قرارداد جدید سبدگردانی یا تاریخ خاتمه یک قرارداد سبدگردانی به زیر دوره‌های متعدد تقسیم می‌شود. بنابراین اگر جریان ورودی و خروجی در n تاریخ مختلف در طول دورۀ موردنظر، به وقوع بپیوندند، در نتیجه کل دوره به 1 + n زیر دوره تقسیم می‌شود که در آن زیر دورۀ اول از ابتدای دورۀ مورد نظر شروع شده و تا تاریخ وقوع اولین جریان نقدی ادامه می‌یابد و زیر دورۀ دوم از تاریخ وقوع جریان نقدی اول شروع شده و تا تاریخ جریان نقدی دوم ادامه می‌یابد و به همین ترتیب جریان نقدی دورۀ آخر از تاریخ وقوع آخرین جریان نقدی شروع شده و تا پایان دورۀ مورد نظر ادامه می‌یابد. برای مثال به نمودار زیر توجه شود :

پس از تقسیم کل دوره به زیر دوره‌های موردنظر، بازدهی هر زیر دورۀ nام به شرح زیر محاسبه می‌شود:

ارزش کل دارایی‌های تحت مدیریت سبدگردان iام (ارزش کل سبدهای اختصاصی سبدگردان) در انتهای زیر دورۀ nام (بدون در نظر گرفتن جریانات نقدی ورودی یا خروجی در انتهای دوره)

ارزش کل دارایی‌های تحت مدیریت سبدگردان iام (ارزش کل سبدهای اختصاصی سبدگردان) در ابتدای زیر دورۀ nام (با در نظر گرفتن جریانات نقدی ورودی یا خروجی در ابتدای زیر دوره )

پس از محاسبۀ بازدهی هر زیر دوره، بازدهی سبدگردان برای کل دورۀ موردنظر از رابطۀ زیر محاسبه می‌شود:

بازدهی سبد گردان iام در دورۀ t

بازدهی زیر دورۀ nام دارایی‌های تحت مدیریت سبدگردان iام

سالانه کردن نرخ‌های بازدهی

برای سالانه کردن هریک از بازدهی‌های محاسبه‌شده از فرمول زیر استفاده می‌شود :

بازدهی محاسبه‌ شده (TWRR یا MWRR) که قصد سالانه کردن آن وجود دارد در دورۀ t

بازدهی سالانه شده

طول دورۀ t به روز

چگونگی محاسبۀ ارزش دارایی‌های سبد اختصاصی

در محاسبۀ نرخ بازدهی سبداختصاصی و نرخ بازدهی سبدگردان به شرح این پیوست، لازم است ارزش سبد یا سبدهای اختصاصی در ابتدا و انتهای هر دورۀ مورد نظر محاسبه گردد. ارزش سبد یا سبدهای اختصاصی باید مطابق دستورالعمل نحوۀ تعیین قیمت خرید و فروش اوراق بهادار در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، محاسبه گردد و در اجرای این دستورالعمل نکات زیر در نظر گرفته‌شوند :

• ارزش اوراق بهادار سبداختصاصی براساس قیمت فروش اوراق بهادار موضوع دستورالعمل« نحوۀ تعیین قیمت خرید و فروش اوراق بهادار صندوق‌های سرمایه‌گذاری» محاسبه شود.
• سبدگردان نباید قیمت اوراق بهادار سبداختصاصی را براساس آنچه در دستورالعمل یادشده پیش‌بینی شده است، تعدیل نماید.
• در صورتی‌که بخشی از آوردۀ مشتری را ورقۀ بهاداری تشکیل دهد که در زمان عقد قرارداد، نماد معاملاتی آن‌ بسته باشد، ارزش آن‌ ورقۀ بهادار در محاسبات این پیوست صفر در نظر گرفته می‌شود. هر زمان نماد معاملاتی ورقۀ بهادار یادشده بازگشایی شود، ارزش آن براساس قیمت پایانی روز بازگشایی نماد محاسبه شده و به عنوان آوردۀ جدید سرمایه‌گذار در همان روز بازگشایی در نظر گرفته می‌شود.

ریسک سبد اختصاصی (پورتفوی سهام)

توجه به بازده یک سبد اختصاصی ( پورتفوی سهام) بدون در نظر گرفتن ریسک آن اشتباه رایجی می باشد که اکثر سرمایه گذاران مرتکب می شوند به عبارتی ریسک و بازده در کنار هم باید مورد توجه قرار گیرند. بهترین معیار محاسبه ریسک یک سبد اختصاصی نیز محاسبه انحراف معیار بازده سبد(پورتفوی) می باشد.

روش محاسبه ریسک پورتفوی بشرح زیر می باشد :

واریانس بازده پرتفوی

واریانس بازده اوراق بهادار

انحراف معیار بازده اوراق بهادار

کواریانس میان بازدهی اوراق بهادار

ضریب همبستگی میان بازدهی اوراق بهادار

وزن هر یک از اوراق بهادار

با توجه به رابطه بالا ریسک پرتفوی به سه عامل بستگی دارد :

• ریسک ( واریانس ) هر یک از اوراق بهادار
• وزن هر یک از اوراق
• کورایانس ( همبستگی ) میان اوراق بهادار

همچنین اهمیت کوواریانس می تواند با اهمیت مجموع ریسک هر یک از اوراق بهادار برابر باشد به طوری که وقتی اوراق بهاداری به پرتفوی اضافه می شود متوسط کوواریانس میان این اوراق بهادار و سایر اوراق بهادار موجود در پرتفوی خیلی مهم تر از ریسک خود اوراق بهادار است.

انواع ریسک ها

کل ریسک را می توان به دو قسمت تقسیم کرد :

• ریسک سیستماتیک
• ریسک غیر سیستماتیک

ریسک سیستماتیک

ریسک هایی هستند که موجب تغییر پذیری و نوسانات کل بازار می گردند. بطور مثال ریسک وقوع جنگ ، ریسکی است که در صورت وقوع بر همه اوراق بهادار تاثیر گذار خواهد بود و صرفا مربوط به شرکت یا شرکتهای خاصی نخواهد بود. مثال دیگر ریسک تغییرات نرخ بهره می باشد که بر روی بازده سهام همه شرکتها و سایر اوراق بهادار تاثیر گذار خواهد بود این نوع ریسک ها با تنوع سازی قابل حذف نیست.

ریسک غیر سیستماتیک

ریسک هایی هستند که به شرکت یا صنایع خاصی مربوط می باشند و با متنوع سازی سبد اختصاصی قابل مدیریت و حذف می باشد. برای نمونه احتمال اعتصاب کارکنان یک شرکت تنها بر روی عملکرد همان شرکت تاثیر گذار خواهد بود یا بعنوان مثال دیگر اعمال محدودیت در صادرات یا واردات یک محصول توسط دولت صرفا بر روی شرکتهای یک صنعت تاثیر گذار خواهد بود نه بر همه شرکتها. این نوع از ریسکها قابل مدیریت بوده و چنانچه در تشکیل پورتفو ( سبد اختصاصی) اصول علمی مدیریت پورتفو در نظر گرفته شود تا حد زیادی قابل حذف می باشد.

بطور مثال ریسک وقوع جنگ ، ریسکی است که در صورت وقوع بر همه اوراق بهادار تاثیر گذار خواهد بود و صرفا مربوط به شرکت یا شرکتهای خاصی نخواهد بود. مثال دیگر ریسک تغییرات نرخ بهره می باشد که بر روی بازده سهام همه شرکتها و سایر اوراق بهادار تاثیر گذار خواهد بود این نوع ریسک ها با تنوع سازی قابل حذف نیست. در مقابل برخی از ریسکها مربوط به شرکت یا صنایع خاصی خواهد بود و با متنوع سازی پورتفو ( سبد اختصاصی) قابل مدیریت و حذف می باشد. برای نمونه احتمال اعتصاب کارکنان یک شرکت تنها بر روی عملکرد همان شرکت تاثیر گذار خواهد بود یا بعنوان مثال دیگر اعمال محدودیت در صادرات یا واردات یک محصول توسط دولت صرفا بر روی شرکتهای یک صنعت تاثیر گذار خواهد بود نه بر همه شرکتها. این نوع از ریسکها قابل مدیریت بوده و چنانچه در تشکیل پورتفو ( سبد اختصاصی) اصول علمی مدیریت پورتفو در نظر گرفته شود تا حد زیادی قابل حذف می باشد.

هر چه تعداد اوراق بهادار موجود در پرتفوی بیشتر باشد میزان ریسک غیر سیستماتیک کوچک تر شده و ریسک کل به ریسک سیستماتیک نزدیک تر می شود.

برای اندازه گیری ریسک سیستماتیک اوراق بهادار و پرتفوی که ریسک بازار نیز نامیده می شود از ضریب بتا استفاده می کنند که به صورت زیر محاسبه می شود.

رسم نمودار جریان نقدینگی در اکسل

یکی از مهمترین مباحث در پروژه‌های ساخت، اجرایی و عمرانی، مدیریت بر روی سرمایه، بودجه و هزینه‌های قطعی و برآورد شده در یک پروژه است. تمام هزینه‌های ورودی و خروجی در یک پروژه بر روی جریان نقدینگی تأثیر دارند. به همین جهت رسم جریان نقدی خروجی نمودار اکسل جریان نقدینگی اهمیت پیدا می‌کند. در واقع ما با بررسی مخارج و درآمدهای یک پروژه، آن را به نحو احسن مدیریت می‌کنیم. اگر می‌خواهید درباره این موضوع بیشتر بدانید، تا انتها با نورا همراه باشید.

جریان نقدینگی چیست؟

در هر پروژه اقتصادی و تجاری، جریانی از هزینه‌های مشخص و از پیش تعیین شده در جریان است. به این فرایند جریان نقدینگی می‌گویند که اهمیت آن در پروژه‌های مختلف به تنفس برای انسان، شباهت دارد. جریان نقدینگی در واقع نوعی گزارش یا اطلاعات مالی است که مدیران پروژه بر اساس روند آن از میزان رشد یا نزول پروژه خود مطلع می‌شوند.

گزارش جریان نقدینگی به صورت نمودار تکمیل می‌شود. در این نمودار اطلاعات لازم جهت تعیین مقدار هزینه قطعی و هزینه برآورد شده، نشان داده می‌شود.

اهمیت جریان نقدینگی

هر شرکت و پروژه‌ای برای جریان نقدی خروجی تجزیه و تحلیل جریان مالی، به گزارش جریان نقدینگی نیاز دارد. در واقع این گزارش به مدیر پروژه کمک می‌کند تا در جریان هزینه‌های صرف شده، درآمد و هزینه‌های برآورد شده قرار بگیرد.

به طور کلی میزان پولی که در جریان نقدینگی تزریق می‌گردد، به دو بخش هزینه و درآمد تقسیم می‌شود. هر پروژه اقتصادی و تجاری شامل هزینه‌هایی است که به عنوان هزینه‌های پروژه صرف می‌شوند. حال این هزینه‌ها ممکن است مربوط به حقوق نیروی کار بوده یا به خرید تجهیزات و مواد اولیه مربوط باشد. همچنین مبالغی که تحت عنوان درآمد صرف می‌شوند نیز شامل مواردی مانند اضافه کاری، تعدیل، صورت‌وضعیت و… می‌شود.

درآمد حقیقی در جریان نقدینگی

در مبحث جریان نقدینگی، دو بخش درآمد حقیقی و درآمد برآوردی اهمیت بسیاری دارد. در واقع با توجه به این دو فاکتور می‌توان گزارش و اطلاعات مالی از جریان نقدینگی را مشخص کرد.

هر معامله یا قراردادی که در نهایت مدیر پروژه از آن پول به دست آورد، درآمد نامیده می‌شود. در جریان نقدینگی هر هزینه درآمدی که به صورت قطعی ثبت شود، به عنوان درآمد حقیقی یا واقعی شناخته می‌شود. به عنوان مثال اقلام خریداری شده در پروژه که مبلغ آن‌ها به ثبت رسیده باشد، به عنوان هزینه قطعی مشخص می‌شود.

هزینه برآورد در جریان نقدینگی

هزینه برآورد شامل مواردی می‌شود که جهت رشد پروژه به صورت پیش فرض یا از پیش تعیین شده، شناخته می‌شود. همان‌طور که از نام هزینه برآوردی مشخص است، به هزینه‌هایی مربوط می‌شود که شما برای روند پروژه پیش‌بینی می‌کنید.

یکی از مهمترین و سخت‌ترین بخش‌ها در تهیه نمودار نقدینگی، هزینه برآوردی است. در بخش درآمد و هزینه واقعی مبالغ به صورت مشخص جریان نقدی خروجی ثبت می‌شوند، در حالی که هزینه برآوردی تنها به صورت یک پیش‌بینی مالی بررسی می‌شود.

در فایل اکسل جریان نقدینگی، ذکر چه مواردی اهمیت دارند؟

یکی از مهمترین عوامل در رسم نمودار و فایل اکسل جریان نقدینگی، مشخص کردن زمان‌بندی مناسب برای پروژه است. در واقع شما باید بر اساس این زمان‌بندی جلو رفته و هزینه‌های قطعی و برآوردی را بررسی کنید.

قبل از رسم نمودار یا جریان نقدی خروجی ایجاد نمونه فایل کش فلو «جریان نقدینگی» باید عوامل خارجی که بر روی روند پروژه تأثیرگذار هستند را نیز در نظر داشته باشید. این عوامل شامل وضعیت اقتصادی حاکم بر جامعه، نرخ تورم و مواردی از این قبیل می‌شود.

در فایل اکسل جریان نقدینگی شما یک پیش‌بینی از شرایط کلی پروژه خواهید داشت. نمونه اکسل جریان نقدینگی شامل تعداد ماه‌هایی است که پروژه در تاریخی مشخص شروع و در تاریخی احتمالی به پایان خواهد رسید.

شما در نمودار و اکسل جریان نقدینگی هزینه‌هایی که صرف عملیات اجرایی و عمرانی شده را مشاهده خواهید کرد. همچنین درآمد حاصل از فروش و مقدار هزینه‌ای که برای تحقق یافتن پروژه برآورد شده نیز در این فایل ذکر می‌شود.

جریان نقدینگی چیست؟ (همراه با نمونه‌ای از گزارش جریان نقدینگی)

جریان نقدینگی یکی از بخش‌های مهم در سرپا نگه داشتن هر کسب‌وکاری است. حسابداران و سایر کارشناسان اقتصادی باید نظارت دقیقی بر گردش پول داشته‌باشند تا منافع شرکت حفظ شود. یادگیری درمورد جریان نقدینگی به شما کمک خواهد کرد تا درک بهتری از عملکرد کسب‌وکار داشته‌باشید. در این مطلب، توضیح خواهیم داد که جریان نقدینگی چیست، انواع مختلف آن را شرح می‌دهیم و مثالی از گزارش جریان نقدینگی ارائه می‌کنیم.

جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.

جریان نقدینگی چیست؟

جریان نقدینگی به معنای وارد کردن یا خارج کردن پول به کسب‌وکار است. سازمان‌ها از جریان نقدینگی برای تحلیل موقعیت مالی خود و آمادگی برای آینده استفاده می‌کنند؛ به طور کل، می‌توان گفت که نوعی برقراری تعادل است.

سپرده‌ای دارید یا پولی به حساب شما واریز شده‌است، همچنین برداشت‌هایی از حساب داشته‌اید یا پولی از حسابتان خارج شده‌است. برای افراد و شرکت‌ها جریان نقدینگی مثبت به این معناست که بدون این‌که نیازی به برداشت اضافه از حساب خود داشته‌باشند، برای پوشش هزینه‌ها یا پرداخت وام‌ها پول کافی دارند.

چرا جریان نقدینگی مهم است؟

جریان نقدینگی نه‌تنها شرکت را سرپا نگاه می‌دارد، بلکه کمک می‌کند که سازمان برای هزینه‌ها و تغییرات موقعیت‌های اقتصادی آماده باشد. گزارش جریان نقدینگی در تصمیم‌گیری فعالیت‌های آینده، مانند خرید کسب‌وکار دیگر، استخدام کارمند یا مزایای اضافی برای شرکت، به سازمان کمک می‌کند.

انواع جریان نقدینگی

جریان نقدینگی بخشی از گزارش مالی شرکت است.

در ادامه، انواع جریان نقدینگی مشاهده‌شده در گزارش مالی را خواهیم دید:

• ارزش فعلی خالص: ارزش یک کسب‌وکار با استفاده از تنزیل جریان نقدی (discounted cash flow).
• نقدینگی فعلی: برای تعیین وضعیت شرکت در پرداخت تعهدات مالی خود است.
• جریان نقدینگیدر هر سهام: درآمد شما پس از کسر مالیات، تقسیم بر سهام موجود می‌شود.
• نرخ تبدیل پول نقد: این مورد فاصله زمانی پرداخت هزینه‌ی اقلام توسط شرکت و دریافت آن از مشتری را مشخص می‌کند.
• جریان نقدینگیفعالیت‌های اجرایی: هزینه‌ی به‌دست‌آمده از فعالیت‌های اصلی شرکت است و شامل درآمد سرمایه‌گذاری نمی‌شود.
• کسری بودجه: مقداری را مشخص می‌کند که شرکت برای جبران کسری نیاز دارد.
• پرداخت سود سهام: نوعی از جریان نقدینگی که برای پرداخت سود سهام به سرمایه‌داران استفاده می‌شود.
• هزینه‌های سرمایه‌گذاری: گردش مالی موردنیاز برای سرمایه‌گذاری مجدد روی کسب‌وکار خود را مشخص می‌کند.
• جریان نقدینگیمستقل سرمایه‌داری: تفاوت گردش مالی فعالیت‌های اجرایی و هزینه‌های سرمایه‌گذاری است.
• جریان نقدینگی مستقل شرکت: این پارامتر فرض می‌کند شرکت هیچ وامی ندارد و برای ارزش‌گذاری شرکت استفاده می‌شود.
• تغییرات نقدینگی خالص: تفاوت گردش مالی در یک دوره‌ی حسابداری و دوره‌ی دیگر را تعیین می‌کند.

نمونه‌ای از گزارش جریان نقدینگی

در زیر نمونه‌ای از گزارش جریان نقدینگی و همچنین چگونگی استفاده از آن برای گزارش مالی کلی را بیان کرده‌ایم:

شرح	هزینه (دلار)
جریان نقدی حاصل از فعالیت‌ها	۷۰۰
فروش	۱۰۰۰
مالیات	(۳۰۰)
جمع کل
جریان نقدی حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها	(۲۰۰)
سرمایه‌‌ی خریداری‌شده	(۲۰۰)
جریان نقدینگی کارهای مالی	۱۵۰۰
وام (خروجی)	(۵۰۰)
وام (ورودی)	(۲۰۰۰)
کل	۲۰۰۰

در ادامه، توضیحات اضافیِ مربوط به گزارش جریان نقدینگی که در ۳ بخش خلاصه می‌شود را آوردیم:

۱. توضیحات گزارش جریان نقدی خروجی جریان نقدینگی: فعالیت‌های اجرایی

این نوع فعالیت‌ها هسته‌ی اصلی فعالیت‌های کسب‌وکار هستند؛ برای مثال، اگر شما محصولی را می‌فروشید، تولید، فروش و تحویل محصول به عنوان فعالیت‌های اجرایی در نظر گرفته می‌شوند؛ همچنین، شامل پرداخت مشتری، خرید اقلام، حساب‌های پرداختی و صورت‌پرداخت شرکت نیز می‌شود. سایر موارد شامل استهلاک تجهیزات یا دارایی‌های مشهود دیگر، استهلاک دارایی‌های نامشهود و مالیات معوقه هستند.

۲. توضیحات گزارش جریان نقدینگی: فعالیت‌های سرمایه‌گذاری

این نوع از جریان نقدینگی شامل خرید و فروش سرمایه‌هایی مانند زمین، ساختمان، تجهیزات یا اوراق بهادار قابل‌فروش است؛ همچنین، می‌تواند مواردی مانند وام به تأمین‌کنندگان یا دریافتی از مشتریان و پرداختی ادغام‌شده‌ها یا تملکات را نیز شامل شود.

۳. توضیحات گزارش جریان نقدینگی: فعالیت‌های مالی

شامل وجه نقد سرمایه‌گذاران و وجه نقد سهام‌داران به صورت سود سهام است؛ همچنین، می‌تواند فعالیت‌هایی مانند فروش یا خرید مجدد سهام شرکت را شامل شود که بر بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام بلندمدت یک سازمان تأثیر بگذارد.

سؤالات متداول درمورد جریان نقدینگی

بعضی از سؤالاتی که به طور مکرر بیان می‌شوند:

• تفاوت بین جریان نقدینگی و درآمد خالص چیست؟
• فرمول تبدیل سود به جریان نقدینگی چیست؟
• چه راه‌هایی برای حفظ جریان نقدینگی وجود دارند؟
• آیا لازم است بدانم جریان نقدینگی آینده‌ام چقدر است؟
• جریان نقدینگی مثبت و منفی چیست؟
• مثالی از نمونه‌های معادل نقدی بزنید.

تفاوت بین جریان نقدینگی و درآمد خالص چیست؟

درآمد خالص، کسر هزینه‌های یک دوره‌‌ی حسابداری از درآمد ناخالص است. جریان نقدینگی به تفاوت بین موجودی نقدی از این بازه تا بازه‌ی بعدی اشاره دارد.

فرمول تبدیل سود به جریان نقدینگی چیست؟

سود خالص +‌ استهلاک - حساب‌های دریافتی - افزایش موجودی کالا + حساب‌های دریافتی - کاهش وام‌های بانکی/ مالی = نقدینگی خالص

چه راه‌هایی برای حفظ جریان نقدینگی وجود دارند؟

این موارد بهترین نکاتی هستند که برای حفظ نقدینگی وجود دارند:

• بیش‌تر از آن‌چه خرج کرده‌اید، محصول یا سرویس بفروشید.
• اطمینان حاصل کنید که تعادل را برقرار کرده‌اید.
• راه‌هایی را برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها از طریق خرده‌فروشی، فروش تجهیزات منسوخ و دیگر دارایی‌ها پیدا کنید تا بتوانید ذخیره کنید.

آیا لازم است بدانم جریان نقدینگی آینده‌ام چقدر است؟

دانستن جریان نقدینگی آینده‌تان به شما کمک می‌کند که از سودمندی کسب‌وکار خود اطمینان حاصل کنید. با تعیین هزینه‌ها و درآمدهای آتی می‌توانید بفهمید که فعالیت‌های آینده‌تان چقدر ماندگار هستند یا برای افراط نکردن چه هزینه‌هایی را باید بپردازید.

تحلیل‌گران مالی از این ۴ گام برای تحلیل جریان نقدینگی استفاده می‌کنند:

۱. فرضیاتی را مانند افزایش قیمت برای کسب‌وکارها و همچنین فروشندگان و تأمین‌کنندگان محاسبه می‌کنند. آن‌ها فروش‌های آینده، چرخه‌های فروش، افزایش پرداختی و دیگر هزینه‌های عمومی را نیز پیش‌بینی می‌کنند.

۲. فروش‌های آینده را با نگاهی به فروش سال‌های گذشته و ترند پیش‌بینی‌شده در صنعت تعیین می‌کنند.

۳. هزینه‌های آتی شامل پرداختی‌ها، هزینه‌ی انجام کسب‌وکار و سرمایه‌گذاری‌های مالی را مشخص می‌کنند.

۴. اطلاعات را تحلیل می‌کنند تا متوجه شوند که کجا به کاهش هزینه یا سرمایه‌گذاری‌های جدید نیاز دارند تا از رشد کسب‌وکار خود مطمئن شوند.

جریان نقدینگی مثبت و منفی چیست؟

جریان نقدینگی مثبت به معنای این است که کسب‌وکار برای ادامه‌ی انجام فعالیت و پرداخت وام‌ها پول کافی دارد. جریان نقدینگی منفی به معنی این است که شما بیش از فروش خرج می‌کنید و حتی ممکن است برای پرداخت وام خود نیاز داشته‌‌باشید که قرض کنید.

مثالی از معادل نقد بزنید

معادل‌ِ نقد سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدتی هستند که نقدینگی بالایی دارند و از زمان خرید سررسید سه‌ماهه یا کم‌تر دارند. برخی از این نمونه‌ها شامل سند خزانه‌ی کوتاه‌مدت ایالات متحده، حساب‌ سپرده‌های سودآور، اوراق تجاری یا اوراق قرضه کوتاه‌مدت دولت است.

در این مطلب سعی کردیم تا مفهوم جریان نقدینگی را به‌خوبی توضیح دهیم و زوایای مختلف آن را بررسی کنیم. لطفا شما هم اگر پیشنهادی برای تکمیل این مطلب دارید با ما به‌اشتراک بگذارید.