ارزش خالص دارایی (NAV) چیست؟
برای مقایسه میان شرکت‌های سرمایه گذاری و صندوق‌های سرمایه گذاری از ارزش خالص دارایی به عنوان یک معیار برای این مقایسه استفاده میشود.
به گزارش بازار، سرمایه گذاران با سرمایه گذاری در بورس به دنبال کسب سود و افزایش دارایی‌های خود هستند. ارزش خالص دارایی یکی از مهمترین عواملی است که به هر سرمایه گذار کمک می‌کند تا به هدف خود یعنی افزایش دارایی از طریق کسب سود برسد. تحلیل بنیادی و تکنیکال یکی از عواملی است که که سرمایه گذاران برای چیدن استراتژی‌های معاملاتی، همواره از آن استفاده می‌کنند و در صورتی اقدام به خرید سهم می‌کنند که قیمت آن روز سهم کمتر از ارزش ذاتی سهم باشد.
دو پایه اساسی بازار سرمایه که بیشتر سرمایه‌هایشان سهام و دارایی مالی است، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری است. ارزش خالص دارایی یکی از پرکاربردترین اصطلاحات رایج بورسی است، که با استفاده از آن میتوان ارزش ذاتی سهم را محاسبه کرد.
در این مطلب به این سوال پاسخ می‌دهیم که ارزش خالص دارایی چیست؟
ارزش خالص دارایی چیست؟
برای مقایسه میان شرکت‌های سرمایه گذاری و صندوق‌های سرمایه گذاری از ارزش خالص دارایی به عنوان یک معیار برای این مقایسه استفاده میشود درواقع میتوان گفت که با استفاده از ارزش خالص دارایی، میتوان به ارزش دارایی یک شرکت سرمایه گذاری و صندوق سرمایه گذاری دستیابی پیدا کرد و ارزش ذاتی آنها را محاسبه کرد و آن‌هارا مورد ارزش‌یابی قرار داد.
ارزش خالص دارایی چگونه محاسبه میشود؟
بر اساس کل دارایی‌های یک شرکت یا صندوق سرمایه گذاری و تمامی بدهی آنها میتوان ارزش خالص مجموعه که نشان دهنده ارزش خلص دارایی آن مجموعه است را محاسبه نمود. که با کم کردن بدهی‌های مجموعه از ارزش کل دارایی‌های آن، به ارزش خالص دارایی‌ها دست یافت.
= NAV بدهی ها – ارزش کل دارایی‌ها
ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم چگونه محاسبه میشود؟
اگر خالص ارزش دارایی را به ازای هر سهم بدست آوریم، میتوانیم هرواحد صندوق یا سهام شرکت سرمایه‌گذاری را مورد بررسی و ارزش‌یابی قرار دهیم.
راه‌های دیگر برای محاسبه ارزش دارایی
NAV = ارزش افزوده دارایی‌های غیرجاری + سرمایه در گردش خالص + ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها
ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها: اگر ارزش روز سرمایه‌گذاری را از بهای تمام‌شده سرمایه‌گذاری‌ها کم کنیم، ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها را بدست آورده‌ایم.
سرمایه در گردش خالص: اگر بدهی‌های جاری را از دارایی‌های جاری کم کنیم، سرمایه در گردش خالص را بدست آورده‌ایم.
ارزش افزوده دارایی‌های غیر جاری: اگر ارزش روز دارایی‌های غیر جاری را از بهای تمام‌شده دارایی غیر جاری کم کنیم، ارزش افزوده دارایی‌های غیر جاری بدست می‌آید.
NAV = ارزش روز بدهی‌ها- (مجموع ارزش روز دارایی‌های جاری + ارزش روز سرمایه‌گذاری‌ها + ارزش روز دارایی‌های جاری)
این روش یکی از رایج‌ترین روش‌ها می‌باشد.
NAV = ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها + بهای تمام‌شده حقوق صاحبان سهام
صندوق‌های سرمایه‌گذاری و محاسبه NAV آن
برای افرادی که اطلاع و زمان کافی در زمینه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را ندارند، یکی از بهترین راه‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. یکی از فاکتورهای مهم در صندوق‌های سرمایه‌گذاری که از آن به عنوان یک اساس بسیار مهم در ارزش‌یابی و بررسی صندوق‌ها استفاده میشود، آشنایی با ارزش خالص دارایی می‌باشد. اگر قصد سرمایه‌گذاری دارید و می‌خواهید در دارایی یک صندوق سهیم باشید، می‌توانید با خرید سهام یک سرمایه گذاری از این امتیاز بهره مند شوید و لازم است که از ارزش دارایی‌های خود در صندوق سرمایه‌گذاری مطلع باشید. همانطور که می‌دانید بخشی از دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختص به دارایی یا سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری می‌باشد که با توجه به شرایط بازار و نوسانات روزانه سهم‌ها دچار نوساناتی می‌شوند. ارزش دارایی‌های صندوق‌ها و همچنین ارزش واحدهای خریداری شده، در صورتی افزایش می‌یابد که، سود سهام تقسیم شده توسط شرکت‌های بورسی به منابع صندوق‌های سرمایه‌گذاری اضافه شود.
در پایان روز با توجه به قیمت پایانی دارایی‌های صندوق، ارزش خالص هر واحد آن محاسبه میشود و می‌توانید گزارش آن‌را از طریق سایت اختصاصی صندوق مشاهده کنید.
با کم کردن بدهی‌های صندوق (بابت خرید سهام به کارگزاری‌ها وبدهی به ارکان صندوق) از کل دارایی‌های صندوق، میتوان به ارزش خالص کل دارایی‌های صندوق دست یافت و اگر ارزش خالص کل دارایی صندوق را بر تعداد واحد های عرضه شده تقسیم کنیم، ارزش خالص هر واحد بدست می‌آید.
به ارزش سهم‌های هر یک از واحدهای صندوق NAV یا ارزش خالص دارایی آن صندوق می‌گویند و همانطور که تا الان گفته شد به عنوان یک فاکتور مهم برای سهولت در معاملات و چیدن استراتژی‌های معاملاتی برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها بکار می‌رود.
NAV صدور چیست؟
NAV صدور هزینه‌ای است کمی بیشتر از ارزش خالص هر واحد، که برای خرید هر واحد از صندوق‌های سرمایه‌گذاری باید پرداخته شود. برای آنکه مدیر صندوق سرمایه‌گذاری، کارمزد معاملات خرید اوراق بهادار جدید را از سرمایه گذاران قدیمی دریافت نکند، مبلغی را به عنوان کارمزد از سرمایه‌گذاران جدید دریافت می‌کنند که این کارمزد همان دلیل تفاوت بین NAV صدور با ارزش خالص هر واحد صندوق است.
NAV ابطال چیست؟
NAV ابطال زمانی محاسه میشود که سرمایه‌گذار قصد فروش واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری را داشته باشد. برای محاسبه قیمت هر واحد در زمان ابطال، باید هزینه‌های معاملاتی را از بهای فروش دارایی‌های سبد کم کنیم. این بدین معناست که از ارزش خالص هر واحد از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، هزینه کامزد معاملات فروش کسر میشود پس در نظر داشته باشید که NAV ابطال مساوی یا کمتر از NAV هر واحد است.
NAV برای تعیین قیمت صدور و ابطال هر واحد از صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده می‌شودکه در این راستا با تغییرات قیمت‌ها نوسان پیدا می‌کند که از محل تغییر ارزش‌های هریک از واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری سود و ضرر هر سرمایه‌گذار مشخص میشود.
بررسی نکات در زمینه NAV هر سهم
تا به اینجا در رابطه با ارزش خالص دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری، روش محاسبه و انواع آن حرف زدیم. در این بخش قرار است به برخی از نکات NAV بپردازیم:
برخی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری موظف به محاسبه NAV نیستند بدلیل وجود یکسری قوانین در کشور و ثابت بودن سرمایه آنها
بعضی از شرکت‌های بورسی، هم در امور مدیریت دارایی و سرمایه‌گذاری مشغول به کار هستند هم مدیریت برخی از شرکت‌ها را تحت عنوان هلدینگ به عهده دارند که همین امر باعث سخت‌تر شدن محاسبه NAV هر سهم میشود.
برخی از شرکت‌های بورسی سبد سهام غیر بورسی دارند. همین دارایی‌های غیر بورسی بخش گسترده‌ای از شرکت‌های سرمایه گذاری بورسی است که همین موضوع سبب ایجاد پیچیدگی‌هایی در محاسبه NAV میشود.
سخن آخر
همانطو که در این مقاله خواندید کل خالص ارزش دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری نمایانگر ارزش خالص دارایی آن شرکت و یا صندوق است که برای محسابه هر یک از آنها از روش‌های مختلفی استفاده میشود. پس ارزش خالص دارایی یکی از فاکتورهایی است که برای مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری جهت انتخاب مناسب‌ترین صندوق استفاده میشود و بسیار حائز اهمیت است. در برآورد مالی یک شرکت، NAV گزینه خوبی برای نشان دادن ارزش خالص دارایی آن شرکت نمی‌باشد، زیرا محاسبه آن بصورت روزانه و بسیار دقیق انجام می‌گیرد اما راه‌هایی هم وجود دارد که میتوان با استفاده از آنها NAV را بطور نسبی محاسبه کرد.
سایت آکادمی بورس با منابع کافی بورسی و با بهره‌گیری از دانش متخصصان این حوزه در زمینه سرمایه گذاری در بورس می‌تواند کمک شایانی به شما کند.
مقاله نشریه
رابطه قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری با ارزش خالص دارایی آن ها
چکیده:
از نظر تئوریک ارزش ارزش خالص دارایی روز پورتفوی صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه ثابت، به عنوان یکی از مهمترین شاخص های ارزشگذاری سهام آن ها تلقی می شود. در عمل قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری با مقداری کسر یا صرف، نسبت به ارزش خالص دارائی های شرکت در بازار معامله می شود که معامله سهام با کسر از عمومیت بیشتری برخوردار است.
هدف این مقاله بررسی رابطه بین قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری و ارزش خالص دارائی های آن ها است که برای این منظور داده های مربوط به قیمت و ارزش خالص دارایی های شرکت های سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، از سال1381 تا پایان سال 1388، به عنوان دو متغیر سری زمانی با استفاده از روش های اقتصادسنجی مورد بررسی قرار گرفتند .
نتایج نشان داد که در رابطه کوتاه مدت، وجود خودهمبستگی میان سری قیمت به خوبی روشن بوده و علت این امر بیشتر متاثر از دو عامل حد نوسان قیمت و محدودیت حجم مبنا می باشد. در رابطه بلند مدت تصریح شده است که بعد از سال 83 قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری عبارت است از67%ارزش خالص دارائی های آن ها به همراه جمع جبری یک مقدار ثابت (732 ریال) و یک مقدار متغیر وابسته به زمان(روند). مقدار متغیر رابطه تعادلی بلند مدت در بورس تهران سیری نزولی داشته که حاکی از افزایش کسر قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری بورس تهران در سال های اخیر بوده است.
با توجه به بالا بودن ضریب همبستگی بین کسر سهام شرکت های مختلف نمونه در طول زمان، میتوان بیان نمود که تئوری های رفتاری نقش بیشتری را در تشریح تغییرات کسر سهام بورس تهران ایفا نموده اند.
ارزش خالص دارایی یا NAV چیست؟
ارزش خالص دارایی (Net Asset Value) یا به اختصار NAV ارزش خالص یک واحد تجاری را نشان می‌دهد. این شاخص را میتوان معیاری استاندارد شده برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری دانست که از آن به منظور انجام مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری از لحاظ عملکردی استفاده میشود.
NAV هر واحد صندوق سرمایه گذاری چیست؟
سرمایه‌گذاران با خرید واحدهای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های صندوق سهیم می‌شوند، پس لازم است ارزش دارایی‌هایشان در صندوق را بدانند. با توجه به اینکه بخشی از دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری به سهام شرکت‌ها اختصاص یافته که روزانه در حال نوسان هستند، دارایی‌های صندوق به صورت روزانه ارزشگذاری و ارزش خالص هر واحد صندوق در انتهای هر روز و بر اساس قیمت پایانی دارایی‌های آن محاسبه و از طریق سایت اختصاصی صندوق گزارش میشود.
فرمول محاسبه NAV هر واحد صندوق
بدهی صندوق – ارزش دارایی‌های صندوق / تعداد واحدهای سرمایه گذاری نزد سرمایه گذاران
قیمت صدور و ابطال چیست؟
در هر بازاری شما خریدار یا فروشنده هستید و در صندوق‌های سرمایه‌گذاری صدور به معنی خرید و ابطال به معنی فروش است. قیمت صدور و ابطال واحدها نیز بر مبنای ارزش خالص هر واحد (NAV) تعیین می‌شوند و هم‌جهت با آن تغییر کرده و در نهایت سود یا زیان هر سرمایه‌گذار را مشخص می‌کنند.
· NAV صدور
NAV صدور به هزینه‌ای اطلاق میشود که سرمایه‌گذاران برای خرید واحدهای صندوق پرداخت می‌کنند. کارمزد معامله نیز در این مبلغ محاسبه میشود و به همین دلیل، NAV صدور اندکی بیشتر از NAV هر واحد است. NAV صدور بر اساس ارزش خالص دارایی در روز بعد از ثبت درخواست خرید محاسبه میشود.
· NAV ابطال
NAV ابطال به مبلغی گفته میشود که دارنده واحد صندوق در ازای فروش کسب می‌کند. با توجه به کسر شدن کارمزد معامله، قیمت NAV ابطال از NAV هر واحد کمتر خواهد بود. NAV ابطال بر اساس ارزش خالص دارایی در روز بعد از ثبت درخواست فروش محاسبه میشود.
احتمال بازگشت ETFهای دولتی به ۹۵ درصدِ ارزش خالص دارایی
سازمان بورس و اوراق بهادار برای نزدیک شدن صندوق‌های قابل معامله دولتی (دارا یکم و پالایش یکم) به ارزش ذاتی و رونق دوباره آنها پیشنهادهایی را به عنوان راهکار ارائه و در هیئت مدیره خود تصویب کرده که اجرایی شدن آن منوط به تصویب شورای عالی بورس است. پیش‌بینی میشود با اجرایی شدن این پیشنهادها، صندوق‌های دارایکم و پالایش یکم به ۹۵ درصد از ارزش ذاتی خود برسند.
به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا)، آذرماه سال گذشته، مجید عشقی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با مهمترین دغدغه دارنگان واحدهای صندوق‌های قابل معامله یا (ETF) دولتی مبنی بر نزدیک نبودن آنها به NAV یا همان ارزش ذاتی خود بیان کرد که سازمان بورس و اوراق بهادار ماموریت دارد تا مسایل موجود در این رابطه را برطرف کند.
در همین راستا سازمان بورس و اوراق بهادار در اقدامی جدید راه کارهای سه‌گانه‌ای را در راستای نزدیک‌تر شدن صندوق‌های پالایش یکم ارزش خالص دارایی و دارا یکم به ارزش ذاتی خود در هیئت مدیره جمع‌بندی و پیشنهاد کرده است.
۱. براساس این پیشنهاد، اشخاص غیردولتی سهام‌دار این صندوق‌ها باید بتوانند در صندوق‌ها اعمال رأی کنند. پیش از این تنها دولت امکان تاثیرگذاری مستقیم در مجمع صندوق ها را داشت و سایر سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی امکان مشارکت در تصمیم گیری این صندوق‌ها را نداشتند.
۲. سازمان بورس در پیشنهادی دیگر مطرح کرد که این ETF ها به صندوق‌های فعال و بخشی تبدیل شوند به این معنی که صندوق‌ها می‌توانند ترکیب سبد سهام را تغییر داده و بازارگردان نیز داشته باشند؛ این در حالی است که پیش از در سبد سهام صندوق پالایش یکم تنها ۴ نماد شتران، شپنا، شبندر و شبریز و در سبد سهام صندوق دارایکم نمادهای وبملت، وبصادر، وتجارت، اتکام و البرز وجود داشت و با مدیریت غیرفعال (عدم امکان تغییر در تعداد سهام موجود و خرید و فروش نماد جدید) اداره می‌شد، اما با اجرای پیشنهاد حاضر امکان تغییر ترکیب سبد سهام و استفاده از پتانسیل بازارگردان نیز برای آنها فراهم خواهد شد.
۳. امکان فروش واحدهای ممتاز این صندوق‌ها در یک مزایده و واگذاری آن به بخش خصوصی برای جذب نقدینگی بیشتر، یکی دیگر از پیشنهادهای مطرح شده در این خصوص است. این پیشنهاد نیز در راستای پیشنهاد اول بوده و امکان فروش واحدهای ممتاز را به منظور جذب منابع جدید و به کارگیری در اداره صندوق به منظور افزایش قدرت مانور سرمایه‌گذاری مطرح شده است.
شایان ذکر است، در حال حاضر این راهکارها برای اجرایی شدن در انتظار تصویب شورای عالی بورس است. پیش‌بینی میشود با اجرایی شدن این پیشنهادها، صندوق‌های دارایکم و پالایش یکم به ۹۵ درصد از ارزش ذاتی خود برسند.
یادآور میشود، از آنجا که عملکرد صندوق‌ها ارتباط مستقیم به عملکرد دارایی‌ها و نحوه مدیریت آنها دارد، هر صندوق از واحدهای سرمایه‌گذاری تشکیل شده که ارزش آنها با NAV یا خالص ارزش دارایی‌های صندوق مشخص میشود.
خالص ارزش دارایی‌ها یا NAV شرکت‌های سرمایه‌گذاری صفر تا صد
مقدمه‌ای بر خالص ارزش دارایی‌ها یا NAV شرکت‌های سرمایه‌گذاری و نحوه‌ی محاسبه‌ی آن
در تجزیه‌و‌تحلیل بنیادی و ارزشگذاری شرکت‌ها مطابق با تفاوت آنها در فعالیت اصلی‌شان رویکرد‌های متفاوتی اتخاذ میشود و به همین دلیل نحوه‌ی تحلیل شرکت‌های تولیدی و شرکت‌های سرمایه‌گذاری دارای تفاوت‌هایی است. در شرکت‌های تولیدی به دنبال پیش‌بینی سود شرکت‌ها با بهره‌گیری از برخی پارامتر‌ها و مفروضات بودیم. اما در شرکت‌های سرمایه‌گذاری برای داشتن تحلیلی درست و صحیح به سراغ مفهومی به نام NAV یا همان خالص ارزش دارایی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری خواهیم رفت و پس از محاسبه، آن را با قیمت سهم شرکت مقایسه خواهیم کرد. نحوه‌ی محاسبه‌ی NAV یا خالص ارزش دارایی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری دارای نکاتی است که رعایت کردن آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله سعی می‌کنیم تا ضمن بیان روش محاسبه‌ی NAV تمامی نکات جانبی مفید در محاسبه و همین‌طور تحلیل آن را پوشش دهیم.
خالص ارزش دارایی‌ها یا (Net Asset Value (NAV)) به چه معناست؟
NAV مخفف کلمه‌ی Net asset value یا همان خالص ارزش دارایی است. بدون شک تحلیل‌گران در هر شرکت و یا حتی صندوقی که مورد بررسی قرار می‌دهند به دنبال پی‌بردن به ارزش ذاتی آن و ارزشگذاری آن هستند. قیمت‌ها همواره به سمت ارزش ذاتی حرکت خواهند کرد و به همین دلیل دانستن ارزش ذاتی شرکت‌ها و مقایسه‌ی آن با قیمت روز از اهمیت بالایی برخوردار است.
مفهوم ارزش ذاتی در خصوص شرکت‌های سرمایه‌گذاری در واقع همان خالص ارزش دارایی آنها است که تحت عنوان NAV محاسبه و تحلیل میشود. به زبان ساده‌تر خالص ارزش دارایی برای یک شرکت سرمایه‌گذاری از کسر کردن میزان بدهی‌های آن شرکت از میزان دارایی آن شرکت به دست می‌آید و برای مقایسه‌ی راحت‌تر آن با قیمت بازاری ارزش به دست آمده را تقسیم بر کل تعداد سهم شرکت خواهیم کرد تا خالص ارزش دارایی را برای یک سهم محاسبه کرده باشیم. اما محاسبه‌ی خالص ارزش دارایی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری حاوی روش‌ها و نکاتی است که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
نحوه‌ی محاسبه‌ی NAV یا خالص ارزش دارایی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری
در محاسبه‌ی NAV یا خالص ارزش دارایی‌ها آیتم‌های ارزش خالص دارایی مختلفی نقش دارند که یکی از معیار‌های تفکیک آنها کوتاه‌مدت و یا بلندمدت بودن آنها است. یکی دیگر از معیار‌های تفکیک، بورسی بودن و یا غیر بورسی بودن دارایی است که تحت تملک شرکت سرمایه‌گذاری درآمده است. معیار بورسی بودن یا نبودن دارایی که کاملاً مشخص است اما چه زمانی یک دارایی را کوتاه‌مدت و چه زمانی بلندمدت تلقی می‌کنیم؟
اگر شرکت خریداری شده توسط شرکت سرمایه‌گذاری بورسی باشد اما شرکت در هیئت‌مدیره‌ی آن عضوی نداشته باشد معمولاً سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت تلقی میشود. برای اینکه حداقل یک عضو در هیئت‌مدیره داشته باشیم لازم است تا چیزی حدود ۱۷ درصد از سهام شرکت را در اختیار داشته باشیم. تمام سرمایه‌گذاری‌های غیر بورسی و سرمایه‌گذاری‌های بورسی که در هیئت‌مدیره‌ی آنها نماینده‌ای داریم، جزء سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت تلقی میشود. اما چرا به سراغ چنین تفکیکی رفتیم؟
ذخیره‌ی کاهش ارزش دارایی‌ها در محاسبه‌ی NAV یا خالص ارزش دارایی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری
در مسائل حسابداری مفهومی به نام ذخیره‌گیری وجود دارد. این ذخیره‌گیری می‌تواند در موارد مختلفی باشد، به طور مثال ذخیره‌گیری برای مزایای پایان خدمت کارکنان یا ذخیره‌ی مطالبات مشکوک‌الوصول از معروف‌ترین ذخیره‌ها در شرکت‌ها هستند. اما در شرکت‌های سرمایه‌گذاری با نوعی دیگر از ذخیره‌گیری به نام ذخیره‌ی کاهش ارزش دارایی روبه‌رو هستیم.
درآمد شرکت‌های سرمایه‌گذاری از طریق فروش سرمایه‌گذاری‌های خود به ارزشی بالاتر از بهای تمام شده محقق میشود و تا قبل از فروش دارایی سود حاصله صرفاً سودی بالقوه بوده و شناسایی نمی‌شود. اما اگر سرمایه‌گذاری انجام شده وارد زیان شده باشد اوضاع قدری متفاوت است.
در این صورت برای سرمایه‌گذاری‌ها اقدام به گرفتن ذخیره از محل سود انباشته خواهیم کرد. به طور مثال اگر مجموع سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت زیان‌ده باشند، میزان زیان از سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت در صورت وضعیت مالی کسر شده و از سوی دیگر همان میزان نیز از سود انباشته کسر خواهد شد. در صورت سود و زیان نیز آیتمی تحت عنوان کاهش ارزش سرمایه‌گذاری وجود خواهد داشت. اگر پس از مرور زمان این زیان جبران شد و حتی وارد سود شدیم ذخیره را به سود انباشته برمی‌گردانیم. اما نهایتاً تا قیمت خرید پیش می‌رویم و سود را زمانی شناسایی خواهیم کرد که دارایی را به فروش رسانده باشیم. یکی از دلایل تفکیک سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و بلندمدت از یکدیگر همین مفهوم ذخیره‌گیری است که برای سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت اگر در مجموع زیان‌ده باشند ذخیره گرفته خواهد شد اما برای سرمایه‌گذاری بلندمدت اگر حتی یک مورد نیز زیان‌ده باشد ذخیره‌گیری انجام میشود.
ارزش پرتفوی بورسی در محاسبه‌ی خالص ارزش دارایی‌ها یا NAV شرکت‌های سرمایه‌گذاری
طبیعتاً بخشی از سرمایه‌گذاری‌های شرکت مدنظر ممکن است بورسی باشند و برای محاسبه‌ی به‌روز خالص ارزش دارایی شرکت باید اثر افزایش یا کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌های بورسی شرکت مورد توجه قرار گیرد. برای این منظور میتوانیم به جدیدترین گزارش ماهانه شرکت مدنظر مراجعه کرده و ریز پرتفوی بورسی آن را استخراج کنیم. برای دقت بالاتر میتوانیم قیمت سهام پرتفوی بورسی را در آخرین روز کاری طی شده از سایت tsetmc استخراج کنیم.
در گزارش‌های ماهانه ستونی تحت عنوان تغییرات وجود دارد که اگر در آن بهای تمام شده افزایش داشته باشد به معنای سرمایه-گذاری مجدد و در صورت داشتن کاهش به معنای فروش دارایی است. در نهایت مجموع ارزش پرتفوی بورسی را از این گزارش و با توجه به ستون تغییرات در بهای تمام شده و همین‌طور قیمت‌های به‌روز که از سایت tsetmc استخراج کرده‌ایم، لحاظ خواهیم کرد. میزان ذخیره کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌ها نیز در این گزارش‌ها آورده میشود اما توضیحی بابت اینکه ذخیره برای کدام سرمایه‌گذاری است ارائه نمی‌شود و برای پی‌بردن به آن لازم است تا به ضمائم گزارش‌های ۶ و ۱۲ ماهه و بخش سرمایه‌گذاری‌ها مراجعه کنیم.
ارزش پرتفوی غیر بورسی در محاسبه‌ی خالص ارزش دارایی‌ها یا NAV شرکت‌های سرمایه‌گذاری
بخش دیگر از سرمایه‌گذاری شرکت‌ها ممکن است غیر بورسی باشند. برای پرتفوی خارج از بورس معمولاً جداول خلاصه‌تری در سایت کدال و گزارش‌های ماهانه ارائه میشود و آیتم ارزش روز در این جداول وجود ندارد. در پرتفوی غیر بورسی ممکن است صندوق‌ها یا سهام برخی شرکت‌های غیر بورسی وجود داشته باشند که برای سهام شرکت‌ها باید به سراغ فعالیت و میزان سودآوری آنها و همین‌طور آن میزان از سودی که به شرکت سرمایه‌گذاری تعلق می‌گیرد، برویم.
از آنجایی که این دسته از شرکت‌ها در هیچ بستری معامله نمی‌شوند باید مبلغی را به‌عنوان قیمت و ارزش روز آنها تخمین بزنیم که این کار در عمل نسبتاً دشوار است. بنابراین دو راه مقابل ماست. میتوانیم برای محاسبه ارزش پرتفوی غیر بورسی همان بهای تمام‌شده‌ی آنها را قرار دهیم که در این صورت خصوصاً اگر مدت زمان زیادی از سرمایه‌گذاری در آن محل گذشته باشد، دقت محاسبات کاهش خواهد یافت. راه دیگر آن است که به سراغ شرکت‌های مشابه آن شرکت غیر بورسی برویم که در بستر بورس معامله می‌شوند و انتشار اطلاعات دارند. به این صورت می-توانیم ذهنیتی کلی نسبت به جریانات درآمدی، نحوه‌ی سوددهی، بهای تمام شده و تغییرات آن و… پیدا کنیم و در پایان ارزش روز پرتفوی غیر بورسی را به شکل تخمینی محاسبه کنیم.
اگر شرکت سرمایه‌گذاری بیش از ۵۰ درصد سهام شرکتی غیر بورسی را در اختیار داشته باشد، می‌بایست گزارش‌های آن شرکت غیر بورسی در بخش زیرمجموعه‌ها ارائه شود که در این صورت از اطلاعات مربوط به آنها نیز میتوان استفاده کرد.
اثر تقسیم سود احتمالی در محاسبه‌ی NAV یا خالص ارزش دارایی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری
آیتم اثر تقسیم سود، بخش ثابتی از فرآیند محاسبه ی NAV یا خالص ارزش دارایی‌های شرکت سرمایه‌گذاری نیست و اگر گزارشی مبنی بر تقسیم سود در آینده وجود داشته باشد باید به سراغ آن برویم. این میزان سود تقسیمی را باید کسر کنیم چرا که در آینده ای نه‌چندان دور جریانی خروجی از شرکت را به همراه دارد و شرکت باید این سود را از دارایی های خود، پرداخت کند. بنابراین طبیعتاً بر میزان ارزش ذاتی آن تأثیر گذاشته و برای جلوگیری از اشتباه باید این مبلغ کسر شود تا برآوردی صحیح‌تر داشته باشیم
اثر افزایش سرمایه‌ی احتمالی در محاسبه‌ی خالص ارزش دارایی‌ها یا NAV شرکت‌های سرمایه‌گذاری
این آیتم نیز از جمله بخش‌های ثابت نیست و اگر میزان سرمایه‌ی آخرین ترازنامه و میزان سرمایه‌ی ثبت شده در سایت tsetmc برابر باشند به معنای آن است که شرکت افزایش سرمایه نداشته است.
لحاظ کردن تمامی موارد بالا با توجه به خاصیت کاهشی یا افزایشی بودن آنها در نهایت ارزش خالص دارایی‌های شرکت را حاصل میشود که برای رسیدن به NAV هر سهم باید بر میزان سرمایه تقسیم شود. حال باید این عدد به دست آمده با قیمت روز شرکت مقایسه شود و درباره‌ی سرمایه‌گذاری و یا عدم سرمایه‌گذاری در آن تصمیم‌گیری شود.
نسبت P/NAV یا نسبت قیمت به خالص ارزش دارایی‌ها به چه معناست؟
نسبت P/NAV یا نسبت قیمت به خالص ارزش دارایی‌ها از تقسیم قیمت روز بر خالص ارزش دارایی‌هایی که محاسبه کردیم به دست می‌آید. با محاسبه و تحلیل این نسبت میتوانیم درباره‌ی ارزندگی سرمایه‌گذاری روی شرکت و یا عدم سرمایه‌گذاری بر روی آن تصمیم‌گیری کنیم. اگر این نسبت بالای ۱ باشد بدان معناست که میتوانیم با قیمت پایین‌تری همان میزان از دارایی را که شرکت خریداری کرده است، خودمان خریداری کنیم. بنابراین هیچ‌گاه به سراغ شرکتی که این نسبت برای آن بیش از ۱ یا بیش از ۱۰۰ درصد باشد نخواهیم رفت. به این ترتیب طبیعتاً ما به دنبال شرکت‌هایی هستیم که P/NAV کمتری داشته باشند و بدین شکل بتوانیم با قیمت پایین‌تری میزان دارایی بیشتری را تصاحب کنیم.
در شرایطی که روند بازار‌ها صعودی است شرکت‌های سرمایه‌گذاری در بلندمدت سود بازدهی بهتری خواهند داشت و همین‌طور در شرایط بازارهای نزولی نیز ممکن است نسبت P/NAV آنها تا ۷۰ درصد و حتی کمتر نیز برود. استاندارد خاصی در این زمینه وجود ندارد اما معمولاً P/NAV یا نسبت قیمت به خالص ارزش دارایی‌ها کمتر از ۷۰ درصد می‌تواند شرایط بهتری برای ورود به سهم این شرکت‌ها باشد.
سایر نکات ارزشگذاری یا تحلیل شرکت‌های سرمایه‌گذاری
هیچ یک از شرکت‌های سرمایه‌گذاری نمی‌توانند از طریق خلق بدهی بانکی اقدام به سرمایه‌گذاری کنند و این امر سبب میشود تا هزینه‌های مالی آنها بسیار ناچیز باشد. از سوی دیگر هزینه‌های اداری و عمومی آنها نیز چندان قابل‌توجه نیست. اما جریانات درآمدی آنها می‌تواند از طریق سود سهام یا همان DPS زیر مجموعه‌ها (که در پایان سال مالی در اختیار ارزش خالص دارایی ارزش خالص دارایی شرکت سرمایه‌گذاری قرار می‌گیرد)، درآمد مربوط به سود تضمین شده که برای مواردی نظیر اوراق مشارکت و … است و همین‌طور سود و زیان مربوط به فروش سرمایه‌گذاری‌ها است. درآمد سود سهام سودی تکرارپذیر است که میتوان به آن P/E داد اما سود فروش سهام لزوماً تکرارپذیر نیست و به آن P/E نمی‌دهند.
در بخش تحلیل شرکت‌های غیر بورسی و پیداکردن شرکت‌های مشابه بورسی برای آنها نیز بهتر است تا به یک مشاهده اکتفا نکنیم و برای لحاظ‌کردن P/E برای آنها نیز ترجیحاً P/E صنعت آنها در بورس را مدنظر قرار دهیم.
برای تحلیل شرکت‌های بیمه‌ای نیز باید ابتدا روی سرمایه‌گذاری آنها مسلط شویم. چرا که عمده‌ی سود آنها از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری‌شان است و تحقق سود از طریق فروش بیمه و پاسخگویی در زمان بروز حوادث یا اتفاق نمی‌افتد و یا ناچیز است.
سخن پایانی آکادمی دانایان
بدون شک محاسبه‌ی NAV شرکت‌های سرمایه‌گذاری، کلیدی‌ترین ابزار تحلیل آنها است و باید بدان توجه شود. بهره‌گیری از سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها خصوصاً در شرایط بازارهای صعودی، ممکن است عوایدی بیشتر از سرمایه‌گذاری تک‌تک روی دارایی‌ها را داشته باشد. مقایسه‌ی خالص ارزش دارایی‌ها یا NAV با قیمت روز و بازاری سهم مهمترین مقصود ما است. تا بتوانیم در نهایت از آن در جهت داشتن تحلیلی بهتر بهره بگیریم.
دیدگاه شما