شرکتهای نوآور در ماتریس SWOT رویکردی پیشروانه دارند. آنها نه تنها از اعضای داخلی؛ بلکه از مشتریان و بازخورد آنها برای تحلیل جدول سوات خود استفاده میکنند.
ماتریس سوات (SWOT) چیست و چگونه باید آن را به درستی انجام دهید؟
ماتریس سوات (swot) یک ابزار به شدت ساده اما در عین حال بسیار مفید است که شما را در توسعهی استراتژی کسبوکارتان یاری میدهد. مهم نیست صاحب یک استارتاپ جدید باشید یا یک شرکت قدیمی؛ در هر حالت استفاده از تجزیه و تحلیل سوات به شدت توصیه میشود.
سوات (SWOT) مخفف چهار واژهی قدرت (Strength)، ضعف (Weakness)، فرصت (Opportunity)، تهدید (Threat) و چارچوبی است که برای ارزیابی موقعیت رقابتی شرکت و توسعه برنامهریزی استراتژیک استفاده میشود. تجزیه و تحلیل SWOT عوامل داخلی و خارجی و همچنین پتانسیل فعلی و آینده سازمان شما را ارزیابی میکند.
اصولاً از ماتریس سوات (SWOT) برای داشتن دیدگاهی دادهمحور و واقعگرایانه، نسبت به نقاط قوت و ضعف یک سازمان یا شرکت استفاده میشود. هر سازمان موظف است با دیدگاهی واقعگرایانه و نیز با اجتناب از باورهایی که از قبل موجود بوده و یا نقاط خاکستری، این تحلیل را به طور پیوسته و بادقت کامل، اجرا کند. البته لازم به ذکر است که شرکتها باید از تحلیل سوات به عنوان یک راهنما استفاده کنند، نه یک نسخهی تمام و کمال.
چگونه یک ماتریس سوات (SWOT) داشته باشید؟
همانطور که در بالا اشاره کردیم، تجزیه و تحلیل سوات تکنیکی است که در هر شرکت برای ارزیابی این موارد به کار میرود:
- عملکرد
- رقابت
- ریسک
- پتانسیلهای یک کسبوکار
- پتانسیلهای یک خط تولید یا توزیع
تکنیک تحلیل سوات با استفاده از دادههای داخلی و خارجی، شما را به سمت و سوی استراتژیهایی موفقیتآمیزتر هدایت میکند و از وضعیتی با احتمال موفقیت کمتر بیرون میکشد. تحلیلگران، سرمایهگذاران یا رقبای مستقل، میتوانند شما را در خصوص قدرت یا ضعف کسبوکارتان، دلایل و چگونگی آن راهنمایی کنند.
مروری بر ماتریس سوات (SWOT)
تحلیلگران، ماتریس سوات را به صورت یک مربع چهارخانه نمایش میدهند. هر خانه از این مربع مربوط به یکی از چهار مورد (قوت، ضعف، فرصت و تهدید) است. ظاهر این ماتریس طوری طراحی شده که در یک نگاه، دورنمایی کلی از موقعیت شرکت را در اختیار شما قرار میدهد. هرچند موارد مذکور در زیر عناوین مختلف، همه از یک درجهی اهمیت برخوردار نیستند؛ اما همگی باید به گونهای نمایش داده شوند که اطلاعات خوبی را از فرصتها و تهدیدها و همچنین مزایا و معایب موجود ارائه نمایند.
چهار بخش اصلی ماتریس سوات (SWOT)
پیشتر هم اشاره کردیم که ماتریس سوات یا تحلیل سوات شامل چهار جز اصلی است.
قوتها در تکنیک سوات
منظور از قوت یا نقاط قوت مواردی است که شرکت یا سازمان شما از آن نظر از رقبا پیشی میگیرد و متمایز عمل میکند. از جمله نقاط قوت هر شرکت یا سازمان میتوان به این موارد اشاره کرد:
سوالاتی که درباره نقاط قوت سازمان خود میتوانید بپرسید، عبارتند از:
- مزیت رقابتی کسبوکار ما چیست؟
- از چه منابعی برخورداریم؟
- کدام یک از محصولات ما عملکرد بهتری نقاط قوت SWOT چیست دارند؟
ضعف در ماتریس سوات
ضعف شرکت یا سازمان شما، عملکرد بهینهی آن را تحتالشعاع قرار میدهد. منظور از ضعف یا نقاط ضعف، ابعادی از سازمان است که برای ورود به بازار رقابت و بقا در آن باید بهبود یابید. از جمله این نقاط ضعف میتوان موارد زیر را نام برد:
- برند ضعیف
- قروض بالا
- زنجیرهی تأمین ناکافی
- فقدان سرمایه
سوالاتی که درباره نقاط ضعف سازمان خود میتوانید بپرسید عبارتند از:
- کدام بخش را میتوانیم بهبود بخشیم؟
- کدام یک از محصولات ما عملکرد خوبی ندارند؟
- در چه مواردی با کمبود منابع روبروییم؟
فرصت در تحلیل SWOT
منظور از فرصت فاکتورهای خارجی مطلوبی است که سازمان را با مزیت رقابتی روبرو میکند. به عنوان مثال، اگر کشوری تعرفهها را کاهش دهد، یک تولیدکنندهی خودرو میتواند ماشینهای خود را به بازاری جدید صادر کرده و در نتیجه فروش و سهام بازاری خود را افزایش دهد.
سوالاتی که درباره فرصتهای سازمان خود میتوانید بپرسید عبارتند از:
- با استفاده از کدام فناوریها میتوانیم عملکرد خود را بهبود بخشیم؟
- آیا این امکان وجود دارد که بتوانیم هسته سازمان خود را توسعه دهیم؟
- به کدام بخش از بازارهای جدید میتوانیم دسترسی داشته باشیم؟
تهدید در ماتریس SWOT
تهدید همانطور که از نامش پیداست، دارای پتانسیل کافی برای ضربه و ضرر زدن به سازمان شما است. به طور مثال، برای یک شرکت تولیدی غلات، خشکسالی میتواند یک تهدید محسوب شود. چرا که در دوران خشکسالی میزان محصول برداشتی کاهش مییابد و در نتیجه تولید کاهش چشمگیری خواهد داشت. از دیگر تهدیدات متداول میتوان به این موارد اشاره کرد:
- افزایش قیمت مواد
- افزایش رقابت
- تأمین کار پایین
سوالاتی که میتوانید درباره تهدیدهای پیرامون کسبوکارتان مطرح کنید:
- کدام یک از مقررات جدید میتواند عملکرد کسبوکار ما را تهدید کند؟
- رقبای ما از چه نظر بهتر از ما عمل میکنند؟
- کدام یک از ترندهای مصرفکنندگان ممکن است کسبوکار ما را تهدید کند؟
چطور از ماتریس سوات (SWOT) استفاده کنید؟
به طور کلی برای تحلیل سوات میتوان از دو بعد وارد عمل شد:
ابعاد داخلی تکنیک سوات
به طور کلی باید گفت که ضعف و قدرتهای هر سازمان یا شرکت فاکتورهای داخلی تأثیرگذار بر استراتژی آن هستند. مواردی که داخل خود شرکت روی میدهند میتوانند منابع اطلاعاتی خوبی برای شناسایی نقاط ضعف و قدرت در تحلیل سوات باشند. این موارد معمولاً مواردی هستند که شما روی آنها کنترل دارید. از جمله مواردی که میتوان برای فاکتورهای داخلی مثال زد، عبارتند از:
- منابع انسانی
- شرکا
- سرمایهی معنوی
- منابع مالی
- داراییهای ملموس و ناملموس
- موقعیت مکانی سازمان
- بهینهسازیهای اجرایی
ابعاد خارجی ماتریس سوات
آنچه بیرون از سازمان روی میدهد هم به اندازه فاکتورهای داخلی، اهمیت دارد. معمولاً فرصتها و تهدیدها مواردی هستند خارج از چارچوب داخلی هر سازمان یا شرکت.
این فاکتورها عمدتاً در بستر بازارهای گسترده و کلان عمل میکنند و بر عملکرد سازمان شما هم تأثیر خواهند گذاشت. از جمله این فاکتورهای خارجی و تأثیرگذار بر ماتریس سوات میتوان به این موارد اشاره کرد:
- سیاستهای مالی
- تغییرات بازاری
- دسترسی به تأمین کنندگان
- رقبا
- قیمت محصولات و مواد خام
- رفتار خرید مشتریان
چه کسی باید تحلیل سوات را انجام دهد؟
اگر میخواهید جدول سوات یا ماتریس SWOT قابل قبولی داشته باشید، باید در آن واحد از مدیران و بنیانگذاران شرکت یا سازمان خود دعوت به عمل آورید. تحلیل سوات کاری نیست که بشود به این راحتیها به عهدهی کسی دیگر گذاشت. پس، از نظارت مدیران و رهبران غافل نشوید.
با این حال، تیم مدیریت شرکت تنها افرادی نیستند که باید به طراحی و تحلیل جدول سوات بپردازند. در واقع، شما باید تیمی از بهترین افراد شرکت را تشکیل دهید که بتوانند نمایندهی خوبی از سازمان شما باشند. برای تشکیل تیم تحلیل ماتریس سوات میتوانید از بخشهای زیر کمک بگیرید:
- بخش فروش
- خدمات مشتریان
- بازاریابی
- توسعه محصول
همانطور که میبینید، از همهی گروههای شرکت باید یک نماینده پشت میز تحلیل ماتریس سوات نشسته باشد.
شرکتهای نوآور در ماتریس SWOT رویکردی پیشروانه دارند. آنها نه تنها از اعضای داخلی؛ بلکه از مشتریان و بازخورد آنها برای تحلیل جدول سوات خود استفاده میکنند.
شما هم اگر صاحب یک کسبوکار قدیمی یا حتی یک استارتاپ جدید هستید میتوانید از بازخورد مشتریان، دوستان و آشنایان خود بهرهمند شوید.
بازار هر لحظه در حال تغییر و تحول است. بنابراین شما برای داشتن یک تحلیل همهجانبه و دقیق از ماتریس سوات سازمان خود، باید به طور دائم استراتژیهای خود را ارزیابی کنید و توصیه میشود هر سال، یک بار تحلیل ماتریس سوات خود را تجدید نمایید.
همچنین اگر صاحب استارتاپی هستید، توصیه میکنیم تحلیل سوات را بخشی از فرایند برنامهریزی کسبوکار خود در نظر بگیرید. با این کار میتوانید یک استراتژی برای شروع کار نقاط قوت SWOT چیست تهیه و مسیر راه خود را مشخص کنید.
چطور یک تحلیل سوات خوب و دقیق داشته باشید؟
برای داشتن یک ماتریس سوات خوب باید نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای مربوط به شرکت خود را شناسایی، ارزیابی و تحلیل نمایید. توصیه میشود در آغاز با فهرستی از سوالات مربوط به هر یک از چهار آیتم فوق شروع به کار کنید. این سوالات میتوانند راهنمایی برای تکمیل تحلیل سوات و تهیهی یک لیست متعادل باشند. معمولاً میتوان ماتریس سوات را به صورت یکی از چند شکل زیر تهیه کرد:
استفاده از جداول چهارخانه برای تهیهی ماتریس سوات متداولترین روش است. در این جدول، دو خانهی بالایی به نقاط قوت و ضعف و دو خانهی تحتانی به فرصتها و تهدیدها اختصاص دارند.
پیشتر درباره اعضای تیم تحلیل سوات صحبت کردیم. برای انجام این تحلیل به زمان زیادی نیاز ندارید.
گردآوری افراد مناسب
از بخشهای مختلف شرکت یا سازمان خود افراد مناسب را گرد هم آورده و مطمئن شوید که آنها نمایندگان خوبی برای هر دپارتمان یا تیم هستند. میفهمید که گروههای مختلف فعال در شرکت شما دارای دیدگاههای گوناگونی بوده و همین تفاوت نظر میتواند تأثیر قابلتوجهی بر موفقیت تحلیل سوات شما داشته باشد.
ایدههای خود را به دیوار بچسبانید
انجام تحلیل سوات شباهت زیادی با جلسات طوفان مغزی دارد. روشهای صحیح و غلط زیادی برای انجام این جلسات تحلیلی وجود دارد. پیشنهاد ما این است که به هر کدام از اعضا یک دسته برگه یادداشت بدهید و از آنها بخواهید تمام ایدههای خود را روی کاغذ بیاورند. با این کار تک تک افراد میتوانند اظهار نظر کنند و جلسه از حالت تک صدایی بیرون خواهد آمد.
پس از ۵ تا ۱۰ دقیقه، جلسهی طوفان مغزی، همهی برگه یادداشتها را به دیوار بچسبانید و اگر کسی ایدهی جدیدی داشت اجازه بدهید یادداشت خود را به دیوار یادداشتها اضافه کند.
ایدهها را دستهبندی نمایید
پس از سازماندهی ایدهها، نوبت به دستهبندی آنها میرسد. میتوانید از سیستم رأیگیری استفاده کنید. هر کسی دارای ۴ یا ۵ رأی است که میتواند هر طور که دوست دارد از آن استفاده کند. بر اساس این سیستم رأی گیری، شما با یک اولویتبندی روبرو خواهید بود.
البته این اولویتها قابل بحث و بررسی هستند. مثلاً ممکن است یکی از حضار آخرین عضو لیست شما را اولین اولویت در نظر بگیرد. شما میتوانید برای هر چهار خانه از جدول سوات، این اولویتبندی را مجدداً تکرار کنید و به بررسی و تحلیل ماتریس سوات سازمان خود بپردازید.
بهترین زمان برای ماتریس سوات (SWOT)
پیش از هرگونه اقدامی در سطح سازمانی باید ماتریس سوات شرکت خود را تحلیل کنید. مهم نیست بخواهید اقدامات جدید را بررسی، سیاستهای داخلی سازمان را اصلاح یا اینکه فرصتهای مختلف برای تغییر و اصلاح برنامههای اجرایی را ارزیابی کنید، در هر حالت ماتریس سوات به کارتان خواهد آمد.
بعضی اوقات صرفاً برای این که تصویری کلی از وضعیت فعلی شرکت خود داشته باشید، میتوانید تحلیل سوات انجام دهید. بدین ترتیب خواهید دانست چه اقدامات و برنامههایی را باید اجرایی سازید.
ماتریس سوات به شما نشان خواهد داد که بهترین روشها برای داشتن عملکردی بهینه، کدام هستند و چه تنظیمات و تغییرات اجرایی لازم دارید.
پس از اتمام ماتریس سوات چگونه باید از آن استفاده کنید؟
وقتی فرایند تحلیل سوات شما تکمیل شد، میتوانید وارد فاز توسعهی استراتژی شوید. هر چه باشد، هدف از تهیهی جدول سوات و تحلیل آن ایجاد یک استراتژی مناسب برای کسبوکار است که ظرف مدت چند ماه بتواند نتیجه بخش باشد.
اولین مرحله این است که به نقاط قوت شرکت خود نگاه کنید و ببینید چطور میتوانید از این نقاط قوت به نفع پیشرفت شرکت خود استفاده و بعد به این فکر کنید که چطور میتوانید از این نقاط قوت برای مبارزه با تهدیدهای موجود در بازار بهره ببرید. میتوانید با استفاده از تحلیل سوات فهرستی از اقدامات لازمه را تهیه نمایید.
پس از تهیهی این فهرست به تقویم شرکت خود نگاه کرده و شروع به هدفگذاری، کنید. در این مرحله باید از خود بپرسید که در هر بازهی زمانی از این تقویم، قصد دارید چه هدفی را محقق سازید.
برای این کار باید فرصتهایی را که در مبارزه با نقاط ضعف به کمکتان میآیند شناسایی و تحلیل نمایید. آیا میتوانید این نقاط ضعف را کاهش داده و تهدیدهایی را که شناسایی کردهاید از میان بردارید؟ مجدداً باید فهرستی از اقدامات و برنامههای خود را تهیه کرده و اولویتبندی کنید.
مثالهایی از تحلیل SWOT
در سال ۲۰۱۵، Value Line یک تحلیل سوات از شرکت کوکاکولا ارائه داد و در آن به نقاط قوتی مثل برند معروف جهانی، شبکه توزیع گسترده و فرصتهای موجود در بازارهای نوظهور اشاره و ضعفها و تهدیدهایی مانند نوسانات ارزهای خارجی، افزایش علاقه مردم به نوشیدنیهای سالم و رقابت با تولیدکنندگان نوشیدنیهای سالم را هم مطرح کرد.
با اینکه این تحلیل سوات باعث شد سوالات سختی درباره استراتژیهای کوکاکولا مطرح شود؛ اما همچنان این شرکت را به عنوان تولیدکننده درجه یک نوشابه معرفی کرد که میتواند یک منبع قابل اعتماد برای سرمایهگذارهای محافظهکار باشد و سود قابل توجهی به آنها بدهد.
۵ سال بعد، این تجزیه و تحلیل SWOT شرکت Value Line به اثبا رسید. زیرا کوکاکولا ششمین برند قوی جهان است (همانطور که در آن زمان بود) و سهام خود را در این مدت، بیش از ۶۰ درصد افزایش داده است.
برای داشتن تصویر بهتری از ماتریس سوات (SWOT)، مثال یک شرکت ساخت اسموتی ارگانیک را در نظر بگیرید. این شرکت برای درک بهتر نحوه رقابت در بازار اسموتی و اینکه چه چیزی باعث عملکرد بهتر آنها میشود، یک تجزیه و تحلیل SWOT انجام داد و مشخص شد که نقاط قوتش تامین منابع، خدمات مشتریان و ارتباط قوی با تامینکنندگان است. این شرکت در حین فعالیت خود چند حوزه ضعف را هم مشخص کرد که شامل تنوع کم محصولات، تجهیزات قدیمی و نرخ بالای برگشت محصولات بودند.
با بررسی چگونگی تأثیر محیط خارجی بر کسبوکار خود، فرصتهایی را در زمینه فناوریهای نوظهور، بازار دستنخورده و بکر و تغییر فرهنگ به سمت زندگی سالم شناسایی و تهدیدهایی مانند یخزدگی زمستانه محصولات زراعی، همهگیری جهانی و نقص در زنجیره تامین را کشف کرد. در کنار سایر تکنیکهای برنامهریزی، این شرکت از ماتریس SWOT برای تقویت نقاط قوت و فرصتهای خارجی خود برای از بین بردن تهدیدها و تقویت حوزههای ضعیفش، استفاده کرد.
ماتریس swot چیست؟ آشنایی با استراتژیهای swot
اگر اهل کسبوکار باشید، احتمالاً نام تحلیل swot را شنیدهاید؛ روشی که به کسبوکارها در ابتدای راهاندازی و حتی در مراحل بعد کمک میکند تا خود و زمینبازیشان را بهتر بشناسند. اجرای این تحلیل کار سختی نیست اما نیاز به صداقت و روراستی زیادی دارد تا به نتیجه موردنظر دست پیدا کنید. در این مقاله از وب 24 میتوانید بفهمید تجزیه و تحلیل SWOT چیست، برخی از نمونههای تجزیه و تحلیل SWOT را ببینید، و نکات و استراتژیهایی را برای انجام یک تجزیه و تحلیل جامع SWOT یاد بگیرید.
ماتریس swot چیست؟
تجزیه و تحلیل SWOT تکنیکی است که برای تعیین و تعریف نقاط قوت و ضعف فضای داخلی شرکت و فرصتها و تهدیدهای فضای خارج از شرکت استفاده میشود.
تجزیه و تحلیل SWOT را میتوان برای کل یک شرکت یا پروژههای جداگانه در یک بخش به کار برد. اما معمولاً، تجزیه و تحلیل SWOT در سطح سازمانی استفاده میشود تا تعیین کند که یک کسبوکار چقدر با مسیرهای رشد و معیارهای موفقیت همسو است. در عین حال میتوان از آن برای سنجش عملکرد یک پروژه خاص مانند یک کمپین تبلیغاتی آنلاین استفاده کرد.
تجزیه و تحلیلهای SWOT اغلب به عنوان یک ماتریس شبکهمانند با چهار ربع مجزا ارائه میشوند . هریک از این چهار ربع نشاندهنده یک عنصر جداگانه است. این شکل از ارائه مزیتهای مختلفی مانند شناسایی عناصر داخلی در مقابل خارجی و نمایش طیف وسیعی از دادهها در قالبی خوانا و عمدتاً بصری را شامل میشود.
اگر میخواهید بدانید ماتریس swot مخفف چیست، باید گفت SWOT مخفف Strengths به معنای نقاط قوت، Weaknesses به معنای ضعف، Opportunities به معنای فرصتها و Threats به معنی تهدیدها است. اما هر یک از این عناصر به چه معنا هستند؟ بیایید هر عنصر را جداگانه بررسی کنیم:
اولین عنصر ماتریس تجزیه و تحلیل SWOT نقاط قوت است. نقاط قوت شامل کارهایی است که شرکت شما به خوبی انجام میدهد و ویژگیهایی که شما را از رقیبان جدا میکند. همچنین منابع داخلی مانند کارکنان ماهر و متخصص و داراییهای مشهود مانند مالکیت معنوی، سرمایه و فناوریهای اختصاصی هم جزو این دسته قرار میگیرند.
همانطور که احتمالاً حدس زدهاید، این عنصر به مواردی میپردازد که شرکت یا پروژه شما در آن قدرتمند ظاهر میشود. نقاط قوت میتواند چیزی نامشهود باشد ، مانند ویژگیهای برند شما یا چیزی مانند پیشنهاد فروش منحصربهفرد یک محصول خاص که راحتتر تعریف میشود. همچنین میتواند مربوط به منابع انسانی واقعی مانند رهبری قوی یا یک تیم مهندسی عالی باشد.
هنگامی که نقاط قوت خود را کشف کردید، زمان آن رسیده است که با استفاده از یک خودآگاهی انتقادی بر نقاط ضعف خود تمرکز کنید. نقاط ضعف ممکن است مواردی مانند: چیزهایی که شرکت شما فاقد آن است، کارهایی که رقبای شما بهتر از شما انجام میدهند، محدودیت منابع و. را شامل شود.
چه چیزی کسبوکار یا پروژه شما را متوقف میکند؟ این عنصر میتواند شامل چالشهای سازمانی مانند کمبود افراد ماهر و محدودیتهای مالی یا بودجهای نیز باشد.
مورد بعدی فرصتهایی است که در بیرون سازمان یا پروژه شما وجود دارد. بازارهای پرمصرف برای محصولات خاص، رقبای کم یا ضعیف در منطقه شما، نیازهای در حال ظهور برای محصولات یا خدمات شما و پوشش مطبوعاتی یا رسانهای بالا برای محصولاتتان میتوانند به عنوان فرصتهای شما در نظر گرفته شوند.
درواقع فرصتها راههایی هستند که میتوانید برای گسترش کسبوکار خود به آنها تکیه کنید. مثلاً آیا شرکت شما در حال توسعه یک ایده جدید نوآورانه است که بازارها یا جمعیت جدیدی را باز کند؟ این یک فرصت است. بهطور خلاصه، این عنصر از ماتریس آنالیز SWOT هر کاری را که میتوانید برای بهبود فروش، رشد شرکت یا پیشبرد مأموریت سازمان خود انجام دهید، پوشش میدهد.
عنصر نهایی ماتریس سوات، تهدیدات است. یعنی هر چیزی که برای شرکت یا احتمال موفقیت و رشد آن خطر ایجاد میکند. مواردی مانند رقبای نوظهور، تغییر محیط نظارتی، پوشش منفی مطبوعات یا رسانهها و تغییر نگرش مشتری نسبت به شرکت شما تهدیدها را تشکیل میدهند.
عناصر خارجی و داخلی
چهار عنصر بالا در تمام تحلیلهای SWOT مشترک هستند. با این حال، بسیاری از شرکتها بیشتر این عناصر را به دو زیر گروه داخلی و خارجی مجزا تقسیم میکنند. دستهبندی چهار عنصر اصلی به عوامل داخلی و خارجی لزوماً برای موفقیت تحلیل SWOT شما حیاتی نیست، اما میتواند در تعیین حرکت بعدی یا ارزیابی درجه کنترلی که بر یک مشکل یا فرصت خاص دارید مفید باشد.
به طور معمول، نقاط قوت و ضعف به عنوان عوامل داخلی در نظر گرفته میشوند، زیرا آنها نتیجه تصمیمات سازمانی تحت کنترل شرکت یا تیم شما هستند. برای مثال، نرخ ریزش بالا به عنوان یک ضعف طبقهبندی میشود، اما بهبود نرخ ریزش بالا همچنان در کنترل شماست و آن را به یک عامل داخلی تبدیل میکند.
به طور مشابه، رقبای نوظهور در تجزیه و تحلیل SWOT به عنوان یک تهدید طبقهبندی میشوند. از آنجایی که در مورد این موضوع اقدامات بسیار کمی میتوانید انجام دهید، رقبای نوظهور به عنوان یک عامل خارجی در نظر گرفته میشوند. به طور کلی تهدیدها و فرصتها را در دسته عناصر خارجی تحلیل SWOT طبقهبندی میکنند. از اینرو ممکن است تحلیلهای SWOT را دیدهباشید که به آنها تحلیلهای داخلی-خارجی یا ماتریسهای IE گفته میشود.
کاربرد ماتریس swot
کاربرد ماتریس swot در اصل تدوین استراتژی است . وقتی برای انجام یک تحلیل SWOT وقت میگذارید، با یک استراتژی قوی مسلح خواهید شد. این استراتژی روی اولویتبندی کارهایی که باید برای رشد کسبوکار خود انجام دهید، تمرکز دارد.
ممکن است فکر کنید همه چیزهایی را که باید برای موفقیت انجام دهید از قبل میدانید، اما ماتریس SWOT شما را وادار میکند تا به کسبوکار خود از راههای جدید و از مسیرهای جدید نگاه کنید. شما به نقاط قوت و ضعف خود نگاه خواهید کرد. همچنین برنامهریزی میکنید تا آنها را برای بهرهگیری از فرصتها و تهدیدهای موجود در بازار به کار ببرید.
مراحل ماتریس swot؛ چگونه تحلیل swot داشته باشیم؟
اکنون که معنی هر یک از عناصر تجزیه و تحلیل SWOT را میدانیم، بیایید نگاهی به نحوه ایجاد و اجرای ماتریس SWOT بیندازیم.
افراد مناسب را جمعآوری کنید
افراد را از بخشهای مختلف شرکت خود جمعآوری کنید و مطمئن شوید که نمایندگانی از هر بخش و تیمی دارید. در این صورت متوجه خواهید شد که گروههای مختلف در شرکت شما دیدگاههای کاملاً متفاوتی دارند. این تفاوت نگاهها برای موفقیت تجزیه و تحلیل SWOT شما بسیار مهم است.
ایدههای بیشتر و بیشتر دریافت کنید
انجام تجزیه و تحلیل SWOT شبیه به جلسات طوفان فکری است و راههای درست و غلط زیادی برای اجرای آنها وجود دارد. پیشنهاد میکنیم به همه افراد حاضر در جلسه، یک کاغذ یادداشت بدهید و از آنها بخواهید ایدههایی برای شروع کار بنویسند. این کار از جبر گروهی جلوگیری میکند. یعنی همه افراد جرات میکنند ایدههای خود را اعلام کنند. درنتیجه میتوانید مطمئن باشید که همه صداها شنیده میشوند.
پس از 5 تا 10 دقیقه طوفان فکری خصوصی، تمام یادداشتها را روی دیوار بچسبانید و ایدههای مشابه را با هم دستهبندی کنید. به هر کسی اجازه دهید در این مرحله یادداشتهای دیگری اضافه کند، زیرا ممکن است ایده یک نفر برای فرد دیگری جرقه فکر جدیدی ایجاد کند.
ایدهها را رتبهبندی کنید
هنگامی که همه ایدهها سازماندهی شدند، نوبت به رتبهبندی ایدهها میرسد. استفاده از یک سیستم رأیگیری را پیشنهاد میدهیم که در آن به هر شخص پنج یا ده «رأی» تعلق میگیرد. افراد میتوانند به هر شکلی که دوست دارند، آرای خود را بین ایدهها توزیع کنند.
پس از رأیگیری، باید فهرستی از ایدهها با اولویت مشخص داشته باشید. البته، لیست اکنون برای بحث و مناظره است و باید با مدیریت یک نفر درمورد آنها بحث و تبادل نظر شود.
شما باید این فرایند تولید ایده را برای هر یک از چهار ربع تحلیل SWOT خود دنبال کنید: نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصتها و تهدیدها.
مثالی از کاربرد ماتریس swot
تا اینجای کار با ماتریس SWOT و روند تحلیل آن آشنا شدید، فهمیدید که هرکدام از المانهای این تحلیل بر چه چیزی تمرکز دارد و چه مفهومی را میرسانند. حالا وقت آن رسیده که بهصورت عملی این تحلیل را به کار ببریم. مثالی که در این مقاله قصد بررسی آن را داریم، یک رستوران خانوادگی است. این رستوران شعبه ندارد و در یک منطقه شهری فعالیت میکند. در ادامه المانهای مختلف تحلیل SWOT را برای این رستوران فرضی بررسی میکنیم.
- موقعیت مکانی عالی و پر رفت و آمد
- شهرت خوب در جامعه محلی شهر موردنظر
- دارابودن منوی فصلی مبتنی بر فرهنگ غذایی مردم شهر
- هزینههای بالا نقاط قوت SWOT چیست نسبت به رستورانهای زنجیرهای مشابه
- دسترسی کمتر مردم به خاطر نداشتن شعبههای بیشتر
- کم بودن بودجه تبلیغاتی در مقایسه با رقبا
- عدم استفاده از برنامههای موبایلی یا اینترنتی سفارش و ارسال غذا
- افزایش علاقه مردم به حمایت از کسبوکارهای محلی
- منوی محلی به تازگی غذاها و جذابیت آنها کمک میکند
- پتانسیل رشد بالا به کمک برنامههای اینترنتی سفارش و ارسال غذا
- افزایش شدت رقابت با زیادشدن تعداد رستورانهای زنجیرهای
- محیط اقتصادی نامطمئن و ناپایدار
- افزایش قیمت مواد غذایی
حالا پس از اینکه ماتریس تحلیل swot خود را تهیه کردیم، باید به سراغ بررسی آن برویم. در این مرحله باید نقاط قوت را تقویت کرده و نقاط ضعف را برطرف کنیم.
در این مثال نقاط قوت رستوران شامل موقعیت مکانی خوب، شهرت و منوی فصلی است. به همین دلیل لازم است این رستوران موقعیت مکانی خود و منوی فعلی را حفظ کرده و سعی کند تعامل خود را با مشتریان بالا ببرد تا باز هم شهرت بیشتری از طریق آنها پیدا کند.
اما درمورد نقاط ضعف کار کمی سختتر است. در قدم اول شما باید برای کشف نقاط ضعف، صداقت و روراستی لازم را با خودتان داشته باشید. در قدم بعدی یعنی رفع نقاط ضعف هم کار بسیار چالشبرانگیز است. برای مثال درمورد بالا بودن سطح هزینهها در مقایسه با رستورانهای زنجیرهای توجه داشته باشید که رستورانهای زنجیرهای به دلیل بالا بودن حجم خریدهایشان، میتوانند مواد موردنیاز را با قیمت بسیار کمتری نسبت به رستورانهای کوچک تهیه کنند.
آنها همچنین بودجه تبلیغاتی بالایی دارند که یک رستوران خانوادگی هیچوقت توان تأمین چنین بودجهای را نخواهد داشت. ضمن اینکه راهاندازی یک اپلیکیشن موبایلی هم چالشهای خاص خود را دارد. با این حال در رقابت با رستورانهای زنجیرهای همیشه همه چیز به نفع زنجیرهایها نیست، برخی مزیتها هم برای رستورانهای محلی وجود دارد. مثلاً محلیها میتوانند ارتباط نزدیکتری با مشتریان برقرار کرده و آنها را بیشتر وفادار کنند. این اتفاق به سختی برای زنجیرهایها میافتد.
در مقابل اما در زمینه فرصتها، پتانسیل بسیار خوبی برای سرمایهگذاری توسط رستوران محلی وجود دارد. تمایل مردم به حمایت از کسبوکارهای محلی یک فرصت ایدهآل برای رستوران مثال ما است. اما باید توجه داشته باشید بیش از حد به مزیتهای خود مغرور نشوید و تنها روی فرصتها تکیه نکنید. زیرا ممکن است در درازمدت رقبای جدی برای شما پیدا شوند یا به هر دلیلی مزیت خود را از دست بدهید. در این مثال سرمایهگذاری روی برنامه اینترنتی سفارش غذا یا همکاری با یکی از برنامههای موجود، فرصت بسیار مناسبی برای گسترش بازار رستوران محلی بشمار میرود.
برخورد با تهدیدها در ماتریس swot سختترین قسمت کار است ، زیرا اساساً تهدیدها ماهیتی بیرونی دارند و شما توانایی چندانی برای مقابله با آنها ندارید. برای مثال در مقابل گران شدن مواد غذایی و شرایط بیثبات اقتصادی کاری از دستتان بر نمیآید. با این حال میتوانید خود را برای مقابله با آنها آماده کنید. مثلاً خریدهای خود را زودتر انجام دهید تا شامل افزایش قیمت نشوند. همچنین باید استراتژیهایی برای مقابله با گسترش رستورانهای زنجیرهای در نظر بگیرید.
ماتریس و تحلیل swot یکی از شناختهشدهترین روشهای تحلیل موقعیت کسبوکارها است. چه افرادی که قصد راهاندازی کسبوکار را دارند و چه افرادی که کسبوکارشان در حال کار است، میتوانند از این روش برای تدوین استراتژیهای کسبوکار استفاده کنند. در محاسبه ماتریس swot شما باید نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصتها و تهدیدهای کسبوکار خود را کشف کنید. سپس میتوانید برای تقویت نقاط قوت و رفع نقاط ضعف برنامهریزی کنید. همچنین باید سعی کنید تهدیدها را کاهش داده و از فرصتهای موجود برای رشد کسبوکار خود بهره گیرید. آیا شما تا به حال از این ماتریس در کسبوکار خود استفاده کردهاید؟ با چه چالشهایی مواجه شدید؟ اگر درباره ماتریس سوات، سوالی داشتید، میتوانید در بخش نظرات از ما بپرسید.
UXE Group | تجربه سازان خلاق
در این مقاله هدف بررسی مختصری از تحلیل SWOT است. این که تحلیل SWOT چه هست و اصلا برای چی مورد استفاده قرار میگیرد چه موقع باید از SWOT استفاده کنیم چه کسانی این تحلیل را انجام میدهند و در آخر چگونه می توانیم آن را به کار ببریم.
در مقالهی قبلی که با عنوان " استراتژی کسب و کار چیست و سطوح آن به چه شکل هست ؟ " منتشر شد به یکی از مولفههای اصلی استراتژی کسب و کار که تحلیل SWOT بود اشاره شد. SWOT به مانند سایر الگوریتم های دیگر، تحلیلی از وضعیت کسب وکار به مدیران میدهد. در این مقاله به منظور درک بهتر این تحلیل به بررسی آن می پردازیم.
تحلیل SWOT :
تغییر بخش اجتناب ناپذیر هر سازمان یا شرکت است. اگر ما بدانیم که چگونه می توانیم از فرصتها، تهدیدها، نقاط قوت و نقاط ضعف به نحو احسن استفاده کنیم میتوانیم برنامهریزی دقیق تر و در نتیجه عملکرد بهتری داشته باشیم.
SWOT ابزاری را برای ما فراهم میکند که با توجه به آن میتوانیم عوامل خارجی و داخلی که بر روی کسب و کار ما اثر میگذارند را شناسایی کنیم.
سوال اولی که مطرح میشود این است که اصلا تحلیل SWOT چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم؟
SWOT مخفف کلمات Strength (در این جا یعنی نقطهی قوت)، Weakness (در این جا یعنی نقطهی ضعف)، Opportunity (فرصت) و Threat (تهدید) است. تحلیل SWOT به سازمان ها کمک میکند که نقاط ضعف و قوت (S-W) خود را شناسایی کنند و تهدیدها و فرصتهای (O-T) خود را بهتر بشناسند. با دانستن این موارد میتوان به خوبی یک برنامهی استراتژیک تدوین کرد. هم چنین در تصمیمگیریها نیز به ما کمک می کند. SWOT در ابتدا برای مقاصد تجاری و صنعتی توسعه داده شد اما بعدها در تمامی ادرات و سازمانهای دیگر مورد استفاده قرار گرفت. نقطهی قوت SWOT سادگی و کاربرد آن برای سطوح مختلف عملیاتی است.
سوال دومی که ممکن است پیش بیاید این است که چه موقع باید از SWOT استفاده کنیم ؟
از SWOT در هر مرحلهای میتوان بهره برد مثلا در موارد زیر میتوان از آن بهره گرفت:
- احتمالات تلاش های جدید و هم چنین راه حل برای مشکلات را برای ما مشخص میکند.
- این که مشخص شود کجا احتمال تغییر وجود دارد.
- این که ممکن است در میانهی راه نیاز به برنامهریزی مجدد داشته باشیم را به ما نشان میدهد.
SWOT هم چنین یک راه فوقالعاده برای سازماندهی اطلاعاتی که برای سازمان از طریق مقالات و نظرسنجیها به دست آمده است فراهم میکند.
در جدولی مانند جدول زیر میتوان اطلاعات را قرار داد :
Weaknesses | Strengths |
Opportunities | Threats |
همان طور که در جدول بالا میبینید هر نقطهی ضعفی ممکن است به فرصت تبدیل شود و بالعکس آن نیز امکانپذیر است.
سوال سوم چه اشخاصی تحلیل SWOT را انجام میدهند ؟
متداول ترین اشخاصی که از تحلیل SWOT استفاده میکنند اعضای تیم و مدیران پروژه هستند که مسئولیت تصمیم گیری و برنامه ریزی استراتژیک را بر عهده دارند. اما گفتن یک نکته ضروری است و آن هم این است که از نظر هیچ شخصی غافل نشوید. یک گروه کوچک هم میتوانند تحلیل SWOT را انجام بدهند اما اگر از نظرات اکثریت ذینفعان استفاده کنیم نتیجهی بهتری میگیریم. زیرا هر شخصی یک دیدگاه و تجربهی متفاوتی نسبت به نقاط ضعف و قدرت برنامهی کسب و کار دارد. چه بسا نظر یک کارمند در یک رابطه بتواند شرکت را در آینده نجات دهد. به این کار طوفان فکری (Brainstorming) میگویند.
سوال چهارم چگونه می توانیم تحلیل SWOT را بکار ببریم ؟
- یک رهبر یا سرگروه را تعیین کنید که مهارت شنیداری و روابط اجتماعی خوبی داشته باشد و بتواند همه چیز را به حرکت درآورد و در مسیر خود قرار دهد.
- از ابزارهای بصری برای نشان دادن تحلیل استفاده کنید که جلوهی زیبایی برای نشان دادن به ذینفعان داشته باشد. هم چنین میتوانید یک ضبط کننده برای پشتیبانی از رهبر گروه داشته باشید البته اگر گروه شما بزرگ باشد.
- تحلیل SWOT و هم چنین هدفش در سازمان خود را شرح دهید در اصل میتوانید با پاسخ به این سوال شروع کنید "کجا هستیم و کجا میخواهیم برویم".
- با توجه به گروه و زمانی که در اختیار دارید میتوانید اجازه دهید که همهی افراد خودشان را معرفی کنند. ذینفعان را به گروههای کوچک تر تقسیم کنید. با این کار در نظر گرفتن نظرات خیلی راحت تر میشود معمولا در سازمان های بزرگ این تقسیم بندی بین 3 تا 10 نفر است اگر تعداد بیش تر از 10 نفر شد ممکن است نظرات یک شخص شنیده نشود در صورتی که هدف شنیده شدن نظرات است. بعد از این که همه ی نظرات جمع آوری شد می توانید گروههای کوچک را به هم ملحق کنید.
- به هر گروهی ابزاری برای نوشتن بدهید مثلا ماژیک و تختهی سفید که برای تحلیل مثلا از همان جدولی که در بالا به آن اشاره شد استفاده نمایند. به هر گروه 20 الی 30 دقیقه برای طوفان فکری زمان بدهید و خاطر نشان کنید که هر ایدهای به ذهنشان میآید را یادداشت کنند چون هر چه ایدهی بیشتری داشته باشید بهتر است و در این مرحله هیچ ایدهای را دور نریزید. بعد از این که این موارد انجام شد به اولویت دهی مهم ترین نظرات می پردازیم.
- میتوانید طبق اولویت ها شروع کنید این که بهترین فرصت، بزرگ ترین نقطهی قوت، بدترین نقطهی ضعف و بدترین تهدید ها چه هستند و از هر گروهی تک تک بخواهید که نظرات خود را با شما به اشتراک بگذارند مثلا میتوانید برای راحتی و سریع بودن کار از این دست سوالات استفاده کنید "گروه اول شما چه چیزهایی را به عنوان نقاط قوت می بینید؟ " .
- در هر بخش برای رسیدن به مهم ترین ها به تفاهم برسید تحلیل را به چشم انداز و ماموریت سازمان ربط بدهید. تحلیل را به برنامههای استراتژیک وعملیاتی تبدیل کنید. اگر خلاصهای هم از تحلیل داشته باشید در آینده به کار میآید.
همان طور که تحلیل خود را در نظر میگیرید ، در برابر ضعف یا تهدید ، فکر بازی داشته باشید به اصطلاح open-mind باشید. به همین ترتیب ، تشخیص دهید که یک فرصت می تواند به تهدید تبدیل شود اگر دیگران فرصت را ببینند و قصد کنند که از آن استفاده کنند ، در نتیجه رقابت افزایش می یابد.
کلام آخر شناخت واقعی نقاط ضعف و تهدیدهایی که برای تلاش شما وجود دارد ، اولین قدم برای مقابله با آنها با مجموعه ای قوی از استراتژی های مبتنی بر نقاط قوت و فرصت ها است. تحلیل SWOT نقاط قوت ، ضعف ، فرصت ها و تهدیدهای شما را برای کمک به شما در تصمیم گیری و برنامه ریزی استراتژیک مشخص می کند.
تحلیل SWOT یا ماتریس SWOT چیست؟
تحلیل SWOT که تحت نام هایی چون ماتریس SWOT، ماتریس اس دبلیو او تی و تحلیل سوات نیز شناخته می شود یکی از مهمترین ابزارهای تحلیل استراتژیک برای سازمان های امروزی است. امروزه عدم اطمینان ناشی از تغییرات محیطی و کسب سود بیشتر موجب شده است برنامه ریزی به صورت یک ضرورت انکارناپذیر تلقی شود. ازجمله انواع برنامه ریزی سازمانی میتوان به برنامه ریزی استراتژیک اشاره کرد.
برنامه ریزی استراتژیک موجب میشود سازمان فعالیتها و خدماتش را برای رفع نیازهای در حال تغییر محیط تطبیق دهد. این برنامهریزی نه تنها چارچوبی برای بهبود برنامه تدوین میکند، بلکه چهارچوبی برای ساختاردهی مجدد برنامهها، ارتباطات سازمانی و همکاریها و نیز برای ارزیابی پیشرفت سازمان در این زمینهها ارائه میکند. یکی از روشهای مورداستفاده در برنامهریزی استراتژیک برای سازمانها، روش ماتریس SWOT یا ماتریس سوآت است.
تحلیل swot چیست؟
تحلیل SWOT برای اولین بار در سال ۱۹۵۰ توسط دو فارغالتحصیل مدرسه بازرگانی هاروارد به نام های جورج آلبرت اسمیت و رولاند کریستنسن مطرح شد. در آن زمان این تحلیل ضمن کسب موفقیتهای روزافزون بهعنوان کسب ابزار مفید مدیریتی شناخته شد؛ اما شاید بیشترین موفقیت مشهود این تحلیل زمانی به دست آمد که Jack Welch از آن برای بررسی ماتریس GE (مدل تدوین استراتژی جنرال الکتریک) و افزایش بهرهوری سازمان خود استفاده کرد.
تحلیل SWOT قبل از ورود به هر بازار و به طور کلی هر زمانی که میخواهیم بازخورد فعالیتهای بازاریابی و تبلیغات مان را افزایش دهیم بسیار ضروری است. طبق گفتهی بانی تیلور (Bonnie Taylor)، اصلیترین هدف تحلیل SWOT کمک به سازمانها در رسیدن به آگاهی کامل از تمامی عواملی است که در تصمیمگیری مؤثر هستند.
تحلیل SWOT ابـزاری بـرای شـناخت تهدیدها و فرصتهای موجود در محیط خارجی یک سیستم و بازشناسی ضعفها و قوتهای داخلـی آن بهمنظور سنجش وضعیت و تدوین راهبرد برای هدایت و کنتـرل سیـستم مزبـور می باشد.
استراتژی های swot چیست؟
۱-نقاط قوت (Strengths)
عبارت است از شایستگی های ممتاز و حتی متمایزی که به وسیله آنها سازمان میتواند نسبت به رقبا مزیت رقابتی کسب کند .
یک سازمان باید به نقاط قوت خود هم از دید درونی و هم از دید شرایط بیرونی سازمان توجه ویژه ای داشته باشد. وقتی سازمان نقاط قوت خود را بررسی می کند، باید درباره ی ارتباط این نقاط قوت با رقیبان هم بررسی های لازم را انجام دهد.
نقاط قوت یک سازمان می تواند موارد زیر باشد:
- روابط مثبت با تامین کنندگان
- اختراعات سازمان
- داشتن منابع مالی زیاد
- منابع انسانی کارا و موثر
- تصویر مثبت ذهنی میان خریداران
- دسترسی به شبکههای توزیع مناسب محبوب و شناخته شده
- هزینه تمام شده پایینتر از رقبا
- انحصار در دسترسی به برخی منابع
برای شناسایی نقاط قوت یک سازمان باید به اینگونه سوالات پاسخ دهد:
- سازمان شما چه مزایایی دارد؟
- چه کارهایی را از سایرین بهتر انجام میدهد؟
- چه چیزهای منحصر به فردی دارد که از عهده رقبا خارج است ؟
- مردم و مشتریان نقاط قوت سازمان شما را چگونه ارزیابی میکنند؟
- منبع اصلی سود و درآمد شما چیست؟
- در کدام بازارها سهم بیشتری را در اختیار داریم؟
- آیا منابع انسانی کارا و موثر در اختیار داریم؟
۲-نقاط ضعف (Weaknesses)
محدودیت یا کمبود در منابع، مهارتها، امکانات و تواناییهایی است که به صورت محسوس مانع عملکرد اثربخش سازمان شود. در واقع نقاط ضعف ، ایرادات کار و نکات منفی ای است که سازمان درگیر آن است.
نقاط ضعف یک سازمان می تواند موارد زیر باشد:
- عدم پشتیبانی و حفاظت از اختراعات
- برند ضعیف و یا تصویر ذهنی منفی نسبت به برند
- ساختارهای پرهزینه در سازمان
- عدم دسترسی به شبکههای توزیع مناسب
- عدم دسترسی به منابع لازم
- نیروی انسانی ضعیف و مدیریت منابع انسانی ناکارآمد
برای شناسایی نقاط ضعف یک سازمان باید به اینگونه سوالات پاسخ دهد:
- کدام بخش کار را باید بهبود دهیم؟
- کدام فعالیت ها باعث کاهش بهره وری و فروش سازمان شده است؟
- کدام فعالیت ها و واحدها باعث ضرر مالی می شوند ؟
- مشتریان نقاط ضعف ما را در چه چیزی میبینند و چگونه ارزیابی می کنند؟
- سازمان ما در محیط بیرونی چه تصویری دارد؟
- چه کارهایی به طور نامناسب انجام می شود؟
۳-فرصتها (Opportunities)
عبارت است از یک موفقیت مطلوب عمده در محیط خارجی سازمان مانند شناخت بخشی از بازار که پیش از این فراموش شده بود. در واقع فرصت ها عناصری محیطی هستند که سازمان می تواند از آن ها به نفع خود بهره برداری کند.
تحلیل دقیق محیط خارجی می تواند باعث شناسایی فرصت های جدیدی شود که توسعه و رشد را برای سازمان دربرخواهد داشت.
فرصت های پیش روی یک سازمان می تواند موارد زیر باشد:
- نیازهای مشتری که هنوز برطرف نشده اند
- کاهش محدودیت های قانونی و تجاری
- شناخت بخشی از بازار که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
- بهبود وضعیت رقابتی
- بهبود در روابط با خریداران و فروشندگان
- ظهور فناوری های نوین
۴-تهدیدها (Threats)
یک تهدید، موقعیت نامطلوبی در محیط خارجی سازمان است که می تواند برای سازمان دردسرساز و خطرناک شود. تهدیدها زمانی به وجود می آیند که شرایط محیط خارجی، قابلیت اطمینان و سودآوری سازمان را به خطر می اندازد.
تهدیدهای پیش روی یک سازمان می تواند موارد زیر باشد:
- افزایش قدرت چانه زنی خریداران و تامین کنندگان
- تغییرات سریع و عمده تکنولوژی به گونه ای نقاط قوت SWOT چیست که دستیابی به این فناوری ها فراتر از توانایی انطباق سازمان باشد.
- ظهور محصولات جایگزین پر قدرت
- افزایش رقابت منجر به ظرفیت بیش از حد
- مشکلات اقتصادی مانند رکود و کاهش قدرت خریداران
- جنگ قیمت از طرف رقبا
- افزایش محدودیتهای تجاری و قانونی
در ویدیوی زیر مثالی کاربردی از تحلیل swot برای تعیین نقاط ضعف ، نقاط قوت ، فرصت ها و تهدیدات در شرکت قهوه استارباکس را مشاهده می کنیم :
چه زمانی ازتحلیل SWOT استفاده کنیم؟
- در ابتدای طراحی کمپین های بازاریابی
- هنگام اتخاذ سیاست های کاری متفاوت در کسب و کار
- کشف موقعیت های مناسب برای اعمال تغییرات در شرکت
در سیر شکلگیری ماتریس تحلیل SWOT سه مرحله تکاملی گزارش شده است که عبارتند از:
- تدوین تکنیک هـایی که به سنجش نقاط قوت و ضعف درونی سیستم پرداخته اند.
- تدوین تکنیک هایی که به تحلیـل تهدیـدات و فرصتهای محیط خارجی سیستم توجه داشتهاند.
- تدوین تکنیک هایی که به تعامل و هماهنگ سازی تغییر داخلی و خارجی میپردازد.
اگرچه مجموعه متغیرهای موجود در ماتریس SWOT (قوت، ضعف، فرصت و تهدید) متغیرهای جدیـدی نیستند؛ لیکن نکته بدیع این تکنیک را باید در توانایی آن در هماهنگ نمـودن و یـافتن ارتبـاط نظام مند میـان متغیرهای مزبور دانست.
هرچند بسیاری از مؤلفین حوزه برنامهریزی راهبردی به لزوم بهره گیری شرکتها از قوت خود برای استفاده از فرصتها اعتقاد دارند امـا نبایـد معـادلات مهـم دیگـری همچـون کاسـتن از ضعفها بهمنظور بهره جستن از فرصتها مورد غفلت قرار گیرد. بههرحال یـک “ضـعف” در حقیقـت بـه مفهوم نبود “قوت” است نقاط قوت SWOT چیست و تلاش در جهت کاستن از ضعف میتواند به نوبه خـود بـه تـدوین یـک راهبـرد متمایز برای موسسه منجر شود. تکنیـک تحلیل SWOT همچنـین ابزاری برای ترغیب تصمیم گیران جهت یافتن تاکتیکها و اقدامات مؤثرتر می باشد.
مراحل تحلیل SWOT
- بررسی محیط خارجی
بررسی محیط خارجی با فهرست نمودن تهدیدات خارجی (T) و فرصتها (O) آغاز میشود. سپس ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (IFE) را تهیه میکنیم. معمولاً در حوزه مدیریت سرفصلهای تهدیـدات و فرصتها شـامل عوامـل اقتـصادی، اجتمـاعی، سیاسـی، جمعیت شناختی، تولید و خدمات، تکنولوژی، بازار و رقابت میشود. باید توجه داشت که در تحلیل این عوامـل نبایـد صرفاً به بررسی محیط کنونی بسنده کرد بلکه مهمتر از آن آینده نگری و تحلیل محیط آینده است. - بررسی محیط داخلی
محیط داخلی سازمان برای شناخت قوتها (S) و ضعفها (W) ارزیابی میشود. معمولاً سرفصلهای قوت و ضعفها در حـوزه علـم مـدیریت بازرگانی شامل عوامل سازمان، عملیات، مالی، بازاریابی و غیره میگردد. در ادامه ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (EFE) تشکیل میشود. - تدوین راهبرد
روش تجزیه و تحلیل SWOT به شکل نظام یافته هر یک از عوامل قوت، ضعف، فرصت و تهدیدها را که در مرحله قبل شناسایی شده اند مورد تحلیل قرار داده و استراتژی های متناسب با موقعیت را منعکس می سازد. در مدل تحلیل SWOT پس از فهرست نمودن هر یک از عوامل قوت، ضعف، فرصت و تهدید که در مرحله قبل شناسایی شده و نوشتن آنها در سلولهای مربوطه به خود برحسب ترتیب امتیاز وزن دار از محل تلاقی هر یک از آنها استراتژیهای موردنظر حاصل میگردد؛ بنابراین همواره تحلیل SWOT منجر به چهار دسته استراتژی ST، WT، WOو SO میشود.
در ادامه به بررسی هر یک از این ۴ دسته استراتژی می پردازیم:
-حال به تشریح هر یک از روش swot در برنامه ریزی استراتژیک میپردازیم:
راهبرد دفاعی (راهبرد حداقل – حداقل)
هدف کلی این راهبرد که میتوان آن را راهبرد «بقاء» نیـز نامیـد، کـاهش ضعفهای سیـستم بهمنظور کاستن و خنثی سازی تهدیدات است. در قلمرو فعالیتهای بازرگانی بنگاهی که با تهدیدات خارجی و ضعفهای درونی روبرو است در واقع با وضعیت وخیمی سروکار دارد. لذا بنگاه مزبـور میبایست بـرای بقـاء خود جنگیده و راهی برای دفاع از خود جستجو نماید. در چنین وضعیتی، صرفاً راهحلهایی بسیار واکنـشی نظیر انحلال بنگاه، ادغام با دیگر مؤسسات و یا کاهش فعالیتهای بنگاه پیش روی موسسه است.
راهبرد انطباقی (راهبرد حداقل – حداکثر)
راهبرد انطباقی تلاش دارد تا با کاستن از ضعفها بتواند حداکثر استفاده را از فرصتهای موجود ببرد. یک سازمان ممکن است در محیط خارجی خود متوجه وجود فرصت هایی شـود ولـی به واسطه ضعفهای سازمانی خود قادر به بهره برداری از آن نباشد. در چنین شرایطی اتخـاذ راهبـرد انطبـاقی میتواند امکـان استفاده از فرصت را فراهم آورد.
راهبرد اقتضایی (حداکثر – حداقل)
این راهبرد بر پایه بهره گرفتن از قوتهای سیستم برای مقابله با تهدیدات تـدوین میگردد و هـدف آن بـه حداکثر رساندن نقاط قوت و به حداقل رساندن تهدیدات است. بااینوجود از آنجا که تجـارب گذشـته نـشان داده است که کاربرد نابجای قدرت میتواند نتایج نامطلوبی به بار آورد هیچ سازمانی نباید بهطور نـسنجیده از قدرت خود جهت رفع تهدیدات استفاده کند.
راهبرد تهاجمی (حداکثر – حداکثر)
تمام دستگاهها خواهان وضعیتی هستند که قـادر باشـند توأمان قـوت و فرصتهای خـود را بـه حـداکثر برسانند. برخلاف راهبرد دفاعی که یکراه حل واکنـشی اسـت راهبـرد تهـاجمی یکراه حـل کنش گر می باشد. در چنین وضعیتی سازمان با استفاده از نقاط قوت خویش در جهـت گـسترش بازار تولیدات و خدمات خود گام برمیدارد. باید توجه داشت که اگرچه هر سازمانی ممکن است موقتا از راهبردهای سه گانه قبلی استفاده نماید لیکن خواست و تلاش همه سازمانها نیل به وضعیتی است که در آن با استفاده از نقاط قـوت خـود از فرصتهای موجود در محیط خارجی نهایت بهره را ببرند.
تجزیه و تحلیل SWOT چیست؟ و 3 روش انجام صحیح این ابزار
SWOT مخفف Strengths, Weaknesses, Opportunities, and Threats. نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها است. نقاط قوت و ضعف داخلی و مربوط به شرکت شما هستند. مواردی که شما تا حدودی بر آنها کنترل دارید و میتوانید آنها را تغییر دهید. به عنوان مثال میتوان به افرادی که در تیم شما هستند، حق ثبت اختراع و مالکیت معنوی و مکان شما اشاره کرد.
فرصتها و تهدیدها خارجی هستند. چیزهایی که خارج از شرکت شما در بازار بزرگتر در حال رخ دادن است. میتوانید از فرصتها استفاده کرده و در برابر تهدیدها محافظت کنید، اما نمیتوانید آنها را تغییر دهید. به عنوان مثال میتوان به رقبا، قیمت مواد اولیه و روند خرید مشتریان اشاره کرد.
تجزیه و تحلیل SWOT نقاط قوت، ضعفها، فرصت ها و تهدیدهای شما را در یک لیست سازمان یافته سازماندهی میکند و معمولاً در یک شبکه ساده دو در دو ارائه میشود. نقاط قوت، ضعفها، فرصتها و تهدیدها در یک شبکه 2 در 2 مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد تا آنها را برای تجارت شما تعریف کند.
در این مقاله خواهیم داشت :
چرا تجزیه و تحلیل SWOT انجام میشود؟
وقتی برای تجزیه و تحلیل SWOT وقت میگذارید، با یک استراتژی قوی برای اولویتبندی کارهایی که باید برای توسعه کسب و کار خود انجام دهید، مسلح خواهید شد. ممکن است تصور کنید که از قبل همه چیزهایی را که باید برای موفقیت انجام دهید میدانید، اما تجزیه و تحلیل SWOT شما را مجبور میکند تا از راههای جدید و از جهات جدید به تجارت خود نگاه کنید. شما نقاط قوت و ضعف خود را بررسی خواهید کرد، و چگونه میتوانید از آنها برای استفاده از فرصتها و تهدیدهای موجود در بازار استفاده کنید.
چه کسی باید تجزیه و تحلیل SWOT را انجام دهد؟
برای موثر بودن تجزیه و تحلیل SWOT، بنیانگذاران و رهبران شرکت باید عمیقاً درگیر شوند. این وظیفهای نیست که بتوان آن را به دیگران واگذار کرد. اما، رهبری شرکت نیز نباید کار را به تنهایی انجام دهد. برای بهترین نتایج، شما میخواهید گروهی از افراد را که دیدگاههای متفاوتی در مورد شرکت دارند جمعآوری کنید. افرادی را انتخاب کنید که میتوانند جنبههای مختلف شرکت شما را نشان دهند، از فروش و خدمات به مشتریان گرفته تا بازاریابی و توسعه محصول. همه باید پشت میز بنشینند.
شرکتهای نوآور حتی وقتی تجزیه و تحلیل SWOT را انجام میدهند و از مشتریان برای دریافت صدای منحصر به فرد خود به ترکیب استفاده میکنند، به خارج از رتبه داخلی خود نگاه میکنند.
اگر به تنهایی کسب و کاری را راهاندازی یا اداره میکنید، میتوانید تجزیه و تحلیل SWOT را انجام دهید. از دوستانی که اطلاعات کمی در مورد تجارت شما، حسابدار شما یا حتی فروشندگان و تأمین کنندگان دارند، دیدگاههای بیشتری را به کار بگیرید. نکته اصلی نقاط قوت SWOT چیست این است که دیدگاههای متفاوتی داشته باشیم.
مشاغل موجود میتوانند از تجزیه و تحلیل SWOT برای ارزیابی وضعیت فعلی خود و تعیین استراتژی برای حرکت رو به جلو استفاده کنند. اما، به یاد داشته باشید که همه چیز در حال تغییر است و شما میخواهید استراتژی خود را مجدداً ارزیابی کنید، هر 6 تا 12 ماه یکبار با تجزیه و تحلیل SWOT جدید شروع کنید.
برای استارتاپها، تجزیه و تحلیل SWOT بخشی از فرایند برنامهریزی کسب و کار است. این به تدوین یک استراتژی کمک میکند تا بتوانید با پای راست شروع به کار کنید و مسیر مورد نظر خود را بدانید.
چگونه میتوان تجزیه و تحلیل SWOT را به روش صحیح انجام داد
همانطور که در بالا اشاره کردیم، شما میخواهید گروهی از افراد را گرد هم بیاورید تا روی تحلیل SWOT کار کنند. برای انجام اینکار، به یک یا دو ساعت بیشتر از مقدار کافی زمان نیاز دارید.
1. افراد مناسب را جمع کنید
افرادی را از قسمتهای مختلف شرکت خود جمعآوری کنید و نقاط قوت SWOT چیست مطمئن شوید که از هر بخش و تیم نماینده دارید. متوجه خواهید شد که گروههای مختلف درون شرکت شما دیدگاههای کاملاً متفاوتی خواهند داشت که برای موفقیت در تجزیه و تحلیل SWOT شما بسیار مهم خواهد بود.
2. ایدههای خود را بنویسید
انجام تجزیه و تحلیل SWOT مشابه جلسات طوفان فکری است و راههای درست و غلطی برای اجرای آنها وجود دارد. من پیشنهاد میکنم به همه یک یادداشت چسبناک بدهید و از همه بخواهید بی سر و صدا ایدههایی برای شروع کار نقاط قوت SWOT چیست ایجاد کنند. این مانع از تفکر گروهی میشود و اطمینان میدهد که همه صداها شنیده میشوند.
پس از پنج تا 10 دقیقه طوفان فکری خصوصی، تمام یادداشتهای چسبنده را روی دیوار بچسبانید و ایدههای مشابه را با هم گروهبندی کنید. در صورتی که ایده شخص دیگری باعث ایجاد فکر جدیدی شد، به هر کسی اجازه دهید در این مرحله یادداشتهای اضافی، اضافه کند.
3. ایدهها را رتبهبندی کنید
هنگامی که همه ایدهها سازماندهی میشوند، وقت آن است که ایدهها را رتبهبندی کنیم. من دوست دارم از یک سیستم رایگیری استفاده کنم که در آن هرکس پنج یا ده “رأی” میگیرد که میتواند به هر شکلی که دوست دارد توزیع کند. نقاط چسبناک در رنگهای مختلف برای این قسمت از تمرین مفید است.
بر اساس تمرین رأی گیری، شما باید یک لیست ایدههای اولویتبندی شده داشته باشید. البته، این لیست اکنون برای بحث و مناظره آماده است، و کسی که در اتاق است باید بتواند آخرین تماس را با اولویت انجام دهد. این معمولاً مدیر عامل است، اما میتواند به شخص دیگری که مسئول استراتژی تجاری است واگذار شود.
شما میخواهید این فرآیند ایجاد ایده را برای هر چهار ربع تحلیل SWOT خود دنبال کنید: نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصتها و تهدیدها
سوالاتی که میتواند به تجزیه و تحلیل شما کمک کند
در اینجا چند سوال وجود دارد که میتوانید هنگام ایجاد تجزیه و تحلیل SWOT از تیم خود بپرسید. این سوالات میتواند به توضیح هر بخش و جرقه زدن تفکر خلاق کمک کند.
نقاط قوت
نقاط قوت، ویژگیهای داخلی و مثبت شرکت شما هستند. اینها مواردی هستند که تحت کنترل شما هستند.
- چه فرایندهای تجاری موفق هستند؟
- چه ویژگیهایی در تیمهای خود دارید؟ (یعنی دانش، آموزش، شبکه، مهارتها و شهرت)
- چه داراییهای فیزیکی مانند مشتریان، تجهیزات، فناوری، پول نقد و ثبت اختراع دارید؟
- چه مزیتهای رقابتی نسبت به رقابت خود دارید؟
نقاط ضعف
ضعفها عوامل منفی هستند که از نقاط قوت شما میکاهند. اینها مواردی هستند که ممکن است برای رقابتی شدن نیاز به بهبود آنها داشته باشید.
- آیا مواردی وجود نقاط قوت SWOT چیست دارد که کسب و کار شما برای رقابت پذیری به آن نیاز داشته باشد؟
- چه فرایندهای تجاری نیاز به بهبود دارند؟
- آیا داراییهای ملموس مورد نیاز شرکت شما مانند پول یا تجهیزات وجود دارد؟
- آیا شکافی در تیم شما وجود دارد؟
- آیا موقعیت مکانی شما برای موفقیت شما ایدهآل است؟
فرصتها
فرصتها عوامل بیرونی در محیط کسب و کار شما هستند که به احتمال زیاد در موفقیت شما نقش دارند.
- آیا بازار شما در حال رشد است و آیا روندهایی وجود دارد که مردم را ترغیب به خرید بیشتر از آنچه شما میفروشید، کنند؟
- آیا رویدادهای آیندهای وجود دارد که شرکت شما بتواند از آن برای توسعه تجارت استفاده کند؟
- آیا تغییراتی در مقررات وجود دارد که ممکن است بر شرکت شما تأثیر مثبت بگذارد؟
- اگر کسب و کار شما راهاندازی شده است، آیا مشتریان به شما بسیار فکر میکنند؟
تهدیدها
تهدیدها عوامل بیرونی هستند که شما هیچ کنترلی بر آنها ندارید. ممکن است بخواهید برنامههای احتمالی را برای مقابله با آنها در صورت وقوع در نظر بگیرید.
دیدگاه شما